رهنمودها و دغدغه های دور اندیشانه امام(س)
حسن پویا
روز دهم اسفند، سالروز ورود امام خمینی به قم در سال 1357 است. هنوز یک ماهی از ورود امام به ایران نگذشته بود که ایشان به جهت علاقه شدید به قم و مردم آن، قصد عزیمت به قم را می کند. زیرا قم را وطن خود می داند و در این زمینه چنین ابراز می کند که:
من هرجا باشم، قمی هستم و به قم افتخار می کنم. دل من پیش قم است و قمی.(صحیفه امام، ج 13، ص 165)
ایشان در روز نهم اسفند قبل از عزیمت به قم در پیامی خطاب به ملت ایران، در اوضاع و احوال انقلاب و شور و نشاط حاکم بر مردم انقلابی ایران صادر کردند و در آن توصیه های بسیار مهم و سرنوشت سازی در 14 بند ارائه دادند.
در ابتدا از ملت ایران تشکر کردند و فرمودند:
الحق به همت والای این ملت رنجدیده بود که با اتکال به قدرت لایزال الهی و اعتماد به ولی عصر ـ عجل الله فرجه ـ پیروزی بر قدرتهای شیطانی حاصل شد، و نیز از اهالی محترم تهران که از حین ورود تاکنون ـ که می خواهم صورتاً آنان را وداع کنم، گرچه روحاً و قلباً از آنان و سایر ملت عزیز دور نیستم ـ زحمات فوق العاده کشیده و عواطف پرشور از خود نشان دادند، تقدیر و تشکر می کنم. (همان، ج 6، ص 261)
امام خمینی در هر یک از مواد چهارده گانه به نکته ای مهم اشاره کرده که به اختصار مروری بر آنها خواهیم داشت.
- گرچه انقلاب پیروز شده است، لکن ریشه های استعماری آمریکا، شوروی، انگلیس و صهیونیسم و دیگر دولت های چپاولگر قطع نشده است.
- با وحدت کلمه پیروز شدیم، باید وحدت کلمه را حفظ کرد و از تفرقه و تفرقه افکنان دوری کرد. آزادی بیان و قلم و عقیده برای همگان وجود دارد و لکن توطئه گران را باید مراقبت کرد.
- کارگران و کارمندان و طبقات مستضعف مراقب باشند و تحت تأثیر القائات مفسدان قرار نگیرند، زیرا در حکومت عدل اسلامی به آنان اجحاف نخواهد شد.
- ارتش و شهربانی و ژاندارمری اکنون در خدمت اسلام هستند و ملت نیز پشتیبان آنان خواهد بود. ملت باید ارتش ملی و قوی و با روحیه مقتدر داشته باشد تا با قدرت از کشور دفاع کند و مردم نیز پشتیبان آنان باشند.
- کمیته ها در سرتاسر کشور موظفند پس از تسلط کامل دولت، فعالیتها را به قوای دولتی تسلیم کنند.
- با زندانیان با انسانیت و اسلامیت رفتار شود و از آزار و رفتار خشن و گفتار ناهنجار خودداری کنند، زیرا این امور در حکومت عدل اسلامی ممنوع و محکوم است.
- کسی حق حمله به منازل مردم را ندارد و علاقمندان به نهضت باید از اینگونه اعمال دوری کنند و به مقامات مسئول اطلاع دهند که با موازین او را دستگیر کنند. علاقه مندان به نهضت باید از این گونه اعمال اجتناب کنند.
- بازاریان از گرانفروشی در ارزاق عمومی اجتناب کنند و با مردم طبقه مستمند همراهی نمایند.
- مردم احترام علمای اعلام و ائمه جماعت و سخنرانان را داشته باشند و روحانیون هم با همگان در جهت گسترش مبانی دینی و مبارزاتی همراهی کنند. من همه غیبت کنندگان و اهانت کنندگان به خودم را عفو کردم.
- مطبوعات مراقب باشند تا مطالبی برخلاف مسیر انقلابی چاپ نشود، زیرا موجب رنجش ملت می گردد. من صلاح مطبوعات را در این میدانم که تحت تأثیر شرق و غرب واقع نشوند. فرزندان من به آغوش اسلام برگردند و از فرهنگ غنی اسلام بهره ببرند.
- درباره شکل حکومت رفراندم خواهد شد و من به «جمهوری اسلامی» رأی می دهم، آنچه را که ملت شریف ایران از آن پشتیبانی کرده است.
- هرچه سریعتر به وضع جنایتکاران رژیم فاسد رسیدگی شود و مردم ستمدیده از وضع آنان مطلع شوند و آنان به جزای اعمال خود برسند.
- تمام ارکان حکومت، از تجمل پرستی و اسراف و کاغذبازی دوری کنند و امور مردم را به سرعت رسیدگی کنند.
در خاتمه ایشان متواضعانه می فرماید:
- من با کمال تواضع از کسانی که در ورود اینجانب با تلگراف یا نامه تفقد و لطف فرموده اند تشکر صمیمانه می کنم و از اینکه به واسطۀ کثرت نامه ها و تلگرافات و اشتغال جانفرسا و کمی وقت و فرصت نتوانستم جواب بدهم عذر می خواهم. من در خدمت همه هستم و طلب عفو از همگان می کنم. خداوند متعال به اسلام و ملت اسلام عظمت و قدرت مرحمت فرماید.(همان، ج 6، ص 261 تا 266)
آنچه در این چهارده بند آمده، چشم انداز جامعه پس از انقلاب و نیز دغدغه هایی است که آن مرد دوراندیش در ضمیر روشن خود دیده است و اکنون نیز سازمند است به این امور توجه شود و بازگشتی دوباره داشته باشیم و رهنمودهای روشنگرانه و دردمندانه ایشان را دنبال و در عرصه عمل به آنها پایبند باشیم، زیرا این مسائل همواره از مباحث روز عموم مردمی است که خود را علاقمند به کشور و جمهوری اسلامی می دانند و ناصحانه در پی اصلاح امور می باشند.