بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله والصلوه والسّلام علی رسول الله و آله الطاهرین

آشنایی با مدرسۀ تخصصی فقه امام خمینی(س)

جایگاه مدرسه و اهداف آن:

گسترش و پیچیدگی روز افزون حوزه فقاهت و به ویژه مسائل مستحدثه و درگیری فراگیر فقه و حکومت و چشم داشت عمومی جامعه و به ویژه اهل سیاست و مدیران جامعه از فقه در حل مسائل و ارائه راهکارهای شرعی در تمام حوزه­های زندگی از یک طرف و عمق و دقت مبانی فقهی- اصولی امام خمینی و لزوم پرداختن ویژه بدین مبانی(مدرسه فکری) از طرف دیگر، ضرورت تدوین این دوره و تأسیس مدرسه فقه امام خمینی(س) را توجیه می­نماید. همگی اینها، در کنار رسالت اصلی و عمده ما در احیاء فقه امامیه و پرورش فقیهان مکتب شناس در عصر غیبت حضرت ولی عصر (عج)، ضرورت این برنامه را دو چندان می­سازد.

مکان مدرسه:

اشاره به مکان مدرسه خالی از لطف نیست. مکان این مدرسه مبارک، همان خانه‎ای است که انقلاب در نقطۀ آغازین آن بعد از پیروزی، به مدت یازده ماه از آنجا هدایت می‎شد، منزلی که اقامت‎گاه حضرت امام(ره) بعد از انقلاب در قم بوده است. همان منزلی که مشتاقان آن بزرگوار، آنجا به دیدنشان می‎آمدند و مهمترین دستورات سرنوشت‎ساز از آنجا صادر می‎شد و البته آن شور آغازین، این شعور و علم فرجامین را می‎طلبید و ختامه مسک.

ساختار مدرسه:

الف) مؤسس

بانیان مدرسه مرحوم آیت الله سید حسن طاهری خرم آبادی و نیز یادگار حضرت امام، حجت الاسلام والمسلمین حاج سید حسن آقا خمینی، با احساس این خلأ، مدرسۀ تخصصی فقه امام خمینی را با انگیزه شناسایی و ترویج و تشیید مبانی امام (ره) که بالمآل به پویایی و حرکت رو به رشد نظام آموزش و پژوهش فقاهت در حوزه می­انجامد، در سال 1389 ه.ش تأسیس کردند.

ب) هیأت مدیره:

اهداف راهبردی و سیاست­های آموزشی، پژوهشی و اجرایی مدرسه، توسط گروهی از عالمان فاضل و اساتید محترم حوزه تعیین می­شود که به عنوان هیأت مدیرۀ مدرسه می‌باشند.

ج) اهداف:

1. مشارکت جدی در حرکت پویا و رو به رشد آموزش فقه اهل بیت در حوزه علمیه و پرورش طلاب مستعد در راه رسیدن به مقام منیع اجتهاد.

2. پرورش طلاب مستعد در راه رسیدن به مقام منیع اجتهاد شیعی.

3. تبیین و حتی الامکان تشیید مبانی امام خمینی (ره) در فقه و اصول و مطرح سازی آراء ایشان در فضای فکری و درسی حوزه‌های علمیه.

4. تربیت استاد و مدرس در مقاطع عالی تحصیلی حوزه فقاهت و به ویژه مدرسه فکری امام خمینی(ره).

5. پرورش محقق و پژوهشگر در حوزه فقاهت شیعی و به ویژه با رویکرد فقهی-اصولی امام خمینی(ره).

د) مدیریت مدرسه:

مدیر محترم مدرسه حضرت حجت الاسلام والمسلمین حاج سید مجتبی طاهری خرم آبادی است که خود از اعضاء محترم هیأت مدیره مدرسه نیز می‎باشد.

مدرسه شامل معاونت آموزش و پژوهش و اجرایی و خدماتی است که عناوینی تعریف‎شده هستند و مسئولیت و اجرای برنامه‎ها را به عهده دارند.

آموزش:

الف) دوره آموزشی:

این دوره که ماهیت آموزشی- و البته با نگاه به پژوهش-دارد، مجموعه‎ای هماهنگ و کلاسیک از فعالیت‎های آموزشی و بعضا پژوهشی در حوزه فقاهت شیعه و با رویکرد تبیین و شناسایی مبانی و دیدگاه‎های فقهی، اصولی و رجالی حضرت امام خمینی(ره) می‎باشد.

ب) رتبه دوره:

این دوره به عنوان خارج فقه و اصول، بعد از اتمام مرحله سطح حوزوی برگزار می‎گردد.

ج) سیاست‎های آموزشی:

1. این دوره، آموزشی است گرچه پژوهش نیز از جایگاهی درخور دوره برخوردار است.

2. آموزش متن محور است و محور اصلی، کتب استدلالی حضرت امام(ره) در حوزه فقه و اصول و با نگاه به مباحث اعلام دیگر می‎باشد.

د) طول دوره:

دروه تحصیلی مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره)، شش تا هفت سال است.

ه) دروس حوزه:

1. دروس اصلی:

اصول و فقه

کتب اصولی خودنگاشته حضرت امام که یک دوره کامل اصول است به شرح ذیل می‎باشد.

انوار الهدایه ج 1 و 2، الاستصحاب، التعادل والترجیح، مناهج الوصول ج 1 و 2، رساله فی الطلب و الاراده.

و نیز کتاب‎های استدلالی حضرت امام در فقه که خوشبختانه در مهمترین و چالشی‎ترین ابحاث فقه نگاشته شده، مانند فقه الطهاره، فقه البیع، الخلل فی الصلوه، الاجتهاد والتقلید، و برخی قواعد فقهی.

این دروس در قالب 15 واحد آموزشی و در هر نیم‎سال تحصیلی معادل 270 ساعت که در کل دروه شش‎ساله(دوازده نیم‎سال تحصیلی) 3240 ساعت درسی می‎باشد برگزار می‎شود.

واحدهای فوق برای درس و مشاوره دروس اصلی در نظر گرفته شده، یعنی 5 واحد برای القاء هر درس توسط استاد و 5/2 واحد برای مشاوره و راهنمایی همان درس.

2. دروس جنبی:

در راستای اهداف تعریف‎شده مذکور، برخی دروس جنبی نیز تدارک دیده شده که جایگاه تعریف شده‎ای در نظام آموزشی حوزه ندارند.

الف) روش تحقیق

ب) تاریخ فقه و اصول

ج) مباحث رجالی در دوبخش بنیادی و کاربردی

د) فلسفه فقه و اصول

و البته حسن و بلکه ضرورت پرداختن به برخی مباحث همچون تفسیر آیات مشکله قرآن، و فقه الحدیث احادیث مشکله و نیز مباحث اعتقادی و زدودن شبهات کلامی را انکار نمی‎کنیم.

پژوهش:

الف) جایگاه پژوهش:

امروز سخن از شایستگی پژوهش و تحقیق، در کنار آموزش، به بایستگی و ضرورت آن تبدیل شده و وضوح آن، ما را از توضیح بیشتر بی نیاز می­کند.

ب) تحقیقات و رساله­ها:

در همین راستا مدرسه از ابتدا، نگارش تحقیق در طول سال را بر دانش پژوهان لازم دانسته و آنان ملزم‎اند هر ساله سه رساله تحقیقی ارائه دهند (در هر نیم سال تحصیلی یک رساله و یک رساله هم در تابستان که از ظرفیت تعطیلات تابستانی در نگارش آن استفاده می‎کنند).

ج) نشست­های علمی

با توجه به گستردگی مباحث و عدم امکان پوشش آموزشی نسبت به همگی آن­ها، برخی نیازها در قالب نشست­های فقهی، اصولی و یا مباحث فلسفة فقه و اصول، ارائه می­شود که ضرورت و فایدة بخشی آن بر اهل فن پوشیده نیست.

در این راستا دو گونه نشست برگزار می­شود:

1. نشست‌های تحقیقی در موضوعات مهم فقهی یا اصولی و یا فلسفة فقهی یا اصولی از دیدگاه حضرت امام خمینی که توسط اساتید و اهل تحقیق ارائه می­­گردد و علاوه بر طلاب مدرسه از بسیاری از فرهیختگان حوزوی نیز دعوت به عمل می­آید.

2. نشست‌های آموزشی که به دو گونه ارائه بحث فقهی یا اصولی توسط استاد ، ویا  ارزیابی رساله­های تحقیقی که در طول سال و به طور میانگین در هر دو هفته یک جلسه می­باشد برگزار می‎شود، که رساله‌های نگاشته شده در جلسات مستمر و با حضور همه دانش پژوهان توسط یکی از اساتید مورد ارزیابی قرار می­گیرد.

د) تحقیق در آثار امام خمینی:

وظیفه دیگری که مدرسه تبرّعا و جدا از دستور، عهده‌دار آن است، تحقیق و استخراج آراء فقهی ـ  اصولی و رجالی حضرت امام است.

این وظیفه تا کنون به جهت مضیقۀ مالی متأسفانه انجام نشده است. در حالی که در زمینۀ معرّفی آراء حضرت امام(ره) امری بسیار ارزشمند و ضروری است.

آدرس مدرسه: قم، بلوار شهید محمد منتظری، کوچۀ 12، پلاک 338

تلفن: 6 و 37743645 ـ 025