اولین سال تحصیلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی

روح الله صباغی

هفت ماه از پیروزی انقلاب مردم ایران گذشته است. هنوز اقشار جامعه در حال و هوای آن انقلاب هستند.

اول مهر 1358، اولین روز آغاز سال تحصیلی در اولین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی؛ شور و حال خاصی در مدارس برپاست.

شاید خیلیها در این فکر باشند که سال تحصیلی در جمهوری اسلامی چگونه آغاز می شود؟ چه برنامه ای برای آموزش و پرورش و چه آینده‌ای برای تعلیم و تربیت دانش آموزان در نظر گرفته شده است؟

امام خمینی در 10 اسفند 1357 به شهر قم وارد و از آنجا سکان استقرار ارکان جمهوری اسلامی و هدایت آن را در دست داشتند.

آغاز اولین سال تحصیلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از جمله رویدادهای خاص در دوران حضور ایشان در قم بود.

مستند «خیابان انقلاب، کوچه 40»

امام خمینی به مناسبت آغاز اولین سال تحصیلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در تاریخ 1/7/1358 به دبستان فیض در یکی از محله های شهر قم (خیابان انقلاب، کوچه 40) رفتند. ایشان پس از حضور در جمع دانش آموزان در یکی از کلاسها، در حیاط مدرسه، برای اهالی محل که از حضور امام آگاه شده و در مدرسه اجتماع کرده بودند سخنرانی کردند. امام خمینی با یادآوری فطرت پاک کودکان و جدیدالعهد بودنشان به ملکوت، نسبت به تعلیم و تربیت و آینده آنها نکاتی را فرمودند.

متن کامل سخنان امام خمینی در جمع دانش آموزان مدرسه ابتدایی فیض و اهالی کوچه 40 خیابان انقلاب قم در ادامه آمده است:

«من امروز، که روز اول تحصیل است و روز اول باز شدن مدارس است، پیش این اطفال کوچک دبستانی آمده‌‏ام که اینها به فطرت نزدیکترند:

کُلُّ مَولُودٍ یُولَدُ عَلَی الْفِطْرَةِ ثُمَّ إِنَّ أَبَوَاهُ یُهَوِّدانِهِ و یُنَصِّرَانِهِ و یُمَجِّسَانِهِ‏.

این بچه‏‌ها جدید العهد به ملکوت هستند. آن کدورتهایی که از طبیعت عاید انسان می‏‌شود و آن کدورتهایی که از دولت طاغوتی نصیب ما شد اینها از او دور بودند. جوانان ما را نگذاشتند تربیت انسانی بشوند. این کودکها، که الآن در پیش من هستند و با فشار به دامن من هجوم می‏‌آورند، مورد علاقه من هستند، بچه‏‌های منند، عزیزان منند، به ملکوت نزدیکند، از آلودگیهای طبیعت دورند. و من امیدوارم که معلم‌های این بچه‏‌ها و این کودکها در تربیت انسانی- اسلامی اینها کوشا باشند؛ و از آن تعلیمات سوئی که در سابق بود مُبرا باشند.

معلمان مدارس در هر جا هستند عنایتشان به این کودکها بیشتر باشد؛ که این کودکها امید آتیه مملکت ما هستند. با کودکهای امروز، انسانها و دانشمندان فردا درست می‏‌شود. اینها هستند که در آتیه مملکت ما را اداره می‏‌کنند؛ و پس از ما اینها باید استقلال مملکت و آزادی را حفظ کنند. معلمان از این کودکهای نورس قدردانی کنند؛ و این کودکهای نورس را، که آلوده نیستند به آن چیزهایی که ما بزرگها آلوده هستیم، نگذارند آلوده شوند. تربیتها تربیتهای دینی باشد. اسلام، تمام آزادیها و استقلالها را بیمه می‏‌کند. بچه‏‌های کوچک ما را اگر اسلامی بار بیاورید، استقلال و آزادی مملکت شما بیمه خواهد شد. از این کودکها قدردانی کنید. و از این عواطف کودکانه آنها من تشکر می‏‌کنم. من اینها را دوست می‏‌دارم، همان طور که شما عزیزان خودتان را دوست دارید. اینها همه عزیزان من هستند و نور چشم من هستند؛ و در آتیه امید ما به اینهاست.

من از خدای تبارک و تعالی سلامت و سعادت این قشر کودکان را، که مایه سرفرازی ما در آتیه باید بشوند، تشکر می‏‌کنم؛ و به همه دعا می‏‌کنم. خداوند این غنچه‏‌های نزدیک به شکوفا [یی‏] را در تربیت اسلامی شکوفا کند. خداوند این بچه‏‌های لطیف ظریف انسانی را در پناه خود حفظ کند، و نور فطرت آنها را شکوفا کند.

من بیش از این طول کلام نمی‏‌دهم، که این بچه‏‌ها در این فشار، ناراحت هستند و در آفتاب از گرما ناراحت می‏‌شوند. خداوند همه شما را سعادتمند کند. خداوند مملکت ما را به وجود شما مستقل کند.

و السلام علیکم و علی عباد اللَّه الصالحین‏» (صحیفه امام، 10/87)

مستند «خیابان انقلاب، کوچه 40» با تحقیق و کارگردانی ابوالفضل بمانی تولید شده است. موضوع مستند، حضور امام خمینی در مدرسه ابتدایی فیض قم در تاریخ 1/7/1358 یعنی آغازین روز از آغازین سال تحصیلی در دوران جمهوری اسلامی است.

ابوالفضل بمانی در این مستند با یافتن افرادی که در فیلم و عکس حضور دارند و یا شاهد حضور امام در مدرسه بودند، مصاحبه کرده که هر کدام خاطرات آن روز را با شور و شوق تعریف می کنند. از جمله آقایان زکریا انصاری (معلم کلاسی که امام در آن کلاس حضور یافت)، عباس سنگی (خدمتگزار مدرسه در آن ایام)، مرتضی الماسی (از دانش آموزان همان کلاس که در عکس معروف از آن دوران نیز حضور دارد)، حسن مالکی نژاد (از دانش آموزان مدرسه)، حسین بوجارنژاد (عضو تیم حفاظت از امام)، محمدتقی رشیدی (از همسایگان مدرسه)، محسن یوسفعلی (از دانش آموزان مدرسه) و مهدی قاشق تراش.