امام علی(ع) الگوی انسان کامل

امام علی(ع) الگوی انسان کامل

حسن پویا

امام علی(ع) چهارمین فرزند ابوطالب، عموی گرامی پیامبر اکرم (ص) و مادرش فاطمه بنت اسد از مهاجران به مدینه بود و پیامبر او را همانند مادر خویش احترام می گذاشت و از زحمات وی قدردانی می کرد.

بنابر مشهور حضرت علی (ع) در سیزده رجب سال 30 عام الفیل در خانه کعبه به دنیا آمد و در دامان پر مهر پیامبر(ص) پرورش یافت. ایشان در کنار حضرت بود و هنگام وحی می دید و می شنید، آنچه را پیامبر می دید و می شنید و نخستین کسی بود که به پیامبر ایمان آورد و در لیله المبیت در بستر پیامبر خوابید، در حالی که مشرکان مکه هم پیمان شده بودند تا پیامبر اکرم را بکشند.

پیامبر اسلام حضرت محمد بن عبدالله (ص) در حالی که دخترش فاطمه خواستگاران بسیاری داشت، ایشان را به عقد ازدواج علی(ع) در آورد.

علی (ع) در تمام غزوه های پیامبر حضور داشت و تنها در غزوه تبوک به دستور خود حضرت، در مدینه ماند. پیامبر(ص) در مناسبت های مختلف، علی (ع) را به عنوان جانشین خود معرفی می کرد تا اینکه در سال دهم هجری و در بازگشت از حجه الوداع در محل غدیر خم، به صورت همگانی آن را اعلان کرد، گرچه ایشان را از حقش محروم کردند و به سکوت و خانه نشینی وا داشتند و بعد از قتل خلیفه سوم، با اصرار مردم چند سالی به خلافت رسید، تا اینکه در سحرگاه نوزدهم ماه مبارک رمضان، سال چهلم هجری هنگام نماز صبح در مسجد کوفه به دست ابن ملجم مرادی مجروح شد و در بیست و یکم ماه مبارک رمضان به شهادت رسید.

امام خمینی درباره ولایت و امامت علی (ع) می فرماید:

قران کریم وسنت رسول اکرم به ولادت این مولود بزرگ، مفسّر پیدا کرد و پشتوانه وحی و پشتوانه اسلام به وجود این مبارک مولود، قوی شد، که اتمام بعثت، به وجود این مولود بزرگ شد و باید بگوییم فتح باب وحی و تفسیر وی و ادامه وحی به وجود مقدس این سرور شد.(صحیفه امام، ج 14، ص 350)

درباره شخصیت و جایگاه امیرمومنان امام خمینی سخن بلند و درخور توجهی بیان داشته است: «من می گویم اگر چنانچه پیغمبر اسلام غیر از این یک موجود تربیت نکرده بود کافی بود برایش چنانچه پیغمبر اسلام مبعوث شده بود برای اینکه یک همچون موجودی را تحویل جامعه بدهد این کافی بود. (همان ج ۱۱، ص ۲۱)

امام خمینی امیر مومنان را دومین شخصیت بعد از پیامبر در اسلام می داند و می فرماید دوم شخص اسلام علی بن ابیطالب سلام الله علیه است  جای دیگری ضمن اظهار تاسف از اینکه عده‌ای با هم همراه شدند و نگذاشتند پیامبر و حضرت امیر به مقاصد عالی خود برسند می فرماید:

این بزرگوار شخصی است که دارای ابعاد بسیار است و مظهر اسم جمع الهی است که دارای تمام اسماء و صفات است. تمام اسماء و صفات الهی در ظهور و در بروز در دنیا و در عالم، با واسطه رسول اکرم در این شخصیت ظهور کرده است ... انسانی که در حال این که زاهد و بزرگترین از زاهد است، جنگجو و بزرگترین جنگوست در دفاع از اسلام. (همان، ج19، ص 63 و 64)

حضرت امام ایشان را شخصیت منحصر به فردی می داند که نمونه ای ندارد و آنچنان جمع متضادین کرده است که هرکس به فراخور قهم و جایگاه خود ایشان را منسوب به خود می داند.

در عین حالی که دارای علوم متعدده و دارای علوم معنویه و روحانیه و سایر علوم اسلامی است، در عین حال می بینیم که در هر رشته ای، مردمی که اهل آن رشته اند او را از خودشان می دانند، پهلوانان حضرت امیر را از خودشان می دانند، فلاسفه حضرت امیر را از خودشان می دانند، عرفا حضرت امیر را از خودشان می دانند، فقها حضرت امیر را از خودشان می دانند، هر قشری که اهل یک رشته است، حضرت امیر را از خودش می داند و حضرت امیر از همه است، دارای همه اوصاف است و دارای همه کمالات.(همان، ص 64)

علی (ع) در جهات مختلف سرآمد بود و در طول تاریخ اسلام و حتی در طول تاریخ بشریت، به اذعان پیروان و مخالفان و شیفتگان و مستشرقان، انسانی به فضیلت ایشان نیامده است که در عبادت، اخلاق، بندگی، زهد، علم و معرفت، عرفان به حق، ساده زیستی در حال امیری، عدالت در حال قدرت، به پای او نمی رسد.

بزرگان ایشان را صدای عدالت انسانی و شهید راه عدالت و انسانیت می دانند. ایشان در دوران حکومت خویش درسهای بسیاری به امرا و حاکمان آموخت عدالت گستری، توجه به بیچارگان و محرومان، توجه به عبادت و بندگی، اخلاص در همه امور و قیام برای زنده کردن احکام اسلام از شاخصترین آنهاست.

از این رو امام خمینی می فرماید:

ما که می گوییم که مسلمان هستیم، شیعه علی بن ابیطالب هستیم، باید ببینیم که شیوه علی بن ابیطالب چی بود... ما که می گوییم مسلمان هستیم، باید مصالح اسلام را در نظر بگیریم، نه مصالح شخص خودمان را. باید ببینیم که امروز ضربه زدن به مجلس شورای اسلامی، ضربه زدن به شورای نگهبان، ضربه زدن به رئیس جمهور، ضربه زدن به دولت اسلامی، این می سازد با شیعه بودن علی بن ابیطالب؟ (همان، ج 19، ص 66 و 67)

بدینسان است که پیروان امام خمینی که پیروان علوی هستند نباید آنگونه گام بردارند که پس از گذشت 40 سال از پیروزی انقلاب، چنان ضربه ای بر پیکره جمهوری اسلامی و ارکان آن وارد کنند که هیچ کس در آن از سلامت برخوردار نگردد و همه خدمتگزاران به اسلام و مسلمین خائن جلوه کنند. این بزرگترین دسیسه بدخواهان و معارضان این مرز و بوم است که بسیاری ناخواسته و یا خواسته و مغرضانه به آن دامن می زنند و تمام حیثیت اجتماعی و شخصیت های دلسوز و زحمتکش را به پای آن فدا کرده اند.

اینک علی (ع) این اسطوره مقاومت و خدا پرستی و انسان استوار در راه اسلام، تنهاست و تنهایی علی از دوری جوامع اسلامی از احکام اسلام است، او که در راه عدالت به دست جاهلان زمانه به شهادت رسید، نباید در کشور علوی نیز تنها باشد و نهج البلاغه او فراموش شده باشد، که این نیز شهادتی دیگر برای اوست.

برخورداری از آموزه های علوی و نبوی بزرگترین ارزشهای اجتماعی است که متأسفانه به فراموشی سپرده شده است و اینک ای شیفتگان و علاقه مندان به حضرت در ایام شهادتش، گامی دیگری باید برداشت تا به منزگاه علوی نزدیک شویم.