امروز با امام: هفتم تیر

امروز با امام: هفتم تیر

ـ نامه عرفانی به آقای حجت همدانی [میرزا جواد همدانی] با متن عربی و ترجمۀ فارسی (1314ش)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

سبحانک اللهم و بحمدک یا مَنْ لا یرتقی إلی ذروة کمال أحدیته آمال العارفین، و یقصر دون بلوغ قدس کبریائه أفکار الخائضین. جَلَّتْ عظمتک من أن تکون شریعةً للواردین، و تقدّست أسماؤک من أن تصیر طعمةً لأوهام المتفکّرین. لک الأحدیة الذاتیة فی الحضرة الجمعیة و الغیبیة، و الواحدیة الفردیة فی التجلّیات الأسمائیة و الأعیانیة، فأنت المعبود فی عین العابدیة و المحمود فی حال الحامدیة. و نحمدک اللهم بألسِنَتک الذاتیة فی عین الجمع و الوجود علی آلائک المتجلّیة فی مَرائی الغیب و الشهود، یا ظاهراً فی بطونه و باطناً فی ظهوره‏

و نَستعینُک و نعوذُ بک من شرّ الوسواس الخَنّاس، القاطع طریق الإنسانیة، السالک بأولیائه فی مهوی جِهنام الطبیعة الظلمانیة، اهدنا الصراط المستقیم الذی هو البرزخیة الکبری‏ و مقام أحدیة جمع الأسماء الحُسنی‏

و صلِّ اللهم علی مبدأ الظهور و غایته، و صورة أصل النور و مادّته- الهیولی الاولی‏- و البرزخ الکبری الذی دَنی‏ فرفض التعیُّنات فتَدّلی‏ فکان قاب قوسی الوجود و تمام دائرة الغیب و الشهود أو أدنی الذی هو مقام العَماء، بل لا مقام هنا علی الرأی الأسنی (عنقا شکار کس نشود دام بازگیر). و علی آله مفاتیح الظهور و مصابیح النور بل نورٌ علی نورٍ، غصن‏^[1] الشجرة المبارکة الزیتونة و السدرة المنتهی‏ و أصلهما، و جنس الکون الجامع و الحقیقة الکلیة و فصلهما، سیّما خاتم الولایة المحمدیة و مُقبِض‏^[2] فیوضات الأحمدیة الذی یظهر بالربوبیة بعد ما ظهر آباؤه علیهم السلام بالعبودیة، فانَّ العبودیة جوهرةٌ کنهها الربوبیة، خلیفة اللَّه فی الملک و الملکوت و إمام أئمّة قُطّان الجبروت، جامع أحدیة الأسماء الإلهیة و مظهر تجلّیات الأوّلیة و الآخریّة، الحجَّة الغائب المنتظر، و نتیجة مَنْ سلف و غَبَر- أرواحنا له الفداء و جعلنا اللَّه من أنصاره- و العنِ اللهم أعدائهم، قُطّاع طریق الهدایة، السالکین بالامم مسلک الضلالة و الغوایة

و بعد، فإنّ الإنسان ممتاز عن سایر الموجودات باللطیفة الربانیة و الفطرة الالهیة- فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها- و هذه بوجهٍ هی الأمانة المشار إلیها فی الکتاب العزیز الالهی‏ «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ» و هذه الفطرة هی فطرة توحید اللَّه فی المقامات الثلاثة بل رفض التعیّنات و إرجاع الکُلّ إلیه و إسقاط الإضافات حتّی الأسمائیة و إفناء الجُلّ لدیه. و مَنْ لم یصل إلی هذا المقام فهو خارجٌ عن فطرة اللَّه و خائنٌ فی أمانة اللَّه، و جاهلٌ بمقام الإنسانیة و الربوبیة، و ظالمٌ بنفسه و الحضرة الالهیة

و معلومٌ عند أصحاب القلوب من أهل السابقة الحُسنی‏ أنّ حصول هذه المنزلة الرفیعة و الدرجة العَلیة؛ لا یمکن إلّا بالریاضات الروحیة و العقلیة و الخواطر القُدسیة القلبیة بعد طهارة النفس عن أرجاس عالم الطبیعة و تزکیتها، فإنّ هذا مقامٌ‏ لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ‏، و صرف الهَمّ إلی المعارف الإلهیة و قَصْر الطرْف إلی الآیات و الأسماء الربوبیة عقیب صیرورته إنساناً شرعیّاً بعد ما کان إنساناً بشریاً بل طبیعیاً. فاخرجی أیّتها النفس الخالدة إلی الأرض لاتّباع هواک من بین الطبیعة المظلمة المدهشة الهیولانیة، و هاجری إلی اللَّه مقام الجمع و إلی رسوله مظهر أحدیة الجمع حتّی یدرکک الموت بتأیید اللَّه تعالی فوقع أجرک علیه، و هذا هو الفوز العظیم و الجنة الذاتیة اللقائیة التی لا عین رأت و لا اذن سمعت و لا خطر علی قلب بشر

و اعلمی أنّک ظهرت من مقام جامعیة الأسماء و البرزخیة الکبری، و أنت غریب فی هذه الدار و لا بدّ لک من الرجوع إلی الوطن؛ فاحببی وطنک فإنّه من الإیمان- کما أخبر به سیّد الإنس و الجانّ‏

إیّاک ثمّ إیّاک- و اللَّه تعالی معینک فی اولاک و اخراک- و أن تصرف همّک إلی حصول الملاذّ الحیوانیة الشهویة فإنّ هذا شأن البهائم، أو الغلبة علی أقرانک و أشباهک حتّی فی العلوم و المعارف فإنّ هذا شأن السباع، أو الرئاسات الدنیویة الظاهریة و صرف الفکر و التدبیر إلیها فإنّ هذا مقام الشیاطین، بل و لا تجعلی نصب عینک صورة النسک و قشورها، و لا اعتدال الخُلق و جودتها، و لا الفلسفة الکلّیة و المفاهیم المبهمة، و لا تنسیق کلمات أرباب التصوّف و العرفان القشریة و تنظیمها، و إرعاد أهل الخرقة و إبراقها، فانّ کلّ ذلک حجاب فی حجاب و ظلمات بعضها فوق بعض، و صرف الهمّ إلیها اخترام و هلاک، و ذلک خسران مبین و حرمان ابدی و ظلمات لا نهایة لها؛ بل یکون همّک التوجّه إلی اللَّه تعالی و إلی ملکوته فی کلّ حرکاتک و سکناتک و أنظارک و أفکارک؛ فإنّک مسافر إلی اللَّه تعالی و لا یمکن لک هذه المسافرة بقدم النفس بل لا بدّ و أن یکون بقدم اللَّه و رسوله؛ فإنّ المهاجرة من بیت النفس لا یمکن بقدمها. فکلّما کان قدمک قدم النفس، ما خرجت بعدُ من بیتک، فلست مسافراً؛ و قد عرفت أنّک غریب مسافر

و هذه وصیّتی إلی نفسی القاسیة المظلمة البطّالة و إلی صاحبی الموفّق ذی الفکر الثاقب فی العلوم الظاهرة و الباطنة و النظر الدقیق فی المعارف الالهیة، العالم الفاضل النقّاد و الروحانی الآقا میرزا جواد الهمدانی- بلّغه اللَّه غایة الأمانی- فإنّی و لعَمر الحبیب مع أنّه لستُ من أهل العلم و طلّابه قد ألقیت إلیه ما عندی من مهمّات اصول الفلسفة الالهیة المتعالیة، و شطراً ممّا استفدت من المشایخ العظام- أدام اللَّه ظلّهم- و کتب أرباب المعرفة و أصحاب القلوب- رضوان اللَّه علیهم- و قد بلغ بحمد اللَّه تعالی مرتبة العلم و العرفان و سلک مسلک العقل و الإیمان، و هو سلَّمه اللَّه لطیف السّر و القریحة، نقیّ القلب، سلیم الفطرة، جَیِّد الرَویّة، متردّی برداء العلم و السداد و علی اللَّه التوکّل فی المبدأ و المعاد.

و لقد اوُصیه بما وصّانا أساطین الحکمة و المشایخ العظام من أرباب المعرفة أن یضنّ بأسرار المعارف کلَّ الضَنّ علی غیر أهله من ذوی الجحد و الاعتساف، و الضالّین عن طریق الحقّ و الانصاف؛ فإنّ هؤلاء السُّفَهاء قرائحهم مُظلمة، و عقولهم مُکدّرة، و لا یزیدهم العلم و الحکمة إلّا جهالة و ضلالة، و لا المعارف الحقّة إلّا خسراناً و حیرة، و قد قال تعالی شأنه: وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ ... وَ لا یَزِیدُ الظّالِمِینَ الّا خَسَاراً

و إیّاک ثمّ إیّاک أیّها الأخ الروحانی و الصدیق العقلانی و هذه الأشباح المنکوسة المُدَّعون للتمدُّن و التجدُّد، وهم الحُمُر المُسْتَنْفَرة و السِّباع المفترسة و الشیاطین فی صورة الإنسان، و هم أضلّ من الحیوان، و أرذل من الشیطان، و بینهم- و لَعَمْرِ الحقیقة- و التمدّن بونٌ بعید؛ إن استشرقوا استغرب التمدّن، و إن استغربوا استشرق، فرّ منهم فرارک من الأسد فإنّهم أضرّ علی الإنسان من الآکلة للأبدان‏

و اکرّر التماسی و وصیّتی أن تذکرنی عند ربّک- تعالی شأنه- ذکراً جمیلًا رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ و جَنِّبنا عن مخالطة السَّفَلة الأشرار بحقّ محمّدٍ و آله الأطهار- صلوات اللَّه علیهم حرّره العبد العاصی المذنب السیّد روح اللَّه بن السیّد مصطفی الخمینی، غفر اللَّه تعالی لهما و جزاهما و إخوان المؤمنین جزاءً حسناً فی صبیحة یوم السَّبْت لثلاث بَقین من ربیع المولود سنة الأربع و الخمسین و ثلاثمائة بعد الألف من الهجرة القُدسیّة النبویّة- صلّی اللَّه علیه و آله‏

[ترجمه:

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

خداوندا؛ پاک تویی و سپاس می‏گویمت، ای که آرزوی عارفین به قله کمال احدیتش نرسد، و اندیشه پویندگان از وصول به کبریای مقدسش کوتاه. عظمتت والاتر از آنکه برای ورود به آن راهی یابد، و اسمائت مبرا از آنکه به دام پندار متفکرین آید

تو راست احدیت ذاتی در مقام حضرت جمعی و غیبی، و از آنِ توست واحدیت فردی در تجلیّات اسمائی و اعیانی.^[3]

پرستیده تویی در حالی که خود می‏پرستی، و پسندیده تویی به هنگامی که می‏پسندی. خداوندا؛ تو را سپاس می‏گوییم با زبانهای ذاتی‏ات که در عین جمع و وجود است‏^[4] برای نعمتهایت که جلوه‏گر در آینه‏های غیب و شهود است؛ ای که پیدایی هنگامی که پنهانی و نهانی چون هویدا یاری‏مان کن و پناهمان ده از شرّ وسوسه شیطان، آن راهزن طریق انسانی و راهبر دوستان خویش به دره‏های ژرف طبیعت ظلمانی، ما را به راه راست هدایت فرما که برزخیت کبری‏ و مقام جمع اسمای حسناست.^[5]

خدایا؛ درود بی‏پایان فرست بر مبدأ و غایت ظهور و صورت و ماده اصل نور (که هیولای اولی است) و هم او برزخ کبراست چنانچه [دَنی‏] نزدیک شد پس تعینات را رها کرد [فَتَدلّی‏] و خرامید [فکانَ قابَ قَوسَیْنِ‏] پس در جایگاه یک کمان کامل با دو قوس وجود و تکمیل دایره غیب و شهود قرار گرفت [أو أدْنی‏] یا نزدیکتر از آنکه همان مقام عماء است، بلکه در آن جایگاه هیچ مقامی نیست- بنا بر اصح نظریات- (عنقا شکار کس نشود دام بازگیر).^[6]

و خدایا؛ درود فرست بر آل او که ظهور الهی را گشایشگر و نور الهی را نمایانگرند بلکه نورٌ علی‏ نور هم ایشانند، ریشه و شاخه درخت مبارکه زیتون و سدرة المنتهی‏ [درختی در بالاترین مکان بهشت‏] هم اوست‏^[7] و هم او جنس و فصل کوْن جامع و حقیقت کلیه است.^[8]

مخصوصاً درود بر آن کسی که ولایت محمدیه را به نهایت رسانده، فیضهای احمدی را پذیرفته (قبض کرده)، با وصف ربوبیت الهی پدیدار شود چنانچه پدرانش با عبودیت آشکار شدند، چرا که عبودیت حقیقتی است که کُنه آن ربوبیت است. آنکه خدا را در مُلک و ملکوت جانشین و ائمه کجاوه جبروت را پیشوا، احدیت اسماء الهی را جامع و تجلیات اول و آخر را مظهر است، حجت غائب منتظر نتیجه پیشینیان و گذشتگان- ارواح ما به فدایش و خداوندمان از یارانش قرار دهد- پروردگارا! دشمنان ایشان را لعنت کن که راهزن طریق هدایتند و راهبر امتها به گمراهی و حیرتند و بعد، آدمی را از دیگر موجودات به واسطه یک لطیفه ربانی و فطرت الهی متمایز کرده‏اند، فطرتی خدایی که آدمیان را بر آن طینت آفرید. و این فطرت- به وجهی- همان امانتی است که در کتاب عزیز الهی مورد اشاره شده‏ إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ‏^[9] ما امانت را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه داشتیم، از تحمل آن سرباز زدند و از آن ترسیدند و انسان آن را بر دوش گرفت. و این فطرت همان فطرت توحید خدا در مقامات سه‏گانه [ذات و صفات و افعال‏] بلکه فطرت رها کردن همه تعینات و ارجاع همه چیز به او و اسقاط همه اضافات حتی اضافات اسمائی است و فانی کردن همه چیز است نزد او، و هر که به این منزلت نرسد از فطرت خدا خارج شده و در امانت پروردگار خیانت کرده و نسبت به مقام انسانیت و ربوبیت جاهل و به نفس خویش و حضرت حق ستم کرده است‏

و نزد اهل دل از سابقین نیک سرشت آشکار است که نیل به چنین جایگاه والا و مرتبه بلندی ممکن نیست مگر با ریاضتهای روحی و عقلی و با اندیشه‏های مقدس قلبی پس از آنکه جان آدمی از پلیدیهای عالم طبیعت پاک و پاکیزه شود- چرا که این مقامی است که‏ لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ‏^[10] جز پاکان را به آن دسترسی نیست- و نیل به این مقصود حاصل نشود جز آنکه آدمی همت در کسب معارف الهی بگمارد و نظر در آیات و اسماء ربوبی منحصر کند به دنبال آنکه انسان شرعی شد بعد از آنکه انسان بشری بلکه طبیعی بود.

پس ای نفس تابعِ هوا که بر خاکدان زمین جاودانه گرفتاری، از خانه تاریک حیرت‏انگیز هیولانی بیرون آی، و به سوی «اللَّه» که مقام جمع است و رسولش که مظهر احدیت جمع است‏^[11] هجرت کن تا مرگ به تأیید خدای متعال تو را دریابد و پاداش تو بر خدا واقع شود که این همانا رستگاری عظیم و بهشت لقاء ذاتی است که نه چشمی را بر آن نظر افتاده و نه گوشی از آن خبر شنیده و نه بر قلب بشری خطور کرده است [فوق ادراک بشری است‏]

ای نفس؛ بدان که تو از مقام جامعیت اسماء و برزخیت کبرا ظهور کرده‏ای و در این دیارْ غریبه‏ای و چاره‏ای جز بازگشت به وطن نداری، پس وطن خویش محبوب دار که این دوستی از ایمان است چنانکه سید انس و جن فرموده بپرهیز و بر حذر باش- خداوند متعال در اولی و اخری یارت باد- از اینکه همت خویش صرف به دست آوردن لذات شهوات حیوانی کنی که این شأن چهارپایان است، یا به چیرگی بر نزدیکان و همانندان بپردازی- اگر چه غلبه در علوم و معارف باشد- که این منزلت درندگان است، یا همّ خویش به ریاستهای ظاهری دنیا صرف کرده تدبیر و اندیشه را بر آن بگماری که مقام شیاطین است؛ بلکه حتی پوسته و ظاهر عبادات را نیز منظر نظر قرار نده، و نه اخلاق معتدل یا نیکو را، و نه فلسفه کلیه یا مفاهیم مبهم را، و نه شیوایی گفتار ارباب تصوف و عرفان ظاهری و نظم کلام ایشان را، و نه غرش رعد اهل خرقه و آذرخش ایشان [که ادعای رگبار معارف دارد] هیچ کدام را در برابر چشمانت قرار نده، که همه آنها حجابی است اندر حجاب و ظلماتی است انباشته بر هم و صِرف کوشش در آنها مرگ و هلاکت است و چنین کاری زیان آشکار و محرومیت ابدی و ظلمتی است بی‏پایان بلکه همت تو باید در همه حرکات و سکنات و اندیشه و فکرت در توجه به خداوند متعال و ملکوت او باشد، چرا که به سوی خدای متعال مسافری و ممکن نیست در این سفر با قدم نفْس راه پیمودن، پس چاره‏ای نیست جز آنکه با قدم خدا و رسول سفر کنی که مهاجرت از سرای نفس با گامهای آن نتوان. پس تا هنگامی که با قدم نفس ره می‏سپاری، هنوز از دیار نفس خارج نشده و به سفر نپرداخته‏ای، در حالی که می‏دانی که مسافری غریبی و این وصیتی است به نفْس سنگدل تاریک بیکاره خویش و وصیتی است به دوست موفقم صاحب خِردی با بینشی درخشان در علوم ظاهری و باطنی و نظری دقیق در معارف الهی، دانشمند خردمندِ نکته سنج روحانی «آقا میرزا جواد همدانی» که خداوندش به نهایت آمال برساند.

من، به جان دوست قسم با آنکه از اهل علم و طلاب آن نیستم، از مهمات اصول فلسفه متعالیه الهی هر آنچه نزد خویش داشتم و بعضی از آنچه از اساتید بزرگوار- خداوند سایه ایشان را مستدام گرداند- و کتب ارباب معرفت و صاحبدلان- رضوان اللَّه علیهم- فرا گرفته بودم بر وی عرضه کردم، و او به حمد خداوند متعال به مرتبه علم و عرفان رسیده، مسلک عقل و ایمان را پیمود، در حالی که خود نیز- سلّمه اللَّه- دارای قریحه و سرّی لطیف و قلبی پاک و طینت سلیم و فکری نیکوست که لباس علم و راستی بر تن کرده، و توکل همه بر خداست در مبدأ و معاد و اکیداً وصیت می‏کنم او را به آنچه اعاظم حکمت و اساتید بزرگوار اهل معرفت، ما را به آن وصیت کرده‏اند که نسبت به عرضه اسرار این معارف بر غیر اهلش- منکران و بی‏تدبیران و آنان که از راه حق و انصاف گم گشته‏اند- کاملًا بخل بورزد، که آن کوته‏نظران، ذوقی تار و عقلی کدر دارند و علم و حکمت جز جهالت و گمراهی بر ایشان نیفزاید و معارف حقه جز زیان و حیرت نیاندوزد که خداوند عالی مرتبه فرموده: وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ ... وَ لا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَساراً^[12] ما از قرآن آنچه را رحمت و شفای مؤمنین است فرو فرستادیم و بر ستمگران جز زیان نیفزاید.

بپرهیز و بر حذر باش- ای برادر روحانی و دوست عقلانی- از این اشباح مدعی تمدن و تجدد که آنان ستوری رمیده و گرگهایی درنده و شیاطینی انسان نما هستند که از حیوان گمراهتر و از شیطان پست‏ترند، و قسم به جان حقیقت که میان آنان و تمدن آن چنان فاصله دوری است که اگر به شرق روند تمدن به غرب گریزد و چون به غرب روی آورند تمدن به شرق برود، و همانند تو که از شیر می‏گریزی تمدن از ایشان در فرار است، که ضرر ایشان بر بنی آدم از آدمخوارگان بیش است و درخواست و وصیتم را تکرار می‏کنم که مرا نزد خدای بلندمرتبه خویش به نیکی یاد کنی‏ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ^[13] پروردگارا در دنیا به ما حسنه و در آخرت حسنه عطایمان کن و از عذاب آتش نگاهمان دار، و ما را از آمد و شد با فرومایگان شرور برکنار دار به حق محمد و آله الأطهار- صلوات اللَّه علیهم‏

این وصیت را بنده نافرمان گنهکار، سید روح اللَّه فرزند سید مصطفی خمینی- خداوند متعال هر دو را بیامرزد و به آنان و برادران مؤمن پاداش خیر دهد- در صبح روز شنبه، سه روز به آخر ربیع المولود سال یک هزار و سیصد و پنجاه و چهار بعد از هجرت مقدس نبوی- صلی اللَّه علیه و آله- تحریر کرد.] (صحیفه امام، ج‏1، ص: 4 ـ 12)

ـ تلگراف احوالپرسی از آقای حسین لنکرانی (1341)

«حضرت حجت‏الاسلام آقای لنکرانی- دامت برکاته‏

از سلامت خودتان مطلعم فرمایید.^[14] خمینی.» 0صحیفه امام، ج‏21، ص: 488)

ـ تلگراف پیرامون اجبار به ازدواج دختر مسلمان با مرد بهایی (1341)

«مخاطب: وزارت امور خارجه‏

... علمای اعلام و اهالی شیعه کراچی تلگراف کرده‏اند [که‏] بهایی‏ها دختر بچه [ای‏] را به نام فرخنده دهقان یزدی که سید و شیعه است ربوده و در پاکستان می‏خواهند به ازدواج درآورند و در اثر اعتصاب عمومی، دادگاه آنجا ازدواج را توقیف کرده.

بهایی‏ها به سفارت ایران تشبث کرده‏اند. لازم است فوراً دستور دهید سفارت از ازدواج غیرمشروع، شدیداً جلوگیری کند و دختر را از آنها بگیرد و به ایران مسترد و به اولیایش تحویل دهند. نتیجه را اطلاع دهید. روح‏اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 489)

ـ حکم انتصاب آقای علی احمدی میانجی به سمت قاضی شرع در میانه (1358)

«جناب مستطاب حجت الاسلام آقای احمدی میانجی- دامت افاضاته‏

لازم است جنابعالی مسافرتی به شهرستان میانه بروید و از نزدیک به وضع کمیته‏ها رسیدگی نموده و در اصلاح آنها بکوشید. و در مورد زندانیان و پاسداران نیز بررسیهای لازمه را بنمایید و به هر نحو صلاح می‏دانید سر و سامانی به وضع آنها بدهید. و ضمناً برای اصلاح وضع زندانیها و رسیدگی به کار آنها، جنابعالی به عنوان قاضی شرع منصوب می‏شوید که در تشکیل دادگاهها اقدام نموده و پس از تشکیل دادگاه در آنها شرکت نمایید؛ و در احکام صادره نظارت کامل داشته و در هر حال مراعات احتیاط را بکنید. از خدای تعالی موفقیت جنابعالی را خواستارم. به تاریخ سوم شعبان المعظم 1399 روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏8، ص: 323)

ـ حکم به حجت الاسلام آقای آقا شیخ مرتضی بنی فضل پیرامون رسیدگی به کمیته های شهر خوی و حومه (1358)

«جناب مستطاب حجت‏الاسلام آقای آقا شیخ مرتضی بنی‏فضل- دامت افاضاته‏

با توجه به وضع منطقه خوی و حومه و اختلافات موجود، لازم است جنابعالی مسافرتی بدان منطقه نموده، از نزدیک به مشکلات اهالی محترم رسیدگی نموده و وضع کمیته‏های محلی را نیز بررسی نمایید و با مشورت علماء اعلام محلی- دامت برکاتهم- و اهالی محترم اختلافات موجود را فیصله دهید و با حفظ وحدت کلمه و پرهیز از هرگونه اختلاف مشکلات را مرتفع سازید و مردم آن سامان را به وظیفه خطیری که در این موقع حساس به عهده دارند آشنا سازید و مقتضی است بدین منظور هیأتی را نیز با خود ببرید و خود جنابعالی در رأس آن هیأت انجام وظیفه بنمایید. از خدای تعالی ادامه توفیقات همگان را در راه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم. روح‏اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 651)

ـ حکم انتصاب آقای حاج شیخ علی اکبر نوری به عنوان نماینده روحانیت در ستاد مرکزی جهاد سازندگی (13589

«جناب مستطاب ثقة الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ علی اکبر نوری- دامت افاضاته‏

بدین وسیله جنابعالی به عنوان نماینده روحانیت در ستاد مرکزی جهاد سازندگی منصوب می‏شوید. و مأموریت دارید از نزدیک در تصمیم‏گیری و انجام کارها نظارت داشته باشید و در نصب و اعزام روحانیون محترمی که بدین منظور لازم است شرکت داشته باشند اقدام نمایید و در هر مورد مصلحت می‏دانید کارها را با مشورت افراد ذی‏صلاح انجام دهید. از خدای تعالی موفقیت جنابعالی را خواستارم. روح‏الله الموسوی الخمینی.» 0صحیفه امام، ج‏21، ص: 652)

ـ سخنرانی در جمع طلاب مدرسه فیضیه و مبلغان؛ راه الهی و راه شیطانی (1358)

اگر برای هر علمی موضوعی است- چنانکه شما آقایان می‏فرمایید- علم همه انبیا هم موضوعش انسان است. و اگر برای هر دولتی برنامه‏ای است، برنامه رسول اکرم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- را می‏شود گفت همان سوره‏ای که در اول وارد شده است، آن برنامه رسول خداست: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ. اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ. خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ. اقْرَأْ وَ رَبُّکَ الْأَکْرَمُ. الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ. عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ یَعْلَمْ.^[15] تمام انبیا موضوع بحثشان، موضوع تربیتشان، موضوع علمشان انسان است. آمده‏اند انسان را تربیت کنند. آمده‏اند این موجود طبیعی را از مرتبه طبیعت به مرتبه عالی ما فوق الطبیعه، ما فوق الجبروت برسانند. تمام بحث انبیا در انسان است. از اول، هر کس، هر یک از انبیا که مبعوث شدند، مبعوث شدند برای انسان و برای تربیت انسان. برنامه را هم این آیه شریفه- به حَسَب اعتبار و به حَسَب احتمال- تعیین می‏فرماید. به خود رسول اکرم خطاب است؛ لکن خطابات قرآن آن هم که به خود رسول اکرم است غالباً عام است: اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ‏. از اول که قرائت شروع می‏شود تعیین می‏فرماید که قرائت چه جور باید باشد: به «اسم رب» باید باشد.

تمام قرائتهایی که تمام کلماتی که از «اسم رب» جدا باشد شیطانی است. دو جنبه است: یک جنبه رحمانی و یک جنبه شیطانی. قرائت به «اسم رب»؛ قرائت که شروع شد، با «اسم رب» شروع شد. علم با اسم رب، قرائت با اسم رب، دیدن با اسم رب، شنیدن با اسم رب، گفتن با اسم رب، درس خواندن با اسم رب، همه چیز به اسم رب. عالَم با اسم رب شروع شده است. خدای تبارک و تعالی عالَم را با اسم خودش شروع کرده است. بنای عالَم با اسم خداست. و انسان که یک عالَمی است، عالَم صغیر و به حسب واقع کبیر، قرائت، اول تعلیمی که به او می‏شود و اول برنامه‏ای که برای رسول اکرم آمده است این است که‏ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ‏. نه همین طور قرائت کن، نه همین طور درس بخوانید، نه همین طور ترویج بکنید، نه همین طور منبر بروید، نه همین طور تبلیغ بکنید؛ درس بخوانید به اسم رب. برنامه است. تبلیغ بکنید به اسم رب. منبر بروید به اسم رب. گوش کنید به اسم رب. صحبت کنید به اسم رب. که اگر اسم رب را از اشیا جدا کنند، به یک معنا هیچ هستند و هیچ می‏شوند. همه چیز با اسم رب چیز است. همه آوازها از خداست. با اسم رب عالَم شروع شده است؛ و با اسم رب ختم می‏شود. شما هم باید با اسم رب شروع کنید؛ و با اسم رب ختم کنید. علامت خدا در همه چیز هست. و باید ما استشعار کنیم اسم خدا [را]. همه عالَم اسم خداست. شماها همه اسم خدا هستید. با اسم خدا همه چیز تحقق پیدا کرده است. و همه اسم خدا هستید.

ما باید این معنا را ادراک کنیم بفهمیم که همه از اوست؛ و همه به او رجوع می‏کنند: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ‏. از او هستیم، و به اوست همه چیز. دیگران نیستند، هیچند؛ هر چه هست اوست. ما باید ادراک این معنا را بکنیم. انبیا آمدند که ما را هوشیار کنند؛ تربیت کنند. انبیا برای انسان آمده‏اند و برای انسان‏سازی آمده‏اند. کتب انبیا کتب انسان‏سازی است. قرآن کریم کتاب انسان است. موضوع علم انبیا انسان است. هر چه هست با انسان حرف است. انسان منشأ همه خیرات است. و اگر انسان نشود، منشأ همه ظلمات است. در سر دو راهی واقع است این موجود: یک راه، راه انسان. و یک راه، راه منحرف از انسانیت. تا از چه حیوانی سر بیرون بیاورد. تعلیم تنها، تعلم تنها، فقه تنها، فلسفه تنها، علم توحید تنها، فایده ندارد، تا مقرون با اسم رب نباشد: اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ‏، بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ‏. همه خلق را به اسم رب نسبت می‏دهد. اسم رب مبدأ همه خلقهاست. خلق است: خلق مطلق. اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ‏ درس هم بخوانید باسم ربک الذی خلق. مباحثه هم بکنید به اسم رب. نه همان اول بگویید بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ*. بفهمید قضیه چه است، و بفهمیم قضیه چه است. انبیا آمدند که بفهمانند به ما که قضایا چه هست. ما همه حیران، سرگردان. همه عالم سرگردانند نمی‏دانند قضایا چیست. اینهایی که ادعای انسان‏شناسی و اسلام‏شناسی می‏کنند ادعاست! کی «انسان» را می‏شناسد، و کی «اسلام» را؟ یک پرده‏هایی، یک ورقهای بسیار مختصری، از انسان، یک ورقهای بسیار مختصری از اسلام، وقتی که کسی بشناسد، خیال می‏کند «انسان» را شناخته؛ «اسلام» را شناخته. انسان به معنای حقیقی انسان، به آن معنایی که «انسان» است، جز ذات مقدس حق، و آنهایی که ملهمند به الهام او، کسی نمی‏شناسد.

ملائکه ایراد گرفتند که این «مفسد» را چرا خلق می‏کنی،- انسان- فرمود: شما نمی‏دانید.^[16] بعد که «تعلیم اسما» کرد و هیچ کس نمی‏تواند حمل «اسما» بکند الّا انسان، و حمل «امانت» بکند الّا انسان‏^[17] وقتی که اسما را به او تعلیم کرد، فرمود که عرضه کن بر این ملائکه‏ای که اشکال داشتند. همه عاجز ماندند؛ ملائکه هم عاجز ماندند.^[18] ملائکه مقربین هم عاجزند، اما نه ما. انسان، ما، یک موجودی هستیم که سر دو راهی واقع شده‏ایم. باز آنهایمان که خوبند راه را معوج نرفتند، و الّا توی راهند، تا ببینیم چه بشود.

دنبالش می‏فرماید: اقْرَأْ وَ رَبُّکَ الْأَکْرَمُ‏ با خدا قرائت کن. شاید معنایش این باشد. آنجا اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ‏. البته طولانی است صحبت.

خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ‏. انسان از این «علق»، از این آب، یک همچو قدرت! یک همچو قدرت که آن انسانی که همه عالَم است می‏گویند: وَ الْعَصْرِ. إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ^[19] «عصر» انسان کامل است؛ امام زمان- سلام اللَّه علیه- است. یعنی «عصاره» همه موجودات. قسم به عصاره همه موجودات، یعنی قسم به انسان کامل. إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ این «انسان» که اینجا می‏گویند همین انسان یک سر و دو گوشی است که ماها انسانش می‏گوییم. خطاب با ماست. سر دو راهی واقع شده‏ایم، یک راه، راه انسانیت است، که این «صراط مستقیم» است. صراط مستقیم یک سرش به طبیعت است؛ یک طرفش به الوهیت. راه مستقیم از «علق» شروع می‏شود. منتها بعضی از آنها طبیعی است، و آنجایی که مهم است آنجایی است که ارادی است. یک سرش طبیعت است، یک طرفش مقام الوهیت. و انسان از طبیعت شروع می‏کند، تا اینکه برسد به آنجایی که در وهم من و تو نمی‏آید: «آنچه در وهم تو ناید آن شوم».

اختیار با شماست که این دو راه را اختیار کنید: یا صراط مستقیم انسانیت را؛ یا انحراف به چپ، یا انحراف به راست. از هر طرف انحراف باشد، از انسانیت دور می‏شود. هر چه جلو برود دورتر می‏شود. کسی که از راه مستقیم منحرف شد هر چه پیش برود دورتر می‏شود از راه اگر از راه مستقیم انسانیت [دور شد]. یعنی آن راهی که انبیا آمدند معرفی کنند آن راه را؛ مأمورند برای اینکه آن راه را معرفی کنند. خدای تبارک و تعالی هم در سوره «حمد» می‏فرماید که‏ اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ. صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ‏^[20] آنهایی که تو به آنها نعمت دادی؛ آنها را منعم کردی؛ رحمت را بر آنها وارد کردی؛ هدایت را بر آنها وارد کردی. غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ‏^[21] «مغضوب علیهم» یک طایفه‏اند منحرف «. ضالین» هم یک طرفند منحرف؛ از هدایت دورند. و هر چه پیش بروند دورتر می‏شوند.

هر چه درس بخوانید و به اسم «ربّک» نباشد، از صراط مستقیم دورید. و هر چه زیادتر درس بخوانید دورتر می‏شوید. اگر اعلَمِ مَن فی الأرض بشوید و به اسم ربّک نباشد، ابعَدِ از خدای تبارک و تعالی هستید! از صراط مستقیم بعیدتر می‏شوید. یا صراط مستقیم است، که یک سرش جسر جهنم، یک طرفش طبیعت است؛ یک طرفش بهشت است. آخر مرتبه بهشت «لقاء اللَّه» است. آنجایی است که غیر انسان هیچ کس راه ندارد؛ فقط انسان راه دارد. و ما همه الآن در جسر جهنم واقع شدیم. «طبیعت» متن جهنم است. در آن عالم ظهور که می‏کند، طبیعت جهنم است. الآن ما در متن جهنم داریم حرکت می‏کنیم. اگر این راه را طی کردیم، آن روز که جسر جهنم ظاهر می‏شود، در این چشمهای مردم در آن عالم ظاهر می‏شود، آنکه این راه را طی کرده است از آن جسر عبور می‏کند؛ آنکه این راه را طی نکرده است در جهنم واقع می‏شود؛ می‏افتد از راه. کج است دیگر. یک راه مستقیم، که اوصافش هم که گفتند و شنیدید و دقیقتر از موست، راه باریک است و تاریک است، و نور «هدایت» می‏خواهد: اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ‏. خداوند هدایت کند ما را.

شما آقایان، که در راه اسلام و علم قدم برمی‏دارید و متلبس به لباس اسلام و لباس انبیا شده‏اید و متلبس به لباس روحانیت شده‏اید، گمان نکنید که درس خواندن بدون اینکه قرائت به اسم رب باشد برایتان فایده دارد. گاهی ضرر دارد. گاهی علم غرور می‏آورد. گاهی علم انسان را پرت می‏کند از «صراط مستقیم». اینهایی که دین‏ساز بودند اکثراً اهل علم بودند. اینهایی که دعوت بر خلاف واقع کردند اکثراً از اهل علم هستند. چون علم قرائت به اسم رب نبوده است. انحراف داشته است از اول. این راه انحرافی هر چه پیش رفت، بیشتر انحراف حاصل می‏شود؛ دورتر می‏شود از انسانیت. چه بسا یک نفر آدم فیلسوفِ اعظم است، به حسب نظر مردم، فقیه اکرم است به حسب نظر مردم، همه چیز می‏داند، انبار معلومات است، لکن چون قرائت به اسم رب نبوده است، از صراط مستقیم دورتر شده است. و از همه دورتر. هر چه انبار زیادتر وِزرش زیادتر. هر چه انبار بزرگتر وزر و ظلماتش بیشتر. ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ‏^[22] گاهی علم ظلمت است؛ نور نیست. آن علمی که شروع بشود به اسم رب، آن نور هدایت دارد. آن علمی که برای این است که یاد بگیرد، آن خوبش این است که می‏خواهد یاد بگیرد. و الّا می‏خواهم مَسند بگیرم؛ می‏خواهم امام جماعت بشوم؛ می‏خواهم اهل منبر باشم؛ می‏خواهم مقبول عامه باشم، مقبول مردم باشم. انحراف است. اینها انحرافات است. و همه دقیق! صراط مستقیم، به حسب وصفی که شده است، باریکتر از موست. بسیار دقیق است.

چه بسا انسان یک عمر در ریا بوده و خودش نفهمیده. یک عمر هر عملی کرده ریا بوده است، و نفهمیده خودش ریاسْت. این قدر دقیق است که خود آدم هم نمی‏فهمد! موازین دارد برایش. آنهایی که اهل عمل هستند موازین تعیین نکردند که ما بفهمیم که چه هستیم و خودمان را تشخیص بدهیم. در علم انبیا که علم انسان‏سازی است، موازین دارد اینها.

اسلام را به این زودی نمی‏شود شناخت. اسلام را با دو تا جنگ نمی‏شود [شناخت.] اسلام جنگ نیست. جنگ به اسلام مربوط نیست. مکتب اسلام- اینکه حالا به آن گفته می‏شود «مکتب»- این یک چیزی است که مقدمه برای آن مکتبی است که اسلام دارد. آن مکتب را من و تو نمی‏شناسیم. چنانکه انسان را ما نمی‏شناسیم. آنکه می‏شناسیم همین موجود طبیعی است. این «انسان» نیست. از «عَلَق» می‏آید یک قدری بالاتر، می‏آید یک قدری بالاتر، تا می‏شود حیوان. این حیوانی‏اش خیلی طولانی است. این مقام «حیوانیت» خیلی طولانی است. و انسان ممکن است تا آخر عمرش در همین حیوانیت متوقف شده باشد. تا قرائت به اسم «رب» نباشد فایده ندارد. همه چیز باید به اسم رب باشد.

شما حالا آقایان، از قراری که گفتند، بنا دارید که تشریف ببرید در قُرا و قصبات و شهرها برای ترویج، برای هدایت. توجه داشته باشید اگر قدمی بر خلاف موازین، بر خلاف رضای خدا بردارید، یک جرمی است که به این زودی نمی‏توانید جبران بکنید. شمایی که به اسم «هدایت» بین مردم می‏روید غیر عامه مردم است وضعتان. غیر وضع عامه مردم است. شمایی که برای هدایت می‏روید شما رسول از طرف اسلام هستید؛ رسولِ رسول خدا هستید. باید بفهمید که در این رسالت چه باید بکنید. این کارهایی که بنا دارید بکنید آیا به اسم رب است؟ آیا از اول که شروع می‏کنید به اینکه هدایت کنید مردم را، اسلام را معرفی کنید به مردم، و لو همین قدر که می‏دانید، آیا این به اسم رب است؟ از اسم خدا شروع می‏شود؛ یا خدای نخواسته نفسانیت آدم در آن دخالت دارد

. أَعدی عَدُوِّک‏

همین نفْسی است که در انسان هست.^[23] این از همه دشمنها برای انسان دشمنتر است. همه دشمنهای عالَم آن قدری که از آنها می‏آید این است که انسان را بکُشند، زجرش بدهند؛ اما آنکه‏ بَیْنَ جَنْبَیکَ‏ آن «نفس اماره» انسان، آن غیر این است که انسان را بکشد؛ انسانیت را می‏کشد! همه عالم جمع بشوند که انسانیت شما را بکشند، تا آن چیزی که در خود شما هست، آن نباشد و تغییر نکند، کسی نمی‏تواند.

اعدی عدوک‏

همین نفْسی است که‏

بَین جنبیک.

ببینید که حالا که تشریف می‏برید و می‏خواهید مردم را هدایت کنید، به اسم رب هدایت می‏کنید، یا به اسم نفْس، که همان به اسم شیطان است؟ ببینید با آقایانی که در محل هستند شما چه جور رفتار می‏کنید؟

ما فرض می‏کنیم که شما در محل که رفتید، بعضی از اشخاص منحرف هستند- پیغمبر اکرم- صلی اللَّه علیه و اله و سلم- برای همینها غصه می‏خورد. برای همین مردم منحرف غصه می‏خورد! لَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ‏^[24] [از] آنکه مؤمن نشدند همچو غصه‏ای که مثل اینکه می‏خواهی خودت را بکشی!- ما فرض می‏کنیم که شما وقتی که رفتید یک انحرافات دیدید، انحرافات را با انحراف خیال نکنید [می‏توانید] اصلاح بکنید. انحراف نمی‏تواند انحراف را مستقیم کند. انحرافات را با نور هدایت خدا و باسم ربک مستقیم کنید. با اسم خدا حرکت کنید. و با اسم خدا هدایت کنید. و با اسم خدا ترویج کنید. و با اسم خدا انحرافات را مستقیم کنید. اگر دیدید آنجا می‏خواهد نفْس اماره بگوید که حالا این آقا که اینجا مدتی بوده است و عنوانی دارد، بخواهید عنوانش را یکوقت خدای نخواسته از دستش بگیرید، بدانید که این الهی نیست. این شیطانی است. بخواهید مقابل یک اهل علمی که آنجا هست بایستید و بشکنید خدای نخواسته حیثیت او را، بدانید که این انسانی نیست و الهی نیست. شیطانی است. با همه محبت کنید. با محبت می‏شود منحرفها را مستقیم کرد؛ بهتر از اینکه با شدت و حِدت. گاهی نمی‏شود، و الّا غالباً می‏شود.

پیغمبر اکرم «نبی رحمت» است که برای رحمت آمده است. آنجایی هم که آن منحرفهای غیر قابل اصلاح را امر به قتل می‏کرد، مثل یک غده سرطانی که در یک بدن باشد، برای اصلاح بدن آن غده را باید بیرون آورد. چاره نیست. این غده‏های سرطانی گاهی یک جامعه را فاسد می‏کنند. این هم رحمت بر جامعه است. اینهایی که اسلام را اصلًا نمی‏دانند چیست، نمی‏فهمند اصل اسلام چه است. خیال می‏کنند این غربیها [و] اینهایی که دنبال غربند، که احکام اسلام خشونت دارد، اینها اصلًا نمی‏دانند که این احکامْ چه چیز هست؛ برای چه هست. این مثل این است که به یک طبیبی که کارد را برداشته و شکم را پاره می‏کند و غده سرطانی را بیرون می‏آورد بگویند این خشونت دارد می‏کند! این رحمت است یا خشونت؟ آن طبیبی که می‏بُرد دست را، برای اینکه این دست فاسد می‏کند انسان را، کارد را درآورده می‏بُرد دست را، این طبیب با خشونت دارد رفتار می‏کند؟ و باید فریاد برآورد که این طبیب خشن است! یا این طبیب طبیب رحمت است؛ با رحمت دارد رفتار می‏کند؛ یک انسان را برای یک عضو نجات می‏دهد. این جامعه مثل یک انسان می‏ماند: گاهی وقتها برای اصلاح جامعه یک کسی را تأدیب می‏کنند. آن هم تأدیبی که گاهی وقتها منتهی به کشتن می‏شود. یک نفر آدمی که یک مملکت را می‏خواهد فاسد بکند، یک کشور را، یک گروه را، فاسد می‏خواهد بکند، و قابل اصلاح نیست، این را باید برای تهذیب جامعه، برای حفظ جامعه، این غده سرطانی را باید از این جامعه دور کرد. دور کردنش هم به این است که اعدامش کنند. اعدامهای اسلامی این طوری است؛ نه مثل اعدامهای غربی می‏ماند. آنها می‏ریزند می‏کشند می‏برند از بین؛ و همه آن برای این است که جا برای خودشان باز کنند. اعدامهایی که در اسلام است اعدامهای رحمت است. یک طبیبی است که چاقو را برداشته و این جامعه را از یک موجودی که اگر باشد فاسد می‏کند جامعه را، از شرّ این نجات می‏دهد جامعه را. یک حد از حدود الهی وقتی که واقع بشود، یک جامعه اصلاح می‏شود. اگر چهار تا دزد را دستش را ببرند در مجمع عمومی، دزدی تمام می‏شود. اگر چهار تا آدمی که به فحشا مبتلاست آن را شلاق بزنند، در جامعه فحشا از بین می‏رود. این غده سرطانی است که طبیب برای حفظ یک انسان ناچار است که این غده را بیرون بیاورد. گاهی چاقو برمی‏دارد چشم آدم را بیرون می‏آورد. رحمت است این؛ حفظ است.

انبیا آمدند این جامعه را حفظ کنند از فسادها. این حقوقدانها نمی‏فهمند اصلش! اصل اسلام را نمی‏شناسند چیست. این غربیهایی که دور هم جمع شدند برای منافع ابرقدرتها، اینها از انسانیت اصلًا اطلاعی ندارند. اینها فقط این حیوان یک سر و دو گوش را می‏بینند، و این طبیعت و این سطح طبیعت؛ نه عمق طبیعت. این سطح طبیعت را می‏بینند. اینها می‏خواهند «حقوق بشر»! تو چه می‏دانی بشر چه هست تا حق بشر چه باشد! تو انسان را می‏شناسی تا حق انسان را بشناسی؟ تو جامعه را می‏شناسی که حق جامعه را بشناسی؟ همه آنها همین طورند. همه این حرفها، که می‏شنوید در آن طرفها هست، و این طرفها هم از آنها تقلید می‏کنند، همه برای این است که بچاپند این جامعه را! برای چاپیدن است؛ برای اصلاح نیست. جنگهایی که الآن هم در دنیا ممالک زیادی پشت سر هم به جنگند و امریکا از آن طرف، شوروی از این طرف و آن طرف و از آن ور کمک می‏کنند به اینها، اینها همه جنگهای انحرافی است؛ بر خلاف انسانیت است. اینجاهایی که این جنگها می‏شود و این همه کشتار، این همه کشتار، در این ممالک می‏شود، این طرفدارهای حقوق بشر نشسته‏اند و سیگار می‏کشند و پاهایشان را روی هم می‏اندازند و یک کلمه صحبت نمی‏کنند. اما آن روز که یک عده اشخاصی که غده‏اند برای این جامعه، غده سرطانیند برای این جامعه، اگر بمانند یک جامعه را به باد می‏دهند، حکم اسلام را بر اینها جاری می‏کنند، همینهایی که آن روز فوجها از مردم، هزارها از انسانها را، اربابانشان می‏کشند و [آنها] پاهایشان را روی هم می‏اندازند و تکیه می‏دهند و یک کلمه حرف نمی‏زنند، واویلا بلند می‏کنند! خوب، چرا هویدا را کشتند، یا چرا نصیری‏^[25] را کشتند! یا چرا کسانی که فوج فوج جوانهای ما را از بین برده‏اند اینها [را] می‏کشند! کشتن اینها رحمت است بر امت. حدود الهی رحمت است بر امت. البته آن دستی که بریده می‏شود اگر زبان داشت گله می‏کرد. اما برای انسان، برای یک انسان، یک عضو فدا می‏شود. برای یک جامعه یک اشخاص باید از بین بروند.

برای حفظ حقوق یک جامعه باید یک غده‏های سرطانی از این جامعه جدا بشود. اینها برای رفتن محمدرضا خان هم همین عزاها را داشتند! همین آدمی که [آن همه جنایت کرد] حالا هم از او تعریف می‏کنند! حالا هم در مجله‏های خارجی یا در مطبوعاتشان از او تعریف می‏کنند که نه، این اصلاح می‏کرد! می‏خواست درست کند مملکت را! آن کنار نشسته‏اند. نه مطلع نیستند؛ لکن آن کنار هستند. کنار معرکه هستند ندیده‏اند اینجا چه شده است. می‏دانند چه شده، اما به خودشان که واقع نشده! هزاران آدم هم اینجا کشته بشود. اصلًا انسان مطرح نیست پیش آنها. حق و حقوق انسان اصلًا مطرح نیست در این جوامعی که طرفدار حقوق بشرند. ابداً حقوق بشر مطرح نیست.

حقوق ابرقدرتها مطرح است! آنها برای ابرقدرتها حق قائلند. حقشان هم این است که همه ممالک را اینها بچاپند!

اعتصام به حبل اللَّه‏

شما آقایان، که ان شاء اللَّه تشریف می‏برید و موفق می‏شوید و مردم را هدایت می‏کنید، اولًا دعوت کنید همه را به وحدت کلمه. خدای تبارک و تعالی امر فرموده است: وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ‏ اجتماع، لکن اجتماع با تشبث به حبل اللَّه. هر اجتماعی مطلوب نیست، وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ‏ مطلوب است. همان است که‏ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ‏. اسم رب همان ریسمانی است که همه به آن باید اعتصام کنند. مردم را دعوت کنید به وحدت. دعوت کنید به اینکه گروه گروه نشوند. الآن مشغولند شیاطین به اینکه این انسجامی که پیدا شد برای ملت ما، و با این انسجام پیش بردند و بحمد اللَّه پیروز شدند تا اینجا، این را به همش بزنند. گروه گروه کنند: حزب کذا، حزب کذا، جمعیت کذا. چه اسم رویش بگذارند «جمعیت اسلامی» کذا؛ چه اسم بگذارند «جمعیت دمکراتیک» کذا. امروز روز این نیست که تکه تکه بشود این ملت، گروه گروه بشود. امروز تمام گروهها باید ادغام بشوند در یک گروه. و آن گروه اسلامی است. همان طوری که تمام گروهها ادغام شد در یک گروه و تمام قولها و تمام فریادها ادغام شد در یک فریاد، و آن فریاد مرگ بر این رژیم و- عرض بکنم که- اسلام، جمهوری اسلامی می‏خواهیم. آن ادغام گروهها در هم و توجه به اسلام بود که این سد بزرگ شیطانی را شکست، و همه حساب مادیین را باطل کرد.

آنها حساب عالم طبیعت و ماده را می‏کردند. حساب جنبه الهیتش [را] نمی‏کردند. ایمانش را حساب نمی‏کردند که ایمان چه قدرتی دارد. آن را نمی‏توانند حساب کنند، و ایمان نمی‏دانند چه است. حساب اینکه، به حسب حساب مادیت محال بود که یک عده معمم که باید درس بخوانند، و یک عده دانشگاهی که باید سر کلاس بروند، و یک عده بازاری که باید کسب بکنند، و یک عده دهقان که باید کشت بکنند- و لو کشتی برایشان نگذاشتند!- یک عده کارگر که باید کار بکنند،- نظامی هیچ کدام اینها نبودند- اینها قیام بکنند و نظام یک غولی را به هم بزنند. آن نظامی که همه قدرتها دنبالش بودند. نه ابرقدرت تنها؛ همه قدرتها. البته روی حساب طبیعت، روی حساب مادیت، آنهایی که اطلاع از ماورای این عالم ندارند، آنهایی که اطلاع از ایمان ندارند، روی حساب آنها، یک امر محالی بود؛ یک امر محال واقع شد. آنها محال می‏دانستند. اما روی حساب‏ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ‏ وقتی اسم خدا شد، همین مقدار- ما به عمق مسائل نمی‏رسیم- همین مقداری که همه اسلام گفتند و اسلام اسم خداست، همین پیروز کرد همه را؛ همه قدرتها را به هم زد؛ نتوانستند نگهش دارند. همه قدرتها دنبالش بودند. من مطلعم، همه قدرتها دنبالش بودند که نگهش دارند؛ همه چنگالها چسبیده بودند به این تخت و تاج منحوس که نگه دارند؛ و قدرت ایمان شما، قدرت اسلام، همه این قدرت را عقب زد و این را از این مملکت بیرونش کرد. ریشه‏های دیگر را هم بیرون می‏کنیم.

اما باید توجه داشته باشید که امروز یک خطر بزرگی جلوی پای ماست، که من از این خطر بیشتر می‏ترسم تا از خطر اینکه بیایند و بریزند و بکشند و ما را از بین ببرند. و آن خطر این است که نبادا ما پاهایمان را انحرافی برداریم؛ قدمهای انحرافی برداریم و مکتبمان را بد منعکس کنیم، اسلام را بد معرفی کنیم. آنکه مهم است این است که مکتب به قدرت خودش باقی باشد، و لو ما همه از بین برویم. ما شیعه ائمه اطهار هستیم. ائمه اطهار اکثراً یا کشته شدند یا [مسموم‏] شدند؛ لکن مکتبشان محفوظ بود. کشته شد، مکتبش محفوظ بود. بلکه مکتب را زنده کرد. با این کشته شدن مکتب را زنده کرد. سید الشهدا دیدند که مکتب دارد از بین می‏رود. قضیه قیام سید الشهدا و قیام امیر المؤمنین در مقابل معاویه، قیام انبیا در مقابل قدرتمندان و کفار مسأله این نیست که بخواهند یک مملکت [را] بگیرند. همه عالم پیش آنها هیچ است. مکتب آنها این نیست، مقصد آنها این نیست، که کشورگشایی بکنند. اینهایی که از اسلام تعریف می‏کنند که کشورگشایی کرد، اینها اسلام را نمی‏شناسند چه است. خیال می‏کنند اسلام هم مثل رژیم، اسلام مثل امریکا می‏ماند که هر چه کشورش وسیعتر بهتر. کشورگشایی انبیا سنخش فرق دارد با کشورگشایی سلاطین. سلاطین برای دنیایشان فریاد می‏زنند؛ برای دنیایشان کشورگشایی می‏کنند؛ برای قدرت شیطانی‏شان کشورگشایی می‏کنند؛ انبیا می‏روند که یک جمعیتی را آدم کنند؛ توی سرش می‏زنند که آدم بشو. آنها کشورگشایی‏شان برای این است که انسان درست کنند. حضرت سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- دیدند که معاویه و پسرش، خداوند لعنتشان کند، اینها دارند مکتب را از بین می‏برند؛ دارند اسلام را وارونه جلوه می‏دهند. اسلامی که آمده است برای اینکه انسان درست کند، نیامده است قدرت برای خودش درست کند، آمده انسان درست کند، اینها، این پدر و پسر،- مثل این پدر و پسر- اسلام را وارونه داشتند نشان می‏دادند. شرب خمر می‏کردند، امام جماعت هم بودند! مجالسشان مجالس لهو و لعب بود، همه چیز تویش بود، دنبالش هم جماعت بود، امام جماعت هم می‏شدند. امام جماعت قمارباز! امام جمعه هم بودند و منبر هم می‏رفتند و اهل منبر هم بودند. منبر هم می‏رفتند! به اسم خلافت رسول اللَّه بر ضد رسول اللَّه قیام کرده بودند. فریادشان «لا اله الا اللَّه» بود، و بر ضد الوهیت قیام کرده بودند. اعمالشان، رفتارشان رفتار شیطانی، لکن فریادشان فریاد خلیفه رسول اللَّه! این است که مکتب را متزلزل می‏کند؛ و یکوقت در دنیا منعکس می‏شود که اسلام هم همین است. من خوف این را دارم امروز.

و خدایا، به فریاد اسلام برس! امروز [مبادا] که مکتب ما منحرف جلوه داده بشود: یا از اعمال من و شما؛ یا از اعمال کمیته‏ها؛ یا از اعمال دادگاهها؛ یا از اعمال ادارات و وزارتخانه‏ها، و امثال ذلک. رژیم سابق برای ما خطر نداشت. رژیم سابق ادعا نمی‏کرد که من [اسلامی هستم‏] ادعایش را می‏کرد، لکن کسی از آن قبول نمی‏کرد. رژیم سابق خطری نداشت. اگر معممی در رژیم سابق یک کار خلاف می‏کرد، می‏گفتند این ساواکی است؛ این درباری است؛ این ساواکی است. امروز که ساواکی در کار نیست و همه دفن شده‏اند، اگر از شما آقایان یک چیزی صادر بشود، می‏گویند جمهوری اسلامی این است. مکتب ما متزلزل می‏شود. مسئولیتتان زیاد است آقایان! خیال نکنید که بروید یک حرفی بزنید، و چیزی نشده. خیر، هر یک از شما مسئولیت دارید، و مسئولیت بزرگ. خیلی بزرگ. امروز مکتب ما بسته به اعمال ماست. مکتب ما بسته به اعمال روحانیین است. اگر روحانیین سابق خدای نخواسته یک حرف خلاف، یک کار خلاف می‏کردند، مردم خودِ او را یک طعن و لعنی می‏کردند، و لو یک دسته‏شان هم می‏گفتند روحانیون این جورند. آخرش این بود که می‏گفتند روحانیون این جور [هستند]؛ اما رژیم رژیم اسلامی نبود. نمی‏گفتند رژیم اسلامی. نمی‏گفتند مکتب اسلام این طوری است. امروز قلمهای دشمنهای ما در خارج، و گاهی در داخل، برداشته شده است، قلمفرسایی می‏شود که مکتب ما را بد جلوه بدهند.

آن مکتبی که آمده است، اسلامی که آمده است، و تهذیب می‏خواهد بکند همه قشرها را؛ همه فسادها را از بین ببرد. با اعمال من و شما و با اعمال دادگاهها و با اعمال پاسدارها و با اعمال کمیته‏ها و اینهایی که همه الآن دم از اسلام می‏زنند، همه دم از اسلام [می‏زنند] حالا این دیگر به اصطلاح شما «مُد» شده که همه بگویند اسلام و جمهوری اسلام همه دم می‏زنند از اسلام حالا، اینهایی که الآن دم از اسلام می‏زنند، و اینهایی که دارودسته اسلام هستند، مثل شما که اولی‏ هستید از همه، اگر خدای نخواسته در اینها یک خلاف واقع بشود، یک کاری واقع بشود که صحیح نباشد، مکتب ما متزلزل می‏شود؛ اسلام لکه دار می‏شود. این اهمیت دارد؛ و الّا من و تو را بکشند چه اهمیتی دارد. اسلام هستش. سید الشهدا را کشتند اسلام ترقی‏اش بیشتر شد. ماها را اگر با مظلومیت بکشند، ترویج از اسلام است. خوب شما دیدید بعض افراد را کشتند و ترویج شد. اما اگر کار ما اسلام را از بین ببرد، کار ما اسلام را بکشد- عمل ما، حرف ما، قول ما- این است که مصیبت است. این مصیبت مصیبت اعظم است. و باید شما آقایان که تشریف می‏برید مواظبت کنید. امروز اسلام رهین کارهای من و شماست. مثل دیروز نیست.

بروید در این قرا و قصبات. نخواهید هم که در آنجا خیلی زیاد به شما اهمیت بدهند. نخواهید، خدا می‏دهد. شما خودتان لازم نیست دست و پا کنید. نمی‏توانید هم بکنید. گاهی بدترش می‏کنید! شما اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ‏، کارها درست می‏شود. بروید در این قرا و قصبات مردم را هدایت کنید. امروز باید هدایت کرد. و هدایت بزرگ این است که مردم را آشنا کنید به وظایف امروزشان که وکلایی که می‏خواهند تعیین کنند، که سرنوشت اسلام باید تعیین بشود، وکلا چه اشخاصی باشند. اشخاص متدین، مطلع، دانشمند، اسلام‏شناس، به آن قدری که می‏توانند؛ نه این اشخاصی که می‏نشینند می‏نویسند و کاری به اسلام ندارند. از اینها احتراز کنید. اینها را تعیین نکنید. اینها خراب می‏کنند. اینها نمی‏دانند اصلًا اسلام چیست تا اینکه بیایند قانون اسلام را درست کنند! قوانین اسلام و قانون اساسی اسلام باید به دست اشخاصی که یک مقدار لا اقل اسلام را بدانند یعنی چه، علاقه داشته باشند به اسلام، دشمن نباشند با اسلام [تدوین بشود] به دست آن اشخاصی که اسلام را اصلش مخالف با طریقه‏های خودشان می‏دانند، بلکه مخالف با «تمدن»- به اصطلاح آنها- می‏دانند، البته آن تمدنی که آنها می‏گویند مثل تمدن شاه است دیگر «. دروازه تمدن» او! این مقدرات را دست اینها ندهند. ملت ما مقدراتشان را دست این اشخاصی که به اصطلاح خودشان روشنفکر [نسپرند] نه هر روشنفکری. روشنفکرها بسیاری‏شان خوبند. آنهایی که علاقه‏ای به اسلام ندارند. اینها هم از گفتار و اعمال سابق و لاحقشان معلوم می‏شود که اینها چه هستند.

در تمام این مدتی که همه این ملت فریاد می‏کردند جمهوری اسلامی، این بیچاره‏ها برای «تقیه» هم یک دفعه نگفتند جمهوری اسلامی! اینها از اسم اسلام همچو می‏ترسند که شیطان از بسم اللَّه‏! می‏ترسند ... و حق هم دارند بترسند؛ برای اینکه اسلام جلوی شهوات را می‏گیرد؛ اسلام نمی‏گذارد که لخت بروند توی این دریاها شنا کنند. پوستشان را می‏کند! با زنها لخت بروند آنجا، و بعد زنها لخت بیایند توی شهرها! مثل کارهایی که در زمان طاغوت می‏شد. همچو کاری اگر بشود، پوستشان را مردم می‏کنند. مسلمانند مردم. نمی‏گذارند زنها و مردها با هم داخل هم بشوند و توی دریا بریزند و به جان هم بیفتند. «تمدن» اینها این است! اینها از تمدن این را می‏خواهند. اینها از آزادی این را می‏خواهند! آزادی غربی می‏خواهند. و آن این است زن و مرد با هم لخت بشوند و بروند توی دریا [یا] بروند توی- نمی‏دانم- جاهای دیگر شنا کنند! این تمدنی است که آقایان می‏خواهند! این تمدنی است که در رژیم سابق تحمیل بر مملکت ما شد، که بعد از اینکه می‏رفتند زن و مرد در دریا، زنها همان طور لخت و همان طور لخت می‏آمدند توی شهر! مردم هم جرأت نمی‏کردند حرف بزنند. امروز اگر یک همچو چیزی بشود، اینها را ما خواهیم تکلیفشان را معین کرد. و دولت هم معین کرد. البته دولت [به‏] طوری که وزیر کشور گفتند، گفتند ما جلویش را گرفتیم. اگر نگیرند، مردم می‏گیرند. مگر مازندرانیها می‏گذارند یا رشتیها می‏گذارند که باز کنار دریاشان مثل آن وقت باشد؟ مگر بندر پهلوی‏ای‏ها^[26] مرده‏اند که زن و مرد با هم در یک دریا بروند و مشغول عیش و عشرت بشوند! مگر می‏گذارند اینها را؟ تمدنهای اینها این است. آزادی‏ای که آنها می‏خواهند همین. این جور آزادی! بروند قمار بکنند و با هم لخت بشوند و با هم [سرگرم عیش و نوش‏] بشوند ....

آزادی در حدود قانون است. اسلام از فسادها جلو گرفته. و همه آزادیها را که مادون فساد باشد داده. آنی که جلو گرفته فسادهاست که جلویش را گرفته است. و ما تا زنده هستیم نمی‏گذاریم این آزادیهایی که آنها می‏خواهند، تا آن اندازه‏ای که می‏توانیم، آن آزادیها تحقق پیدا کند.

شما آقایان هم حالا آزاد هستید؛ تشریف می‏برید در شهرها، در قرا، در قصبات، برای هدایت؛ ملتفت باشید که از این آزادی حسن استفاده کنید. خدای نخواسته سوء استفاده نکنید. مردم را همه دعوت کنید به اینکه وکلای خودشان را بشناسند. علما برایشان معرفی کنند. آنهایی که آدم شناسند معرفی کنند که این سابقه‏اش چه بوده؛ دیروز در آن رژیم چه می‏کرده. حالا آمده البته تسبیح هم دستش ممکن است بگیرد و خیلی هم فریاد اسلام بزند، من ببینم دیروز چه جور بوده؛ چه جنایتهایی را کرده، یا اجازه داده. باید اینها را بشناسند. و علمای بلادشان به آنها معرفی کنند. اشخاصی که برای اسلام دلشان می‏تپد آنها را تعیین کنند.

خداوند ان شاء اللَّه همه شما را موفق کند. و همه قرائت کنید، قدم بردارید، منبر بروید. همه چیز بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ‏. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.» (صحیفه امام، ج‏8، ص: 324 ـ 340)

ـ پیام رادیو- تلویزیونی به ملت ایران؛ استقرار عدالت حقیقی (1359)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

این عید سعید پانزده شعبان را به همه مسلمین و به همه ملت ایران تبریک عرض می‏کنم. ماه شعبان ماه بزرگی است که در آن، در سوم آن، بزرگ مجاهد عالم بشریت متولد شد و در پانزده آن، حضرت مهدی موعود- ارواحنا له الفداء- پا به عرصه وجود گذاشت.

مهدی موعود (ع) تنها منجی حقیقی بشریت‏

و قضیه غیبت حضرت صاحب، قضیه مهمی است که به ما مسائلی می‏فهماند.

مِن جمله اینکه برای یک همچو کار بزرگی که در تمام دنیا عدالت به معنای واقعی اجرا بشود در تمام بشر نبوده کسی الّا مهدی موعود- سلام اللَّه علیه- که خدای تبارک و تعالی او را ذخیره کرده است برای بشر. هر یک از انبیا که آمدند، برای اجرای عدالت آمدند و مقصدشان هم این بود که اجرای عدالت را در همه عالم بکنند لکن موفق نشدند. حتی رسول ختمی- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- که برای اصلاح بشر آمده بود و برای اجرای عدالت آمده بود و برای تربیت بشر آمده بود، باز در زمان خودشان موفق نشدند به این معنا، و آن کسی که به این معنا موفق خواهد شد و عدالت را در تمام دنیا اجرا خواهد کرد، نه آن هم این عدالتی که مردم عادی می‏فهمند که فقط قضیه عدالت در زمین برای رفاه مردم باشد بلکه عدالت در تمام مراتب انسانیت. انسان اگر هر انحرافی پیدا کند، انحراف عملی، انحراف روحی، انحراف عقلی، برگرداندن این انحرافات را به معنای خودش این ایجاد عدالت است در انسان. اگر اخلاقش اخلاق منحرفی باشد، از این انحراف وقتی به اعتدال برگردد، این عدالت در او تحقق پیدا کرده است. اگر در عقاید یک انحرافاتی و کجیهایی باشد، برگرداندن آن عقاید کج به یک عقیده صحیح و صراط مستقیم، این ایجاد عدالت است در عقل انسان. در زمان ظهور مهدی موعود- سلام اللَّه علیه- که خداوند ذخیره کرده است او را از باب اینکه هیچ کس در اولین و آخرین، این قدرت برایش نبوده است و فقط برای حضرت مهدی موعود بوده است که تمام عالم را، عدالت را در تمام عالم گسترش بدهد، و آن چیزی که انبیا موفق نشدند به آن با اینکه برای آن خدمت آمده بودند، خدای تبارک و تعالی ایشان را ذخیره کرده است که همان معنایی که همه انبیا آرزو داشتند، لکن موانع، اسباب این شد که نتوانستند اجرا بکنند، و همه اولیا آرزو داشتند و موفق نشدند که اجرا بکنند، به دست این بزرگوار اجرا بشود.

اینکه این بزرگوار را طول عمر داده خدای تبارک و تعالی برای یک همچو معنایی، ما از آن می‏فهمیم که در بشر کسی نبوده است دیگر، قابل یک همچو معنایی نبوده است، و بعد از انبیا که آنها هم بودند لکن موفق نشدند، کسی بعد از انبیا و اولیای بزرگ، پدران حضرت موعود، کسی نبوده است که بعد از این، اگر مهدی موعود هم مثل سایر اولیا به جوار رحمت حق می‏رفتند، دیگر در بشر کسی نبوده است که این اجرای عدالت را بکند، نمی‏توانسته و این یک موجودی است که ذخیره شده است برای یک همچو مطلبی، و لهذا به این معنا عید مولود حضرت صاحب- ارواحنا له الفداء- بزرگترین عید برای مسلمین، است و بزرگترین عید برای بشر است نه برای مسلمین.

اگر عید ولادت حضرت رسول- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- بزرگترین عید است برای مسلمین از باب اینکه موفق به توسعه آن چیزهایی که می‏خواست توسعه بدهد نشد، چون حضرت صاحب- سلام اللَّه علیه- این معنا را اجرا خواهد کرد و در تمام عالم زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد به همه مراتب عدالت، به همه مراتب دادخواهی، باید ما بگوییم که عید شعبان، عید تولد حضرت مهدی- سلام اللَّه علیه- بزرگترین عید است برای تمام بشر. وقتی که ایشان ظهور کنند- ان شاء اللَّه خداوند تعجیل کند در ظهور او- تمام بشر را از انحطاط بیرون می‏آورد، تمام کجیها را راست می‏کند:

یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ جَوْراً^[27]

همچو نیست که این عدالت همان که ماها از آن می‏فهمیم که نه یک حکومت عادلی باشد که دیگر جور نکند آن، این هست اما خیر، بالاتر از این معناست. معنی‏

یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ جَوْراً

الآن زمین و بعد از این، از این هم بدتر شاید بشود، پر از جور است، تمام نفوسی که هستند انحرافات در آنها هست. حتی نفوس اشخاص کامل هم در آن انحرافاتی هست و لو خودش نداند. در اخلاقها انحراف هست، در عقاید انحراف هست، در اعمال انحراف هست و در کارهایی هم که بشر می‏کند انحرافش معلوم است. و ایشان مأمورند برای اینکه تمام این کجیها را مستقیم کنند و تمام این انحرافات را برگردانند به اعتدال که واقعاً صدق بکند

یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ جَوْراً.

از این جهت، این عید، عید تمام بشر است بعد از اینکه آن اعیاد، اعیاد مسلمین است. این عید، عید تمام بشر است.

تمام بشر را ایشان هدایت خواهند کرد ان شاء اللَّه، و ظلم و جور را از تمام روی زمین بر می‏دارند به همان معنای مطلقش. از این جهت، این عید، عید بسیار بزرگی است که به یک معنا از عید ولادت حضرت رسول- صلی اللَّه علیه و آله- که بزرگترین اعیاد است، این عید به یک معنا بزرگتر است.

و ما باید در این طور روزها و در این طور ایام اللَّه توجه کنیم که خودمان را مهیا کنیم از برای آمدن آن حضرت. من نمی‏توانم اسم رهبر روی ایشان بگذارم؛ بزرگتر از این است.

نمی‏توانم بگویم که شخص اول است؛ برای اینکه دومی در کار نیست. ایشان را نمی‏توانیم ما با هیچ تعبیری تعبیر کنیم الّا همین که مهدی موعود است. آنی است که خدا ذخیره کرده است برای بشر. و ما باید خودمان را مهیا کنیم از برای اینکه اگر چنانچه موفق شدیم ان شاء اللَّه به زیارت ایشان، طوری باشد که روسفید باشیم پیش ایشان. تمام دستگاههایی که الآن به کار گرفته شده‏اند در کشور ما- و امیدوارم که در سایر کشورها هم توسعه پیدا بکند- باید توجه به این معنا داشته باشند که خودشان را مهیا کنند برای ملاقات حضرت مهدی- سلام اللَّه علیه.

رادیو- تلویزیون را که من مکرر ذکر کرده‏ام از آن و گفته‏ام این باید یک مرکز آموزشی باشد، و حالا هم می‏گویند که یک جهت دیگری هم در آن پیدا شده است، یک دستگاه دیگری؛ دوره دومی هم برایش هست، این باید به طور آموزشی- تربیتی مردم را تربیت بکند. باید ما متوجه این معنا باشیم که در یک زمانی داریم زندگی می‏کنیم، در یکوقتی داریم زندگی می‏کنیم که ملت ایران به بعضی از آرزوهای خودش که عبارت از عدالت باشد، عدالت اجتماعی فی الجمله باشد رسیده‏اند و دست اشرار را کوتاه کرده‏اند. حالا باید این دستگاههایی که سابق در خدمت ظالمها بودند و در خدمت حکومت جور بودند و برای آنها کار می‏کردند، اگر اشخاصی هم در این زمان هستند که آن وقت هم کار می‏کردند، برای جبران آن معصیتهایی که در آن وقت کرده‏اند در اینجا جبران کنند. و این دستگاه را؛ دستگاه دومی که گفته می‏شود که باید باز اجرا بشود، یک دستگاه عدالتی، یک دستگاه آموزشی به حسب معنای واقعی، متوجه باشند که این جوانهای ما در همه جایی که هستند، در پنجاه سال آموزش خراب داشتند نه فقط در دانشگاهها که آن قدر خراب بوده؛ در همه جا. برای اینکه، وقتی یک تلویزیونی، یک رادیویی، یک روزنامه‏ای، یک مجله‏ای، مجله‏ای باشد که، یا دستگاههایی باشد که فاسدکننده است، این در تمام قشر ملت فساد ایجاد کرده است. جوانهایی هم که در صحراها بودند که به این چیزها گاهی گوش می‏کردند و این روزنامه‏ها را گاهی می‏خواندند، آنها هم به فساد کشیده شده‏اند، حالا باید جبران بشود این معانی. باید معصیتهایی که کرده‏اند جبران بکنند. باید دستگاه تلویزیون یا مطبوعات ما جبران بکنند آن کارهایی را که سابق شده است و کرده‏اند، و باید دستگاههای آموزشی باشند واقعاً به تمام معنا، و جداً دنبال این باشند که فیلمهایشان فیلمهای فاسد نباشد؛ فیلمهایی باشد که برای مملکت ما الآن به درد بخورد، آموزش باشد در آن، تربیت باشد در آن. و همین طور مقالاتی که در آنجا گفته می‏شود؛ در روزنامه‏ها نوشته می‏شود، و نطقهایی که در رادیو پخش می‏شود، همه اینها باید یک چیزهای آموزنده باشد.

و یکی از مسائلی که الآن لازم است من عرض کنم، ما الآن در ایران احتیاج به آرامش داریم. اگر ما بخواهیم که این نهضت پیروز بشود، باید ما آرامش این مملکت را حفظ بکنیم. باید همه قشرها متوجه باشند که آرامش را حفظ کنند. نباید به جان هم بیفتند و باید همه دلشان را یکی بکنند؛ تلویزیون باید ارشاد بکند رادیو باید ارشاد بکند.

روزنامه‏ها نباید یک چیزهایی را که موجب تهییج مردم است و موجب انحراف مردم است در آنجا بنویسند. رادیو نباید این کار را بکند. باید ارشاد بکند و در عین حال مردم را متوجه به این بکنند که ما دشمن داریم، و دشمن دنبال این است که تشنج پیدا بشود؛ باید از تشنجها جلوگیری کرد. و باید آن اشخاص منحرف را ارشاد کرد و اگر ارشاد نشدند، آنها را منزوی کرد، بی‏اعتنایی کرد به آنها. هر دفعه‏ای که شما یک طوری بکنید که با شدت رفتار کنید، آنها مظلومیت به خودشان می‏دهند و برای ما ضرر دارد. باید هم مسائل را گفت و هم آرامش را حفظ کرد، هم مطالب را مردم بدانند گویندگان باید بگویند و هم آرامش را باید حفظ بکنند.

و من امیدوارم که کسانی که منحرف بودند، حالا از انحراف بیرون بروند. کسانی که در آغوش ملت نبودند، در آغوش ملت بیایند. و من امیدوارم که در این عید سعید مردم به تمام معنا جشن بگیرند و خودشان را مهیا کنند از برای زیارت امام زمان- سلام اللَّه علیه- و ان شاء اللَّه همه موفق باشند و همه قشرها این معنا را بدانند که مهمترش رادیو- تلویزیون است.

و مطبوعات. بدانند که ما امروز احتیاج به این داریم که اختلافات کم بشود؛ باید ما اختلافات را کم بکنیم. باید چیزهایی که موجب اختلاف می‏شود اینها را کم بکنیم؛ لکن مع ذلک دشمنها را بشناسیم. هم دشمن را بشناسیم و هم درصدد این باشیم که دشمن را کارهایش را فلج بکنیم و هم آرامش را حفظ بکنیم. طوری نباشد که ما فرصت به دست دشمنها بدهیم برای تبلیغات یا برای کارهای دیگر.

و من امیدوارم که ملت ایران در این روز مبارک پانزده شعبان که روز مبارکی است، در سعادت و سلامت و آرامش تمام به سر ببرند. و خداوند این مولود سعید را بر همه مبارک کند. و خداوند این مولود مبارک را، ما را موفق کند به دیدار ایشان که چشمهای ما روشن بشود به زیارت این وجود مبارک که واقعاً شخصی است که نمی‏توانم بگویم شخص اول دنیا و نمی‏توانم بگویم رهبر، بالاتر از این مسائل هست. خدا همه ما را موفق کند به خدمت ایشان و به خدمت به اسلام و به خدمت به کشور خودمان. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.» (صحیفه امام، ج‏12، ص: 480 ـ 485)

ـ بیانات در جمع اعضای شورای انقلاب و هیأت دولت؛ مهلت برای ایجاد تغییرات (1359)

«... مطلبی که دیروز راجع به نشانها و آرمهای شاهنشاهی گفتم باید تا ده روز دیگر عمل شود و لو صد میلیون تومان به واسطه این کاغذها ایران ضرر ببیند که نمی‏بیند. باید بالای کاغذها را ببرند، اگر شد آرم آن مؤسسه و یا جمهوری اسلامی را چاپ کنند و الّا روی کاغذ سفید چیز بنویسند، هیچ ضرری ندارد. آقایان انقلابی نیستند و الّا این اندازه هم به فکر اسراف نیستند. من اعلام می‏کنم که اگر بعد از ده روز در یک جایی دیدیم که شخص مسئولی روی کاغذی با آرم طاغوت چیزی نوشت خودم به دادستان انقلاب می‏گویم این شخص را بیاورد و محاکمه انقلابی بکند وهمان کاری که با هروئین فروشها شد با این اشخاص بشود که اینها از هروئین فروشها برای ملت مضرترند. باید اولیای امور با این مسأله قاطعانه برخورد کنند.

و اما مسئله دیگر که مهمتر از مسأله قبل است، تصفیه ادارات و وزارتخانه‏ها از ضد انقلاب است. باید نوع اداره وزارتخانه‏ها و ادارات عوض شود و افراد ناصالح از آن ادارات تصفیه شود.

باید گروهی تشکیل شود که هر کس بر خلاف عمل می‏کند گوشش را بگیرند و از اداره بیرونش کنند، و مأمور بگذارند که دیگر برنگردد و هر گز راهش ندهند. باید دید چه کسانی کارشکنی می‏کنند، آیا خود وزیر است؟ دستش را بگیرند و از وزارتخانه اخراجش کنند. ما با کسی شوخی نداریم. من کاری ندارم به اینکه چه کسی باید این کارها را بکند، چون این باز همان روش اداری است. بیایید و روش انقلابی را در پیش بگیرید.» (صحیفه امام، ج‏12، ص: 486)

ـ سخنرانی در جمع پاسداران مستقر در جماران؛ توصیه به رفتار خوب با مردم (1359)

«من از شما دوستان عزیز که از اول انقلاب تا کنون در راه انقلاب، در راه آمال انقلاب زحمت کشیدید و خون دادید، و با همه ناراحتیها به جلو رفتید و پیروز کردید انقلاب را، تشکر می‏کنم. و از خداوند تبارک و تعالی سلامت شماها را و عزت شماها را و پایداری شماها را در راه اسلام می‏طلبم. برادرها، البته راه حق گرفتاری زیاد دارد، منتظر این نباشید که راهتان راه خدا و راه حق باشد و همیشه در رفاه باشید. آنهایی در رفاه‏اند که راهشان راه خدا نیست. همیشه امثال مستکبران که راهشان راه خدا نبوده است، و غافل از همه مراتب انسانیت بوده‏اند در رفاه بودند و در عیش و عشرت، و اشخاصی که برای خدا و بندگان خدا خدمت می‏کردند در زحمت و رنج بودند؛ لکن میزان این است که ببینیم در بارگاه حق تعالی و در پیشگاه ملتهای روشن، فرق ما بین این دو چیست. آیا مستکبران در پیشگاه خدا مقدمند یا آنهایی که در راه ملتها و در راه آمال ملتها جانفشانی می‏کنند.

هیچ اشکالی نیست در اینکه شما پاسداران عزیز در سراسر کشور حق بزرگی بر ملت ما دارید، لکن من نصیحت هم باید بکنم شما را؛ در عین حالی که شما با قدرت لایزال خودتان، با توجه به خدا یکدفعه از زمین برخاستید و دست را به آسمان بلند کردید، و در پیشگاه خدای تبارک و تعالی، به واسطه زحمتهایی که کشیدید آبرومند شدید. باید توجه داشته باشید که این آبرو را حفظ بکنید. باید توجه بکنید که راه راه خداست، راه خدا باید با سلامت و با تعهد پیش برود. توجه داشته باشید که با بندگان خدا، کسانی که در راه آنها شما جان دادید، حالا رفتارتان رفتار بسیار خوب باشد، رفتار خدمتگزارها باشد، و رفتار کسانی باشد که می‏خواهند به ملت خودشان، به اسلام خدمت بکنند. این چند روز دنیا رفتنی است و آنچه باقیست اعمالیست که ما می‏کنیم، کارهایی است که ما می‏کنیم. توجه داشته باشید که این کارها را برای خدا بکنید، که ما عنداللَّه باقیست‏^[28]؛ این چیزی که برای خدا هست همیشه باقیست، و آن چیزی که برای شیطان و برای حظوظ نفسانیه است از بین خواهد رفت. خداوند ان شاء اللَّه به شما قدرت عنایت کند، سلامت عنایت کند، که راهتان را با سلامت و با قدرت به پیش ببرید، و این نهضت را ان شاء اللَّه به آخر برسانید. و من امیدوارم که این نهضت متصل بشود به نهضت بزرگ امام زمان- ارواحنا فداه. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.» (صحیفه امام، ج‏12، ص: 487)

ـ پیام به آقای خامنه ای به مناسبت ترور نافرجام علیه ایشان (1360)^[29]

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

جناب حجت الاسلام آقای حاج سید علی خامنه‏ای- دامت افاضاته.

خداوند متعال را شکر که دشمنان اسلام را از گروهها و اشخاص احمق قرار داده است، و خداوند را شکر که از ابتدای انقلاب شکوهمند اسلامی هر نقشه که کشیدند و هر توطئه که چیدند و هر سخنرانی که کردند ملت فداکار را منسجم‏تر و پیوندها را مستحکم‏تر نمود و مصداق «لا زال یُؤیّدُ هذا الدّین بالرجل الفاجر»^[30] تحقق پیدا کرد. اینان هر جا سخن گفتند خود را رسواتر کردند و هر چه مقاله نوشتند ملت را بیدارتر نمودند و هر چه شخصیتها را ترور نمودند قدرت مقاومت را در صفوف فشرده ملت بالاتر بردند. اکنون دشمنان انقلاب با سوء قصد به شما^[31] که از سلاله رسول اکرم و خاندان حسین بن علی هستید و جرمی جز خدمت به اسلام و کشور اسلامی ندارید و سربازی فداکار در جبهه جنگ و معلمی آموزنده در محراب و خطیبی توانا در جمعه و جماعات و راهنمایی دلسوز در صحنه انقلاب می‏باشید، میزان تفکر سیاسی خود و طرفداری از خلق و مخالفت با ستمگران را به ثبت رساندند. اینان با سوء قصد به شما عواطف میلیونها انسان متعهد را در سراسر کشور بلکه جهان جریحه‏دار نمودند. اینان آن قدر از بینش سیاسی بی‏نصیبند که بی‏درنگ پس از سخنان شما در مجلس و جمعه و پیشگاه ملت به این جنایات دست زدند، و به کسی سوء قصد کردند که آوای دعوت او به صلاح و سداد در گوش مسلمین جهان طنین‏انداز است. اینان در این عمل غیر انسانی به جای برانگیختن و رعب، عزم میلیونها مسلمان را مصمم‏تر و صفوف آنان را فشرده‏تر نمودند. آیا با این اعمال وحشیانه و جرایم ناشیانه وقت آن نرسیده است که جوانان عزیز فریب خورده از دام خیانت اینان رها شوند و پدران و مادران، جوانان عزیز خود را فدای امیال جنایتکاران نکنند و آنان را از شرکت در جنایات آنان بر حذر دارند؟ آیا نمی‏دانند که دست زدن به این جنایات، جوانان آنان را به تباهی کشیده و جان آنان به دنبال خودخواهی مشتی تبهکار از دست می‏رود؟ ما در پیشگاه خداوند متعال و ولی بر حق او حضرت بقیة اللَّه- ارواحنا فداه- افتخار می‏کنیم به سربازانی در جبهه و در پشت جبهه که شبها را در محراب عبادت و روزها را در مجاهدت در راه حق تعالی به سر می‏برند. من به شما خامنه‏ای عزیز، تبریک می‏گویم که در جبهه‏های نبرد با لباس سربازی و در پشت جبهه با لباس روحانی به این ملت مظلوم خدمت نموده، و از خداوند تعالی سلامت شما را برای ادامه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.» (صحیفه امام، ج‏14، ص: 503 ـ 504)

ـ سخنرانی در جمع روحانیون پاکستان؛ هدف قدرتهای بزرگ (1360)

«برادران عزیزی که از پاکستان تشریف آوردند و علما و دانشمندانی هستند که آمدند در اینجا با من طلبه ملاقات کنند خوش آمدند. و من از خدای تبارک و تعالی توفیق همه را برای خدمت به اسلام مسألت می‏کنم.

شما می‏دانید، آن چیزی که وجهه نظر قدرتهای بزرگ از سالهای بسیار طولانی بوده است آن بوده که سلطه خودشان را بر ممالک زرخیز اسلامی هر چه بیشتر کنند. نقشه این بوده است که با هر طریقی که می‏توانند این کار را انجام بدهند. از جمله، اینکه در هر جا یک حکومتی که موافق آمال خودشان هست ایجاد کنند. در ایران بیشتر از پنجاه سال است که حکومتش یک حکومتی بوده است که به حسب آنچه آنها می‏خواستند،- خصوصاً امریکا- این حکومتها را ایجاد کردند. دانشگاهها را به آن طوری که می‏خواستند دانشگاههای استعماری قرار دادند. و این امر مخصوص به ایران نیست؛ مال همه جاست.

یعنی آنها از دو قشر خوف دارند: یکی قشر روحانیت، برای اینکه سر و کار روحانیت با متدینین و مسلمین هر بلد هست. و یکی هم دانشگاه؛ که اگر دانشگاه و روحانیت را از هم جدا کنند و دانشگاه را در تصرف خودشان بیاورند، فاتحه اسلام را می‏توانند بخوانند. البته روحانیت از باب اینکه در مجاری امور واقع نبوده است و فقط سر و کارش با مردم و ابلاغ به مردم بوده است، از این جهت، اینها را می‏خواهند از دانشگاهیها جدا کنند، و مردم را از روحانیت. آنها از ارتباط روحانیت با مردم خیلی خوف دارند.

خصوصاً حالا که به طور ملموس در ایران دیدند که این ارتباط موجب این شد که مردم به دعوت روحانیت یک دفعه قیام کردند. یک راه برای آنها این است که روحانیت را از مردم جدا کنند. دیگر اینکه با عمال خودشان در داخل به ایجاد جوّهایی بر ضد روحانیت و تهمتهایی بر روحانیت و امثال اینها، بین دانشگاه و مدارس دینی فاصله بیندازند.

ایران آن طوری که ما می‏بینیم و می‏دیدیم این طور بود که بین دانشگاه و روحانیت نه جدایی بود، بلکه دشمنی بود. یعنی آنها روحانیت را یک قشر فاسد، مرتجع، مخدّر- اصلًا دین را مخدّر برای مردم می‏دانستند و- معرفی کرده بودند. و به روحانیت هم این طور معرفی کرده بودند که دانشگاه یک دسته مردم بی‏دین کذا هستند. این نقشه‏ای بود که بین مردم [اختلاف ایجاد کنند]. یعنی در دانشگاه نماز نمی‏شود بخوانی! علناً نمی‏توانستند نماز بخوانند. و دانشگاهیها به صورتی در آمده بودند که اساتیدشان- غالباً البته- و کسانی که باید آنها را تعلیم و تربیت کنند، آنها را تعلیم و تربیت به وجهی می‏کردند که گرایش به خارج پیدا کنند؛ به قدرتهای بزرگ پیدا کنند. و لهذا محصول دانشگاهها یک محصول اسلامی نبود؛ یک محصولی بود که در او اسلام کم بود، نه اینکه هیچ نبود.

معلم و مسلم کم بود؛ نه اینکه هیچ نبود. لکن گرایش این طور بود. و این دو طایفه از هم بکلی جدا شده بودند و منفصل از هم. و مردم را هم داشتند از روحانیت جدا می‏کردند.

و این یک مسئله‏ای است که مال ایران تنها نیست؛ لا بد شما این را می‏دانید که در پاکستان هم همین طور بوده است که می‏خواستند بین قشر روحانی با مردم جدایی بیندازند؛ وهم بین روحانیون با دانشگاه، متدینین و روحانیون را یک طرف بگذارند؛ دانشگاهها را یک طرف بگذارند؛ که اینها با هم ارتباط نداشته باشند. در اینجا ما بحمد اللَّه به این معنا رسیدیم که دانشگاه باید یک جوری درست بشود که اسلامی باشد جوانان دانشگاهی هم این معنا را احساس کردند والان نزدیک‏اند به هم و امیدواریم که زیادتر نزدیک بشوند.

این یک نقشه‏ای بود و شماها باید در آنجا کوشش کنید که این نقشه را خنثی کنید.

بخواهید همان طوری که ایران توانست این کار را انجام بدهد، شما هم این کار را انجام بدهید که بین دانشگاه و روحانیت را صلح بدهید؛ این جدایی که بین اینهاست کمک می‏کند به آن خارجیها و مستعمرین.

یک جهت دیگر هم، که باز همین هم نقشه‏ای بود، اینکه بین مسلمین جدایی بیندازند، مسلمین را چند طایفه کنند- خصوصاً بین شیعه و سنی- یک فاصله زیادی ایجاد کنند. آنها غرضشان این نبود که شیعه بزرگ بشود، یا سنی ضعیف بشود. غرضشان این بود که هر دو ضعیف بشوند. بنا شد که این گروههای عظیمی که هستند، یا سنی یا شیعه، در پاکستان و در ایران و دیگر جاها- اقلیتهای کمی هم هستند، [اما] مهم اینها هستند- بنا شد که بین اینها چنان جدایی بیندازند و فاصله ایجاد کنند که اذهانشان از مسائل دیگر بکلی منحرف بشود؛ همه اذهان بیاید سراغ اینکه خودشان با هم دعوی کنند. این هم یکی از نقشه‏هایی بوده است که از قدیم الایام اینها، شیاطین، درست کرده‏اند؛ و از احساسات اسلامی اینها استفاده کردند؛ از احساسات مذهبی استفاده کردند. نه اینکه آنها می‏خواهند مذهب شیعه در پاکستان و در ایران باشد، و نمی‏خواهند مذهب سنی باشد؛ هیچ کدام را نمی‏خواهند باشد. اینها می‏خواهند اسلام نباشد. برای اینکه از اسلام خوف دارند! ترس دارند. این مسلمینی که یک میلیارد جمعیت هستند اگر اینها با هم بشوند- آدابشان علی حده، هر کس آداب خودش را انجام بدهد. هر کدام کارهای مذهبیش را انجام بدهد، اما در کنار هم باشد- اگر یک میلیارد مسلم در دنیا با هم مجتمع بشوند، قدرتشان بالاترین قدرت است. از این قدرت دیگر بالاتر نمی‏شود. اما آنها نمی‏گذارند این مطلب بشود. آنها دنبال این هستند. حکومتهاشان را وادار می‏کنند. بذر نفاق می‏پاشند بین اینها. به اینها یک چیز می‏گویند؛ به آنها یک چیز دیگر می‏گویند؛ آنها یک طور می‏شوند؛ آنها [طور] دیگر. ما امروز اگر بخواهیم که مستقل زندگی کنیم، بخواهیم که مثل مسلمین صدر اسلام باشیم که خودمان باشیم و وابسته به جای دیگر نباشیم، این دو مطلب را باید در نظر بگیریم: بین قشر دانشگاهی و محصولات دانشگاهی و قشر روحانیت و مدارس دینی و محصولات مدارس دینی اجتماع و وحدت ایجاد کنیم.

و بین برادران اهل سنت و شیعه که اینها هم با هم باشند. همان طوری که اهل سنت چهار مذهب دارند که در کنار هم‏اند، مذاهب نمی‏ریزند به جان هم، به حسب ظاهر، ما هم که مذهب پنجمی هستیم که می‏نشینیم با هم، ما برای خودمان فرایضمان را انجام بدهیم، لکن همه‏مان با هم بر ضد کسانی که بر ضد اسلام هستند. خوب، ما مسائل مشترک زیاد داریم، ما در اصول مذاهبمان، اصول دین‏مان، همه با هم مشترکیم. قرآن قرآن همه است؛ اسلام اسلام همه است؛ پیغمبر پیغمبر همه است. اینها مشترکات ما است. در این مشترکات ما با هم باشیم؛ و در مختصات هر کدام برای خودمان عملی داریم و برای خودمان آدابی داریم. این دعوا لازم ندارد؛ اینکه دعوا می‏شود دعوایی است که آنها ایجاد می‏کنند در بین ما.

و شما می‏دانید که به این هم اکتفا نمی‏کنند؛ در خود مثلًا مذهب شیعه، بین اخباری و اصولی‏^[32] اختلاف ایجاد کرده بودند. بالاتر از او، احزاب درست می‏کردند! این حزبهایی که درست می‏شد، و آن دستهای مرموز این حزبها را درست می‏کردند، و حزبها با هم اختلاف پیدا می‏کردند، همه‏شان شیعه بودند؛ همه‏شان مسلمان بودند، یا همه‏شان سنی بودند احزاب مختلف در بین شیعه چند حزب درست می‏کردند. فرض کنید در تهران، احزاب مختلفه همه با هم دشمن، همه با هم بد. جاهای دیگر هم همین طور. این هم یک راهی بود که احزاب مختلفه درست می‏کردند، و این احزاب با هم جنگ سیاسی می‏کردند. تمام اینها اسباب این شد که از آن گرفتاریهای اصلی که ما داریم، که آن گرفتاری مسلمین است به دست قدرتهای بزرگ، از او غفلت بکنیم. چه بهتر برای آنها از اینکه ما صبح که بلند می‏شویم همه‏اش مشغول حزب بازی باشیم؛ یا مشغول مخالفت خودمان با هم باشیم. مخالفت دانشگاه با روحانیون، روحانیون با دانشگاه، این مذهب با آن مذهب؛ آن مذهب با آن مذهب، این حزب با آن حزب، در یک مذهب، این حزب با آن حزب. و همین طور تا آخر.

آن چیزی که برای مسلمین امروز لازم است این است که خودشان را با هم، صف واحد کنند در مقابل کفار؛ در مقابل آنها که با اساس اسلام بدند و در مقابل آنها که با قرآن اصلًا بدند، قرآن را برای خودشان خطر می‏بینند. این را همه می‏گویند که آن نخست وزیر انگلستان‏^[33]، در آن زمان سابق، قرآن را برداشت، یک توهینی هم به کتاب کرد، گفت تا این بین مسلمین هست ما نمی‏توانیم سیادت کنیم! از اول همین نقشه بود که قرآن نباشد. و من امیدوارم که قرآن کریم نفوذ خودش را در همه جا نشان بدهد. چنانچه الآن هم این نهضتی که در ایران پیدا شد، این باور را برای مردم آورد که می‏شود با همه قدرتها [مقابله کرد]، اگر یک ملتی خواست، می‏تواند با همه قدرتها مقابله کند. الآن ایران در مقابل همه قدرتها- همه قدرتها یک طرف صف بسته‏اند، ایران هم یک طرف است- مقاومت کرده است، و پیروز هم می‏شود ان شاء اللَّه.

ان شاء اللَّه امیدوارم که همه شما پیروز باشید. و بین مملکت ما وشما و جاهای دیگر هیچ فرقی نیست. همه تحت لوای اسلام هستیم. قضیه «ملیت» هم خودش یک مسئله‏ای بود که باز اینها ایجاد کرده بودند که ملت عرب، ملت ایران، و ملت پاکستان، و ملت اندونزی، ملت کذا این هم از دامهایی بود که آنها درست کرده بودند، گرایش به ملت. همان که اسلام نفی‏اش کرده که فرقی ما بین [ملتهای مسلم‏] نیست، آنها اثباتش می‏کنند.

الآن هم می‏بینید که صدام با گرایش «ملی» با آنکه ملی هم معلوم نیست باشد، با آن گرایش ملیش دارد با ایران چه می‏کند. این چیزهایی است که آنها درست کرده‏اند برای ما؛ ما را به جان هم ریختند. مایی که می‏گوییم اسلام، صدام را می‏فرستند به اسم اینکه مسلم نیستید شما! مردم ما همه فریاد اسلام می‏زنند، او می‏گوید نه، شما زرتشتی هستید! در هر صورت وضع این طوری است و ما باید بیدار بشویم. ان شاء اللَّه امیدوارم که شما جوانها بیدار بشوید. توجه بکنید به اینکه این مصیبتها برای ما هست، و می‏توانیم اینها را از میان برداریم. باید به خودتان اعتماد بکنید. آنها اعتماد را از ما سلب کرده بودند.

باید به خودتان اعتماد بکنید. و به خودتان تلقین کنید که ما می‏توانیم در مقابل اینها بایستیم. و می‏توانید هم مؤیّد و موفق باشید. ان شاء اللَّه پیروز باشید. موفق باشید. همه ما در تحت لوای «لا اله الا اللَّه، محمد رسول اللَّه» باشیم.» (صحیفه امام، ج‏14، ص: 505 ـ 510)

ـ پاسخ استفتاء رئیس دیوان عالی کشور در مورد وحدت رویّه قضایی (1363)

[بسمه تعالی. محضر مبارک حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران- مد ظله العالی‏

نظر به اینکه اکثریت قریب به اتفاق آقایانی که برای قضاوت تعیین می‏شوند مجتهد مطلق نیستند و سابقه قضاوت هم ندارند و احیاناً صاحب ذوق و سلیقه هم نیستند، لذا اکثراً در مقام تعیین کیفر در مواردی که شرعاً معین نشده است، تناسب جرم و مجازات مراعات نمی‏شود و در موارد جرمهای مشابه که وحدت رویه ضروری به نظر می‏رسد اختلاف فاحش دیده می‏شود. و این خود موجب بروز اختلاف و تشنج می‏گردد. برای جلوگیری از این وضع راهی به نظر نمی‏رسد جز اینکه اشخاصی بنشینند و کیفرهای مناسب در نظر بگیرند و به شکل مواد در بیاورند و از اول اجازه قضاوت را به این شرط بدهند که طبق کیفرهای تعیین شده قضاوت نمایند، این عمل به نظر مبارک جایز است یا نه، بیان فرمایید.- أدام اللَّه ظلکم الشریف.

عبد الکریم موسوی اردبیلی‏].

بسمه تعالی‏

در وضع کنونی جمعی از فقها موارد مذکور را بررسی نمایند و نظر بدهند؛ مانع ندارد. لکن به طور موقت است تا ان شاء اللَّه تعالی وضع قضاوت درست شود.

7 تیر 63 روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏18، ص: 491)

ـ پاسخ استفتاء رئیس دیوان عالی کشور در مورد تخلفات از قوانین رانندگی و گمرک (1363)

[بسمه تعالی. محضر مبارک حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران- دام ظله العالی‏

موارد تخلفات قانونی مانند تخلف قوانین رانندگی، قوانین گمرک، مقررات اداری و غیره آیا جزء تخلف در حقوق اللَّه است و باید شرعاً در حین محاکمه متهم در محکمه حاضر شود یا نه؟ لطفاً نظر مبارک را بیان فرمایید. عبد الکریم موسوی اردبیلی‏].

بسمه تعالی‏

مواردی که مرقوم شده است از حقوق اللَّه نیستند.

7 تیر 63 روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏18، ص: 492)

ـ حکم انتصاب آقای سید عبدالکریم موسوی اردبیلی به ریاست دیوان عالی کشور (1365)

«بسمه تعالی‏

جناب حجت الاسلام آقای موسوی اردبیلی- دامت افاضاته‏

با تشکر از زحمات ارزنده جنابعالی در مدت تصدی مقام محترم ریاست دیوان عالی کشور، چنانچه پس از نظر خواهی از حضرات قضات محترم‏^[34] صحت و حسن اجرای امور محوله مورد تصدیق آقایان واقع شد، جنابعالی را برای بار دیگر به مقام محترم ریاست دیوان عالی کشور منصوب نمودم. از خداوند تعالی توفیق جنابعالی و سایر متصدیان را در خدمت به اسلام و مسلمین درخواست می‏نماید. روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏20، ص: 66)