شرحی کوتاه بر نکته هایی از وصیت نامه سیاسی - الهی امام خمینی(12)

عذرخواهی به پیشگاه خالق و خلق

محمدکاظم تقوی

از خدای رحمان و رحیم می‏خواهم که عذرم را در کوتاهی خدمت و قصور و تقصیر بپذیرد. و از ملت امیدوارم که عذرم را در کوتاهی‌ها و قصور و تقصیرها بپذیرند.

*  *  *

گرچه امام خمینی(س) عمری از سر اخلاص و با معرفتی والا، موفق به عبودیت و بندگی عارفانه گردید، ولی وقتی خاتم الانبیاء6 و مقرب‌ترین انسان به حضرت حق با زبان عجز به پیشگاه او عرضه می‌دارد: «ما عبدناک حق عبادتک وما عرفناک حق معرفتک»[1] دیگران جای خود دارند؛ پس:

     بنده همان به که ز تقصیر خویش عذر به درگاه خدا آورد

                          ورنه سزاوار خداوندیش کس نتواند که به جا آورد[2]

بر همین اساس امام خمینی در پایان یک عمر سراسر مجاهدت و عبودیت و دستگیری و خدمت به بندگان خدا، خاضعانه از حق تعالی می‌خواهد که عذرش را در کوتاهی خدمت و قصور و تقصیرها بپذیرد.

از آن‌جایی که به تصریح امام مردم ولی نعمت خدمت‌گزاران خود هستند؛ از ملت خود ـ که عاشقانه او را دوست می‌داشتند و در رحلت او یک ملت عزادار شد و میلیون‌ها نفر او را تشییع کردند ـ حلالیت می‌طلبد و درخواست می‌کند که عذرش را در کوتاهی‌ها و قصور و تقصیرها بپذیرند. این «عذرخواهی» صادقانه امام خمینی از ملت ایران و در رسمی‌ترین و ماندگارترین مکتوب خویش، درس بزرگی است تا فرهنگ بدهکار دیدن خود به ملت را در میان مسئولان و مدیران و صاحب منصبان، نهادینه کند و خلق و خوی اربابی و استکباری را که طلب‌کاری از ملت می‌باشد، به فراموشی بسپارد.

این عذرخواهی امام، تأسی به سنت و سیره رسول الله6 است که در روزهای آخر عمر شریف خود در مسجد النبی و در میان عموم مسلمانان از آنان حلالیت طلبید و عملاً به مسلمانان آموخت که حق‌الناس را برای فردای قیامت نگذارند که بس دشوار است.