امروز با امام: سوم آبان

امروز با امام: سوم آبان

ـ نامه تشکر به آقای نجفی مرعشی؛ ورود به نجف (1344)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

حضرت آیت اللَّه، آقای آقا نجفی- دامت برکاته‏

به عرض عالی می‏رساند، مرقوم محترم به وسیله آقازاده محترم- أیّده اللَّه تعالی- واصل و موجب تشکر گردید. سلامت و سعادت جنابعالی را از خداوند تعالی خواستار است.

حقاً باید از مساعی جمیله ملت محترم ایران و حضرات مراجع و علمای اعلام و افاضل گرام حوزه‏های مقدسه علمیه، خصوصاً حوزه مقدسه قم، تشکر کنم و از خداوند تعالی عظمت و عزت همه را خواستار شوم. تشرف حقیر به اعتاب مقدسه گرچه فوزی است عظیم، چه از لحاظ زیارت اعتاب مقدسه ائمه اسلام- علیهم الصلاة و السلام- و چه از لحاظ تشرف به حضور حضرات مراجع عظام و علمای اعلام و افاضل گرام حوزه علمیه نجف اشرف و کربلای معلّا و دیگر اعتاب مقدسه، لکن اهمیت موقف در ایران ایجاب می‏کند که در صورت رفع منع از خدمتگزار به ملت محترم و استقلال مملکت، به اسرع وقت مراجعت نموده در غم و شادی ملت محترم ایران- عموماً- و حضرات اعلام- خصوصاً- شریک باشم. امید است که حضرات فضلای عظام و مشتغلین حوزه‏های مقدسه علمیه، خصوصاً حوزه قم، کما فی السابق به تحصیل علوم دینیه و ترویج دیانت مقدسه ادامه دهند و هیچ گونه تزلزلی به خود راه ندهند. از خداوند تعالی توفیق و تأیید آنها و عظمت اسلام و مسلمین را خواستارم. از جنابعالی، در مظانّ استجابت دعوات، امید دعای خیر برای حُسن عاقبت خواستار است. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.

29 جمادی الثانی 85- روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏2، ص: 2)

ـ نامه تشکر به آقای محمدتقی فلسفی؛ ورود به نجف (1344)

[محضر مبارک حضرت آیت اللَّه آقای خمینی‏

تشرف حضرت عالی را به آستان مقدس حضرت علی- علیه السلام- تبریک گفته، سلامت و طول عمر حضرت آیت اللَّه را از خداوند بزرگ خواستارم. محمد تقی فلسفی‏]

بسمه تعالی‏

خدمت ذی شرافت حضرت مستطاب حجت الاسلام خطیب محترم آقای فلسفی- دامت برکاته‏

به عرض عالی می‏رساند، مرقوم شریف که حاوی تبریک تشرف حقیر به اعتاب مقدسه بود موجب تشکر گردید. قبلًا نیز تلگرافی به همین مضمون واصل، که جواب مخابره شد^[1] محتمل است نرسانده باشند. زیرا از قرار اطلاع، تلگرافات این جانب را نرسانده‏اند. چنانچه غالب تلگرافاتی که از ایران شده است به این جانب نرسانده‏اند. مصطفی بحمد اللَّه سالم و سلام می‏رساند. از خدای تعالی ادامه توفیقات آن جناب را در ترویج شریعت مقدسه خواستار و ملتمس دعا هستم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏2، ص: 3)

ـ نامه به آقای محمد شریعت اصفهانی؛ اوضاع ایران (1346)

«بسمه تعالی‏

20 رجب 87

به عرض عالی می‏رساند، دو طغرا^[2] مرقوم محترم که از سلامت و تأثرات قلبیه جنابعالی حکایت می‏کردند واصل؛ قضایای ایران یکی دو تا نیست که بشود بیان کرد. پس از نشر مکتوبی که به هویدا^[3] نوشته شده بود عده کثیری گرفتار حبس و تبعید شده‏اند؛ چه از اهل علم مثل آقای منتظری، و چه غیر اهل علم. علی المحکی‏^[4] انتشار زیادی در بلاد بزرگ از قبیل: تهران، مشهد و کرمان، شیراز، قم پیدا کرده است و بعضی رادیوها هم با اطلاع قبلی خوانده‏اند که موجب ناراحتی دستگاه شده است. حتی در روزنامه اطلاعات هم دو جمله حساس را نوشته بود؛ و البته انتقاد از نوشته‏ها کرده بود. فشارها به همه طبقات ادامه دارد. تکلیف به آقایان برای ملاقات‏^[5] و تبریک شده است. چنانچه گفته می‏شود در بعضی روزنامه‏ها، نسبت به آقای حکیم داده‏اند که تبریک گفته‏اند به وسیله وزیر اقتصاد؛ ان شاء اللَّه صحیح نباشد. به آقای میلانی گفته می‏شود که فشار برای ملاقات آورده‏اند و ایشان راضی نشده‏اند و تقاضای تذکره نموده‏اند. علی المحکی آقای گلپایگانی از آقای حکیم تکلیف خواسته بودند که تبریک بگوییم یا خیر. جشنها و فضاحتها در اوج خود رسیده است. به بعض علمای بلاد، علی المحکی تکلیف شده است که در مساجد جشن بگیرند و اذان بگویند؛ و از این مطالب خیلی زیاد است.

راجع به قضیه دعوت جنابعالی، این مطلب در سال قبل صحبت شد و آقای حاج آقا حسن شیرازی اخوی آقای حاج آقا محمد^[6] کراراً آمدند و گفتند من مذاکراتی کرده‏ام و ممکن است اگر امثال شماها کاغذی به ملکِ سعودی بنویسد تأثیر کند. و بعد هم گفته شد آقای خویی می‏نویسند یا نوشته‏اند، و آقای شاهرودی وعده کرده‏اند با ملک در سفر حج مذاکره کنند. بالاخره این جانب با اطمینان به اینکه در این امور هیچ تأثیری در حجاز نیست، مع ذلک چیزی نوشتم و آقای شیرازی بردند. پس از مدتی هم به وسیله سفارت حجاز یک جواب بی‏سر و ته‏ای آمد. امسال آقای حاج آقا حسن‏^[7] آمدند و گفتند که بناست وَفْدی‏^[8] برود، و قول داده‏اند که قضات آنجا حاضر برای مذاکره شوند. عده‏ای را که در این امر صلاحیت نداشتند ذکر کردند. این جانب دخالتی نکردم، زیرا اطمینان دارم بر فرض آنکه مجلسی تهیه شود و طرفین دعوا حاضر شوند، هیچ نتیجه مثبتی گرفته نمی‏شود. علاوه خوف آن است که آقایان نتوانند در آن محیط و با آن اشخاص که اینها را کفار و مُبْدِع‏^[9] می‏دانند به طور شایسته گفتگو کنند، و مجلس ختم شود به فَشَل شدن و تا آخر محکوم گردیدن. اجمالًا به ایشان مطلب را گفتم، و باز گفتم اشخاص مذکور (جنابعالی در آنها نبودید) صلاحیت این امر را ندارند. و تذکر دادم که اگر هم لازم می‏دانید این امر را طوری نکنید که تمام قوای شیعه را مقابل قرار دهید بلکه چند نفر به عنوان یک قُطْر،^[10] نه آنکه نماینده تمام ممالک شیعه و علمای مذهب اینها باشند، و بعد با چند کلمه فشل‏^[11] شوند.

این جانب اصل این مطلب را صحیح نمی‏دانم؛ و مباحثه را مضر می‏دانم. آنها از آقایان حدیث صحیح به طرق خودشان راجع به قبّه و بارگاه می‏خواهند، و اگر شما تنازل کنید و بگویید مظَلَّه‏^[12] برای احیا باشد، تصدیق حرف آنها را کردید و تا آخر محکوم شدید، و سایر اعتاب مطهره را هم محکوم کردید؛ و این امر ممکن است منعکس شود در ممالک اسلامی؛ هذا کُلّه؛ مَعَ اینکه اساس مذهب در این بلاد در خطر کفر است و عاملین آن از طرف مقامات مُعْظَمه تجلیل و تطهیر می‏شوند و امور فجیعه یا به سکوت و یا به تأیید می‏گذرد، و خواهید ملاحظه فرمود که اگر- خدای نخواسته- خداوند مهلت دهد، پس از چندی چه خواهد شد و چه خواهند کرد. «و الی اللَّه المُشْتَکی‏ و عَلیه المُعَوَّل». و السلام علیکم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

منزل این جانب را در قم عده کثیری کماندو محاصره کرده و نگذاشتند روضه بخوانند، ولی حَصر بعد از ظهر برداشته شد و علی المحکی جمعیت کثیری عصر رفته‏اند آنجا. اخوی این جانب را هم از قم به تهران برده‏اند و آنجا آزاد کردند. مدرسه فیضیه را مدتی است قبضه کرده و پس از اصلاحاتی که مهمش عکسهایی و شعارهایی بوده [که‏] با التزاماتی رد کرده‏اند در صورت، و تحت مراقبت کامل است معناً؛ ولی در عین حال یک شب شعارهایی در جمیع دیوارها نوشته شده است و مجرمین درست به دست نیامده‏اند، و بعضیها را گرفته‏اند. وضع قم فجیع است و این نحو مدرسه داری افجع.^[13] اینها مسموعات است. و السلام.» (صحیفه امام، ج‏2، ص: 155 ـ 157)

ـ مصاحبه با خبرگزاری فرانسه درباره آینده ایران (1357)

سؤال: [درباره تحول وضع در ایران امروز چه فکر می‏کنید؟ فکر نمی‏کنید که به یک بن بست رسیده است و با انعطاف ظاهری سیاست شاه، تجدید نظری در استراتژی شما مؤثر خواهد بود؟]

جواب: وضعیت رژیم است که به بن بست کشیده شده است. رژیم می‏خواهد راه حل خود را به ملت تحمیل کند. مردم در بن بست نیستند؛ مردم می‏خواهند این رژیم نباشد. هر راه حلی که منجر به بقای این رژیم گردد مواجه با بن بست می‏شود؛ زیرا مردم آن را نخواهند پذیرفت.

[شما گفته‏اید نمی‏ترسید که رشته قیام عمومی به دست کمونیستها و چپیهای افراطی بیفتد. با وجود این یکشنبه (22 اکتبر 78) هزار و پانصد دانشجوی دانشگاه تهران با شعارهای کمونیستی تظاهر کردند^[14]. این امکان، این فرض را می‏دهد که کمونیسم اسطوره نیست بلکه وجود دارد و سازمان می‏یابد]

- اگر فرض کنیم تمام این هزار و پانصد نفر- و حتی چند برابر این عده- مارکسیست واقعی بوده باشند، در برابر سی میلیون نفر که به نام اسلام قیام کرده‏اند نیرویی به حساب نمی‏آیند. اما مسئله مهم این است که با توجه به گذشته، عده مارکسیستها بسیار کمتر شده است. علت آن است که اسلام در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، نیازهای مردم را برای ترقی واقعی برمی‏آورد. وقتی ما با وجود این رژیم که علیه اسلام است و کارش ناراضی‏تراشی است، به این کار بسیار با اهمیت از راه اقناع جوانان توانا شده‏ایم، همین امر نشان می‏دهد که در صورت استقرار یک حکومت اسلامی و بسط آزادیها و افزایش امکانات ترقی واقعی برای مردم، می‏توان از راه بحث و اقناع- با عملی کردن اسلام- آنها را که خواهان حقیقت و عدالتند به دامن اسلام بازگرداند.

[شما آقای مهندس بازرگان را به حضور پذیرفتید و آقای دکتر کریم سنجابی نیز به پاریس می‏آید؛ و گفته می‏شود آیت اللَّه شیرازی‏^[15] هم خواهد آمد. معروف است که همه اینها هوادار سیاست آشتی هستند. آیا شما به این سیاست ملحق می‏شوید؟ آیا فکر می‏کنید در میان مخالفان سیاسی، جبهه ملی و دیگران، مردانی با وزن و اعتبار کافی برای جانشینی این دولت وجود دارد؟]

- من با روش آشتی و بینابینی مخالفم و از اول هم با این روش مخالف بودم. علت هم آن است که این کار نه رژیم شاه را از بن بست خارج می‏کند- چرا که علت در بن بست قرار گرفتنش برنامه‏هایی است که مأمور اجرایشان بوده است- و نه از فشار و اختناق و کشت و کشتار می‏کاهد. اگر همه به طور روشن و قاطع این موضع را اتخاذ کنند که رژیم شاه باید برود، دیگر رژیم ناگزیر می‏شود سیاست خسته کردن را از راه کشتارهای مستمر و روشهای تازه فشار و اختناق کنار بگذارد و پیروزی ملت نزدیکتر می‏شود. کسانی که لیاقت سرنگون کردن این رژیم را داشته باشند، البته با این کار خود ثابت می‏کنند که توانایی اداره کشور را نیز دارند.

[شما اظهار کردید که مقامات روحانی شیعه قصد ندارند خود حکومت کنند. آیا فکر می‏کنید که مخالفان سیاسی قادر به این کار هستند بدون آنکه خطر وخیمتر شدن جدی وضع در بین باشد؟]

- در صورتی که شرط فوق را به دست بیاورند- با حمایت مردم و روحانیت- مخالفانی که وصفشان در سؤال بالا گذشت به این کار قادر می‏شوند.

[در غرب فکر می‏کنند که رفتن شاه یک خلأ خطرناک به وجود می‏آورد. آیا می‏توانید سازش موقتی را با این سلسله، شاه یا فرزندش، به شرط آنکه واقعاً سلطنت کند و نه حکومت، مورد توجه قرار دهید؟]

- این خلئی که شما از آن صحبت می‏کنید هم اکنون وجود دارد؛ و مشخصه رژیمهایی نظیر رژیم شاه، این است که کشور را میان بن بست و خلأ نگاه می‏دارند و کشور را به خرابی و تباهی می‏برند. برای خارج شدن از بن بست و خلأ، باید این رژیم جای خود را به رژیمی بسپرد که مبعوث ملت مسلمان باشد.

[مسلّم است که رژیم در پی آشتی است و جداً در آرزوی بازگشت شما به ایران است.^[16] آیا شما به طور قطعی این امر را تا وقتی شاه در ایران است منتفی می‏دانید؟]

- تا وقتی شاه در ایران است، من به ایران بازنمی‏گردم.

[شما قدرتهای بزرگ را محکوم می‏کنید. این امر، این احساس را برانگیخته است که شما سرسخت و آشتی ناپذیرید. آیا نمی‏توانید در این محکومیت، محض اطمینان به افکار عمومی غرب که با قیام مردم کشور شما همدردی می‏کنند، تخفیف قائل بشوید؟]

- من دولتهای بزرگ را در تجاوز بحقوق مردم کشور محکوم می‏کنم، و نه مردم این کشورها را. از مردم غرب که از قیام مردم ایران حمایت می‏کنند اظهار سپاسگزاری کرده و می‏کنم.

[از قرار، ترجیح شما یک جمهوری اسلامی است. از قول شما گفته‏اند که کار رژیم سلطنتی به استبداد می‏کشد، با وجود این هستند رژیمهای جمهوری اسلامی که از بعضی از رژیمهای سلطنتی استبدادی‏ترند. در این باره چه نظر دارید؟]

- دولتهای استبدادی را که وجود دارند نمی‏توان حکومت اسلامی خواند تا شما بتوانید سلطنتی آن را با جمهوری آن مقایسه کنید. رژیم اسلامی با استبداد جمع نمی‏شود. آن رژیمهای جمهوری هم که استبدادی هستند در اسم جمهوری هستند و در محتوا سلطنتی.

[آیا شما به طور دائم از همکاری مشاوران لایق که شما را در اتخاذ یک سیاست واقع‏بینانه در زمینه مسائل اقتصادی و سیاسی کمک کنند، برخوردارید؟]

- در کشور ایران، افراد لایق بسیار وجود دارند. رژیم حاضر مانع از آن است که این استعدادها در سازندگی کشور به کار دعوت شوند. این استعدادها موافق وظیفه اسلامی، اطلاعات و نظرهای خود را به اطلاع من می‏رسانند.

[آیا شما می‏پذیرید شرایط جدید و مشخصی را برای تشکیل یک دولت گذرا و انتقالی پیشنهاد کنید؟]

- این حکومت انتقالی با سقوط شاه باید تشکیل گردد و البته شرایط آن اعلام خواهد شد.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 145 ـ 147)

ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج؛ شهادت در راه خدا، سیره انبیا است (1357)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

امروز اطلاع دادند که زندانیهای سیاسی را یک مقداری آزاد کردند و مقداری هم بناست آزاد شود. آیا ببینیم که این آزاد کردن جبران می‏کند این مسائل را؟ یک نفر انسان را ده سال، پنج سال، کمتر، بیشتر، از همه جهات ساقط کنند، همه آزادیها را از او بگیرند، در حبس همه شکنجه‏ها و زجرها را به او بدهند، بعدش بگویند که شما آزادید! خوب این پنج سال تضییع عمر یک مسلمان، یک انسان، پنج سال، ده سال زجر دادن به یک انسان، به یک مُسْلم، اینها هیچ؟ حالا آزاد، تمام شد قضیه؟ با اینکه آزاد کردند یک عده‏ای از علما را و سایر طبقات را، ما قانع هستیم؟ حالا دیگر آرام باید بشود ملت؟ آشتی کردند آنها با ملت؟ یا اینکه جوّ، یک محیطی است که برایشان دیگر امکان نمانده است که ادامه بدهند؛ دست و پا می‏زنند برای اینکه خودشان را از این محیط- جوّی که تمام نفوس بر ضد آنها توجه پیدا کردند- با این دست و پا می‏خواهند نجات بدهند خودشان را؛ لکن آیا می‏شود؟ قابل نجاتند اینها؟! این شاه که حدود سی سال بر ما حکومت کرده، بر مسلمانها حکومت کرده؛ این حکومت چنگیزی، این همه از مسلمانها را کشته، این همه از مسلمانها را از وطن آواره کرده، این همه از انسانها را از حقوق بشری جدا کرده است، محروم کرده است، حالا می‏گوید که خوب، آزادشان کردیم، دیگر چی می‏خواهید از جان ما! ده سال عمر می‏خواهند از جان شما! شما ده سال عمر یک انسان را در حبس، در یک اتاق دو ذرعی هدر دادید. زندگی یک انسان که باید به این مردم خدمت کند، باید با قلم و قدم در محیط آزاد به مردم خدمت کند، تو گرفتی از او؛ ده سال عمر یک ملت را ضایع کردی، حالا آزاد کردی، دیگر ما چه می‏خواهیم؟ ما جبران این ده سال را می‏خواهیم. مردم جبران اینکه بچه‏هایشان را، اولادشان را، ده سال در زندان زجر دادی، جبران این را می‏خواهند و این جبران در این دنیا امکان ندارد. از ادله واضحه بر اینکه باید خدای تبارک و تعالی یک جای دیگری باشد که جزای این ظالمها را بدهد، این است که شما فرض کنید که جمع شدید و محمد رضا خان را تکه تکه‏اش کردید، یک آدم را کشتید؛ آن یک آدم است، یک آدم پست؛ خوب، یک آدم در مقابل یک آدم. ما فرض می‏کنیم که خیر، ایشان هم یک آدم شریف؛ اما در مقابل یک آدم شریف! این همه آدم شریف را ایشان از هستی ساقط کرده، این همه جوانهای ما را کشته است و از هستی ساقط کرده؛ حالا یک نفر آدم را که یک کسی کشت، جزایش این است که خود او را عوض او بکشند؛ اگر فوج فوج مردم را به کشتن داد و کشت، می‏شود اینجا ما جبرانش بکنیم؟ البته باید اینجا جزا به او بدهیم به اشد جزا؛ اما می‏شود که جبران بشود این؟ جبران این یک عائله؟ یک عائله را که او از هستی ساقط کرده؛ از هستی اگر او را ساقط بکنیم، جبران یک عائله است، عائله‏های دیگر چی؟ حالا ما دلمان را خوش کنیم که آقا^[17] عفو فرمودند؟ اینها مردانی بودند که عفو تو را اعتنا ندارند. قضیه عفو نیست، قضیه الزام است و الآن ملزمی که اینها را بیرون کنی. بسیاری از حبسیها بودند که آن حبس غیر قانونی شان تمام شده بوده وقتش، از اولْ حبس غیر قانونی بوده، آن حبس غیر قانونی هم وقتش تمام شده بوده و اینها را نگه داشتند، همین طور بیخود. این عمال ساواکی که این قدر جرم مرتکب شده‏اند، حالا آمدند در حبس را باز کردند آنها را از حبس بیرون کردند، تمام شد مطلب؟ اول مطلب هست حالا! این و تمام عمال این باید محاکمه بشوند. و بعد هم که همه شان فرض کنید که اعدام شدند، باز جبران نشده است؛ برای اینکه صد نفر در مقابل صدها نفر، در مقابل هزارها نفر. در یک کشتارشان در تهران چهار- پنج هزار نفر می‏گویند کشته شده. همین کشتار آخری همدان را می‏گویند تا صد نفر بوده است؛ من نمی‏دانم دیروز، پریروز. الآن هم همدان باز متشنج است. همین دیروز و امروز هم در قم تشنجها بود و صدای تیر می‏آمده است. حالا آیا کشته است چقدر، نمی‏دانم. زنجان هم همین مسائل بوده است؛ کرمان هم شنیدید؛ همه بوده است؛ هر جا دست رویش بگذاری جنایت بوده است. حالا عفو فرمودند! غلط کردند عفو فرمودند! اگر فشار عمومی ملت نبود و این توجه همه طرفه ملت نبود که اینها عفو نمی‏کردند. عفو نیست، این الزام است. جبران نمی‏شود جنایات اینها به این مسائل. ماها نمی‏توانیم جبران کنیم؛ برای اینکه چطور ما کشتن چهار- پنج هزار نفر را جبران کنیم و یک نفر هست، بیشتر از یک نفر که نیست. آن هم یک نفر آدمِ این طور که می‏بینید. این دلیل بر این است که باید یک عالَمی باشد که در آن عالَم دائماً در عذاب باشد تا جبران بشود، دائماً در آن عذابهایی که مهیا شده برای این ستمکارها.

ما نمی‏دانیم واقعاً چه بکنیم با این وضع فعلی ایران؛ البته وضعْ امیدبخش است، وضعْ امیدبخش است؛ این طور نیست که حالا ما نگران باشیم که وضع چرا این جور است؛ اما خوب، می‏بینید چه می‏کند؛ چه دیوانگی راه انداختند. لکن همه این مسائل ارزش دارد که یک ملتی را نجات دهد. نباید ما نگران باشیم از اینکه فدایی می‏دهیم؛ این سیره انبیا بوده است که این کارها را می‏کرده‏اند. انبیا، اولیا، در مقابل ظَلَمه، در مقابل اشخاصی که ظلم به مردم می‏کردند، قیام می‏کردند و کشته می‏شدند و کشتار می‏کردند و جوانهایشان را می‏دادند و اصحابشان را می‏دادند و مسئله‏ای نیست که ما حالا یک نگرانی داشته باشیم که مبادا خونْ راه بیفتد! باید خون راه بیفتد؛ باید یک ملتی که می‏خواهد خودش را نجات بدهد از زیر بار این همه جنایات و این همه خسارات که بر او وارد شده است، همین طور مجانی نمی‏شود که انسان به دست بیاورد. یکی از این مادرها- ظاهراً در بهشت زهرا- ایستاده و صحبت کرده که درخت آزادی محتاج به آبیاری است و خون پسر من یکی از چیزهایی است که آبیاری می‏کند. ما یک همچو شیرزنان داریم.

احتیاج دارد اسلام به اینکه فدا بدهیم برای این اسلام. از صدر اسلام تا حالا چه نفوس طیبه‏ای فدایی شدند. حضرت امیر که جنگ کرد و در صفین، هجده ماه با معاویه جنگ کرد و چه قدرها، بیشتر از ده هزار نفر کشته دادند و کشتند، خیلی بیشتر. معاویه یک مردی بود که می‏گفت که من مسلمانم و من خلیفه پیغمبر باید باشم و نماز جماعت می‏خواند و امام جمعه بود و همه این کارها را او انجام می‏داد، همه این ظواهر را انجام می‏داد؛ معاویه ظواهر را خوب حفظ می‏کرد، مثل یزید نبود که ظواهرش هم ناجور بود، ظواهر را حفظ می‏کرد و اظهار اسلام هم می‏کرد. خوب چه شد که حضرت امیر به جنگ او پا شد؟ برای اینکه یک ظالم بود که مردم را استثمار کرده بود؛ رفته بود شام را گرفته بود مقابل حکومت اسلام، و مردم را داشت به ظلم و به تعدی وادار می‏کرد؛ چپاول می‏کرد مال مردم را، بیت المال را. حضرت امیر تکلیف داشت به اینکه با او جنگ بکند، چه شکست بخورد چه شکست بدهد. حضرت امیر دیگر مبالات این را نداشت که حالا من که می‏روم، لَعَلَ‏^[18] شکست بخورم. وقتی دید که می‏تواند حالا مقابل او بایستد، لشکر کشید و جنگ شد و بالاخره هم حضرت امیر- در اینجا باید گفت- شکست خورد. سید الشهداء- سلام اللَّه علیه- وقتی می‏بیند که یک حاکم ظالمی، جائری، در بین مردم دارد حکومت می‏کند، تصریح می‏کند حضرت که اگر کسی ببیند که یک حاکم جائری در بین مردم حکومت می‏کند، ظلم دارد به مردم می‏کند، باید مقابلش بایستد و جلوگیری کند هر قدر که می‏تواند؛ با چند نفر، با چندین نفر، که در مقابل آن لشکر و بساط، هیچ نبود. لکن تکلیف این طور می‏دانست که باید قیام بکند و خونش را بدهد تا اینکه این ملت را اصلاح کند، تا اینکه این عَلَم یزید را بخواباند و همین طور هم کرد و تمام شد. خونش را داد و خون پسرهایش را داد و اولادش را داد و همه چیزهای خودش را داد در راه، برای اسلام. مگر خون ما رنگینتر از خون سید الشهداست؟ ما چرا بترسیم از اینکه خون بدهیم یا از اینکه جان می‏دهیم؟ آنها هم در ... سلطان جائری که می‏گفت: مسلمانم، مسلمانی یزید هم مثل مسلمانی شاه بود؛ اگر بهتر نبود بدتر نبود لکن چون با ملت آن طور می‏کرد و مردی بود متعدی و ظالم، و ملت را می‏خواست زیر بار اطاعت خودش بی‏جهت ببرد، سید الشهداء لازم می‏بیند که سلطان جائر را سراغش برود و لو اینکه جان بدهد. همین است سیره انبیا؛ همین بوده است که اگر چنانچه یک سلطانی جائر بر مردم حکومت می‏خواهد بکند بایستید در مقابلش، و به هر چه، به هر جا می‏خواهد منتهی بشود، باید برویم سراغش و نهی از منکرش و امر به معروفش کنیم و بکِشیم او را پایین از این تخت باطل. پس ما مبالاتی نداریم در اینکه کشته می‏دهیم، کشته بدهیم؛ البته باید هم بدهیم.

ما می‏خواهیم یک ملت را آزاد کنیم، ما می‏خواهیم یک امت را آزاد کنیم، ما می‏خواهیم یک امت را مستقل کنیم، ما می‏خواهیم از زیر بار امریکا و انگلستان و روسیه بیرون برویم، البته فداکاری می‏خواهد، جوان دادن می‏خواهد، حبس می‏خواهد، ده سال حبس می‏خواهد. لازم است این امور. همه چیز لازم دارد، و ما اصلًا در این معنی ناراحت نیستیم که داریم حبس می‏رویم، جوانهای ما دارند از بین می‏روند؛ برای اینکه در مقابل [نا] حق است، برای خداست. وقتی یک امری برای خدا شد و مقابل ظلم شد، ما چه غمی داریم. اصلًا این غمی ندارد که ما برای خدا داریم کار می‏کنیم و جوانهای ما برای خدا دارند فداکاری می‏کنند؛ هیچ ابداً از این هراسی به دلتان راه ندهید. وسوسه‏های شیاطین که خوب ما چه کنیم، چه می‏شود، یا از این حرفهایی که شیاطین القا می‏کنند و بعضی شیاطین هم می‏گویند به ماها و به شما؛ هیچ ابداً. خودتان محکم بایستید و هیچ هراس به دلتان راه ندهید که شما پیروزید ان شاء اللَّه. چه کشته بشویم و چه بکُشیم حق با ماست. ما اگر کشته هم بشویم در راه حق کشته شدیم و پیروزی است، و اگر بکشیم هم در راه حق است و پیروزی است.

هیچ باکی از این مسائل نداریم. هر چه می‏خواهند حمله کنند لکن خواهند به خاک غلتید و خواهند اینها از بین رفت. هر چه هم می‏خواهند، این ممالک بزرگ اعلان پشتیبانی کنند از ایشان؛ هر کس می‏خواهد این کار را بکند لکن یک ملت ایستاده و «نه» دارد می‏گوید. در مقابل «نه» یک ملت، هیچ توپ و تانکی اثر ندارد؛ و لهذا دیدیم که حکومت نظامی، الآن قم حکومت نظامی است، دیروز باز تظاهرات زیاد بوده است و امروز هم گفتند بوده است، اعتنا نمی‏کنند مردم دیگر به این. نمی‏شود دیگر، با سرنیزه نمی‏شود حق را ساقط کرد، قابل نیست.

ان شاء اللَّه خداوند همه شما را حفظ کند؛ و توفیق بدهد که خدمت بکنیم همه‏مان به این ملت و به اسلام و به تکلیفمان که به عهده ما است عمل بکنیم ان شاء اللَّه. [صلوات حضار].» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 148 ـ 153)

ـ پیام به مسلمین و حجاج؛ شکستن بتها و قدرتهای بزرگ شیطانی زمان (1358)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ^[19]

3 آبان ماه 58

3 ذی الحجة الحرام 99

صلوات و سلام خداوند بر رسول خدا پیامبر عظیم الشأن که یک تنه قیام فرمود در مقابل بت‏پرستان و مستکبرین، و پرچم توحید را به نفع مستضعفین به اهتزاز درآورد، و از قِلت عُدّه و عدد نهراسید، و با عِده قلیل بدون سازوبرگ جنگی کافی و با نیروی ایمان و قوتِ تصمیم بر سرکشان و ستمکاران تاخت، و ندای توحید را در کمتر از نیم قرن بر بزرگترین معموره‏^[20] جهان به گوش جهانیان رساند.

و درود جهانیان و رحمت خداوند متعال بر شما ای زائران بزرگوار بیت اللَّه الحرام که از چهار سوی عالم به سوی خانه خدا، مرکز توحید و محل وحی و مقام ابراهیم و محمد، دو ابرمرد بت‏شکن و پرخاشگر بر مستکبرین شتافتید و خود را به مواقف کریمه‏ای- که در عصر وحی زمینهایی خشک و کوهسارهایی بی‏آب و سبزه، لکن محل هبوط^[21] ملائکة اللَّه و هجوم جنود اللَّه و وقوف انبیاء اللَّه و عباد اللَّه الصالحین بود- رساندید. هان! بشناسید این مشاعر^[22] بزرگ را، و مجهز شوید از مرکز بت‏شکنی برای شکستن بتهای بزرگ که به صورت قدرتهای شیطانی و چپاولگران آدمخوار در آمده‏اند، و از این قدرتهای تهی از ایمان نهراسید، و با اتکال به خدای بزرگ در این مواقف عظیمه، پیمان اتحاد و اتفاق در مقابل جنود شرک و شیطنت ببندید، و از تفرق و تنازع بپرهیزید وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکُمْ‏^[23] رنگ و بوی ایمان و اسلام که اساس پیروزی و قدرت است با تنازع و دسته‏بندیهای موافق با هواهای نفسانیه و مخالف با دستور حق تعالی زدوده می‏شود، و اجتماع در حق و توحید کلمه و کلمه توحید که سرچشمه عظمت امت اسلامی است، به پیروزی می‏رسد.

ای مسلمانان جهان! چه شد شما را که در صدر اسلام با عده بسیار کم، قدرتهای عظیم را شکستید و امت بزرگ اسلامی- انسانی ایجاد نمودید، اکنون با قریب یک میلیارد جمعیت و دارا بودن مخازن بزرگی که بالاترین حربه است در مقابل دشمن، این چنین ضعیف و زبون شدید؟ آیا می‏دانید که تمام بدبختیهای شما در تفرقه و اختلاف بین سران کشورهای شما و بالنتیجه بین خود شماست؟ از جای برخیزید و قرآن کریم را به دست گرفته و به فرمان خدای تعالی گردن نهید تا مجد خود و عظمت اسلام عزیز را اعاده کنید. بیایید و به یک موعظه خداوند گوش فرا دهید؛ آنجا که می‏فرماید قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنی‏ وَ فُرادی‏^[24] همه قیام کنید و برای خدا قیام کنید؛ قیام فرادی‏ در مقابل جنود شیطانیِ باطنِ خودتان، و قیام همگانی در مقابل قدرتهای شیطانی. اگر قیام و نهضت، الهی و برای خدا باشد پیروز است. ای مسلمانان جهان وای مستضعفان عالم! دست به دست هم دهید و به خدای بزرگ رو آورید و به اسلام پناهنده شوید، و علیه مستکبران و متجاوزان به حقوق ملتها پرخاش کنید. ای زائران خانه خدا، در مواقف و مشاعر الهی به هم بپیوندید و از خداوند تعالی نصرت اسلام و مسلمین و مستضعفان جهان را بخواهید.

ای گویندگان و نویسندگان! در اجتماعات بزرگ؛ عرفات و مَشْعَر و مِنی و مکه معظمه و مدینه منوره، مسائل اجتماعی و سیاسی مناطق خود را به گوش برادران ایمانی برسانید، و از هم طلب نصرت کنید. ای زائران خانه خدا! توطئه‏های راست و چپ و خصوص امریکای چپاولگر و متجاوز و اسرائیل جنایتکار را به گوش عالمیان برسانید و از آنان استمداد کنید و جنایات این جنایتکاران را بشمارید و به خداوند متعال برای اصلاح حال مسلمین و قطع ایادی جنایتکاران التجا^[25] پیدا کنید. و من به خواست خدای قادر، مژده نصرت و پیروزی به شماها می‏دهم. «إنَّهُ عَلی ذلِکَ لَقادِرٌ»^[26] و السلام علی رسول اللَّه و علی ائمة المسلمین و علی عباد اللَّه الصالحین و رحمة اللَّه و برکاته. روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 338 ـ 340)

ـ حکم انتصاب آقای سید روح اللَّه خاتمی به سمت امامت جمعه اردکان (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب مستطاب سید الاعلام و حجت الاسلام آقای حاج سید روح اللَّه خاتمی- دامت افاضاته‏

امید است وجود شریف از بلیات محفوظ و به انجام وظایف الهی مشغول باشید. ضمناً با توجه به وضع زمان و احتیاج مسلمانان در هر منطقه به اتحاد و همبستگی بیشتر و آشنایی بهتر به مسائل روز و وظایف خطیری که دارند، مقتضی است در هر محل روزهای جمعه اقامه نماز جمعه شود و در ضمن انجام این فریضه الهی هدف مزبور به خوبی تأمین شود. و به همین منظور جنابعالی به سِمت امامت جمعه در اردکان منصوب می‏شوید که این فریضه بزرگ را انجام دهید. امید است اهالی محترم نیز فرصت را مغتنم شمرده از شرکت در نماز دریغ ننموده و همکاریهای لازم را در این باره مبذول دارند. از خدای تعالی توفیق همگان را خواستارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته. سوم ذی حجة الحرام 99

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 341)

ـ سخنرانی در جمع پرسنل پایگاه هوایی آذربایجان شرقی؛ اسلامی شدن ارتش (1358)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

من از شما تشکر می‏کنم که از نزدیک آمدید با هم ملاقات کنیم؛ ملاقات برادرانه و برای ذکر گرفتاریهایی که داریم. البته مطمئن باشید که گرفتاریها یک انگیزه اساسی که جلوی این نهضت را بگیرد ندارد. آن نهضتی که، نهضت ملتی که ابرقدرتها را از پا درآورد و به عقب کشاند نمی‏شود که با شرارت بعض اشرار و بعضی باقیمانده‏های رژیم سابق یا دست نشانده‏های امریکا و صهیونیسم بتوانند بر این نهضت غلبه کنند. غلبه با شماست، شما همان طور که با کمک ملت و وارد شدن در صف ملت بر مشکلات، مشکلات بزرگ، غلبه کردید ان شاء اللَّه از این به بعد هم با حفظ وحدت خودتان و با اتکال به اسلام و احکام اسلام این مقصد را به پیش خواهید برد. و من امیدوارم که یک مملکت اسلامی که در هر جا شما بروید اسلام را ببینید و هر جا بروید قدم رسول اللَّه را ببینید و همه‏مان با هم در هر جای مملکت برویم رفاه ملت را ببینیم و عظمت مملکت را، عظمت کشورهای اسلامی را ببینیم ان شاء اللَّه امید است متحقق بشود و خدای تبارک و تعالی با شماست.

البته تکلیفهایی الآن بر ما، بر شما، بر همه ملت هست. ما الآن در بین راه هستیم. سد بزرگ را شکستیم؛ لکن فسادهایی که آنها به جای گذاشتند و گرفتاریهایی که آنها به جا گذاشتند بازمانده است، خرابیها مانده است و آشفتگیها مانده است؛ عقب‏ماندگیها مانده است. ما وارث یک مملکتی هستیم که در پنجاه و چند سال تحت فشار امریکا و انگلستان و سایر ممالک ابرقدرتها بوده است؛ و به صورت خرابه‏ای درآمده است که همه چیزش عقب مانده است. و بالاتر از همه، نیروهای انسانیش عقب مانده است، نگذاشتند که رشد بکند نیروی انسانی. نگذاشتند که اسلام آن کارهائی را که می‏خواهد بکند، بکند. از این جهت، ما یک مملکتی هستیم که جنگزده هستیم. مملکتی هستیم که پنجاه سال فساد در آن بوده است، فساد زده هستیم و باید با همت همه قشرها این فسادها از بین برود. و همه با هم دست به هم بدهیم و این بار را به محل خودش برسانیم و این نهضت را ثمربخش کنیم. تکلیف همه ما این است که همه در هر محلی که هستیم به تکلیف خودمان عمل [بکنیم‏]، تکالیف شخصی؛ تکالیف اجتماعی؛ و تکالیف سیاسی.

شما که در ارتش هستید- و امیدوارم که نیروی شما هر روز بیشتر بشود- شما در آنجا مشغول باشید برای اصلاح امور. ارتش اساس یک مملکت است؛ حافظ یک مملکت است. و باید ارتش، اسلامی بشود [اگر] ارتش فکرش اسلامی بشود، مملکت را به کمال مطلوب می‏رساند. شما حافظ حدود کشور هستید. کسی که حافظ حدود کشور اسلامی هست باید خودش هم اسلامی باشد. باید در پادگانهای شما اسلام حکومت کند. باید شماها اسلامی باشید. باید تمام نیروهایی که هست، چه نیروهای نظامی و چه نیروهای دیگر، همه باید اسلامی بشوند. جمهوری اسلامی باید محتوایش تحقق پیدا بکند. اگر محتوا تحقق پیدا بکند، دیگر دست همه اجانب از شما کوتاه هست. نمی‏توانند اعاده پیدا کنند.

توجه داشته باشید که این قدرتی که داشتید حفظ بکنید. وحدت کلمه را حفظ بکنید. با هم باشید. گرفتاریهایی که بعد از هر انقلاب هست خیلی به نظر نیاورید. بعد از هر انقلاب البته گرفتاریهای زیادی هست. خصوصاً یک انقلابی که وارث یک مملکتی است که پنجاه سال کوبیدند آن مملکت را؛ همه چیزش را از بین بردند. شما وارث یک همچو مملکتی هستید. بعد از هر انقلابی یک بیماری در ملت پیدا می‏شود. و بحمد اللَّه- این انقلاب ما از همه انقلابهایی که تا کنون اتفاق افتاده است پاکتر و صافتر [بوده‏] و باید این را انقلاب «سفید» اسمش را گذاشت. و من امیدوارم که چون انقلاب اسلامی بوده است و برای اسلام بوده است و با فریاد «اللَّه اکبر» این انقلاب به پیروزی رسید، خدای تبارک و تعالی با ما باشد. و ان شاء اللَّه هست. خدای تبارک و تعالی پشتیبان شما و پشتیبان ما، پشتیبان ملتهای اسلامی، پشتیبان ملت ایران باشد. همه با هم به پیش بروید، و گرفتاریها را ان شاء اللَّه رفع کنید. قدرتمند باشید.

هیچ از این حرفهایی که زده می‏شود و از این قلمفرساییهایی که می‏شود و از این چیزهایی که مثلًا در بعض مکتوبات گفته می‏شود، که ایران حالا شلوغ شده و چه طور است، خصوصاً چیزهای خارجی، هیچ از اینها نترسید، هیچ خبری نیست. قدرت دست خودتان است، و مملکت هم دست خودتان است. این چهار نفری هم که مَفْسَده می‏کنند، اینها هم به قبرستان فرستاده می‏شوند. شما ان شاء اللَّه باقی هستید، و باقی بمانید ان شاء اللَّه.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 342 ـ 344)

ـ سخنرانی در جمع پاسداران بابل؛ آزادی بیان و قلم- شأن فقیه در اسلام (1358)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

من این چیزهایی که شما خواندید نه اینکه دفعه اول بوده است که می‏شنوم. ما از اول که این انقلاب بحمد اللَّه به آن پیروزی نِسبی رسید، و سی و پنج میلیون جمعیت از حبسها بیرون آمدند و بیرون ریختند، و بعد از اینکه از آن جهتِ هَجْمه‏ای بیرون آمدند، به فکر خودشان افتادند و توجهشان از نهضت کم شد و به فکر گرفتاریها افتادند، تقریباً هر روز چندین مرتبه یا در کاغذها می‏خوانیم یا در صحبتها می‏شنویم. نه این است که ما غافل باشیم از این مسائل، این مسائل معلوم است. و شما می‏دانید که اقلًا- وقتی صرف نظر از دو هزار و پانصد سال بکنیم- در این پنجاه و چند سال، برنامه این بوده است که وضعیت ایران را به آشوب بکشند، به تباهی بکشند؛ یعنی همه چیز ما را از بین ببرند. کشاورزی را که خود شماها مطّلع بر آن هستید می‏بینید که چه به روزش درآوردند به اسم اصلاحات. و همه چیز را، همه جا را، عقب مانده نگه داشتند؛ که الآن از هر جا که می‏آیند هر گروهی که می‏آیند، می‏گویند که آنجایی که ما هستیم از همه جا بدتر است! از کردستان همین حرف را می‏زنند، از بختیاری همین حرف را می‏زنند، از بلوچستان همین را می‏گویند، از خوزستان همین را می‏گویند؛ و برای این است که در همه جا این حرفها هست. این عقب افتادگیها و نگه داشتن مردم در فقر و فاقه و بردن ذخایر ملت و دادن به دشمنهای اسلام به طور رایگان، تقریباً این مسائل را پیش آورده است. و مسائل هم بیشتر از اینهاست که شما می‏گویید. شما یک مقدارش را البته گفتید، لکن می‏دانید که بیشتر از اینهاست.

یک مملکتی که اولًا جمعیت سی و پنج میلیونیش یکدفعه از اختناق بیرون آمده و آزاد این تقریباً بعد از آزادی، همه برای خودشان حق قائل‏اند که در همه مسائل دخالت کنند. و باید هم بکنند. خوب، مسائل مسائل خودشان است. لکن باید فکر این هم بکنند که آیا این مسائل که ذکر می‏شود همه‏اش قابل حل است به این زودیها؟ این خانه نداری مردم، این فقر و فلاکت مردم، این زاغه‏نشینی مردم، این عقب‏ماندگی اقتصاد، این فاسد شدن رژیم، کار کردن و- عرض می‏کنم- کشاورزی، و امثال ذلک، اینها قابل این است که یک دولتی، یک مثلًا جمعی، بتوانند این را به این زودیها به حال صحیح برگردانند؟ این البته وقت لازم دارد. از آن طرف هم که شما می‏بینید که مهلت نمی‏دهند به دولت، مهلت نمی‏دهند به ما که بتوانیم با یک فراغیِ فکر، این مسائل را درست بکنیم. آشوب بپا می‏کنند. خوب، در یک کردستانی که آشوب هست، زد و خورد هست، و دائماً فتنه‏گری هست، می‏شود در آنجا حالا اسفالت بکنند؟ در نظر بگیرند اسفالتش بکنند؟ خوب، جنگ است؛ در یک حال جنگ نمی‏شود که اسفالت کرد؛ نمی‏شود که خانه‏سازی کرد؛ نمی‏شود که کارهای عمرانی کرد. در حالی که دامن دارند می‏زنند به اینکه مردم را مأیوس کنند از این مسائل. باز مردم را می‏خواهند کنار بزنند، مأیوس بکنند، تا اینکه آن قدرتی که می‏تواند کارها را انجام بدهد- و آن قدرت ملت است- متشتت بشود، و مأیوس بشود و نتواند کار بکند. باید همه این امور را در نظر گرفت.

این مسائلی که گفتید بسیاریش در دست مطالعه است که انجام بدهند. همین دیروز، که بعضی از آقایان اینجا بودند، راجع به بعضی از مسائلی که گفتید با من صحبت کردند و عرض می‏کنم که- بناست که مطالعه کنند و عمل بکنند. شما خیال نکنید که ما به فکر نیستیم- ما- می‏بینید که الآن همه اینجا هستند و مسائل خودشان را می‏گویند؛ و بعد از شما هم باز یک دسته دیگر هستند؛ بعد از آنها هم باز یک دسته دیگر هستند. و ما باید بالای پشت بام برویم با مردم تماس بگیریم، پایین و اینجا، در عین حال می‏بینید که آنهایی که می‏خواهند مفسده کنند می‏گویند که اصلًا کسی با فلانی ملاقات نمی‏کند! الآن شما که اینجا هستید، آنها نشسته‏اند با قلم خودشان می‏گویند که با فلانی اصلًا کسی ملاقات نمی‏کند. یک کانال دارد، و آن هم مثلًا بعض از اهل علم هست! در صورتی که من از صبح که پا می‏شوم- که شما می‏دانید خوب، من سنم هشتاد سال است- از صبح که پا می‏شوم تا ظهر- که گاهی وقتها نماز ظهرم یک قدری عقب می‏افتد- با مردم مختلف، با اشخاص مختلف، با زنها، با مردها، با اهل علم، با غیر اهل علم، طوایف مختلف با من صحبت می‏کنند و حرفهایشان را می‏زنند. همین طور که شما دارید می‏گویید، شما حرفهایتان را زدید. اینها که می‏گویند که فلانی کسی با او ملاقات نمی‏کند، نظرشان این است که به مردم حالی کنند که فلانی نمی‏تواند کار بکند، برای اینکه هیچ اطلاع از هیچ جا ندارد! آدمی که هیچ اطلاع از جایی ندارد خوب، نمی‏تواند یک کاری انجام بدهد. در صورتی که من از همه جاها مطلعم. الآن مسائلی که آقا راجع به کردستان گفتند من مطلع بودم. آن مسائل را بیشترش را مطلع بودیم.

و مسائلی که شما الآن [مطرح‏] کردید مسائلی است که مکرر صحبت شده است. عرض می‏کنم که در فکر هستیم، و شما مطمئن باشید که اسلام برای مستضعفین است. من اشخاصی که سرمایه دار بودند، اشخاصی که عرض می‏کنم کارخانه دار بودند، مکرر اینجا جمعیتشان گاهی آمدند، من با آنها صحبت کردم گفتم به اینکه نمی‏شود این طور که یک دسته‏ای آن طور زندگی بکنند و حتی برای سگهایشان اتومبیل داشته باشند؛ و یک دسته دیگر توی این زاغه‏ها باشند که هر ده نفرشان توی سوراخی. این اصلًا قابل تحمل نیست.

و من اعلام خطر کردم به آنها، گفتم اگر خدای نخواسته یک وقت در متن اسلام انفجار پیدا بشود- یک وقت این است که در زمان طاغوت یک چیزی واقع می‏شد، خوب، می‏گفتند طاغوت است، و ماها هم به آنها می‏گفتیم که ان شاء اللَّه اسلام اگر تحقق پیدا بکند، کارها ان شاء اللَّه درست می‏شود، و حالا هم همان معنا را می‏گوییم، یک وقت این است که در اسلام خدای نخواسته یک یأسی پیدا بشود، برای خاطر اینکه ما نتوانیم این اشخاص فاسد را بِکشیم یک قدری پایین، و این مستضعفین را یک قدری بالا و به هم نزدیکشان بکنیم- اگر یک انفجاری پیدا بشود با یأس از اسلام، هیچ قدرتی نمی‏تواند خاموشش کند. و این خطری است برای این طبقه‏ای که به فکر نیستند. من به آنها نصیحت کردم. حالا هم به همه کسانی که دارای اموال زیاد هستند نصیحت می‏کنم که شما فکر بکنید، بدانید که اگر خدای نخواسته این جمعیت مأیوس بشوند، انفجار در آنها پیدا بشود، همه شما و همه ما از بین خواهیم رفت. باید فکری بنشینید بکنید خودتان، خودتان فکر بکنید، البته آنها فکر نکنند، ما فکر می‏کنیم، این طور نیست که ما فکر نکنیم. ما با وجوه شرعیه، با ولایت الهیه با آنها عمل می‏کنیم.

من در نجف هم که بودم، در مصاحبه‏ای که از لوموند^[27] آمدند کردند، گفتم به آنها که وضعمان چه جوری است. خودمان از اینهایی که دارای کذا و کذا هستند حساب می‏کشیم و حسابهایشان را رسیدگی می‏کنیم. اسلام این طور نیست که همچو اجازه بدهد که این دسته آن طور، و آن دسته آن طور، ابداً اسلام همچو اجازه‏ای نداده. اینها باید حسابهایشان کشیده بشود، اینها اصلًا حساب نداشتند با اسلام. رباخوارها باید حسابشان کشیده بشود در موقعش، البته حالا هم می‏کنند، اما باید به طور صحیح بشود. در هر صورت، شما متوجه باشید به اینکه ما می‏دانیم این گرفتاریها را. و من می‏دانم که در بعضی از جاها [چه می‏شود].

و اما راجع به اینکه گفتید هماهنگ نیستند این دادگاهها؛ در چند روز پیش از این، در قم، یک اجتماعی از همه اینها شد، همه را دعوت کردند و یک وضع هماهنگی را پیشنهاد کردند، و ان شاء اللَّه این هم درست خواهد شد. و ما می‏دانیم که خوب، بعضی از اشخاص هستند، حتی بعضی از معمّمین هستند، که درست عمل نمی‏کنند. و ما باید البته با تدریج آنها را اصلاح بکنیم، درست خواهد شد، مطمئن باشید. شما بودید که با مشت خالی این دولت قوی را، این قدرت شیطانی را شکستید و به جهنم فرستادید؛ شما حالا از چه می‏ترسید؟ از چهار تا دمکرات که ترس ندارد و چهار تا دزد. اینها دزدهایی هستند که من یادم هست، شاید شما هیچ کدام یادتان نباشد، که دزدها می‏آمدند، حتی در خمین که ما بودیم، وقتی می‏خواستند خمین را بگیرند، منتها مردم جلوگیری کردند. اینها هر روز سر گردنه‏ها بودند و دزدی می‏کردند در یک مدتی دزدیها همه متمرکز شد در یک جا؛ در پیش رضا خان و پسرش! همه دزدیها را متمرکز کردند در یک جا؛ و جلو گرفتند از سایر دزدها، دزدیها را خودشان کردند! حالا آنها رفتند و یک قدری برایشان آزادی پیدا شده، چهار تا دزد هم دزدی می‏کند. از این چهار تا دزد چه کسی باید بترسد؟ هیچ کس از این چهار تا دزد نمی‏ترسد. اینها اصلاح می‏شود.

شما اگر ملاحظه کنید آن انقلاباتی که در سایر جاها و کشورها پیدا شده، انقلابی که در شوروی پیدا شده است که شصت و چند سال است بر آن می‏گذرد، الآن هم نابسامان است؛ الآن هم در آن فساد هست. میلیونها آدم را اینها می‏کشتند در این انقلابات، میلیونها آدم! الآن یک انقلابهای جزئی که واقع می‏شود، می‏گویند دو میلیون جمعیت کشته شده. این انقلاب ایران از باب اینکه انقلاب اسلامی بود، یک انقلابی بود که وقتی آنها با انقلاب تسلط پیدا کردند، اعتقاد به اسلام داشتند، نمی‏ریختند بیخودی مردم را قتل عام بکنند. این انقلاب بهترین انقلابهایی است که تا کنون واقع شده است، البته کشتار هم داشته است؛ لکن کم بوده، زیاد نبوده. از آن طرف هم اشخاصی که در مرکز فساد بودند، اشخاصی که چندین سال مردم را به آتش کشیدند، چندین سال قتل عام کردند، اینها هم به سزای خودشان یک مقداری رسیدند؛ یک مقداری هم فرار کردند، و لکن از همه انقلابهایی که در عالم پیدا شده است این انقلاب اسلامی ایران، برای خاطر اینکه اسلامی بوده، از همه بهتر است و یک انقلاب صحیح است؛ یک انقلاب اسلامی است. و لهذا بعد از انقلاب، یک آزادی مطلقی به همه داده شد.

شما خیال می‏کنید در انقلابات دیگر آزادی می‏دهند؟ آزادی به مردم نمی‏دادند. بعد از انقلاب تمام مطبوعات را جلویش می‏گرفتند؛ تمام مجالس را جلویش می‏گرفتند؛ تمام دستجات را جلویش می‏گرفتند؛ همه را به طور اختناق جلویش می‏گرفتند؛ به اسم اینکه انقلاب است، در انقلاب باید این چیزها بشود لکن این انقلاب اسلامی جلوی هیچ طایفه‏ای را نگرفت و جلوی هیچ قلمی را نگرفت تا چند ماه که معلوم شد که می‏خواهند توطئه کنند. توطئه‏گرهایی که بر ضد اسلام می‏خواستند توطئه بکنند یک چند نفر را جلویشان را گرفتند که نه، چه بکنید. البته حالا هم یک قلمهای فاسد باز می‏گویند چرا جلوی فلان مجله، چرا فلان مجله. نمی‏دانند اینها که خوب، آن مجله، روزنامه، تمام چیزش از اسرائیل بوده است. اینها توقع این را دارند که اسرائیل هم که در اینجا می‏خواهد توطئه کند نباید جلویش را گرفت! باید آزاد کرد قلم را، قلمْ آزاد! قلمی آزاد است که توطئه‏گر نباشد. قلمی آزاد است، روزنامه‏ای آزاد است، که نخواهد این ملت را به عقب و به تباهی بکشد. این قلمها، همان سرنیزه سابق است که می‏خواهند ملت را به تباهی بکشند، البته ملت تحمل نمی‏کند که جوانهایش را داده، حالا چهار نفر پشت‏میزنشین و بالانشین بنشینند و طرح بدهند و درست بکنند و بگویند که قلمها آزاد نیست؛ چه آزاد نیست؟ کدام قلمها آزاد نیست؟ قلمهای فاسد نباید آزاد باشد. الآن هم فاسدهاشان خیلیهایشان آزادند، مِنْ جمله همین قلمهایی که می‏گویند چرا آزاد نمی‏گذارید. اینها هم الآن توطئه‏گر هستند.

در هر صورت، شما مطمئن باشید. با دل محکم، با مشت گره کرده و محکم، به جلو بروید. و شما پیروزید. اما شرط این است که آن نهضت به همان وضعی که آمد، به همان قدرتی که آمد، حفظش کنید. حالا هی نروید سراغ اینکه من چیزی ندارم؛ توی اداره مثلًا جای من کمتر از کسی است. اینها چیزهای بعد از انقلاب است؛ یعنی یک بیماری بعد از انقلاب است، بیماریهای بعد از انقلاب؛ مضر است. و آن توجه کردن به اینکه حالا من چه باید داشته باشم ندارم؛ مثلًا من باید مقامم چه باشد نیست.

و این چیزهایی که می‏بینید گفته می‏شود، البته ما می‏دانیم که یک دسته‏ای هستند که زاغه‏نشین‏اند. ما می‏بینیم؛ متأسفیم برای آنها؛ متأثریم برای اینها، لکن این طور نیست که به فکر اینها نباشند، به فکر اینها هستند، به تدریج دارد می‏شود. همین الآن که اینهایی که در بنیاد مستضعفین بودند آمدند اینجا، نشان دادند که ما این قدر عمل کرده‏ایم؛ این قدر خانه درست کرده‏ایم. دارد می‏شود، البته سی میلیون جمعیت که بیشترشان- اگر نگوییم بسیاریشان- بی‏خانمان‏اند و زندگی صحیح ندارند، یک همچو چیزی باید با تدریج درست بشود. پَهْلُویش بگذارید اینکه اقتصاد ما را از بین بردند بکلی؛ قرضها را گذاشتند به دوش ملت ما و از بانکها قرض کردند، و هر چه که داشتند برداشتند رفتند. همه اینهایی که شما می‏بینید. فرض کنید چیزهایی که اینها داشتند گرو بانکهاست، و پول از آن گرفته‏اند. اینها در چند ماه قبلش معلوم می‏شود که به فکر این بودند که از بین خواهند رفت؛ دنبال این بودند که همه چیز را ببرند، و بردند همراه خودشان؛ ولی خدا با ماست، و خدا با شماست. و کسی که برای خدا کار می‏کند، قیام برای خدا می‏کند، این از هیچ چیز نباید بترسد؛ یعنی از اینکه شکست هم بخورد نباید بترسد، این شکست نیست. ما برای خدا کار می‏کنیم. سید الشهدا هم شکست خورد، اما برای خدا کار می‏کرد و شکست داده. در عین حالی که در صورتْ شکست خورد، شکست داد. شما هم ان شاء اللَّه پیروز خواهید شد. و ان شاء اللَّه امیدواریم که آن طور که ما می‏خواهیم اسلام تحقق پیدا بکند؛ اسلام متحقق بشود. وقتی که متحقق شد، همه چیزها درست خواهد شد.

و از مجلس خبرگان گله نکنید، آنها علما هستند، آنها در فکر همه چیز هستند، طرح دارند آنها. همین کسی که از مجلس خبرگان و عضو آنها بود دیروز پیش من بود، طرح دارند اینها. خیال نکنید که اینها می‏خواهند مستکبرین را دوباره سر کار بیاورند. اصلًا مطرح نیست این مسائل. نه در مجلس خبرگان مطرح است؛ و نه پیش مسلمان و یک کسی که مسلمانی فکر می‏کند مطرح است که بخواهد دوباره [برگرداند] بساط غارتگرهای سابق و رباخواریهای سابق و نمی‏دانم سوار شدن به دوش کشاورزها و اینها و آن بساطی که خان‏ها [برای‏] کشاورزها درست می‏کردند؟ هیچ این مطرح نیست، هیچ خوف اینها را نداشته باشید. گول اینهایی که از مجلس خبرگان تکذیب می‏کنند نخورند. اینها همانها هستند که می‏خواهند که مجلس خبرگان نتواند کار بکند، و این نهضت نتواند به نتیجه برسد، و برگردد به آن حالی که خودشان می‏خواهند. آنهایی که خوبهایشان هستند یک جمهوری دمکراتیک می‏خواهند مِنهای اسلام، آنهایی که وابسته هستند که همان مسائل را می‏خواهند.

در هر صورت، ما باید خودمان، شما، همه ملتمان، دست به دست هم بدهیم، و همانی که از اول فریاد می‏کردیم که آزادی، استقلال، جمهوری اسلامی، همین را تعقیب کنیم. جمهوری اسلامی؛ یعنی احکام احکام اسلام. باید احکام احکام اسلام باشد. این حرفهایی که می‏زنند که خیر اگر چنانچه ولایت فقیه درست بشود دیکتاتوری می‏شود، اینها از باب این است که ولایت فقیه را نمی‏فهمند چیست. ولایت فقیه نباید بشود، برای اینکه باید حکومت ملت باشد. اینها ولایت فقیه را اطلاع بر آن ندارند. مسائل این حرفها نیست. ولایت فقیه می‏خواهد جلوی دیکتاتوری را بگیرد؛ نه اینکه می‏خواهد دیکتاتوری کند. اینها از این می‏ترسند که مبادا جلو گرفته بشود! جلوی دزدیها را می‏خواهد بگیرد. اگر رئیس جمهور با تصویب فقیه باشد، با تصویب یک نفری که اسلام را بداند چیست، درد برای اسلام داشته باشد، اگر درست بشود، نمی‏گذارد این رئیس جمهور یک کار خطا بکند. و اینها این را نمی‏خواهند. اینها اگر یک رئیس جمهور غربی باشد، همه اختیارات را دستش بدهند، هیچ مضایقه‏ای ندارند و اشکالی نمی‏کنند! اما اگر یک فقیهی، که یک عمری را برای اسلام خدمت کرده، علاقه به اسلام دارد، با آن شرایطی که اسلام قرار داده است که نمی‏تواند یک کلمه تخلف بکند [اشکال می‏کنند].

شأن فقیه در حکومت اسلامی‏

اسلام دین قانون است. پیغمبر هم خلاف قانون نمی‏توانست بکند، نمی‏کرد هم، البته نمی‏توانست هم بکند. خدا به پیغمبر می‏گوید که اگر یک حرف خلاف بزنی، رگ وتینت را قطع می‏کنم‏^[28]. حکم قانون است. غیر از قانون الهی کسی حکومت ندارد. برای هیچ کس حکومت نیست، نه فقیه، و نه غیر فقیه، همه تحت قانون عمل می‏کنند. مجری قانون هستند همه، هم فقیه و هم غیر فقیه همه مجری قانون‏اند. فقیه ناظر بر این است که اینها اجرای قانون بکنند؛ خلاف نکنند؛ نه اینکه می‏خواهد خودش یک حکومتی بکند، بلکه می‏خواهد نگذارد این حکومتهایی که اگر چند روز بر آنها بگذرد برمی‏گردند به طاغوتی و دیکتاتوری، می‏خواهد نگذارد بشود. زحمت برای اسلام کشیده شد، خونهای جوانهای شما در راه اسلام رفت، حالا ما دوباره بگذاریم اساسی [را] که اسلام می‏خواهد درست بکند و زمان امیر المؤمنین بوده و زمان رسول اللَّه- صلی اللَّه علیه و سلم- بوده، بگذاریم اینها را برای خاطر چهار تا آدمی که دور هم می‏نشینند و پاهایشان را روی هم می‏اندازند، و عرض می‏کنم چای و قهوه می‏خورند و قلمفرسایی می‏کنند؟ مگر ما می‏توانیم اینها را بگذاریم؟ مگر ما می‏توانیم؟ جائز است برای کسی، برای یک مسلمانی که تمام این خونهایی که ریخته شده هدر بدهد و اسلام را بگذارد کنار؟ به جهت اینکه یک همچو ولایت فقیهی نداریم»! خوب، شما نمی‏دانید. شما فقیه را اطلاع بر آن ندارید که می‏گویید ما ولایت فقیه نداریم. این طور ولایت فقیه از روز اول تا حالا بوده. زمان رسول اللَّه تا حالا بوده. این حرفها چه است که می‏زنند اینها؟ این اشخاص غیر مطّلع بر فقه، غیر مطّلع بر مجاری امور، این حرفها را می‏زنند و اذهان را مشوب می‏کنند. و اشخاص خیال می‏کنند که خیر، اینها نشسته‏اند اینجا برای سرمایه دارها! این هم یک حرفی بود که حالا، امروز، من شنیدم که برای سرمایه دارها! آقا، مسأله این حرفها نیست. این مطالب تبلیغات است. هیچ ابداً دنبال این مطلب نباشید که اینها چی. اینها اشخاص صالح‏اند، دائماً مشغول کار هستند. آنهایی که از اسلام می‏ترسند البته باید به همه چیز اشکال بکنند، به همه چیز اشکال دارند. از آن طرف، به هر فردی که پیش می‏آید اشکال دارند، از آن ور هم به هر جمعی که پیش می‏آید اشکال دارند. هر که بگوید اسلام، اینها به او اشکال دارند!

ان شاء اللَّه خداوند همه شما را تأیید کند؛ موفق باشید. ما خدمتگزار همه شما هستیم. و ما ان شاء اللَّه امیدواریم که به آن مقصدی که همه‏مان داریم، مال همه است، اسلام مال همه است، به آن مقصد ان شاء اللَّه برسیم.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 345 ـ 354)

ـ وصیتنامه‏^[29] در امور شخصیه خطاب به آقای سید احمد خمینی و بستگان (1361)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

الحمد للَّه علی آلائه و نعمائه و الصلاة و السلام علی أنبیائه، سیّما افضلهم و خاتمهم؛ و علی اولیائه المعصومین، سیّما ابی الأئمة و افضل الاولیاء امیر المؤمنین- صلوات اللَّه علیه و علی اهل بیته و اولاده- سیّما بقیة اللَّه روحی لتراب مقدمه الفداء.

آمنت بکلّ ما جاء به النبی الخاتم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم.

و بعد در تاریخ 7 محرّم الحرام 1403 موافق سوم آبان 1361 این چند سطر را به عنوان وصیت در امور شخصیه رقم می‏نمایم:

پس از توصیه به ورثه و نزدیکان خود به تقوا و صبر و ثبات در جمیع امور و معاشرت محبت‏آمیز بین خود به نحو شایسته و عشرت به معروف با بندگان خداوند تعالی و اعراض از زخارف دنیا و توجه به خداوند متعال، فرزند خود احمد خمینی- ایّده اللَّه تعالی- را وصی در امور شخصیه قرار دادم. و آنچه لازم به تذکر است در چند جمله توضیح می‏دهم:

1- من شخصاً در هیچ بانکی یا مؤسسه یا شرکتی یا غیر اینها وجهی ندارم، و آنچه در بانکها یا بعض مؤسسات و غیرهما است، وجوه شرعیه است و هیچ یک از ورثه من در آنها حقی ندارند، و امر آنها پس از من با جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ حسینعلی منتظری- دامت برکاته- است و تحت نظر ایشان باید به مصارف شرعی برسد، و اگر خدای نخواسته برای ایشان حادثه‏ای رخ دهد، امر وجوه شرعیه با رهبر یا رهبرانی است که مجلس خبرگان تعیین می‏نمایند.^[30] 2- کلیه اثاث منزل که در قم و یا تهران دارم، متعلق به مادر محترمه فرزندان من است.

بعض از آنها از شخص خودشان بوده و آنچه از من بوده است به ایشان هبه کردم و تحت ید ایشان است.

و در این جمله دو تخته قالی بزرگ است که از سهم سادات است و من به طور موقت از آنها اجازه استفاده داده‏ام. باید پس از من به مصرف سادات برسد. و بعض اثاث هم امانتی است که احمد مطلع است و به صاحبانش باید رد کند. کتابهایی که در قم و تهران دارم که مقدار ناچیزی است در اختیار احمد است. اگر خودش احتیاج دارد بر دارد، و اگر حسین‏^[31] برادرزاده‏اش لازم دارد به او بدهد، و الّا در یک کتابخانه عمومی بگذارد و وقف آن نماید. و مقداری مختصر پول نقد دارم که از وجوه شرعیه نیست و محل آن از محل وجوه جدا است و نوشته‏ام که آنچه در آنجا است از شخص خودم می‏باشد، و پس از من از ورثه است؛- علی ما فرضه اللَّه تعالی-^[32]. ممکن است در خمین ملک مختصری داشته باشم که حضرت حجت الاسلام آقای پسندیده مطلع هستند. آن هم پس از من از ورثه است.^[33] 3- منزل معروف که در قم دارم، مال شخصی است که پس از من به ورثه می‏رسد. و وصیت من آن است که منافع آن مادامی که مادر فرزندانم‏^[34] حیات دارند از ایشان است و امید است فرزندان من و ایشان این وصیت را اجازه دهند که این مخدّره محترمه به همه ما حقوق بسیار دارند. خداوند تعالی جبران فرماید و به ایشان عوض دهد.

4- احتیاطاً پنج سال نماز و روزه به وسیله شخص موثقی قضا شود. تا حال تحریر از کسی طلبی ندارم و به کسی بدهکار نیستم. یک دانگ از خانه قم را به مادر فرزندانم بدهند در ازای مهر ایشان.

5- از احمد- وفّقه اللَّه تعالی- می‏خواهم که کوشش خود را صرف نماید در خدمت به جمهوری اسلامی، و اگر پس از من از طرف متصدیان کاری که به شایستگی می‏تواند انجام دهد از او خواستند برای خدمت به اسلام و مسلمین، نه برای مقام و جهات دنیوی، رد نکند و از خدمت رو برنگرداند که در حال حاضر خدمت به این جمهوری اسلامی بر عهده همه است.

6- از همه فرزندانم خصوصاً احمد می‏خواهم که با مادرشان به طور شایسته عمل کنند و از خدمت به او هر چه می‏توانند سر باز نزنند:

و الجنة تحت اقدام الامّهات.^[35]

و از احمد می‏خواهم که با خویشاوندان و بستگان خود رفتار اسلامی نماید و از خدمت به آنان کوتاهی ننماید. و به حسین و مادر و خواهرش‏^[36] محبت بیشتر نماید، و در صورت احتیاج در صورت امکان رفع آن نماید. و امیدوارم که فرزندم حسین از اشتغال به علم و تهذیب نفس غفلت نکند و استعداد خدایی را هدر ندهد. و از فرزندم مریم- وفقها اللَّه تعالی- می‏خواهم در حفظ اخلاق اسلامی و محبت به خویشاوندان غفلت ننماید. و از همه خویشاوندان و بستگان و دیگران امید عفو و طلب رحمت دارم. و السلام علی عباد اللَّه الصالحین.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏17، ص: 68 ـ 70)

ـ حکم انتصاب آقای اسماعیل سهرابی به سمت ریاست ستاد مشترک ارتش (1363)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

سرکار سرهنگ پیاده ستاد، اسماعیل سهرابی- ایّده اللَّه تعالی‏

با شایستگیهایی که در میدان نبرد علیه دشمنان اسلام و ایران از شما گزارش شده است و پایبندی‏تان به دیانت مقدس اسلام، جنابعالی را به ریاست ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب می‏نمایم. توفیق شما را در خدمت به اسلام عزیز و ایران و نظام جمهوری اسلامی از خداوند متعال خواستارم و از زحمات صادقانه و تلاش پیگیر تیمسار سرتیپ ظهیر نژاد قدردانی می‏نمایم. 3/ 8/ 1363

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏19، ص: 88)