امروز با امام: بیست وچهارم آبان

ـ نامه به آقای میرزا حسن مستوفی کمره ای؛ احوال پرسی (1347) ـ نامه به آقای علوی پیرامون دریافت وجوه شرعیه (1354) ـ نامه به آقای مصطفی اشرفی و ابراز نگرانی از زندانی بودن علما (1354) ـ پیام به کارکنان شرکت نفت؛ ضرورت ادامه اعتصابات (1357) ـ مصاحبه با خبرنگار رادیو- تلویزیون سوئیس؛ کمونیستها در ایران- خیانتهای شاه (1357) ـ مصاحبه با روزنامه آلمانی دنیای سوم؛ اوضاع عمومی ایران قبل و بعد از انقلاب (1357) ـ مصاحبه با مجله «ویکلی مگزین»؛ حمله مردم به مراکز فساد (1357) ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج؛ لزوم تشکیل حکومت اسلامی (1357) ـ سخنرانی در جمع نمایندگان مجلس خبرگان؛ شرکت در رفراندم قانون اساسی (1358) ـ سخنرانی در جمع اعضای شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی؛ اهمیت تبلیغات (1360) ـ سخنرانی در جمع مسئولین دانشگاه آزاد؛ هوشیاری در برابر القائات فرهنگ بیگانه (1362)

امروز با امام: بیست ویکم آبان

ـ نامه تشکر به آقای سید محمدعلی دامغانی؛ ورود به نجف (1344) ـ پیام به ملت ایران؛ برآمدن نغمه استعمار از حلقوم سرسپردگان (1350) ـ پیام به علما و ملت ایران و بیان وظیفه عمومی در قبال رژیم (1356) ـ مصاحبه با خبرنگار مصری؛ چگونگی شروع جنبش اسلامی و برنامه های آن (1357) ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج؛ حکومت اسلامی مناسبترین حکومت (1357) ـ سخنرانی در جمع دانشجویان مقیم خارج؛ کاپیتولاسیون- نفت (1357) ـ سخنرانی در جمع پرسنل کلانتری 21 تهران؛ ایجاد حالت اطمینان و امنیت در مردم (1358) ـ حکم انتصاب آقای مسلم ملکوتی به سمت امامت جمعه تبریز (1360) ـ حکم انتصاب آقای سید علی اکبر محتشمی به سمت سرپرست کمیته های انقلاب (1364) ـ نامه به آقای علی ابوالقاسمی؛ اسیر در اردوگاه عنبر عراق (1364) ـ نامه به آقای منتظری؛ وقفنامه مؤسسه همدانیان (1364)‏ ـ نامه و موافقت با پیشنهاد شورای عالی پشتیبانی جنگ در مورد عملیات (1366)

امروز با امام: ششم آبان

ـ سخنرانی در جمع بازاریان تهران؛ لزوم لغو لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی (1341) ـ نامه به آقای امامی مازندرانی ساروی و تذکر در مسائل جاری مملکت (1342) ـ نامه به آقای عبدالحسین لنکرانی راجع به وجوه شرعیه (1343) ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج درباره ویژگیهای حکومت اسلامی (1357) ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج؛ آفت بی توجهی به معنویات در تداوم راه (1357) ـ پیام به اهالی شهرستان اقلید؛ همکاری با نمایندگان اعزامی (1358) ـ سخنرانی در جمع مسئولان جهاد سازندگی قم؛ رفع وابستگی- توطئه امریکا (1358) ـ سخنرانی در جمع نمایندگان دانش آموزان و جهادسازندگی؛ آرامش در اصلاح امور (1358) ـ سخنرانی در جمع اعضای هیأت دولت و نمایندگان مجلس؛ توجه به معیارهای الهی (1359) ـ سخنرانی در جمع اعضای سازمان جنبش امل؛ سازش ناپذیری با قدرتها (1360) ـ سخنرانی در جمع مسئولان وزارت امور خارجه؛ حفظ استقلال در عین رابطه با کشورها (1363) ـ پیام به ملت ایرانغ رحلت امام جمعه یزد، آقای سید روح اللَّه خاتمی (1367)

امروز با امام: چهارم آبان

ـ پیام به روحانیون و ملت ایران؛ مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون (1343) ـ سخنرانی در جمع مردم؛ مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون و اعلام عزای عمومی (1343) ـ پیام به ملت ایران؛ دستور العمل برای ادامه مبارزه (1357) ـ مصاحبه با خبرگزاری رویتر؛ محتوای سیاسی و اجتماعی حکومت (1357) ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج؛ عامل اصلی در جنایات (1357) ـ حکم انتصاب آقای محمدباقر رفیعی به امامت جماعت صحن حضرت عبدالعظیم (1358) ـ سخنرانی در جمع دبیران انجمن اسلامی آذربایجان شرقی؛ اصلاح فرهنگی (1358) ـ پیام تشکر به رئیس جمهور نیجریه؛ تبریک عید سعید قربان (1360) ـ سخنرانی در جمع وعاظ تهران و... حفظ نظام اسلامی- وظایف روحانیت (1360) ـ سخنرانی در جمع ائمه جمعه مراکز استانها؛ اهتمام به انتخاب اصلح در انتخابات (1362) ـ حکم عفو جمعی از زندانیان به رئیس دیوان عالی کشور (1363) ـ پیام تشکر به رئیس جمهور مالدیو؛ تبریک میلاد رسول اکرم «ص» (1367)

امروز با امام: بیستم مهر

ـ نامه به آقای سید احمد خمینی؛ خانوادگی (1350) ـ پیام به ملت ایران به مناسبت چهلم شهدای 17 شهریور (1357) ـ مصاحبه با خبرنگاران درباره آینده حکومت اسلامی (1357) ـ سخنرانی در جمع اعضای انجمن خیریه بانوان اصفهانغ اساس نهضت انبیا (1358) ـ سخنرانی در جمع اعضای سمینار دادگاههای انقلاب؛ قضاوت در اسلام (1358) ـ پیام به نیروهای مسلح ایران؛ وظایف و اختیارات شورای عالی دفاع (1359)

وظایف حکومت در آینة سخنان سیدالشهداء(ع)

مکتب حسینی درس ها و پیام های زیادی برای محبان و پیروان امام آزادگان و سرور شهیدان دارد، و یکی از درس های مهم آن درس سیاست و حکمرانی مطلوب اسلامی است. در سخنان امام حسین علیه السلام، همان گونه که ویژگی ها و کارنامه سیاه حکام و حکومت های جائر و فاسد اموی تشریح شده، اوصاف و اهداف حکام و حکمرانی مرضی الهی نیز تبیین گردیده، و بر پیروان واقعی حضرتش لازم است که وضعیت جوامع و حکومت های خود را در آینه سخنان آن امام مظلوم بسنجند و خود را هرچه بیشتر به آن اسوه کامل شبیه تر و نزدیک تر سازند.

امروز با امام: هجدهم مرداد

ـ حکم انتصاب آقای محمد مؤمن قمی به سمت سرپرست امور زندانیان قم (1358) ـ سخنرانی در جمع اعضای کنگره آزادی قدس؛ بازگشت به اسلام واقعی (1359) ـ سخنرانی در جمع مقامات کشوری و لشکری؛ موانع تشکیل حکومت اسلامی توسط ائمه (1363)

امروز با امام: بیست وهشتم تیر

ـ نامه به آقای سید محمدرضا سعیدی؛ اجازه سفر به آبادان برای تبلیغ (1346) ـ نامه به آقای شهاب الدین اشراقی در رسیدگی به وضع تبعیدشدگان (1357) ـ سخنرانی در جمع افسران و درجه داران هوانیروز؛ تفاهم ارتش و ملت (1358) ـ سخنرانی در جمع کارکنان روشندل ادارات تهران؛ آرمانهای حکومت اسلامی (1358) ـ سخنرانی در جمع روحانیون کاشان، رفسنجان و پاکستان؛ رفتار پهلوی با روحانیت (1358) ـ سخنرانی در جمع دانش پژوهان قزوین؛ حفظ روحیه انقلابی و ایمان (1358) ـ بیانات در جمع کارکنان سازمان صدا و سیما؛ نقش رادیو و تلویزیون (1358) ـ تأیید حکم انتصاب آقای مرتضی رضایی به فرماندهی سپاه پاسداران (1359) ـ سخنرانی در جمع فرمانده سپاه و جمعی از پاسداران؛ نظم در قوای نظامی (1359) ـ پیام تشکر به امیر قطر؛ تبریک عید سعید فطر (1361) ـ پیام تشکر به نایب رئیس دولت امارات؛ تبریک عید سعید فطر (1361) ـ سخنرانی در جمع نمایندگان مجلس خبرگان؛ منشأ شکست روحانیت (1362) ـ حکم انتصاب آقای مهدی کروبی به سمت سرپرست حجاج بیت اللَّه الحرام (1364) ـ سخنرانی در جمع فرماندهان ارتش و سپاه؛ اخلاص در کارها- اتکال به خدا (1365)

امروز با امام: بیست وششم تیر

ـ نامه به آقای حسین ساعتپور؛ اعلام وصول نامه (1343) ـ نامه به آقای ولی اللَّه رهنما؛ اجازه صرف سهم سادات (1346) ـ سخنرانی در جمع فرمانداران درباره ویژگیهای سران حکومت اسلامی (1358) ـ سخنرانی در جمع پاسداران مهدیه تهران؛ عنایت الهی در پیروزی نهضت (1358) ـ بیانات خطاب به سفیر یمن شمالی؛ مشکلات عمده مسلمانان (1358) ـ سخنرانی در جمع بانوان دانشجوی اصفهان؛ رمز پیروزی، وحدت و اسلامخواهی (1358) ـ سخنرانی در جمع اعضای انجمن اسلامی بهداری و بهزیستی؛ رسالت مادران (1358) ـ نامه به آقای سید احمد خمینی؛ اندرزهای اخلاقی- عرفانی (1363) ـ نامه به وزیر آموزش و پرورش؛ استفاده از وجوه شرعی در مدرسه‏ سازی (1365) ـ پیام تشکر به رئیس دولت امارات؛ تبریک عید سعید قربان (1367) ـ پیام تشکر به نایب رئیس دولت امارات؛ تبریک عید سعید قربان (1367)

امروز با امام: بیست وچهارم تیر

ـ نامه به آقای سید مهدی طباطبایی؛ احوال‏پرسی (1357) ـ نامه به آقای امامی؛ تحقق جمهوری اسلامی (1358) ـ پیام به آقای سید رضی شیرازی؛ ترور و حرکات مذبوحانه دشمن (1358) ـ سخنرانی در جمع روحانیون و فرماندهان؛ مقایسه حکومت اسلامی با رژیمهای فاسد (1358) ـ سخنرانی در جمع اعضای انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده داروسازی دانشگاه تهران؛ مجلس خبرگان- توطئه گروهکها (1358) ـ سخنرانی در جمع اساتید و کارکنان وزارت کشور؛ اقدام عمال امریکا به ترور (1358) ـ سخنرانی در جمع روحانیون و اساتید؛ قانون اساسی- انتخابات خبرگان (1358) ـ پیام تشکر به رئیس جمهور لیبی؛ تسلیت شهادت آقای صدوقی (1361) ـ پیام تشکر به حاکم فجیره؛ تبریک عید سعید فطر (1362) ـ حکم هماهنگی بین ائمه جمعه و قوای اجرایی به آقای رسولی محلاتی (1362) ـ بیانات در جمع مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی؛ اولویت در اصلاح دانشگاهها (1364)

امروز با امام: سیزدهم تیر

ـ نامه به آقای سید مرتضی پسندیده درباره پرداخت وجه به آقای قدیری (1355) ـ پیام به ملت ایران درباره چراغانی سوم و پانزدهم شعبان (1357) ـ سخنرانی در جمع پاسداران آباده؛ تفاوت حکومت اسلام با دیگر حکومتها (1358) ـ سخنرانی در جمع پاسداران و روحانیون تربت حیدریه؛ نگرانی برای اسلام (1358) ـ سخنرانی در جمع کارکنان بهداری و بهزیستی آذربایجان شرقی؛ برکات نهضت (1358) ـ سخنرانی در جمع اساتید دانشگاه تهران؛ تفاوت دانشگاه غربی و دانشگاه اسلامی (1358) ـ سخنرانی در جمع گروهی از عشایر بویراحمد؛ توطئه استعمار بر عشایر (1358) ـ پیام به ملت مسلمان ایران؛ عدم تعرض به بانوان بدحجاب (1359) ـ پیام تشکر به آقای منتظری؛ تسلیت سقوط هواپیمای مسافربری توسط امریکا (1367)

امروز با امام: بیستم اردیبهشت

ـ نامه آقای سید کاظم شاهنگیان درباره اعمال ضد اسلامی دولت (1342) ـ نامه به آقای سید مهدی یثربی؛ معرفی مبلّغ (1343) ـ نامه به آقای سید حسین یعقوبی خلخالی؛ اعلام وصول نامه‏ های ارسالی (1346) ـ نامه به آقای سید احمد خمینی؛ شهریه طلاب (1350) ـ نامه به آقای حیدرعلی جلالی خمینی؛ اعلام وصول نامه ارسالی (1357) ـ سخنرانی در جمع پرسنل شهربانی؛ تفاوت حکومت اسلامی با دیگر حکومتها (1358) ـ سخنرانی در جمع بانوان قم؛ سهم بسزای بانوان در انقلاب (1358) ـ سخنرانی در جمع اقشار مختلف مردم؛ انقلاب اسلامی و نهضتهای پیامبران (1358) ـ حکم انتصاب آقای خامنه ‏ای به سمت مشاور شورای عالی دفاع ملی (1359) ـ حکم انتصاب آقای مصطفی چمران به سمت مشاور شورای عالی دفاع ملی (1359) ـ حکم انتصاب آقای سید محمود دعایی به سمت سرپرست مؤسسه «اطلاعات» (1359) ـ تلگراف تسلیت به آقای مهدی بازرگان (1360) ـ بیانات در جمع مسئولان واحد اطلاعات سپاه پاسداران؛ حفظ اتحاد و انسجام (1360) ـ سخنرانی در جمع معاون وزارت امور خارجه و وزیر فرهنگ نیکاراگوئه؛ لزوم وحدت (1362) ـ فرم درخواست تعویض شناسنامه فرم درخواست تعویض شناسامه (1366)‏ ـ پیام تشکر به رئیس جمهور مالدیو؛ تبریک عید سعید فطر (1368)

مشروعیت الهی ـ مردمی

پانزدهم بهمن ماه 1357 امام خمینی در اقدامی اساسی و سازنده مرحوم مهندس مهدی بازرگان را به عنوان نخست وزیر دولت موقت انقلاب منصوب کرد، همچنین پس از گذشت یک سال از پیروزی انقلاب اسلامی با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، حضرت امام در چنین تاریخی در سال 1358 حکم نخستین رئیس جمهور تاریخ ایران را تنفیذ کردند. به این مناسبت دوگانه، درنگی در مسئله مشروعیت نظام جمهوری اسلامی خواهیم داشت.

حکومت اسلامی چیست؟ مردم برای چی به جمهوری اسلامی رأی دادند؟

«حکومت اسلامی حکومتی است که اولًا صد در صد متکی به آرای ملت باشد؛ به شیوه‏ ای که هر فرد ایرانی احساس کند که با رأی خود سرنوشت خود و کشور خود را می‏ سازد... حکومتی که کوچکترین فرد ایرانی بتواند آزادانه و بدون وجود کمترین خطر به بالاترین مقام حکومتی انتقاد کند و از او در مورد اعمالش توضیح بخواهد. حکومتی که پول و ارزش های پوچی که به وسیله پول ساخته می‏ شود، سرنوشت این حکومت را تعیین نکند، بلکه ارزش های عالی اسلامی حاکم باشد.» (صحیفه امام، ج‏5، ص: 448)

از حکومت اسلامی تا جمهوری اسلامی

اول بهمن ماه 1348ش اولین جلسه تدریس حضرت امام در موضوع حکومت اسلامی و ولایت فقیه در حوزه علمیه نجف و در مسجد شیخ انصاری بوده است. درسهایی که به شکلها و قالبهای مختلفی به جامعه دینی و سیاسی عرضه گردید و به نقطه عطفی در مبارزات اسلامی ـ مردمی با رژیم استبدادی پهلوی بدل شد.

امروز با امام: بیست وپنجم دی

ـ مصاحبه با تلویزیون فرانسه، کانال یک دربارۀ اهداف شورای انقلاب (1357) ـ مصاحبۀ کوتاه با مجله محلی «لُ اکُو»ی فرانسه درباره دمکراسی در اسلام (1357) ـ مصاحبه با خبرنگاران نشریات: «یوروپَن»، «الاهرام»، و خبرنگار ژاپنی درباره نزدیکی پیروزی، نقش زنان و نفت (1357) ـ مصاحبه طولانی با روزنامۀ «استریت تایمز» سنگاپور دربارۀ اوضاع ایران قبل و بعداز پیروزی انقلاب (1357) ـ پیام 9 ماده ای به ملت ایران (1357) ـ استفسار به آقای پسندیده و پاسخ به پرسشهای سیاسی ایشان (1357) ـ سخنرانی در جمع بازاریان تهران؛ اهمیت بازار- مراعات احکام اسلامی در بازار (1359) ـ نامه به خانم فاطمه طباطبایی؛ قرآن کتاب کامل- ارزش کتب عرفا (1367) ـ نامه به آقای سید حمید روحانی؛ مأموریت تدوین تاریخ انقلاب اسلامی (1367) ـ نامه به شورای عالی قضایی؛ تأیید طرح پیشنهادی سران سه قوه (1367)

امروز با امام: بیست وچهارم دی

ـ اجازه نامه به آذربایجانیهای مقیم مرکز؛ کمک به مستمندان، از سهم امام «ع» (1342) ـ نامه به آقای سید محمدصادق لواسانی؛ عذرخواهی از زحمات (1346) ـ نامه به آقای ایران‏پور و ابراز تشکر و قدردانی (1347) ـ پیام به علما و اهالی کردستان درباره وحدت کلمه و دفاع از کشور (1357) ـ مصاحبه با خبرگزاری فرانسه درباره اوضاع ایران (1357) ـ مصاحبه با روزنامه «لیبرال» توکیوی ژاپن درباره ویژگی های حکومت اسلامی (1357) ـ نامه به آقای عبدالجلیل جلیلی درباره حفظ وحدت کلمه (1357) ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج پیرامون حمایت امریکا از بختیار و نقش ارتش (1357) ـ نامه به مدرسان حوزه علمیه؛ عدم امکان رئیس جمهوری آقای جلال الدین فارسی (1358) ـ حکم انتصاب آقایت الله خامنه‏ای به سمت امامت جمعه تهران (1358) ـ حکم انتصاب آقای سید باقر خوانساری به سمت امام جماعت مسجد بازار تهران (1358) ـ صورت داراییها و اموال امام خمینی؛ خطاب به دیوان عالی کشور (1359) ـ حکم به سران سه قوه؛ نحوه برخورد با مهدی هاشمی توسط وزارت اطلاعات (1365) ـ حکم به آقای موحدی کرمانی؛ تعیین قائم مقام سازمان عقیدتی- سیاسی شهربانی (1366) ـ پیام تشکر به رئیس جمهور بلغارستان؛ تبریک سال جدید میلادی (1367)

قلمرو اختیارات حکومت

در سال های میانی دهه شصت یکی از بحث های جدّی که پرسش و چالش مهمی تلقی شده بود، بحث ها و نظرات فقهی- حقوقی مربوط به اختیارات حکومت اسلامی بوده است: در این یادداشت به مناسبت سالگرد پاسخ امام خمینی به نامه دبیر وقت شورای نگهبان حضرت آیت الله صافی گلپایگانی در 26 آذر 1366، سعی شده به سابقه و استمرار این موضوع و دیدگاه امام خمینی در باره آن پرداخته شود.

ـ ویژگی حاکم اسلامی چیست؟

ـ ویژگی حاکم اسلامی چیست؟ «ما می‏گوییم یک حاکمی باید باشد که به بیت المال مسلمین خیانت نکند، دستش را دراز نکند بیت المال مسلمین را بردارد، ما این یک مطلب را می‏گوییم. این یک مطلب مطبوعی است که در هر جامعه بشری که گفته بشود، برای هر کس گفته بشود، از ما می‏پذیرند.» (صحیفه امام، ج‏3، ص: 509)

شاخصه های یک کشور اسلامی از دیدگاه امام خمینی

«مملکتی که در آن مراکز فساد بیشتر از کتابخانه است، این مملکت نمی‏تواند مملکت باشد برای ما. یک مملکتی که اجزایش صف می‏کشند که... برای اینکه معاش کنند! ما می‏گوییم این بساط نباید باشد. مراکز فحشا نباید باشد. این چپاول ها نباید باشد. ما می‏گوییم یک دسته توی آن زاغه‏ها نروند بخوابند، یک دسته ویلای چند صد میلیونی در خارج و در داخل داشته باشند. علمای اسلام اینها را می‏گویند. می‏گویند باید اسلام، باید عدل باشد، باید عدالت اسلامی باشد... این چپاول ها بکلی از بین باید برود... حکومت اسلامی یک نظام عادلانه است؛ یک نظام... منهای دزدی ها، منهای چپاول ها، منهای غلط رویها، منهای زورگویی ها [است‏]. زورگویی نباید باشد؛ چپاول نباید باشد؛ مال ملت را نباید ببرند و بخورند؛ باید مردم همه در رفاه باشند؛ باید فقرا را برایشان فکر کرد؛ باید این زاغه‏نشین های بیچاره‏ای که هیچ ندارند، هیچ ندارند، باید برای اینها فکر کرد.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 201)

فقه در آزمون زندگی

امام خمینی در سال 1348 اندیشه «حکومت اسلامی» را به صورت استدلالی و تحلیلی مطرح کرد که به عنوان ایدئولوژی جایگزین برای مبارزان شناخته شد و به همان مقدار که مایه امید و آینده روشن برای مبارزان راه آزادی و اسلام خواهی شده بود، مایه ضعف و پریشان احوالی برای رژیم شاه و دستگاه سرکوب او گردید.امام خمینی در طرح دیدگاه خود اسلام را و فقه اسلامی را، برای اداره زندگی و اجتماع مسلمانان ـ با همه ابعاد آن ـ معرفی کرد و دیری نگذشت که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تأسیس نظام جمهوری اسلامی، آزمون عملی آغاز گردید.

کتابشناسی موضوع: «انحطاط و عقب ماندگی جامعه مسلمانان»

امام خمینی معتقد است اسلام به عنوان آخرین دین الهی دارای قوانین جامع و کاملی است که در همه زمانها و مکانها قابل اجراست و تنها در پرتو این قوانین است که پیشرفت و رفاه مادی انسانها هم آغوش معنویت و سعادت اخروی می گردد.

اجتماع و سیاست / حکومت اسلامی

حکومتی اسلامی است که کوچکترین و کمترین فرد ایرانی بتواند بر بالاترین مقام حکومتی انتقاد کند.

«ما امیدواریم که ایران اولین کشوری باشد که به چنین حکومتی [اسلامی] دست می‏یابد. حکومتی که کوچکترین فرد ایرانی بتواند آزادانه و بدون وجود کمترین خطر به بالاترین مقام حکومتی انتقاد کند و از او در مورد اعمالش توضیح بخواهد. حکومتی که پول و ارزشهای پوچی که به وسیله پول ساخته می‏شود، سرنوشت این حکومت را تعیین نکند بلکه ارزشهای عالی اسلامی حاکم باشد.» (صحیفه امام، ج‏5، ص: 449)