درایت در حد کرامت

درایت در حد کرامت

مهدی حاضری

فرمان حضرت امام مبنی بر نادیده گرفتن افزایش ساعات حکومت نظامی در روز 21 بهمن 1357 از حکیمانه ترین دستورات ایشان در طول دوران رهبری مبارزات و مدیریت نظام جمهوری اسلامی به شمار می رود. ابلاغ به موقع و قاطعانه این فرمان، همه نقشه ها و برنامه های بقایای نظام پوسیده شاهنشاهی و حامیان آمریکایی آن را بر باد داد و آن را می توان آخرین قطعه پازل مبارزات ملت ایران در مقابله با رژیم شاهنشاهی دانست.

از آنچه در خاطرات فرماندهان ارتش و مسئولان رژیم شاهنشاهی مطرح شده و از اسناد منتشر شده مربوط به آن دوره بدست می آید؛ اینگونه فهمیده می شود که با بالا گرفتن درگیری ها در تهران و همراهی مردم با همافران نیروی هوایی، فرماندار نظامی تهران در اعلامیه شماره چهل خود، ساعات حکومت نظامی را از ساعت چهار و نیم بعدازظهر تا ساعت پنج صبح تعیین کرد. پس از شدت گرفتن حملات مردم به کلانتری‌ها و پادگان‌ها، فرماندار نظامی تهران در همین روز ساعت منع عبور و مرور را تا ساعت دوازده ظهر افزایش داد. یعنی مردم تنها از ساعت دوازده تا چهار و نیم بعدازظهر اجازه خروج از منازل خود را داشتند.

سپهبد رحیمی، فرماندار نظامی تهران و حومه، طی دستورالعملی به یگان‌های تابعه خود، از آنها خواست تا بی‌درنگ کلیه رهبران نهضت را دستگیر و با هواپیما به یکی از جزایر منتقل نمایند. همراه این دستورالعمل، لیستی از اسامی صدها نفر که باید بازداشت شوند، الصاق شده که در رأس آنها نام حضرت امام، آْیت‌الله طالقانی و مهندس مهدی بازرگان، به چشم می‌خورد. در این دستورالعمل، پیش‌بینی شده بود کلیه رهبران درجه دوم که اقدام به تحریک در مقابل این دستگیری‌ها بکنند، بازداشت شوند.

حضرت امام پس از اطلاع از این دستور، بلافاصله اطلاعیه ای صادر کرده و  در بخشی از آن فرمودند:

 اعلامیه امروز حکومت نظامی، خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچ وجه به آن اعتنا نکنند. (صحیفه امام ، ج6، ص122).

برخی این تصمیم امام را به امام زمان(عج) نسبت داده اند.

یکی از اطرافیان آیه الله سید محمود طالقانی نقل کرده است: وقتی به ایشان گفتند: «امام(ره) پیام داده که مردم در خانه‌های خود نمانند، بیرون بریزند و به حکومت نظامی اهمیت ندهند.» مرحوم طالقانی با امام حدود نیم ساعت تلفنی گفتگو کرد تا شاید امام را قانع کند که مردم را از خانه‌هایشان بیرون نیاورند. ما حرف‌های آقای طالقانی را شنیدیم که سعی داشت امام را هرطور شده، از تصمیم خود مبنی بر بیرون آمدن مردم از خانه‌ها و اهمیت ندادن به حکومت نظامی، منصرف نماید تا اینکه آقای طالقانی گوشی را گذاشت و در گوشه‌ای زانوانش را بغل گرفت و ساکت ماند. حتی سرش را روی زانوانش تکیه داد و به فکر فرو رفت. وقتی به حال طبیعی و عادی برگشت. سؤال کردیم: «آقا چه شده؟ آیا امام به شما پرخاش کردند یا حرفی گفتند که شما ناراحت شدید؟» آقای طالقانی گفت: «نه؛ نه؛ اصلاً مسأله این نیست. من اصرار کردم که امام اعلامیه‌اش را پس بگیرد و امام هرچه می‌گفت، من قانع نمی‌شدم؛ در آخر فرمود: «آقای طالقانی! اصرار نکن! احتمال بده که این دستور از طرف امام زمان(عج) است.» ( پا به پای آفتاب، ج5، ص 197)

این فرد تنها راوی این واقعه بوده و آقای طالقانی خودشان به این موضوع نپرداخته اند. اخیراً نیز آقای دکتر علی مطهری از زبان پدرش مرحوم استاد مرتضی مطهری موضوع را به گونه ای دیگر بیان کرده و می‌گوید:

    من همان روزها قضیه را مستقیماً از پدرم شنیدم؛ ایشان فرمودند: «وقتی در روز 21 بهمن حکومت نظامی اعلام شد، در اتاق، من بودم و امام(ره). از امام پرسیدم مردم چه بکنند؟ امام فرمودند مردم اعتنا نکنند و به خیابان‌ها بیایند. گفتم خوب است این را به صورت اعلامیه بنویسید تا در سطح شهر از پشت بلندگوها خوانده شود ‌و همین کار انجام شد.» بنابراین هیچ صحبتی از امام زمان نبوده است. (https://b2n.ir/686542)

حضرت امام در بیانات خود چندین بار در خصوص این موضوع سخن گفته و یکبار نیز از آن تصمیم تعبیر به معجره کرده و می فرمایند:

معجزه دیگر همین توطئه‏ای بود که برای کودتا در همان شبهای آخر، که ما در تهران بودیم، اینها دیده بودند. و قبلش توطئه این بود که حکومت نظامی را روز هم اعلام بکنند. ما هم هیچ خبر از هیچ نداشتیم. اعلام بکنند مردم توی خیابانها نیایند، قوای انتظامیه تمام را بگیرند؛ تمام خیابانها و اینها را قوای انتظامی و آلاتی که آنها دارند؛ تانکها را بیاورند مستقر کنند. و بنا بر این بود که در همان شب بریزند و هر کس را که احتمال بدهند که این یک مثلًا چیزی هست از بین ببرند و بعد هم چه بکنند. ما هیچ اطلاع نداشتیم. مِنْ‏ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ قضایا واقع شد، مثلًا گفته شد که بشکنید این اعتصاب را، این نظام را، این حکومت نظامی را. خوب، مردم شکستند؛ و آنها نتوانستند که بیاورند نابودشان بکنند. بعد آن درگیریها پیدا شد. مرحوم قرنی،- خدا رحمتش کند- اینجا بود. به من گفت که مقاتله و جنگ ما بین مردم و قوای دولتی در آن شب سه ساعت و نیم بود. با سه ساعت و نیم، دستهای خالی بر تانک و توپ و مسلسل و اینها غلبه کرد! این غلبه، غلبه الهی بود. این نظر خدا بود.(صحیفه امام، ج10، ص10 و11)

ما می دانیم ایشان در طول دوران مبارزه با رژیم شاهنشاهی و رهبری نظام اسلامی پس از پیروزی انقلاب، بارها هوش سیاسی و موقعیت شناسی و درک بالای خود را نشان داده و توانسته بودند دست حریف را خوانده و نقشه او را برهم بزنند. مناسب است به چند نمونه توجه شود.

1. گزارش مامور ساواک از بیانات امام در سال 1343/1/25 :

اوضاع جهان به طور کلی مبهم است و وضع ایران هم معلوم نیست؛‌‎ ‌‏چون پاکستان از پیمان سنتو‌‎ خارج شده و پاکستان و ترکیه، شناسایی خود را از اسرائیل‌‎ ‌‏پس گرفته‌‏[‌‏اند‌‏]‌‏ و حجاز به طیاره های اسرائیلی که حامل حجاج ایرانی بوده اند، اجازۀ‌‎ ‌‏فرود آمدن نداده ‌‏ و خروشچف‌‎ می خواهد از پستش کناره گیری کند، و اختلاف‌‎ ‌‏بین سران حزب کمونیست به وجود آمده. اختلاف بین چین و شوروی شدید شده و‌‎ ‌‏امریکا گرفتار انتخابات و وضع داخلی خودش شده و اتحادیۀ اعراب در شرف تکوین و‌‎ ‌‏اتمام است؛ و به طور کلی اوضاع مبهم است؛(صحیفه امام ج 1،ص284)

1. زمانی که رژیم شاه متوجه می شود حضرت امام قصد دارند علیه کاپیتولاسیون صحبت کنند. مامور می فرستد نزد ایشان و می گوید هرچه می خواهید از شاه بد بگویید ولی کاری به آمریکا نداشته باشید. ولی ایشان در سخنرانی خود مستقیما به آمریکا حمله می کند.
2. تصمیم برای مهاجرت به فرانسه در حالی که تا آن زمان سابقه نداشت مرجع تقلید شیعیان برای فعالیت دینی به همچون جایی برود.
3. تصمیم به بازگشت به ایران در حالی که جدا از دشمنان، بسیاری از دوستان و یاران ایشان هم با آن پرواز مخالف بودند.

بعد از پیروزی انقلاب هم مواردی از این دست موجود است که برجسته ترین آنها عبارتند از:

1. پیش بینی پایان ریاست جمهوری کارتر
2.  پیش بینی شروع جنگ توسط صدام، امام در تابستان سال 1358 خطاب به اعضای شورای انقلاب می‌فرمایند:

در جهان عرب خلأ رهبری است و یکی از کسانی هم که دنبال به دست گرفتن رهبری است، صدام است. دستیابی به این رهبری و اداره کردن جهان عرب مستلزم دو چیز است یکی جنگ با اسرائیل و دیگری درگیر شدن با غیر عرب و اما اینها که مرد جنگ با اسرائیل نیستند. در جنگ ۱۹۶۷که جنگ اعراب با اسرائیل است مگر عراق چه کاری کرد که الان برای جنگ با اسرائیل انجام دهد. یا اینکه مرد جنگ با ترکیه باشد که آن هم نیست. آمریکا در شرایط کنونی پشتیبان ترکیه است و عراق جرأت حمله به ترکیه را ندارد....من نگران صدام به تنهایی نیستم نگران این هستم که با ادعاهایی که در جهان عرب می کند برای ما در جهان عرب مشکل پیش بیاید. به این معنا که همین که صدام با ما وارد جنگ شود از طرف عربستان سعودی، امارات و دیگر کشورهای عربی حمایت شود. جهان عرب به ویژه پادشاهان عرب، تمایل به این جنگ دارند. عرب ها از ما ناراحتند چرا که انقلاب ما مبنای سلطنت آن ها را هم به خطر انداخته است.(خاطرات محمد علی رحمانی، نقد تحریف مدرن، شماره 35)

1. پیش بینی تجاوز صدام به کشور های عربی
2. پیش بینی فروپاشی اتحاد جماهیرشوروی ارودگاه کمونیسم جهانی-

 و مواردی دیگرکه می توان شمارش کرد.

به نظر می رسد اینگونه جریانات را به هوش و فراست مومنانه امام خمینی نسبت دادن و از قاطعیت و روشن بینی رهبری برشمردن، باور پذیرتر است تا به عوامل و اسباب پشت پرده که باورش برای اهل فهم دشوار و موجب پیرایه می شود. البته امداد های غیبی و عنایات الهی و توجّهات ائمه معصومین(ع) به اولیاءالله و تاثیر گذاری توسلات و نذورات و.... امری پذیرفته شده و بسیار مورد تاکید حضرت امام خمینی نیز بوده و شواهد متعددی از آن را می توان در تاریخ انقلاب و حوادث این سال ها مشاهده کرد ولی این موضوعات غیر از انتساب دادن امری مستقیما به امام زمان (عج) و ادعای ملاقات با ایشان و کسب دستور از آن بزرگوار است.

همچنان که می شود گفت بسیاری از تصمیمات و دستورات حضرت امام در مدیریت مبارزات و اداره کشور مدبرانه و با درایت تمام انجام یافته و این خود در حد کرامت بوده است، کما اینکه ایشان در مورد مرحوم آیه الله بروجردی چنین نظری داشته و بارها می فرمودند: در سرحد کرامت است یک پیرمرد به این خوبی، حوزه علمیه را بلکه عالم تشیع را اداره می کند. (برداشت هایی از سیره امام خمینی، ج5، ص22)

امید که با همت مردم و مدیرت صحیح  مسئولان و مدیران کشور بتوانیم امید و آرزوی حضرت امام در تحویل دادن پرچم انقلاب به صاحب اصلی اش امام زمان (عج) موفق باشیم.