احکام بیمه
رضا هوشیاری
یکی از مسائل مستحدثه که در تحریرالوسیله امام خمینی (س) آمده بحث بیمه یا تأمین است که 10 مساله تحریر را به خود اختصاص داده است و در رساله توضیح المسائل نیز 5 مساله در مورد بیمه ذکر شده و در استفتائات نیز سوالاتی که در مورد بیمه توسط حضرت امام پاسخ داده شده آمده است.
تعریف بیمه
بیمه، نوعی تعهّد و پیمان میان دو شخص حقیقی یا حقوقی است که به موجب آن یک طرف متعهّد می‌گردد در ازای پرداخت مبلغی از سوی طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او یا بخشی از آن را جبران نماید.
متعهّد را «بیمه‌گر»، طرف تعهّد را «بیمه گذار» و وجه پرداختی از سوی طرف تعهّد به متعهّد را «حقّ بیمه» یا «وجه بیمه» گویند.
بیمه انواع مختلف دارد؛ مانند بیمه عمر، بیمه بهداشت و درمان، بیمه حوادث، بیمه بیکاری و بیمه شخص ثالث و... که در احکام، تفاوتی میان انواع بیمه نیست. (ر.ک: ترجمه تحریر الوسیله، ج2، ص 646)
حکم شرعی بیمه
بیمه عقد مستقلی است اما می‌توان آن را در قالب عقود دیگر از قبیل صلح، اجرا نمود. (توضیح المسائل امام خمینی، ص 465، م 2866)
این قرارداد از عقدهای لازم به شمار می‌رود و جز با رضایت طرفین قابل فسخ نیست.
تمام اقسام بیمه با به کار بردن شرایط آن، صحیح است (البته، به شرطی که رعایت دیگر قوانین شرعی و کشوری در آن شده باشد.)، چه بیمه عمر باشد، یا بیمه کالاهای تجارتی، یا عمارات یا کشتی ها و هواپیماها و یا بیمه کارمندان دولت یا مؤسسات، یا بیمه شهروندی و روستایی. (همان)
ویدئو