در همین راستا هفتم دی ماه سال 1358 سازمان نهضت سوادآموزی با هدف با سوادکردن بیسوادان کشور تشکیل شد. حضرت امام به‌منظور تقویت برنامه‌های سوادآموزی حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قرائتی را به‌عنوان نمایندۀ خویش در این سازمان منصوب نمود.
سال 1363 دولت با هدف تقویت و توسعه برنامه‌های مبارزه با بیسوادی در کشور اساسنامۀ سازمان را به‌تصویب مجلس رساند که در آن وظیفۀ اصلی نهضت، آموزش بزرگسالان در حد خواندن و نوشتن و آموختن حساب با استفاده از ابزارهای هنری و تشویق و ترغیب بیسوادان و کم‌سوادان در یادگیری بیشتر جمعیت بیسواد کشور تعیین شد.
در فاصله زمانی صدور فرمان امام خمینی (7 دی 1358) تا انتخاب نماینده خود در سازمان (سال 1361) حرکت سوادآموزی و مبارزه با بیسوادی توسط دستگاه‌های مربوطه (آموزش و پرورش، جهادسازندگی، جامعه روحانیت، جهاد دانشگاهی و نهضت سوادآموزی) و به‌صورت شورایی اداره می‌شد. با توجه به فضای انقلابی جامعه، با همکاری تمامی نهادهای مردمی (از قبیل مساجد، کمیته‌های انقلاب، بسیج مستضعفین، کانون‌های فرهنگی، انجمن‌های اسلامی، نیروهای مسلح، کارخانجات، کارگاه‌ها، اصناف و...) به‌صورت خودجوش و گسترده، اقدام به آموزش باسوادان با همکاری آموزش و پرورش، برای یاددادن و تشکیل کلاس‌های سوادآموزی در تمامی فضاهایی که امکان تشکیل کلاس در آنها وجود داشت، کردند.
اوج گرفتن حرکت فزاینده سوادآموزی و مبارزه با بیسوادی در کشور، بعداز صدور فرمان امام مرهون زحمات بی‌شائبه مسئولین اولیه نظام، به‌ویژه اعضای شورای انقلاب بود که از این میان می‌توان شهیدان مطهری، بهشتی، باهنر، رجایی و نمایندگان ولی‌فقیه در بیشتر استان‌های کشور (از قبیل شهیدان صدوقی در یزد، مدنی در تبریز، اشرفی اصفهانی در کرمانشاه، دستغیب در شیراز و...) را نام برد. به‌ویژه باید از شهیدان رجایی و باهنر به‌عنوان نخستین بانیان تشکل نهضت سوادآموزی که هم جان خویش را بر سر راه تعلیم و تربیت جامعه در طبق اخلاص به خدای خویش تسلیم کردند، یاد کرد.
متن فرمان امام خمینی برای تشکیل نهضت سوادآموزی:
«بسم اللَّه الرحمن الرحیم
وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ [بخشی از آیۀ1 سوره قلم: «قسم به قلم و آنچه مینگارد»] ملت شریف ایران، شما میدانید که در رژیم گذشته آنچه بر ملت مبارز ایران سایه افکنده بود، علاوه بر دیکتاتوری و ظلم، تبلیغات بیمحتوا و هیچ را همه چیز جلوه دادن بود. ملتی که در همه ابعاد از حوایج اولیه محروم بود وانمود می‌شد که در اوج ترقی است. از جمله حوایج اولیه برای هر ملت که در ردیف بهداشت و مسکن بلکه مهمتر از آنهاست آموزش برای همگان است. مع الأسف کشور ما وارث ملتی است که از این نعمت بزرگ در رژیم سابق محروم؛ و اکثر افراد کشور ما از نوشتن و خواندن برخوردار نیستند، چه رسد به آموزش عالی. مایه بسی خجلت است که در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه اسلام زندگی میکند که طلب علم را فریضه دانسته است، از نوشتن و خواندن محروم باشد. ما باید در برنامه دراز مدت، فرهنگ وابسته کشورمان را به فرهنگ مستقل و خودکفا تبدیل کنیم. و اکنون بدون از دست دادن وقت و بدون تشریفات خستهکننده، برای مبارزه با بیسوادی به طور ضربتی و بسیج عمومی قیام کنیم تا ان شاء اللَّه در آینده نزدیک هر کس نوشتن و خواندن ابتدایی را آموخته باشد. برای این امر، لازم است تمام بیسوادان برای یادگیری و تمام خواهران و برادران با سواد برای یاد دادن بپاخیزند، و وزارت آموزش و پرورش با تمام امکانات بپاخیزد و از قرطاسبازی [کاغذبازی] و تشریفات اداری بپرهیزد. برادران و خواهران ایمانی، برای رفع این نقیصه دردآور بسیج شوید و ریشه این نقص را از بُن بر کنید. تعلیم و تعلم، عبادتی است که خداوند تبارک و تعالی ما را بر آن دعوت فرموده است. ائمه جماعات شهرستانها و روستاها مردم را دعوت نمایند و در مساجد و تکایا، با سوادان نوشتن و خواندن را به خواهران و برادران خود یاد بدهند و منتظر اقدامات دولت نباشند، و در منازل شخصی، اعضای بیسواد را تعلیم کنند و بیسوادان از این امر سرپیچی نکنند. من از ملت عزیز امید دارم که با همت والای خود، بدون فوت وقت، ایران را به صورت مدرسهای درآورند، و در هر شب و روز و در اوقات بیکاری یکی- دو ساعت را صرف این عمل شریف نمایند.
بپاخیزید که خداوند متعال با شماست. از خداوند تعالی سعادت و سلامت و رفاه ملت شریف را خواستارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.»( صحیفه امام، ج11، ص: 446)
.
انتهای پیام /*