عید وصال
حسن پویا
ما امیدواریم که از فیض ماه مبارک و فیض عید ماه مبارک، که عید وصال است، ما هم حظّی ببریم که بتوانیم در این مشکلاتی که بر ما وارد می‌شود، سرفراز بیرون بیاییم. (صحیفه امام، ج 19، ص 285)
ماه مبارک رمضان، ماه مهمانی خدا، ضیافت الله است و مردمان روزه‌دار مهمان بارگاه کریمانه خداوند متعال، می‌باشند.
رسم مهمانی بر آنست که میهمانان خود را برای رفتن به مهمانی از قبل آماده کنند و آنچه مناسب حضور در نزد میزبان است، رعایت نمایند.
ماه، ماه خدا، میزبان خداوند رحمان و مهمان، مردمان روزه‌داری هستند که با روزه‌داری به پیشگاه الهی تقرب می جویند و از ذات باری تعالی امید رحمت و مغفرت دارند.
عارفان واصل از جمله امام خمینی، دو ماه رجب و شعبان را مقدمه ورود به ماه مبارک رمضان می‌دانند و برای رعایت آداب و ورود به این ماه، لزوم رعایت آداب ماه رجب و شعبان را توصیه می‌کنند. استحباب مؤکد روزه گرفتن در ماه رجب و شعبان، مواظبت بر دعاهای مأثوره این دو ماه، بویژه مناجات شعبانیه که بنابر نقل، مناجات همه ائمه(ع) بوده است، نشانگر عظمت این دو ماه و مقدمه بودن برای ورود با معنویت و روحانیت بر ماه مبارک رمضان است. زیرا در این مناجات انسان از خداوند طلب کمال انقطاع به سوی او را می‌کند و امام خمینی معتقد است که:
لازم است انقطاع کامل داشته باشد تا بتواند مراسم و آداب مهمانی را بجا آورد، و به مقام میزبان تا آنجا که ممکن است، عارف گردد. طبق فرمایش حضرت رسول اکرم(ص) به حسب خطبه‌ای که به آن حضرت منسوب است، همه بندگان در ماه مبارک رمضان به مهمانی خداوند تعالی دعوت شده‌اند و مهمان پروردگار خود می‌باشد. (جهاد اکبر، ص 38)
توصیه امام بر آن است که قبل از ورود به ماه رمضان، لازم است انسان به درگاه الهی توبه کند و از رفتارهای گذشته خود استغفار نماید. و در ماه مبارک، مراقبت و مواظبت کامل داشته باشد که خدای ناکرده، غیبتی، تهمتی، دشنامی، تندی و... از او سر نزند و خود را در محضر ربوبی و تقرّب إلی الله بداند و در مهمان سرای خداوند بزرگ آلوده به گناه و معصیت نشود.
رعایت آداب ظاهری و باطنی این ماه بر روزه داران واقعی و متقرّبان الی الله از ضروری‌ترین نکاتی است که روزه‌دار باید به آن توجه داشته باشد، زیرا در این ماه که «شهر الله» است درهای رحمت الهی باز است و شیاطین و اهریمنان ـ بنابر روایات ـ در بند می‌باشند. با توجه به این نکات است که روزه‌دار موظف به مراقبت دائمی است که مبادا پیشگاه قرب الهی را بشکند و خود از وصال الی الله باز ماند و تنها کامی گرسنه و تشنه داشته باشد.
مواظبت بر تمام اعضا و جوارح، گوش، چشم، زبان و... از آداب ماه مبارک رمضان است. امام خمینی در این زمینه می‌فرماید:
اعمال و اقوال خود را مراقبت نمایید، شاید همین عمل شایسته موجب گردد که خداوند تبارک و تعالی به شما توجه فرموده توفیق عنایت کند؛ و پس از سپری شدن شهر صیام که شیاطین از زنجیر رها می گردند، شما اصلاح شده باشید و دیگر فریب شیطان را نخورید و مهذب گردید. (همان، ص 42)
عارفان، از جمله امام خمینی، دستور العملی برای رعایت امور یاد شده دارند که قابل توجه و تأمل و عمل است. تصمیم و عزم بر اصلاح نفس نیازمند، مراقبت دائم و توجه به همه امور زندگی است. در این ماه عظیم که روزه دار با این حالت در حال تقرّب و عبادت است، شاید بهتر بتواند این امور را رعایت کند، زیرا درماه‌های دیگر این حالت وجود ندارد و انسان سرگرم خورد و خوراک و پوشاک و غیره است.
تصمیم بر این امر عظیم از امور فوق العاده مهم و لازم است که حضرت امام با تأکید می‌فرماید:
تصمیم بگیرید در این سی روز ماه مبارک رمضان مراقب زبان، چشم، گوش، و همه اعضا و جوارح خود باشید، و دائماً متوجه باشید این عملی که می خواهید انجام دهید، این سخنی که می‌خواهید بر زبان آورید، این مطلبی که دارید استماع می‌کنید، از نظر شرع چه حکمی دارد؟ این آداب اولی و ظاهری صوم است. (همان)
توجه داشته باشیم که این موارد را امام خمینی به عنوان رعایت آداب اولیه می‌داند، که روزه‌داران واقعی باید بدان همّت گمارند تا شایسته به ورود بارگاه رحمت الهی گردند. و الا آداب مهمانی را رعایت نکرده و لایق ورود به پیشگاه قدس الهی نمی‌شود، زیرا به فرمایش امام خمینی:
لیاقت می‌خواهد، آمادگی لازم است. با روسیاهی و قلب‌های آلوده که به حجاب‌های ظلمانی پوشیده شده است، این معانی و حقایق روحانی را نمی‌توان درک کرد. (همان، ص 46)
بنابر این آنچه انسان را لایق ضیافت الهی می‌کند و به عنوان مهمان مورد توجه میزبان قرار می‌دهد، دوری از همه آنچه رضایت الهی در آن نیست، می‌باشد. تعبیر بلند و قابل تأمل و تفکر امام خمینی در این‌باره این است که:
آن چیزی که انسان را به ضیافتگاه خدا راه می‌دهد، این است که غیر خدا را کنار بگذارد... توجه قلبی به مبدأ نور و اعراض از مأورای او، او را (رسول الله) لایق کرد به ضیافت الله و لایق کرد برای این که، قرآن یک مرتبه به طور بسیط در قلب او وارد بشود. (صحیفه امام، ج 17، ص 491)
بنابراین برای ورود حقایق قرآنی و نور الهی، انسان نیازمند قلبی پاک و دور از هرگونه آلودگی است. تلاوت قرآن و قرائت آن بابی است و رسیدن به حقیقت کتاب الهی بابی دیگر که «لا یمسه الا المطهرون»؛ پاکی درون و باطن راهی برای مسح کتاب الهی و رسیدن به حقایق آن است.
در هر صورت، انسان آنگاه که از روزه‌داران واقعی شد و با حضور قلب و درونی پاک ماه مبارک رمضان را به پایان برد، لایق ورود عیدانه به یکی از بزرگترین اعیاد اسلامی، یعنی عید فطر می‌گردد. مبارکی و میمنت این عید به وارد شوندگان آن است. آنگاه که فطریه را پرداخت کردند و نماز عید را اقامه کردند، به شکرانه آن عید می‌گیرند. بدینسان عید فطر، عید وصال واصلان به حق و حقیقت خواهد بود.
آن کس که به حقیقت روزه دست یافته باشد به حقیقت عید دست می یابد و شایسته وصال محبوب می شود، زیرا در تمام یک ماه مبارک تلاش کرده است تا خود به او نزدیک کند. اینک با عید فطر وقت وصال رسیده است. وقت وصول الی الله، وقت دریافت رحمت عظیم عید، وقت پاکی از همه ناپاکی ها، وقت دوری از همه خصلتهای غیر انسانی و پیوستن به روح پاک الهی و نفخت فیه من روحی. رسیدن به روح خدا و دوری از غیر خدا با عید فطر که عید وصال نامیده اند، میسور خواهد بود. انشاالله
خداوندا این عید را بر همه مسلمانان جهان مبارک گردان و با پیروزی بر کفر جهانی و صهیونیسم بین الملل، دل آنان را شاد گردان.
بارالها، عیدانه ما را پیروزی همه مسلمانان در همه جبهه‌ها قرار ده.
خداوندا آنچه را که در این ماه مبارک به اولیائت کرامت می کنی، به ما نیز عنایت فرما.