امروز با امام: شانزدهم آبان

امروز با امام: شانزدهم آبان

ـ نامه به آقای مجتبی کرمانشاهی و اجازه صرف وجوه شرعیه (1344)

«بسمه تعالی‏

13 رجب 85

خدمت جناب مستطاب عمادالاعلام و ثقةالاسلام آقای حاج آقا مجتبی کرمانشاهی- دامت افاضاته‏

به عرض می‏رساند، مرقوم جنابعالی که حاوی تبریک تشرف اینجانب به اعتاب مقدسه بود، موجب تشکر گردید. از خدای تعالی ادامه توفیقات جنابعالی را در ترویج شریعت مقدسه خواستارم.

راجع به صرف نمودن وجوه جزئی که مرقوم داشته بودید، جنابعالی مجازید اینگونه مبالغ جزئی را در مصارف مرقومه صرف نمایید. مصطفی بحمداللَّه سالم و سلام می‏رساند. والسلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته. روح‏اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 553)

ـ نامه به آقای سید احمد خمینی؛ تبریک ازدواج- شهریه طلاب (1349)

«بسمه تعالی‏

احمد عزیز

نامه بی‏تاریخ شما واصل شد؛ همین قدر معلوم شد پس از نیمه شعبان بوده. ان شاء اللَّه تعالی عروسی مبارک بر شما و بر خانم محترمه شما باشد و سالهای طولانی با سلامت و خوشی بگذرانید. من هر وقت حرم می‏روم به شماها دعا می‏کنم، ان شاء اللَّه تعالی مستجاب شود. اما راجع به شهریه که نوشته‏اید زیاد شود، از جهاتی صلاح نیست. اولًا به طوری که اخیراً مُشاهَد است معلوم نیست وجوه به این جانب برسد. دست و دسته‏های مختلفی شاید در کار باشد که نگذارند برسد. بنا بر این زیاد نمودن صحیح نیست و ثانیاً ممکن است بخواهید زیاد کنید صداها بیشتر شود و دستگاه را به هر نحو است وادار به مخالفت با اصل کنند. بنا بر این احتیاط در این است که عجالتاً همین نحو که هست باشد، عجله نکنید تا ببینم چه می‏شود. راجع به بیرونی، من نمی‏توانم هر روز دخالتی کنم. شما خودتان هر نحو صلاح می‏دانید عمل کنید و خیلی مقید نباشید. آمدن و رفتن اصحاب یا اشخاص مهم نیست. در هر صورت هر طور صلاح می‏دانید ممکن است با حضرت آقای سلطانی‏^[1] هم در این امور مشورت کنید، هر طور صلاح است عمل کنید. از خانم‏^[2] از تهران مکتوبی داشتم جواب نوشتم. خدمت خانم محترمه‏تان سلام برسان. پدرت.» (صحیفه امام، ج‏2، ص: 307)

ـ نامه به آقای محمد ثقفی؛ خانوادگی (1352)^[3]

«بسمه تعالی‏

11 شهر شوال 93

به عرض عالی می‏رساند، مرقوم مبارک به وسیله آقای کشمیری واصل و موجب تشکر گردید. سلامت و سعادت حضرت عالی را خواستارم. علی المحکی‏[4] بحمد اللَّه تعالی حال مزاجی حضرت عالی خوب است؛ امید است هر چه بیشتر خوب شود؛ گرچه پیشامدهای ناگوار برای انسان حالی باقی نمی‏گذارد. حقیقتاً از رحلت مرحوم آقای اسفندیاری‏^[5] متأثر گردیدیم. خداوند به حضرت عالی سلامت و به بازماندگان صبر و سلامت عنایت فرماید.

این جانب بحمد اللَّه تعالی مزاجاً سلامت؛ گرچه عوارض پیری غالباً هست ولی خداوند تعالی را شکرگزارم. از حضرت عالی امید دعای خیر دارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه خدمت آقازاده محترم سلام می‏رساند.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏3، ص: 9)

ـ نامه به آقای سید مرتضی پسندیده درباره وجوه شرعیه (1355)

«بسمه تعالی‏

14 قع 96

حضور مبارک حضرت مستطاب حجت الاسلام و المسلمین آقای پسندیده- دامت برکاته‏

به عرض حضور مبارک می‏رساند، مرقوم مورخ 26 شوال زیارت شد. سلامت و سعادت حضرت عالی را خواستار است. به آن آقا که تا کنون چهار هزار داده‏اید کفایت می‏کند، دو هزار لازم نمی‏باشد.

اجازه آقای حق‏شناس را رد نکنید، من عذر خواستم. ضمناً مبلغ سه هزار تومان (3000) و علاوه قیمت سیصد و پنجاه دینار عراقی (350) به حسب نرخ روز به جناب مستطاب عماد الاعلام آقای حاج شیخ حسین تهرانی بپردازید.

از حضرت عالی امید دعای خیر دارم. از سلامت خودتان مطلعم فرمایید. از احمد اطلاعی ندارم بفرمایید از سلامت خودش مطلعم کند. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏3، ص: 177)

ـ پیام به ملت ایران به مناسبت روی کار آمدن دولت نظامی ازهاری (1357)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

6 ذی الحجه 98

درود و تحیات وافره بر ملت شجاع ایران! ملتِ باوفایی که با جان‏نثاری برای احیای اسلام و استقلال کشور کاخهای غارتگران را به لرزه درآورد؛ ملتی که پیشنهاد سیاست آشتی ملی را، که جز خدعه‏ای نبود، به چیزی نشمرد؛ ملتی که جوان و جان می‏دهد تا از زیر بار ستمکاران غارتگر بیرون بیاید و رژیم سلطنتی را سرنگون و حکومت جمهوری اسلامی متکی به آرای ملت را مستقر کند.

من گرچه می‏دانم که فریبکاریهای شاه و نرمش لفظی و ارعاب عملی او، در صفوف فشرده ملت بزرگ ما تأثیری ندارد، لکن در هر موقع و در هر پیشامد لازم می‏دانم تذکراتی به شما عزیزانم بدهم:

1- هدف همان است که در سخنرانیها و اعلامیه‏های خود ذکر نموده‏ام:

الف) سرنگونی سلطنت پهلوی و رژیم منحوس شاهنشاهی؛

ب) به پا داشتن حکومت جمهوری اسلامی مبتنی بر ضوابط اسلام، متکی به آرای ملت.

2- نهضت با شیوه‏های گوناگون؛ مخصوصاً اعتصابات در همه ادارات و دستگاههای دولتی باید ادامه داشته باشد. دولت نظامی‏^[6] ایران غاصب و مخالف قانون است و بر ملت است که از آن اطاعت نکنند، و به سرپیچی و کارشکنی تا حد فلج نمودن دستگاههای دولتی پیش رود. من از جمیع کارمندان محترم دولت و سایر مؤسسات که با اعتصابات خود پشتیبانی از برادران و خواهران خود کرده‏اند تشکر می‏کنم. این یک وظیفه اسلامی است و لازم الاجراست.

3- شاه با روی کار آوردن دولت نظامی، دست به توطئه دیگری زده است؛ و آن اینکه از طرفی در پیشگاه خدا و ملت عذر تقصیر می‏خواهد و اعتراف به اشتباهات و جنایات خویش در طول سلطنت ننگینش می‏کند، و از آیات عظام و علمای اعلام و سایر طبقات استمداد می‏کند، و از طرف دیگر دولت نظامی‏اش با سرکوبی شدید و قتلها و اعزام چماق به دستها و سرنیزه دارها و توپ و تانکها بر ملت مظلوم می‏تازد، و عزیزان ما را بیش از پیش به خاک و خون می‏کشد؛ به خیال آنکه با این نقشه می‏تواند خودش را از گناه قتل و غارتهای دوران سلطنتش تبرئه نماید، و با دستگیری مأموران فاسد خود که یک عمر عامل خیانتهای او بوده‏اند، خود را توبه کار معرفی نماید. شاه در یک دست چماق و سرنیزه و مسلسل برای سرکوبی ملت دارد، و در دست دیگر توبه نامه و اعتراف به خیانتها و جنایتها و عذر تقصیر را گرفته است.

ملت هوشمند و بیدار ایران، نه از آن چماق و سرنیزه هراس دارد و نه از این خدعه و نیرنگ فریب می‏خورد. این شخص که از مراجع عظام و علمای اعلام برای فرو نشاندن نهضت اسلامی و بازکردن راهی برای چپاول و هَدْم اسلام و قرآن کریم استمداد می‏نماید، همان مردکی است که تا دیروز علمای اسلام و روحانیون عظیم الشأن را مرتجع و راه آنان را که راه اسلام و قرآن کریم است، ارتجاع سیاه می‏نامید؛ و در یکی از نطقهای خود با کمال وقاحت گفت «از آنها مثل حیوان نجس اجتناب کنید» و در نطقی دیگر با کمال بیشرمی گفت «اینها مثل کرمها در نجاست می‏لولند» چه شد که امروز این چنین با روحانیون آشتی می‏کند؟! این نیز خدعه نیست؟! این مثل دولت آشتی‏^[7] نیست؟! او که امروز به سیاسیون و جوانان ملت روی آورده و از آنان برای وطن استمداد می‏کند، همان است که گروههایی از آنان را اعدام و شکنجه و زندان کرده و می‏کند، جوانان ما را به خاک و خون کشیده و می‏کشد، دانشگاههای ما را به قتلگاههای جوانان ما تبدیل نموده است.

من از جنایاتی که اخیراً در دانشگاهها با فرزندان اسلام نموده‏اند در سوگم. من از دانشجویان عزیز که در راه اسلام و کشور فدایی داده‏اند و در مقابل شاه با مشتی گره کرده ایستاده و او را محکوم کرده‏اند تشکر می‏کنم.

من از جوانان غیور ایران که ملت ما را سرافراز نموده‏اند احساس غرور می‏کنم. ملت ایران باید بداند که این نطقهای فریبنده برای اغفال مردم و فرونشاندن آتش خشم ملت است، تا تثبیت مقام کرده و قدرت را باز یابد؛ و خدا می‏داند که اسلام و روحانیت و عموم ملت پس از آن با چه مصیبتهای دردناکی مواجه خواهد شد.

عزیزان من! از این هیاهوی نظامی نهراسید؛ که نمی‏هراسید. شما ملت شجاع ثابت کردید که این تانکها و مسلسلها و سرنیزه‏ها زنگ زده است و با اراده آهنین ملت نمی‏تواند مقابله کند، و از این نرمشهای شیطانی و توبه نامه‏های ابلیسی فریب نخورید، که نمی‏خورید. شاه در اول سلطنت غاصبانه خود سوگند خورد که به اسلام وفادار باشد و به ملت خیانت نکند؛ و اکنون اعتراف می‏کند که خائن است و اسلام و ایران را به تباهی کشانده است و تمام خیانتها عمدی بوده است، که امروز اسم «اشتباه» بر آن می‏گذارد. غفلت نکنید که این اشتباهات عمدی تکرار خواهد شد و کشور را به نیستی و ملت را به تباهی خواهد کشاند. امروز بر تمام طبقات ملت از مراجع عظام و علمای اعلام و مدرسین و فضلای عالیمقام و اساتید محترم دانشگاهها و دانشسراها و دانشجویان دلیر و طلاب شجاع تا جناحهای سیاسی و روشنفکر، و از کارگران و کشاورزان تا بازاریان و اصناف، از کارمندان دولتی تا افسران نیروهای سه‏گانه، از سربازان تا صاحب منصبان عالی رتبه و بر همه اقشار ملت تکلیف الهی و وجدانی است که با اتحاد کلمه بدون هراس از قدرتها و ابرقدرتها، هدف اسلامی خود را تعقیب، و گلوی این ستمگر تاریخ را بفشارند، و با قاطعیت و جدیت به سوی هدف پیش روند، که وعده خداوند به مستضعفین نزدیک است، و کشتن و کشته شدن در راه خدا سرفرازی است. در خاتمه از ملت شریف ایران که بارها در این گونه مسائل امتحان خود را داده‏اند، خواهش می‏کنم که به خواهران و برادران خود که در اثر اعتصابات و تظاهرات صدمه مالی و جانی دیده‏اند، با احترام تمام آنان را یاری دهند؛ و این وظیفه الهی را به بهترین وجه عمل نمایند که «خمینی» همیشه به یاد آنان است و دست آنان را می‏فشارد.

از خداوند تعالی توفیق و تأیید همه را خواستار و خذلان و شکست دشمنان ملت را خواهانم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 349 ـ 352)

ـ مصاحبه با خبرنگاران اروپایی؛ دولت نظامی- قیام مسلحانه (1357)

«مصاحبه‏کننده: خبرنگاران انگلیسی، فرانسوی و آلمانی‏

سؤال: [شاه برای همکاری به دولت نظامی متوسل شده است و ارتشبد ازهاری را انتخاب کرده، که او قول داد انتخاباتی کاملًا آزاد در آینده برپا کند. شاه همچنین از آیت اللَّه و سایر آیات عظام برای برقراری مجدد صلح و آرامش در ایران طلب کمک و یاری کرده است. عکس العمل شما در مقابل این اعمال چیست؟]

جواب: تشبثات شاه فریبکاری که از طرفی در نطقش استمداد از روحانیون و سایر ملت و افراد مملکت کرد و از طرفی در عملش با دولت نظامی برای سرکوبی ملتْ قتل و غارت برپا نمود، به هیچ وجه تأثیری در سرنوشت ما و در نهضت ندارد. وعده انتخابات آزاد، امری موهوم و اصلًا انتخابات- چه آزاد و چه غیر آزاد- قانونی نیست؛ چون نه شاه قانونی است و نه دولت شاه قانونی است. پس موضوعی برای انتخابات پیدا نمی‏شود که آزاد باشد یا غیر آزاد. و ملت هر گز با او موافقت نخواهد کرد.

[دیروز شاه در سخنرانی خود به ملت ایران گفت که او نهایت کوشش خود را برای یک دولت ائتلافی کرده ولی موقعیتی در این مورد به دست نیاورده و مجبور شده است دولت نظامی روی کار آورد. او معتقد است که این دولت موقتی است؛ آیا شما نظر او را می‏پذیرید؟ اگر نه، چرا؟ آیا شما معتقدید که ارتش در موقع انتخابات، از قدرت خود صرف نظر خواهد کرد و قدرت را به مجلس واگذار خواهد نمود؟ آیا شاه به وعده‏های خود عمل خواهد کرد؟ آیا اشتباهات، ستمگریها، بی‏قانونیها و فسادها تکرار نخواهد شد؟]

- شاه برای حفظ خودش، مشغول توطئه و تشبثات است. به هر طریقی که بتواند تشبث می‏کند؛ و لهذا ممکن است دنبال این بوده که اشخاصی را با خودش همراه کند. لکن برای اینکه ملت ایران- قاطبتاً- بر خلاف اوست و اصل رژیم را نمی‏خواهد، افراد ملی با او همکاری نخواهند کرد و نمی‏توانند با کسی که ملت بر خلاف اوست همکاری کنند. قضیه انتخابات آزاد و وعده‏های شاه همه بر خلاف است و انتخابات- چه آزاد و چه غیر آزاد- با بودن شاه و با بودن این رژیمْ غیر قانونی است. و وعده‏های شاه هم تمام بر اساس فریب است و ملت ایران دیگر از این توطئه‏ها گول نمی‏خورد.

[شما یک رهبر بزرگ مذهبی با نفوذ فوق العاده‏ای در ایران هستید؛ اگر شاه از واگذاری قدرت و صرف نظر کردن از قدرت خودداری کند و در قدرت باقی بماند، آیا شما از نفوذ خود برای از میان بردن او با صدور اجازه برای یک انقلاب عمومی اقدام خواهید کرد که منجر به خونریزی و قتل عام خواهد شد؟ آیا عمل شما راه اسلام است؟ ماهیت جمهوری اسلامی‏ای که شما تبلیغ می‏کنید چیست؟]

- ما امیدواریم که شاه با همین نهضتی که به طرز فراگیر تمام ایران را گرفته است و کارمندان و کارکنان دستگاههای دولتی یکی پس از دیگری اعتصاب می‏کنند و در حال تعطیل و فلج کردن دستگاههای دولتی هستند، نتواند دیگر باقی بماند و به حیات خود ادامه دهد؛ لکن اگر چنانچه احتیاج به قیام مسلحانه بیفتد، ممکن است ما در این امر تجدید نظر کنیم. و اسلام در صورت لزوم، برای حفظ کیان اسلام و مصالح ملت، قیام مسلحانه را در موقع خودش و مقتضیات خودش اجازه می‏دهد و خونریزی برای حفظ قوانین اسلام و برای حفظ مصالح ملت، راه اسلام است. و اما طرز حکومتی که ما پیشنهاد می‏کنیم، حکومت جمهوری اسلامی است و اساسش بر آزادی و استقلال کشور، و عدل و تعدیل تمام دستگاههای دولتی است. و این در وقتی که عمل شود، دنیا خواهد دید که چیست.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 353 ـ 354)

ـ مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره دولت نظامی ازهاری و کمپ دیوید (1357)

«مصاحبه‏کننده: خبرنگار انگلیسی خبرگزاری آسوشیتدپرس‏

سؤال: [نظر شما درباره دولت نظامی که شاه منصوب کرده است چیست؟]

جواب: توطئه جدید شاه یعنی انتصاب دولت نظامی برای کشتار بیشتر و تسلیم مردم ایران است، که نه تنها راه برای شاه نیست، بلکه هم شاه و هم حامیان وی را در بن بست بدتری قرار می‏دهد.

[آیا انتصاب این دولت، سقوط و سرنگونی رژیم فعلی را آسانتر و یا مشکلتر می‏کند؟]

- آنچه مسلم است سرنگونی رژیم را قطعیتر می‏کند.

[آیا بین رهبران مخالفان سیاسی که شما از بدو ورودتان به فرانسه با آنان تماس داشته‏اید، اجماع وجود دارد؟]

- من همیشه به همه افراد و سران قوم توصیه کرده‏ام که از خواست ملت که سرنگونی رژیم شاه است منحرف نشوند.

[با توجه به اینکه بعضی از این رهبران خواستار رژیم غیر دینی هستند، که در تناقض است با اصول اسلامی که شما از آن دفاع می‏کنید، آیا فکر می‏کنید زمینه تفاهمی بین شما و آنها وجود دارد؟]

- در نهضت مقدس اسلامی ایران، جایی برای این گونه افراد نیست.

[درباره کوشش شاه برای اینکه زندگی عمومی را با بعضی از جنبه‏های نوگرایی غربی منطبق کند، چه نظری دارید؟]

- اصولًا رژیم پهلوی از بدو تحمیل به ملت ایران، از هر گونه نوگرایی واقعی جلوگیری نموده است و وابستگی همه جانبه و ورشکستگی اقتصادی ایران از دلایل بارز ارتجاعی بودن این رژیم است.

[آیا شما از یک حکومت مارکسیستی طرفدار روس که از یک کودتا سر برآورد حمایت خواهید کرد؟]

- نهضت اسلامی بپاخاسته ایران، محلی برای چنین امری نگذاشته است و ما با چنین دسیسه‏هایی، همان عملی را خواهیم کرد که با رژیم کنونی شاه.

[به نظر شما سیاست ایران از این هنگام به بعد درباره وضعیت خاورمیانه چه باید باشد؟]

- آنچه مسلم است ما ژاندارم منطقه نخواهیم بود.

[شما مثل دیگر سران اسلامی با موافقتنامه «کمپ دیوید»^[8] مخالفت می‏کنید؟]

- موافقتنامه «کمپ دیوید» و نظایر آن، توطئه‏هایی برای مشروعیت بخشیدن به تجاوزات اسرائیل است که نتیجتاً شرایط را به نفع اسرائیل و به ضرر اعراب و فلسطینی‏ها تغییر داده است. چنین وضعیتی مورد قبول مردم منطقه نخواهد بود.

[به نظر شما، ایران باید از نفت خود برای هدفهای سیاسی استفاده کند و احتمالًا صدور نفت را به طرف کشورهای غربی در صورت یک زد و خورد محتمل میان کشورهای غربی و دنیای اسلام یا عرب قطع کند؟]

- در تمام زمینه‏ها، ما در جهت منافع مردم خود گام برمی‏داریم و با آنچه صلاح آنان و پاسخگوی آرمان اسلامی آنان باشد عمل می‏کنیم.

[آیا فکر می‏کنید که بعد از سقوط رژیم فعلی، شخصاً نقشی در حکومت جدید به عهده بگیرید؟]

- خیر، نه میل و رغبت من و نه سن من و نه موقعیت من، اجازه چنین چیزی را نمی‏دهد.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 355 ـ 356)

ـ مصاحبه با مجله آلمانی اشپیگل درباره دلایل قیام مردم (1357)

«مصاحبه‏کننده: خبرنگار مجله آلمانی اشپیگل‏

سؤال: [از آغاز سال، صدها هزار نفر از مردم به نام شما به خیابانها ریخته و علیه شاه تظاهرات کرده‏اند. بیش از هزار نفر انسان در مبارزه با ارتش و پلیس، جان خود را از دست داده‏اند. آیا شما این شورش خلقی را سازمان داده‏اید؟ و برای چه هدفی؟]

جواب: سبب اصلی قیام مردم کشور، شخص شاه و رژیم اوست. این پدرش و خود اوست که طی پنجاه و پنج سال، اولًا با اسلام با کینه‏توزی دشمنی کرده‏اند و در هدم اسلام به عنوان حافظ آزادی و استقلال کشور کوشیده‏اند. ثانیاً تمام آزادیها و حقوق ملت مصرح در قانون اساسی را از میان برده‏اند، و ثالثاً استقلال کشور را بکلی از میان برده‏اند. تمام بنیادهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که این ملت طی قرون برای زندگانی مستقل خویش فراهم آورده بود، به وسیله این رژیم از میان برده شده است. بیشتر از این، برنامه‏های اقتصادی که امریکاییان به دست این رژیم، توأم با فساد بسیار اجرا کرده‏اند، دستگاه اقتصادی را از میان برده و امروز مردم کشور به صدور نفت و ورود کالا، گذران می‏کنند. اما همین گذران، به قیمت انهدام اقتصاد کشور در سالهای آینده تمام می‏شود که نفت رو به اتمام می‏گذارد و درآمد آن کاهش می‏پذیرد. مردم کشور بیدار شدند و به حرکت آمدند. من حرف مردم را می‏زنم. ما همه، یک صف هستیم و یک حرف را می‏زنیم. ما می‏خواهیم شاه و رژیم سلطنتی نباشد، یعنی آزادی و استقلال باشد. اسلام ضامن وحدت کشور، در عین آزادی و استقلال است. قیام مردم برای این هدف است.

[از زمانی که شاه، شما را در سال 1963^[9] مجبور به ترک ایران کرد، مرتباً گفته‏اید شرط بازگشت شما به ایران سرنگونی شاه می‏باشد. این شرط هنوز به جای خود باقی است؟]

- به دستور شاه از سال 1964 تا زمان خروجم از عراق به صورت تبعید در آن کشور به سر می‏بردم و فعلًا به ایران بر نمی‏گردم.

[در تهران خبرهای تأیید نشده‏ای شنیده می‏شود که طبق آنها شما با رفتن شاه هم راضی هستید، و با جانشین او پسر نوزده ساله‏اش سیروس، تحت شرایطی کار خواهید کرد. آیا این خبرها صحیح هستند؟ و شرایط مزبور دقیقاً چه شرایطی است؟]

- خیر، این خبرها صحیح نیستند، و نیز با ادامه سلطنت و حکومت این خانواده مخالفیم.

[خشم ملاهای محلی و تظاهر کنندگان، غالباً علیه هدفهای (اماکن) عمومی زیادی متوجه شده و بانکها و سینماها به آتش کشیده شده و مغازه‏های بزرگ به تاراج رفته است‏]

- به آتش کشیدن سینماها و بانکها، مسبوق به درخواست ما نبوده است. رژیم شاه این تأسیسات را برای تخریب اقتصاد و فرهنگ کشور در حد افراط مورد استفاده قرار داده است و به همین جهت هدف مخالفت مردم شده، مردم عصبانی نیستند، آگاه هستند. در غرب اطلاع کافی از نقش تخریبی این مؤسسات ندارند. نمی‏دانند که بانکها بشدت مردم را استثمار کرده‏اند. زمینه تولید مردم زحمتکش را به سود شرکتهای بین المللی و توسعه بازار فرآورده‏های خارجی از بین برده‏اند. سینماها کارشان از بین بردن روحیه مقاومت در نسل جوان کشور بوده است. امروزه این امر، مورد اقرار گردانندگان دستگاههای تبلیغاتی خود رژیم هست. البته مردم از راهنماییهای صمیمانه و صادقانه ما پیروی می‏کنند.

[اگر ما شما را درست فهمیده باشیم، هدف شما فقط سرنگونی شاه نیست، بلکه از بین بردن رژیم شاهنشاهی است. اما به عقیده شما چه چیز باید به جای آن بنشیند؟ یک دموکراسی پارلمانی؟ یک دموکراسی خلقی از نوع مارکسیستی آن؟ یا یک حکومت خدایی آن طور که حضرت محمد (ص) فرموده است؟]

- تعیین نظامی سیاسی، با آرای خود مردم خواهد بود. ما طرح جمهوری اسلامی را به آرای عمومی می‏گذاریم. اینک کشور بر سر دو راهی مرگ و حیات، آزادی و اسارت، استقلال و استعمار، عدالت اقتصادی و استثمار قرار گرفته است. این حکومت، حیات ملی را باید نجات دهد. به مردم کشور، آزادی و به کشور استقلال را بازگرداند و به جای نظام استثماری، عدالت اقتصادی را برقرار سازد.

[چه کسی باید در ایران که یک کشور در حال توسعه با کوششی به سوی صنعتی شدن است، خواست ملت را به قدرت سیاسی مبدل کند؟ در چنین اجتماعی، با اکثریت شیعی، تکلیف اقلیتها چه می‏شود؟]

- خواست ملت را نمایندگان منتخب او به تصمیم و تدبیر سیاسی و رهبری سیاسی دور از فساد و خدمتگزار مردم تبدیل می‏کنند. اقلیتهای مذهبی به بهترین وجه از تمام حقوق خود برخوردار خواهند بود.

[از گروه کوچک رهبران سیاسی کنونی و سودجویان از این رژیم که بگذریم، در چه مواردی کشور ایران در آینده با اوضاع امروز تفاوتهایی خواهد داشت؟]

- موارد اختلاف ایران فردا را با ایران امروز در پاسخ سؤال پنجم شما داده‏ام. در اینجا این نکات را می‏افزایم: 1- رهبری سیاسی از سلطه بیگانه آزاد می‏شود، از فساد مالی و سیاسی پاک می‏شود. 2- اقتصاد کشور از سلطه بیگانه آزاد می‏گردد و دیگر برنامه‏های اقتصادی، برنامه‏هایی نخواهند بود که هدفهای شرکتهای بین المللی را در ایران به اجرا بگذارد. 3- جامعه آینده ما، جامعه آزادی خواهد بود و همه نهادهای فشار و اختناق و همچنین استثمار از میان خواهد رفت. 4- انسانی که امروز در نظام پلیسی از فعالیتهای فکری و آزادی در کار محروم شده است، تمامی اسباب ترقی واقعی و ابتکار را به دست خواهد آورد. جامعه فردا، جامعه ارزیاب و منتقدی خواهد بود که در آن تمامی مردم در رهبری امور خویش شرکت خواهند جست.

[در بسیاری از کشورهای خاورمیانه و آسیا در سالهای گذشته، یک موج قوی اتحاد اسلامی به وجود آمده است. بی‏شک دخالت مذهب در زندگی سیاسی در این کشورها رشد داشته است. تا چه حدودی اوضاع کنونی ایران، با این «پان‏اسلامیسم» مربوط می‏شود؟]

- این پدیده جهانی است. در حقیقت بشر امروز دارد به دوران جدایی مادیت از معنویت پایان می‏دهد. در همه جا مادیت جای خود را در اعتلای معنوی انسان، دارد باز می‏یابد.

مادیت که معنی آن در تحصیل قدرت مادی، به هر وسیله و از هر راه، خلاصه می‏شد کار بشریت را مواجه با بن بست ساخته است. اینک زمان آن است که فعالیت مادی، آمادگی برای اعتلای معنوی انسان تلقی شود و همین تلقی است که بشریت امروز و فردا را به مذهب بازمی‏گرداند. اسلام دینی است که با تنظیم فعالیتهای مادی راه را به اعتلای معنوی انسان می‏گشاید. ترقی واقعی همین است که رشد خود انسان هدف فعالیتهای مادی گردد، و اسلام دین این ترقی است.

[در اولین کنفرانس اتحاد اسلامی در افغانستان در بهار امسال، شوروی نیز با نمایندگان زیادی آمده بود. به نظر شما بین کشورهای سوسیالیستی و حرکت جدید اسلامی، مسائل مشترکی وجود دارد؟]

- این گونه کنفرانسها به نام اسلام تشکیل می‏شود، اما هدف اسلامی ندارد و کسانی که به نام نماینده مسلمانان در این کنفرانسها شرکت می‏کنند، فاقد نمایندگی مردم می‏باشند. شوروی نقش شتر مرغ را بازی می‏کند. از سویی ضد مذهب اسلام است و آزادی مذهبی مردم مسلمان زیر سلطه را از میان برده است، از سوی دیگر نماینده این مردم مسلمان است! شوروی با روشی که در عمل پیش گرفته است و ملل مسلمان را به زیر سلطه خویش درآورده است، دیگر حتی شایستگی دعوی طرفداری از مظلومیت و مخالفت با استثمار را نیز ندارد.

[در ایران نیز حد اقل به عنوان هدف علیه دشمن واحد- شاه- مذاکراتی بین مخالفین مذهبی و مارکسیستها وجود داشته است. برای چه هدفی؟]

- هیچ گونه مذاکره‏ای وجود نداشته است.

[روزنامه‏های فرانسوی خبر داده‏اند شما در آینده نزدیک، محل اجباری خویش را در نزدیکی پاریس ترک کرده و مبارزه علیه شاه را از افغانستان ادامه خواهید داد. با این تعویض محل، چه چیز را در نظر دارید؟]

- فعلًا درباره ترک فرانسه تصمیمی نگرفته‏ام.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 358 ـ 360)

ـ مصاحبه با روزنامه هلندی «دی ولت کرانت»؛ توبه شاه- رابطه با غرب (1357)

«مصاحبه‏کننده: خبرنگار روزنامه هلندی دی وُلت کرانت‏

سؤال: [در مورد گفتار شاه و اعتراف به «اشتباهات گذشته» و اینکه اعلام داشته است که «پیام انقلابی» را شنیده است،^[10] این طور به نظر می‏رسد شما مردم را به قیام خوانده‏اید. بنا بر این راه دیگر و ممکنی را برای رسیدن به یک رژیم دموکراتیک نمی‏بینید؟]

جواب: اولًا اینکه شاه به اشتباهات گذشته اعتراف می‏کند چیزی جز فریب و نیرنگ نیست و گمان کرده است به صرفِ اعتراف، ملت از او دست برمی‏دارد. و دیگر اینکه اگر مجرمی به گناه خود اعتراف نمود، بر حسب اعترافش باید محاکمه و مجازات شود. و دلیل اینکه به دروغ می‏گوید پیام انقلابی شما را شنیدم این است که اگر شنیده است که حتماً شنیده، پیام ملت به او در برابر مملکت این است که شاه و همه خاندان سلطنت باید کنار بروند. بنا بر این اگر این پیام را شنیده و می‏خواهد به پیام ملت عمل کند، چرا کنار نمی‏رود، و سرنوشت مردم را به دست خودشان نمی‏سپارد؟ و دائماً خود را با سرنیزه بر مردم تحمیل می‏کند؟ و آیا در چنین صورت باز هم ما بپذیریم که شاه می‏خواهد دموکراسی را برقرار کند؟.

[حدس می‏زنید امکان این باشد که ارتش از شاه همان طوری که خواسته‏اید سرپیچی کند؟ اگر جواب مثبت می‏دهید، آیا دلایل موجهی برای آن دارید؟ و اگر نه، به نظر شما شانس واقعی این هست که یک قیام مسلحانه ایجاد شود؟]

- اینکه مسلم است در میان ارتش، صاحب‏منصبانی هستند که با حمایتشان از شاه و حمایت شاه از آنان، در غارت مملکت شریک بوده‏اند، و همچنین در کشتارها و شکنجه‏ها همدست یکدیگر. لیکن سربازان و نیز بسیاری از افسران و درجه داران هستند که هنوز دلهاشان با ملت است و از دست شاه بخصوص به علت تسلط مستشاران امریکایی بر آنان رنج می‏برند. و اینان به دلیل پیوندی که با مردم دارند، دیر یا زود به آغوش ملت بازمی‏گردند و هم اکنون آثار آن ظاهر شده است ...

[به فرض اینکه شاه بپذیرد کنار رود و یا مجبور به کناره‏گیری شود، چه راهی را باید دنبال کرد تا به جمهوری اسلامی رسید؟ فکر می‏کنید که در طی این راه به هیچ مشکلی برنخواهید خورد؟]

- همان مردمی که دست در دست هم دادند و دلیرانه عرصه را بر شاه تنگ کردند، همانها با هدایت کسانی که همیشه دلسوز آنان بوده‏اند، نوع حکومت دلخواه خود را انتخاب می‏کنند. و بدیهی است که چون مسلمانند در همه مراحل کار، اسلام تنها ملاک و ضابطه نظام اجتماعی و نوع حکومت خواهد بود. و بر این اساس من جمهوری اسلامی را پیشنهاد کرده‏ام و به رأی عمومی می‏گذارم. و بدیهی است که هر کاری هر چه مهمتر با مشکلاتی بزرگتر رو به رو خواهد شد ...

[اگر انتخابات آزاد شود، آیا مردم را به میانه‏روی دعوت خواهید کرد؟]

- با وجود شاه، هیچ طرحی را نمی‏پذیریم که جز توطئه چیزی نیست و در صورت سرنگونی شاه، مردم را دعوت می‏کنیم که به هیچ دولتی رأی ندهند، جز آنکه خود آنان دولت را سر کار آورند ...

[یک دولت اسلامی چگونه تشکیل خواهد شد؟]

- با طرحی که تدارک دیده‏ایم، تلاش می‏کنیم که عموم ملت از همه طبقات، آگاهانه و آزادانه نمایندگان خود را انتخاب کنند و سپس نمایندگان دولت را و مسئولین هر مقامی را انتخاب می‏کنند ...

[اولین اقدامات یک دولت اسلامی چه خواهد بود؟]

- اولین اقدام، این است که همه عوامل فساد و مهمتر اینکه همه انگیزه‏های فساد در زمینه‏های اجتماعی، اقتصادی و سایر زمینه‏ها با کمال جدیت باید ریشه کن شود.

[با آنهایی که از نظر شما خائن هستند و آنها که منافع خود را می‏خواهند چه خواهید کرد؟]

- جوابش همان است که قبلًا گفتم. مردم هر کس و یا هر گروه را برای به دست گرفتن مسئولیتها صالح بدانند انتخاب می‏کنند و خائنین را محاکمه و مجازات می‏نمایند ...

[جبهه ملی با رد کردن سلطنت مشروطه قدم مهمی در جهت شما^[11] برداشته. آیا شما نیز به نوبه خود حاضرید یک قدم در جهت مخالفین غیر روحانی دولت بردارید؟]

- رژیم سلطنتی را بیش از یک سال است که عموم مردم در سراسر ایران بشدت محکوم کرده‏اند. بنا بر این هر کس و یا هر گروه هم سلطنت را رد کند، با ملت هماهنگی کرده است و در صورتی که در این قدم استقامت کند، ملت او را فراموش نمی‏کند و من خود را در کنار مردم احساس می‏کنم ...

[قانون اساسی 1906، پیش‏بینی هیأتی از علمای مذهبی را مسئول تطبیق قوانین مجلس با قرآن قرار داده است. آیا در جمهوری اسلامی نیز یک چنین مجمعی پیش‏بینی می‏شود؟]

- نظارت علمای اسلام چون گذشته بر مجلس تأیید خواهد شد ...

[شما برای ایران، بر خلاف خواست شاه، یک مدرنیزه کردن واقعی می‏خواهید. آیا می‏توانید مشخص کنید که فرق بین این دو مدرنیزاسیون در چیست؟]

- بازسازی و نوسازی کشور قطعاً مورد تأیید و از برنامه‏های ماست. آنچه را که شاه به نام مدرنیزه کردن انجام داده، جز خرابی و ویرانی به بار نیاورده است. نفت، این طلای سیاه را حراج کردن و در عوض، کشور را پر از آهن‏پاره نمودن، مدرنیزه کردن است؟! به کمک چند صد کارخانه، صنایع مونتاژ وابسته را رواج دادن، مدرنیزه کردن است؟! دهها هزار مستشار نظامی را با هزینه‏های سرسام آور، بر ارتش و بر مقدرات مملکت مسلط کردن، مدرنیزه کردن است؟! و ...

[در جمهوری اسلامی حقوق اقلیتهای مذهبی، نژادی و سیاسی چه خواهد بود؟ آیا حزب کمونیست آزاد خواهد بود؟]

- اسلام بیش از هر دینی و بیش از هر مسلکی به اقلیتهای مذهبی آزادی داده است. آنان نیز باید از حقوق طبیعی خودشان که خداوند برای همه انسانها قرار داده است، بهره‏مند شوند. ما به بهترین وجه از آنان نگهداری می‏کنیم. در جمهوری اسلامی کمونیستها نیز در بیان عقاید خود آزادند ...

[مشخصاً حقوق زنان در جمهوری اسلامی چه خواهد بود؟ تکلیف مدارس مختلط چه می‏شود؟ مسأله تنظیم توالد و تناسل و سقط جنین چگونه خواهد شد؟]

- از نظر حقوق انسانی، تفاوتی بین زن و مرد نیست. زیرا که هر دو انسانند و زن حق دخالت در سرنوشت خویش را همچون مرد دارد. بله در بعضی از موارد تفاوتهایی بین زن و مرد وجود دارد که به حیثیت انسانی آنها ارتباط ندارد. مسائلی که منافات با حیثیت و شرافت زن ندارد آزاد است. سقط جنین از نظر اسلام حرام است ...

[گفته‏اید که در جمهوری اسلامی ایران به صادرات گاز و نفت به کشورهای غربی ادامه داده و تکنولوژی آنها را وارد خواهید کرد، تحت چه شرایطی؟]

- ما نه چاههای نفت را می‏بندیم و نه درهای مملکت را به روی خود می‏بندیم و نه کشور را به بازار مصرف هر چه که غرب می‏سازد و می‏خواهد به ما تحمیل کند تبدیل می‏کنیم. ما از نفت استفاده خواهیم کرد، ولی دلیلی ندارد که همیشه صادرکننده آن باشیم. ما چیزی را که نداریم و به آن نیاز داریم، از خارج می‏خریم، ولی چرا خود تولیدکننده ما یحتاج خود نباشیم؟ سیاست ما همیشه بر مبنای حفظ آزادی و استقلال و حفظ منافع مردم است که این اصل را هر گز فدای چیزی نمی‏کنیم ...

[شما وابستگی بسیار بزرگ ایران را به کشورهای غربی بخصوص امریکا، مشخص کرده‏اید. چگونه فکر می‏کنید که به آن پایان دهید؟]

- ملتی که برای به دست آوردن آزادی و استقلال کشته می‏دهد، برای حفظ و پاسداری از آن صبر و استقامت و رنج را می‏پذیرد ...

[آیا نظرِ ملی کردن خصوصاً کمپانیهای نفتی را دارید؟]

- ما هر قراردادی را که به ضرر ایران باشد، به نفع ایران لغو خواهیم کرد ...

[آیا خارجیها و بخصوص امریکایی‏ها را از ایران بیرون خواهید کرد؟ اگر جواب مثبت است، خطر این نیست که کمبود تکنیسین و متخصصین پیدا کنید، بخصوص در صنایع نفت؟]

- ما دشمن غیر ایرانی نیستیم، ولی کسانی که بودن آنان را به ضرر ملت بدانیم، به آنان اجازه اقامت نمی‏دهیم. ما به قدر کفایت از نیروی انسانی ماهر برخورداریم ...

[آیا نمی‏ترسید که امریکا، جمهوری اسلامی را براندازد؟ و همین طور روسیه؟ چه اقداماتی برای جلوگیری از یک چنین احتمالی خواهید کرد؟]

- در حال حاضر نهضت اسلامی ایران علیه شاه، چیزی کمتر از رویارویی با امریکا و شوروی نیست که مستقیم و غیر مستقیم از او حمایت می‏کنند ...

[در مورد تعویض لحن مطبوعات شوروی در مورد اینکه اوضاع ایران به وضوح به هم خورده، چه فکر می‏کنید؟]

- شوروی با سیاستهای فرصت طلبانه خود در بسیاری از جاها حیثیت خود را از دست داده است. و او به خیال این است که همیشه می‏توان از آب گل‏آلود استفاده کرد. ما دست سودجویان شوروی را از ایران قطع خواهیم کرد ...

[نظر شما در مورد دلیل امریکا که می‏گوید اگر اوضاع ایران آشفته شود، شوروی از آن بهره‏برداری می‏کند، تا بتواند راهی به خلیج فارس باز کند، چیست؟]

- امریکا سخن متناقض زیاد گفته است. چندی پیش بود که کارتر گفت: می‏گویند شوروی در ناآرامیهای ایران دخالت دارد. حرف کارتر صحیح نیست و اگر ایران مستقل باشد، بر طبق ضوابط، کنترل خلیج فارس را به عهده می‏گیرد ...

[به فرض اینکه خیزش ایرانیان گسترش نیابد و اینکه شاه واقعاً اقدام به آزادی کند و در طی یک رفراندم ایرانیان رأی به ماندن حکومت سلطنتی یا مشروطه سلطنتی بدهند، چه خواهید کرد؟]

- انقلاب ایران یک نهضت اسلامی است که ادامه دارد و با رفتن یا ماندن شاه نیز ادامه دارد. اگر شاه لجاجت کند و کنار نرود، نهضت همچنان ادامه خواهد داشت. اصولًا حکومت مشروطه سلطنتی، مورد تنفر شدید مردم است. از طرفی شاه محال است به مردم ستمدیده ایران آزادی دهد. آیا تظاهرات و اعتصابات سراسر ایران رفراندمی علیه شاه نیست؟» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 361 ـ 365)

ـ مصاحبه با روزنامه انگلیسی فاینشنال تایمز درباره اعتصاب شرکت نفت (1357)

مصاحبه‏کننده: خبرنگار روزنامه انگلیسی فاینشنال تایمز

سؤال: [با سفارش کردن به مردم ایران در مورد مبارزه با رژیم شاهنشاهی، آیا نتایج مهم این برخورد را که خون زیادی خواهد ریخت می‏پذیرید؟ اگر این برخوردها شدت یابد، در نظر دارید که باز مبارزه‏تان را ادامه دهید؟ اگر شورش خونین در ایران راه بیفتد، بدون قید و شرط از آن پشتیبانی خواهید کرد؟]

جواب: ملت ایران برای رهایی از چنگال دیو استبداد و استعمار و رسیدن به حکومت اسلامی، نهضت مقدس اسلامی خود را آغاز کرده و به یاری خدای تعالی تا رسیدن به پیروزی ادامه خواهد داد. بدیهی است که چون دشمنان قسم‏خورده مردم، یعنی شاه و حامیانش به آسانی حاضر به کنار رفتن نیستند، لهذا لجاجت دشمنان ملت و مقاومت دلیرانه مردم مسلمان در مقابل آنان، ضایعاتی برای آنان به بار خواهد آورد. و لکن مسلمان می‏داند که اگر کشته شود در صف شهدای کربلاست و چیزی را از دست نمی‏دهد و بدین مناسبت تا پیروزی نهایی به قیام خود ادامه می‏دهد ...

[اخیراً مخالفت خود را علیه دولت نظامی جدید اعلان کرده‏اید. آیا از مردم خواهید خواست که علاوه بر اینکه بر ضد شاه بپاخیزند، بر ضد ارتش نیز قیام کنند؟]

- ما اکنون ملت را دعوت به هجوم و حمله به ارتش نکرده‏ایم. تنها از سربازان و افسران ارتش خواسته‏ایم که اطاعت از فرماندهان خود نکنند و به صاحب منصبان ارتش نیز هشدار داده‏ام که از شاه اطاعت و حمایت نکنند. و من امیدوارم که سربازان و افسران، که پیوندشان با مردم بریده نشده است، هر چه زودتر به آغوش باز ملت بازگردند، تا پیروزی را در آغوش کشند ...

[آیا راه سازشی باقی مانده است که شما از طرف شاه بپذیرید؟]

- نه، هر گز.

- [کم شدن تولید نفت ایران برای اقتصاد کشورهای غربی خیلی گران تمام می‏شود. آیا از اصل قطع شدن نفت پشتیبانی می‏کنید؟]

- کارگران محروم و کارمندان شرکت نفت، برای خواسته‏های سیاسی مشروع خود اعتصاب کرده‏اند و من از مردم خواسته‏ام که از اعتصاب آنان حمایت کنند. و کشورهای غربی که، حتی به قیمت نابودی ملت و کشور ایران، مایل نیستند ضرری به آنان وارد شود، لازم است بدانند که ملت مسلمان ایران برای به دست آوردن حقوق مشروع و قانونی خود به هر گونه اقدام مفید دست می‏زند، و لو به نابودی منافع غرب بینجامد ...

[آیا از سوء قصد به منافع خارجیها در ایران پشتیبانی خواهید کرد؟]

- اگر خارجیها به آزادی و استقلال ملت ایران احترام بگذارند، هر گز از ناحیه مردم به حقوق آنان در محدوده قانونی‏اش زیانی وارد نخواهد شد ...

[چه روابطی با مقامات فرانسوی دارید؟]

- من به کشور فرانسه وارد شده‏ام و از مردم محترم این کشور هیچ بدی ندیده‏ام و با هیچ مقام دولتی هم رابطه‏ای ندارم. بودن من در فرانسه موقتی است ...

[آیا پس از اتمام مدت اقامتتان در فرانسه، تقاضای پناهندگی سیاسی را با شرایطی که احتمالًا به شما تحمیل خواهد شد، خواهید پذیرفت؟]

- من از هیچ دولتی تقاضای پناهندگی نخواهم کرد ...

[اگر رژیم فعلی کنار رود چیزی را که در اصلاحات ارضی انجام شده، از بین خواهید برد؟]

- از حقوق اولیه هر ملتی است که باید سرنوشت و تعیین شکل و نوع حکومت خود را در دست داشته باشد. طبیعی است که چون ملت ایران بیش از نود درصد مسلمانند، باید این حکومت بر پایه‏های موازین و قاعده اسلامی بنا شود.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 366 ـ 367)

ـ سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج؛ علما و رجال سیاسی در دوران پهلوی (1357)

«اعوذ باللَّه من الشیطان الرجیم‏

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

در طول سلطنت این سلسله یک اشتباهاتی شده است که خیلی موجب تأسف است. بعضی اشتباهات در زمان رضا شاه و بعضی هم در زمان حکومت این آقا. از اول که کودتا شد- کودتای رضا شاه شد و با امر انگلیسها این امر واقع شد- اشتباه این بود که مردم را، آنهایی که اطلاعات داشتند و مسائل را می‏توانستند بفهمند، مردم را مطلع نکردند ...

رضا شاه هم همین کارهایی که- بعضی از این کارهایی که- این آدم می‏کند، در اوایل امرش شروع کرد. روضه‏خوانی شروع کرد. دستجات ارتش را در روز عاشورا (اینها را من خودم شاهدم یعنی یادم است) دسته‏های ارتش را روز عاشورا برای سینه زنی بیرون آورد. خودش در این تکیه‏هایی که در تهران بود راه می‏افتاد دوره، و به این تکیه‏ها یکی یکی می‏رفت. در آنجایی که بود روضه‏خوانی مفصل داشت. این سنخ حقه بازیهایی که حالا این دارد یک جور دیگر! او هم از اول با این سلاح وارد شد. و همان وقت هم اشخاصی بودند که اطلاع بر این مسائل داشتند و می‏دانستند که این چه جور است. یکی از غفلتهایی که شده است این است که اینها شروع نکردند که به مردم، به ملت چهره او را نمایش بدهند. دنبال این کارهایی که ریاکارانه انجام داد، آن چهره دیگرش را نمایش داد که تمام پایگاههای مذهبی را تعطیل کرد؛ یعنی تمام تکیه‏ها و مجالس وعظ و خطابه و اینها را، تمام را بکلی تعطیل کرد که در تمام ایران دیگر یک- مثلًا- مجلس روضه‏خوانی، یک مجلس وعظ و خطابه نگذاشت بماند. و آن کارهایی که همه می‏دانید و کرد.

و باز در همان زمان یکی از اشتباهات این بود که مردم، یا آنهایی که باید مردم را آگاه کنند، پشتیبانی از «مدرس» نکردند. مدرس تنها مرد بزرگی بود که با او مقابله کرد و ایستاد و مخالفت کرد. و در مجلس هم بعضیها موافق با مدرس بودند، و بعضیها هم سرسخت مخالفت می‏کردند با مدرس. و در آن وقت، باز یک جناحهایی می‏توانستند که پشت سر مدرس را بگیرند و پشتیبانی کنند و اگر پشتیبانی کرده بودند، مدرس مردی بود که با منطق قوی و اطلاعات خوب و شجاعت و همه اینها موصوف بود و ممکن بود که در همان وقت شرّ این خانواده کنده بشود و نشد ...

از آن بدتر- که من هر وقت فکرش را می‏کنم واقعاً متأسف می‏شوم- این است که خوب، متفقین حمله کردند به ایران و آن حرفهایی که رضا شاه می‏زد و آن ثناخوانیهایی که برای او می‏کردند یا خودش می‏کرد، که دیگر این مملکت مملکتی است که هیچ کس دیگر قدرت ندارد به آن تعرض کند! هیچ کس دیگر چطور! مثل ثناخوانیهای خود ایشان!- پسرْ پسر اوست! واقعاً پسر اوست؛ پسر حق است!- بعد از اینکه دیدند یک طبل تو خالی بود، اعلامیه اول به دوم نرسید! اینها وقتی که می‏گویند مؤاخذه کرد از یکی از این سرکرده‏ها که آخر چرا یک- دو ساعت؟! گفتند پنج دقیقه باید ... دو ساعت چیست؟ چیزی نداشتیم! آنها همه چیز داشتند. یک مملکتی که آن همه بساط درست کردند برای اینکه سرکوبی کرد، همه را چه، همه را چه، این سرکوبیها، سرکوبیهای قدرت خود ملت بود. در زمان رضا شاه قدرتهایی ملت داشت؛ البته آنها هم متعدی بودند لکن پشتوانه مملکت بودند. آنها را با همین امر خارجیها خلع سلاح کرد، و هر ذی قدرتی را با بست و بندی که می‏کرد با خارج و اینها، قدرتشان را گرفت و آنها هم- خارجیها هم- این مطلب را روی نقشه عمل می‏کردند که این قدرتهایی که در ایران هست، این قدرتها را بگیرند از دستشان و خلع سلاحشان کنند که اگر یکوقتی اینها بخواهند یک- مثلًا- قدرت‏نمایی بکنند دیگر چیزی دستشان نباشد. در هر صورت، او این کار را کرد و قدرتها را هم از دست اینها گرفت، و خودش هم به همان طور که می‏دانید رفت. یعنی بردند او را و جواهرات مملکت را هم! به طوری که- من نقل می‏کنم از کسی که او نقل می‏کرد از یک صاحب‏منصبی که همراه رضا شاه در این سفر موریسش بود- که چمدانهایِ جواهر همراه رضا شاه، جمع کرده بود اینها را که ببرد، به او گفتند بیا برو به جای دیگر. او خیال می‏کرد حالا می‏خواهند او را ببرند آنجا، و خوب آنجا برود در یک قصری مثلًا زندگی کند! جواهرها را حمل کردند و او گفته بود که وقتی (یعنی قصه‏ها نقل کرده بود او؛ یکی اینکه سر پلی که باید از آنجا دیگر عبور کنند ایستاد و گریه کرد- گریه بی‏اثر) او را با همه جواهرات و چمدانهای پر در یک کشتی‏ای بردند، و بعد از آن در میان دریا که رسیدند یک کشتی دیگری که مخصوص حمل دواب بود آوردند و متصل کردند به این و گفتند برو تو! دید باید برود، رفت؛ و چمدانها کو؟ گفتند می‏آورند آنها را. ایشان از آن راه رفت؛ و چمدانها هم از آن طرف رفت! حالا پیش انگلیسها خدا می‏داند- حالا ایشان هم دارد می‏فرستد- بله، او رفت. و اینکه موجب تأسف است، واقعاً موجب تأسف است، این است که مردم دیده بودند تعدیات رضا شاه را، یک چیزی نبود که دیگر مخفی باشد، من خودم شاهد این قضیه بودم که وقتی که سه مملکت، یعنی لشکر سه مملکت، ارتش سه مملکت دشمن به ایران حمله کرد و همه چیز در معرض خطر بود، وقتی که رضا شاه را اطلاع دادند که بردند، مردم شادی می‏کردند! کأنه به مَقْدم اینها شادی می‏کردند که اینها و لو دشمن هستند و لیکن از این بدتر نمی‏کنند! وقتی که یک شخصی، یک سلطانی، یک قدرتمندی، پشتوانه ملت را ندارد، این است که وقتی که می‏برند او را، وقتی که از آنجا بخواهد خارج بشود، عوض اینکه یک ملتی- مثلًا- یک انقلابی بکند که چرا، این ملت شادی می‏کند که خوب شد رفت؛ و واقعاً هم خوب شد رفت. اما آنچه تأسف دارد این است که اگر در آن وقت که متفقین آمدند و رضا شاه رفت، یک صدا بلند شده بود که ما پسرش را نمی‏خواهیم، نمی‏گذاشتند. این را آنها نصب کردند، خود شاه گفت، خود شاه نوشت این را- منتها بعدش شنیدم که آن را حکش‏^[12] کردند، این جمله را که «متفقین‏ صلاح دیدند من باشم» این را حکش کردند. اگر آن وقت یک نفر، مثلًا از رجال، یک نفر از علما، یک جمعی از مردم، صدا کرده بودند که ما نمی‏خواهیم این سلسله را، اینها چه کردند با ما؛ پدرش چه کرد که این چه بکند. این یکی از غفلتهایی بود در تاریخ ایران که مسیر تاریخ ایران را اگر این غفلت نشده بود برگردانده بود و ما حالا ابتلای به این صحبتها اینجا نداشتیم؛ و نه من اینجا بودم و نه آقایان؛ همه سرِ کارِ خودشان در مملکت خودشان بودند.

این غفلت بزرگ از رجال سیاسی و علما و- عرض می‏کنم که- سایر اقشار مملکت ما واقع شد، و این آدم را تحمیل کردند بر ما و دنباله‏اش را هم گرفتند که قدرتمندش کنند. از آن وقت تا حالا هم غفلتها شده است. «قوام السلطنه»^[13] می‏توانست این کارها را بکند لکن با غفلتها، با ضعف نفسها نکرد. از او بالاتر «دکتر مصدق»^[14] بود. قدرت دست دکتر مصدق آمد لکن اشتباهات هم داشت. او برای مملکت می‏خواست خدمت بکند لکن اشتباه هم داشت. یکی از اشتباهات این بود که آن وقتی که قدرت دستش آمد، این را خفه‏اش نکرد که تمام کند قضیه را. این کاری برای او نداشت آن وقت، هیچ کاری برای او نداشت، برای اینکه ارتش دست او بود، همه قدرتها دست او بود، و این‏^[15] هم این ارزش نداشت آن وقت. آن وقت این طور نبود که این یک آدم قدرتمندی باشد ... مثل بعد که شد. آن وقت ضعیف بود و زیر چنگال او بود لکن غفلتی شد. غفلتی دیگر اینکه مجلس را ایشان منحل کرد و یکی یکی وکلا را وادار کرد که بروید استعفا بدهید. وقتی استعفا دادند، یک طریق قانونی برای شاه پیدا شد و آنکه بعد از اینکه مجلس نیست، تعیین نخست وزیر با شاه است؛ شاه تعیین کرد نخست وزیر را! این اشتباهی بود که از دکتر واقع شد. و دنبال آن این مرد را دوباره برگرداندند به ایران. به قول بعضی که «محمد رضا شاه رفت و رضا شاه آمد»! بعضی گفته بودند این را به دکتر که کار شما این شد که محمد رضا شاه رفت- خوب، محمد رضا آن وقت یک آدم بی‏عرضه‏ای بود و تحت چنگال او بود- او رفت و رضا شاه آمد یعنی یک نفر قلدر آمد. اینها آن وقت گفتند نمی‏دانستند که بعدها رضا شاهِ چند آتشه است.^[16] این هم یکی از اشتباهات بود که شده است. و حالا هم یک موقع حساسی است که من از اشتباهات می‏ترسم. الآن ماها مکلفیم دیگر. خوب، ما اشتباهات را تا حالا دیدیم، و من خوف این دارم که باز اقشار این ملت ما، این رجال علمی ما، رجال سیاسی ما- عرض می‏کنم که- اشخاص روشنفکر ما، یک اشتباهی بکنند که اگر این اشتباه بشود دیگر ما تا آخر گرفتار هستیم. دیگر چنین نیست که ما باز یک امیدی داشته باشیم که یک انقلابی بشود ...

شما همه می‏دانید- و هر کس تاریخ را می‏داند این را می‏داند- که این نهضتی که الآن در ایران هست شبیهش در تاریخ ایران نبوده است. اگر نگویم در تاریخ دنیا نبوده، در تاریخ ایران نبوده. یعنی یک چیزی که بچه هفت ساله با پیرمرد هفتاد ساله با لهجه واحد بگویند که ما نمی‏خواهیم این را! یک نهضتی که سرنیزه‏ها، توپ و تانکها، سربازها- عرض می‏کنم که- ارتش در خیابانها بگردند و مردم را زیر بگیرند و مردم را بکشند و باز [مردم‏] بایستند با مشت گره شده بگویند نمی‏خواهیم. ما در تاریخ ایران- بی‏اشکال است- که نداریم؛ در تاریخ [جهان‏] هم من نمی‏دانم هست یا نه که یک همچو قصه‏ای مثل قصه ایران، یک همچو تحولی که در ایران واقع شده است هیچ سابقه ندارد. و من می‏دانم این معنا را. و هر عاقلی باید بداند که اگر چنانچه این نهضت خاموش بشود، دیگر قابل عود نیست. چنین نیست که این کلیدش مثل کلید برقی باشد که آدم حرکتش بدهد روشن بشود و- نمی‏دانم- خاموش [بشود]. این حرفها نیست در کار. این با یک زحمتهایی و با دست خدای تبارک و تعالی یک همچو مطلب بی‏سابقه در ایران پیدا شده است و الآن هست. الآن در عین حالی که دولتْ نظامی است و شهرهای ایران اشغال شده‏

- باید گفت که اشغال شده است شهرهای ایران: دست نظامی است و دست ارتش است- مع ذلک از هر گوشه صدا بلند می‏شود و تظاهرات می‏شود و باز «مرگ بر شاه» می‏گویند. یک همچو مطلبی تا حالا نبوده است و بعدها هم امید اینکه یک همچو چیزی بشود نیست. من خوف این را دارم که با اشتباه ماها و شماها و اقشار ملت، این نهضت به ثمر نرسد و بخوابد و مملکت ما دیگر تا آخر اسیر باشد و زیر چکمه خارجی.

و الآن دارند و پا می‏زنند که با هر وسیله‏ای که هست، چه آنهایی که توی مجلس رفتند و با اسم وکالت رفتند در مجلس، چه آنهایی که بیرون مجلس هستند و از طرفدارهای شاه هستند، دارند دست‏وپا می‏کنند که این را نگهش دارند، با هر وسیله‏ای که هست. با این مانورهایی که در مجلس این چند وقت دیدید^[17] که می‏شده است. و این مخالف شد و آن موافق شد آنجا! نه، همه مخالفها و موافقها در یک چیز با هم موافقند، و آن این است که شاه باشد. «انتخابات آزاد»! این فریاد می‏زنند انتخابات آزاد. معنی «انتخابات آزاد» چیست؟ معنی این است که «اعلیحضرت همایونی» امر کنند که مردم انتخاب بکنند و این رژیم به جای خودش رسمی و امر انتخابات هم به دست شاه! یعنی به امر او لکن آزاد! این، معنیِ انتخابات آزاد! باید رژیمْ دموکراسی باشد، شاه سلطنت کند، نه حکومت! این حرفها- همه این حرفها- توی مجلس گفته بشود، بیرون مجلس گفته بشود، هر جا گفته بشود، این مطلبی است که آنها الآن از خدا می‏خواهند که یک همچو چیزی را ملت قبول کند که شاه سلطنت کند و حکومت نکند. دو- سه ماه هم همین کار را می‏کند، یک سال هم ممکن است همین کار را بکند، ولی فردا چه؟ ما فرض هم می‏کنیم که ایشان سلطنت بکند و دیگر از این به بعد حکومت نکند، دیگر از این به بعد هم یک آدمی بشود که انقلابِ ماهیت بدهد و بشود یک نفر آدم سالم صحیح ... تمام عیار، ما فرض این را می‏کنیم- فرض باطل- این همه جنایات که کرد چه؟ هیچ؟ اشخاص عادی اگر یک کسی یک نفر آدم را بکشد بعد بیاید بگوید آقا معذرت می‏خواهم ببخشید، رهایش می‏کنند؟! قانون رهایش می‏کند این را یا نه؟ خوب ببخشید که تو آدم کشتی! ببخشید هم حرف شد؟ یک آدمی که 25 سال بر مقدرات مملکت ما مسلط بود و 25 سال یا بیشتر خیانت به مملکت ما کرد، تمام ثروت این مملکت را داد به غیر، تمام چیزهای مقدرات این مملکت را به دست غیر سپرد، نفت ما را آن طور از بین برد، گاز را از آن طرف از بین برد- دارد می‏برد- این همه آدم کشت، این همه قتل عامها کرد، [در] قتل عام 15 خرداد، پانزده هزار نفر کشت [و] کشتار بود، قتل عامهای حالا- در این سالهای اخیر- بیشتر از این معانی بود، حالا می‏فرمایند که خیر، ما اشتباهاتی- یک «اشتباهاتی»- کردیم! حال دیگر ما «تعهد» می‏کنیم! ایشان فرمودند تعهد می‏کنیم که از این به بعد اشتباه نشود! ما فرض می‏کنیم که شما تعهد بکنی که از این به بعد اشتباه نشود، و اشتباه هم ما فرض می‏کنیم که خیر دیگر بعدها نشود، تا حالایش چه؟ رجال سیاسی یا- عرض می‏کنم که- رجال علمی را که ده سال، پانزده سال، کم و زیاد، اینها را به حبس انداختید و اینها را آن قدر زجر دادید، آنها را آن قدر [شکنجه‏] کردید، حالا آمدند بیرون با مزاجهای ضعیف، حالا همین قدری که از زندان رها شدند تمام شد؟! ده سال عمر یک نفر انسان را، عمر هزاران نفر انسان را تو در حبسها از بین بردی، حالا هیچ؟! ما بگذاریم که آقا سلطنت حالا بکند؟! حالا بگوییم که بسیار خوب «اعلیحضرت» بفرمایند آن بالا و سلطنت کنند! و «روزِ سلام» هم همه بیایند به سلام ایشان! و خودشان هم در قصر اعلای کجا ... مشغول عیاشی بشوند، دیگر لازم نیست حکومت بکنند. حالا مسأله این طور است؟ این را هیچ انصاف داری، هیچ مسلمانی این را می‏تواند بگوید؟ هیچ مسلمانی می‏تواند، هیچ آدم با وجدانی، هیچ انسانی می‏تواند یک همچو حکمی بکند که یک نفر آدم جانی که بیست و چند سال بر این ملت حکومت باطل کرده، حکومت غیر قانونی کرده، بیست و چند سال مال این مردم را هدر داده، بیست و چند سال قتل عامها کرده، اجانب را بر این مملکت مسلط کرده، حالا تا گفت که خوب من اشتباه کردم، ببخشید من اشتباه کردم، «یک اشتباهاتی واقع شد»، این اقرار به جرم است که در محاکم با این اقرار به جرمْ این را محکومش می‏کنند.

حالا ما فرض می‏کنیم بسیار خوب، شما دیگر حالا عابد و مسلمان شدید اما تا اینجا چه؟ تا این حدی که شما این عملها را کردید، در محاکم دنیا، در محکمه عدل الهی، در احکام اسلام، در احکام قوانین عرفیه هیچ، تمام شد؟! تا معذرت خواستید، چون شما شاه هستید، چون معذرت خواستید تمام شد؟ ما رها کنیم و برویم؟ حالا دیگر هر کسی برود سر کسب خودش؟ ساختن یا ذکر سازش، ذکر سازش با این آدم، طرح این مطلب که ما با این یک سازشی بکنیم، این سلطنتش باشد حکومت نکند، یا خیر ایشان بروند و فرح خانم‏^[18] بیایند، تشریف بیاورند و سلطنت بر ما بکنند، و بعدش هم خیر، انتخابات آزاد و همه چیز درست، طرح این، خیانت بر ملت اسلام، بر این ملت مظلوم است.

این مادری که دیروز با پنج نفر عائله اینجا نشسته و نهار خورده و امشب وقتی که می‏رود سر سفره دو نفر پیرزن و پیرمرد هستند و چند نفر جوانشان مرده، اینها هیچ دیگر؟! ایشان معذرت خواستند تمام شد؟ آدم مُسْلم می‏تواند این حرف را بزند؟ این جوان‏مُرده که می‏بیند جوانها دارند می‏روند به مدرسه و بچه او دیروز می‏رفت و حالا نیست توی این جمعیت، در مقابل اینها جواب چیست آخر؟ ما چه بگوییم به این ملت؟ ما بگوییم با «اعلیحضرت» ساختیم و خونهای بچه‏های شما هیچ؟ زیر پا؟ تمام؟ این خیانت نیست؟ چطور در ذهن یک آدم باید یک همچو چیزی واقع بشود! این چه غفلتی است! این چه غفلت شیطانی است! چه وسوسه شیطانی است که در ذهن آدم بیاید که حالا ما دیگر بگذریم، دیگر چه بکنیم! خوب است بگذریم دیگر! «بر همه رنج وارد شده، گذشتیم ما، شما هم بگذرید دیگر»! چه چیز را بگذریم! مگر حق من است که بگذرم؟ این حق یک ملت است. مگر می‏تواند کسی بگذرد از این حق؟ یک ملت است، اسلام است، خداست، مگر قابل عفو است؟ من خوف یک همچو اشتباه و لغزشی دارم. و باید همه دست به دست هم بدهند و این لغزش را نگذارند واقع بشود. این تشبثاتی که الآن از همه اطراف تشبث شده است و تشبث دارند می‏کنند، بر شما جوانهاست که در اینجا صدا بلند کنید؛ بر آنهایی که در ایران هستند در ایران صدا بلند کنند؛ نگذارند در این موقع حساسی که [ملت‏] به آخرْ سنگر رسیده است یک وقتی بُرد کند این آدم. این خطری است الآن برای ایران. الآن یک خطر بزرگی برای ایران هست که اگر یک سستی بکنند و یک لغزش در اینجا واقع بشود، یا بترسند از این هیاهویی که کارتر در آنجا گفته است که خیر ما منافعمان پیش ایشان است ... با عبارت دیگر خدمتگزار ماست، ما نمی‏گذاریم، این نوکر باید بماند اینجا، تعبیر او با این تعبیر نیست اما واقعش همین است؛ تعبیرش، لفظش این نیست [اما] واقعش این است که ما دیگر از کجا پیدا کنیم یک همچو نوکری؟! این را نباید از آن بترسید.

با یک ملت نمی‏شود که یک کار تحمیلی تا آخر بشود. چنانچه دیدیم که با نظامی نتوانستند این کار را بکنند. ایشان خیلی هم میل داشت، خیلی هم مایل بود که نظامیها قتل عام بکنند، اصلًا یک دو- سه میلیون جمعیت را بکشند لکن نمی‏شود، قضیه این طور نیست. آن اربابها هم نمی‏توانند این کار را بکنند. حالا خیال کنید که ای! اگر این کار نشود، از آن طرف لشکر روس وارد می‏شود و از آن طرف لشکر امریکا وارد می‏شود و از آن طرف لشکر انگلیس وارد می‏شود، اینها شعر است حالا! یک ملت وقتی یک چیزی را نخواهند نمی‏شود؛ و حالا ملت نمی‏خواهد. یک ملت است. قضیه یک حزب و یک- نمی‏دانم- جبهه و یک- عرض بکنم- جمعیت نیست؛ یک ملت است که الآن می‏گوید نه. در مقابل «نه» ملت، نه سرنیزه کارگر است، نه تانک کارگر است، نه توپ کارگر است، نه تشرهای تو خالی کارتر و نمی‏دانم کرملین! این حرفها نیست تو کار. هر چه می‏خواهند تو [ی‏] روزنامه‏هایشان بنویسند یا می‏خواهند صدایشان را بلند کنند. ما امیدواریم که خداوند این اجتماع ایرانی‏ها بر حق خودشان را پیروز کند. [آمین حضار] ما امیدواریم که خداوند تأیید کند این شجاعهایی که در ایران قیام کرده‏اند و می‏خواهند حق خودشان را بگیرند [آمین حضار]. و ما همه موظفیم که هر کدام در هرجا هستیم به هر قدر می‏توانیم کمک کنیم به این ایرانی‏ها [ان شاء اللَّه حضار] ... همه‏مان؛ یعنی همین مقدار هم که می‏توانیم کمک کنیم که هر کداممان در هرجا هستیم بگوییم به آنها. شاید- نمی‏دانم- چند هزار ایرانی در خارج کشور هست، این چندین هزار ایرانی که در خارج کشور هست می‏توانند به چند صد هزار خارجی مطلب خودشان را بگویند. این تبلیغاتی که در خارج شده است خنثی کنند که یک جمعیتی هستند اینها هرج و مرج طلبند و قابل این نیستند که به اینها آزادی بدهیم! این حرفهای مفتی که شاه و بلندگوهای شاه دارند، اینها را باید خنثی بکنید شماها. مردمی هستند که ایستاده‏اند می‏گویند ما حقمان را می‏خواهیم، ما می‏خواهیم آزاد باشیم، ما می‏خواهیم زیردست مستشارهای امریکایی نباشیم. این رشد ملت ماست؛ ملت ما یک رشدی کرده است که دیگر نمی‏خواهد این مسائل را. و نخواهد دیگر ان شاء اللَّه شد این مسائل. خداوند همه‏تان را ان شاء اللَّه.» (صحیفه امام، ج‏4، ص: 368 ـ 377)

ـ پیام به شورای انقلاب و مسئولان دولتی؛ عدم ملاقات با نمایندگان امریکا (1358)^[19]

«از قرار اطلاع نمایندگان ویژه کارتر در راه ایران هستند و تصمیم دارند به قم آمده و با این جانب ملاقات نمایند.^[20] لهذا لازم می‏دانم متذکر شوم دولت امریکا که با نگهداری شاه، اعلام مخالفت آشکار با ایران را نموده است و از طرفی دیگر آن طور که گفته شده است سفارت امریکا در ایران محل جاسوسی دشمنان ما علیه نهضت مقدس اسلامی است، لذا ملاقات با من به هیچ وجه برای نمایندگان ویژه ممکن نیست و علاوه بر این:

1- اعضای شورای انقلاب اسلامی به هیچ وجه نباید با آنان ملاقات نمایند.

2- هیچ یک از مقامات مسئول حق ملاقات با آنان را ندارند.

3- اگر چنانچه امریکا، شاه مخلوع- این دشمن شماره یک ملت عزیز ما- را به ایران تحویل دهد و دست از جاسوسی بر ضد نهضت ما بردارد، راه مذاکره در موضوع بعضی از روابطی که به نفع ملت است باز می‏باشد.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 503)

ـ حکم انتصاب آقای محمدعلی رجایی به سمت وزیر آموزش و پرورش (1358)‏^[21]

«بسمه تعالی‏

جناب آقای محمد علی رجایی‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر آموزش و پرورش منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 504)

ـ حکم انتصاب آقای حسن حبیبی به سمت وزیر فرهنگ و آموزش عالی (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای دکتر حسن حبیبی‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر فرهنگ و آموزش عالی منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 505)

ـ حکم انتصاب آقای عزت اللَّه سحابی به سمت سرپرست سازمان برنامه و بودجه (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای مهندس عزت اللَّه سحابی‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 506)

ـ حکم انتصاب آقای مصطفی چمران به سمت وزیر دفاع ملی (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای دکتر مصطفی چمران‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر دفاع ملی منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 507)

ـ حکم انتصاب آقای علی اکبر معین فر به سمت وزیر نفت (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای مهندس علی اکبر معین فر

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر نفت منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم. روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 508)

ـ حکم انتصاب ناصر میناچی به سمت وزیر ارشاد ملی (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای ناصر میناچی‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر ارشاد ملی منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 509)

ـ حکم انتصاب آقای داریوش فروهر به سمت وزیر مشاور (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای داریوش فروهر

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر مشاور منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم. روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 510)

ـ حکم انتصاب آقای محمود احمدزاده هروی به سمت وزیر صنایع و معادن (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای دکتر محمود احمدزاده هروی‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر صنایع و معادن منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 511)

ـ حکم انتصاب آقای یوسف طاهری قزوینی به سمت وزیر راه و ترابری (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای یوسف طاهری قزوینی‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر راه و ترابری منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 512)

ـ حکم انتصاب آقای رضا صدر به سمت وزیر بازرگانی (1358)

«بسمه تعالی‏

جناب آقای دکتر رضا صدر

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت وزیر بازرگانی منصوب می‏شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده‏اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم. روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 513)

ـ نامه به آقای جعفر صبوری؛ اعلام وصول وجوه شرعیه (1358)

«بسمه تعالی‏

16 ذی الحجه 99

خدمت جناب مستطاب حجت الاسلام آقای حاج شیخ جعفر صبوری- دامت افاضاته‏

مرقوم محترم که حاکی از صحت مزاج شریف و حاوی تفقد از این جانب بود، واصل و موجب تشکر گردید؛ یک قطعه چک نیز به مبلغ دویست هزار تومان بابت سهمین مبارکین به ضمیمه آن واصل شد. از خدای تعالی سلامت و موفقیت آن جناب [را] در راه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.

روح اللَّه الموسوی الخمینی

بسمه تعالی‏

خدمت جناب مستطاب عماد الاعلام و حجت الاسلام آقای حاج شیخ جعفر صبوری- دامت افاضاته‏

پس از اهدای سلام مبلغ یکصد هزار تومان- 100000- که مؤمنی- ایّده اللَّه تعالی- توسط جنابعالی می‏خواهد به این جانب برساند، مجازید بگیرید و مورد قبول است. پس از دریافت در قم به حضرت حجت الاسلام آقای اخوی تسلیم نمایید. از جنابعالی امید دعای خیر دارم. و السلام علیکم.

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 514)

ـ سخنرانی در جمع دانشجویان دانشکده اقتصاد اصفهان؛ توطئه‏ های امریکا (1358)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

از مشکلاتی که ما مواجه هستیم، همین استفاده توطئه گرها از احساسات جوانهاست. این توطئه گرها که دیدند شکست خورده‏اند و نمی‏توانند با ملت ما به مبارزه برخیزند، برای اینکه ملت ما یکپارچه در مقابل آن قدرتهای بزرگ ایستاد و پیش برد، حالا درصدد این برآمدند که از این احساسات پاک جوانهای ما استفاده‏هایی به نفع خودشان بکنند، و جوانهای ما غافل از این هستند.

از جمله استفاده‏هایی که اینها می‏خواهند بکنند این است که: «این تحولی که حاصل شد، این انقلابی که شد، این هم چیزی نشد.» این را در سطح کشور- با تبلیغاتی که آنها دارند- دارند منتشر می‏کنند. و مقصد آنها این است که جوانهای ما را از آن راهی که رفتند مأیوس کنند. جوانهای ما هم مع الأسف با تمام احساسات پاکی که دارند- که امید ما به آنهاست- نمی‏نشینند حساب بکنند که روی حساب با آنها صحبت بکنند. اینها می‏گویند که «انقلاب شد و هیچ نشد» خوب، جوابشان را شما جوانها می‏گویید که «آن اصولی که اصلِ مقصد ملت بود، چه بود، تا ببینیم آن شده است یا نشده است؟» آن اصول را ما باید از یک قدم، چند قدم برگردیم [عقب‏].

آن روزی که ملت ما در خیابانها ریختند، از بانوان محترمه و جوانهای محترم، ببینیم اینها چه می‏خواستند. آنکه خواستند شده است یا نشده است؟ آنهایی که می‏خواستند، آن که از سرتاسر کشور فریادش در خیابان و در کوچه‏ها و در مدارس و در همه جا بلند بود این بود که «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی». این سه تا کلمه بر سر زبان همه بود. آن روز، هیچ فکر دیگر نداشتند جز اینکه این رژیم را ساقطش کنند و تبدیلش کنند به یک رژیم دیگری، و آزادی به دست بیاورند بعد از اختناق پنجاه و چند ساله- اگر نگوییم دو هزار و پانصد ساله- و استقلال به دست بیاورند که ممالک دیگر آقایی اینجا نکنند و نیایند و ما را اسیر خودشان بکنند. اصول مسائلی را که ابتدایی؛ یعنی مسائل ابتدایی ملت ما بود این سه تا بود. اینها که می‏گویند «انقلاب شد و هیچی نشد»، می‏گویند این اصولی که اصولِ خواستِ دستِ اول ملت بود، این نشده است؟ یعنی الآن باز رژیم سلطنتی است؟ یعنی الآن باز اختناق است؟ یعنی الآن باز مشاورهای این دولتهای بزرگ در اینجا مشغول کار هستند و مشغول فعالیت هستند، و دولت ما یا ملت ما تحت سلطه آنهاست؟ خوب، اگر اینها را به شما بگویند، جوابش را شما خودتان می‏دهید که نه، اینها الآن حاصل است، این آزادی است که شما و ما را در اینجا جمع کرده است. شما پنج سال پیش از این امکان برایتان داشت که در یک همچو جلسه‏ای بنشینید صحبت بکنید؟ این آزادی است که شما در بیرون، در هر جا صحبت می‏کنید، انتقاد می‏کنید، از رژیم سابق انتقاد می‏کنید، از دولت لاحق انتقاد می‏کنید، اینها همه آزادی است. هیچ کس هم نمی‏آید به شما بگوید که نه، انتقاد نکنید. پس آزادی الآن حاصل است برای ما یکی از آن چیزهایی که ملت ما فریاد می‏کرد برایش، به دست آورده.

استقلال هم اگر چنانچه آنها می‏گویند که الآن امریکا در اینجا دارد حکومت می‏کند. شما می‏بینید که الآن مرکز فساد امریکا را جوانها رفته‏اند گرفته‏اند، و امریکاییهایی هم که در آنجا بوده گرفتند، و آن لانه فساد را به دست آوردند و امریکا هم هیچ غلطی نمی‏تواند بکند، و جوانها هم مطمئن باشند که امریکا هیچ غلطی نمی‏تواند بکند. بیخود صحبت اینکه اگر دخالت نظامی [کند]، مگر امریکا می‏تواند دخالت نظامی در این مملکت بکند؟ امکان برایش ندارد. تمام دنیا توجهشان الآن به اینجاست. مگر امریکا می‏تواند مقابل همه دنیا بایستد و دخالت نظامی بکند؟ غلط می‏کند دخالت نظامی بکند.

نترسید، نترسانید. همین تعبیری که جوانهای ما از روی احساسات جوانی کردند که اگر چنانچه امریکا بخواهد دخالت نظامی بکند ما چه خواهیم کرد، اصلًا این «اگر» ش را هم نباید بگویند. امریکا عاجز از این است که دخالت نظامی در اینجاها بکند. اینها یک مسائلی در پیششان است، یک مطالبی در پیششان است که روی آن مطالب گرفتاریهایی دارند، نمی‏توانند این کارها را بکنند. اگر آنها می‏توانستند دخالت نظامی بکنند، شاه را نگه می‏داشتند. با تمام قدرتشان، قدرتهای تبلیغی [تلاش‏] کردند که نگهش دارند و ملت ما اعتنا نکرد به آن. و نه تنها او، همه قدرتها پشت سر هم ایستاده بودند که نگه دارند شاه را و نتوانستند نگه دارند. برای اینکه ملت، یک چیزی را که می‏خواهد، نمی‏شود مقابل ملت بایستد کسی و چه بکند، هیچ ابداً. این مطلب را از جوانهای ما پیش نیاورند؛ این مطلب را که دخالت نظامی [است‏]. آنها همیشه دخالتهایشان، دخالتهای شیطنتی است؛ توطئه است. آنها اگر بخواهند یک کاری هم بکنند، وادار می‏کنند جوانهای ما را که آنها تظاهر بکنند و در تظاهر، عمال آنها بیایند درگیری بکنند با اینها و یک غائله راه بیندازند که ما نتوانیم یک محیط آزاد پیدا بکنیم. یک محیط آرام پیدا بکنیم و مسائلی را که می‏خواهیم طرح بکنیم، و می‏خواهیم ایجاد بکنیم، بتوانیم. آنها از این راهِ شیطنتها پیش می‏آیند. آنها شیطانهایشان را پیش همین جوانهای صافدل عزیز می‏فرستند تبلیغات می‏کنند. می‏نویسند به دیوار؛ چه می‏کنند، چه، چه، چه. یک وقت می‏بینیم که یک عده جوان را راه انداختند توی خیابانها به یک تظاهراتی؛ تظاهرات بحق، لکن آنها از همین تظاهرات بحق می‏خواهند استفاده ناحق بکنند.

همین قضیه‏ای که الآن قضیه روز است در دنیا، قضیه قبضه سفارت امریکا؛ یعنی نه سفارت، محل توطئه امریکا، که جوانها کشف کردند خیلی از چیزهایش را. در همین قضیه دیشب به ما اطلاع دادند که زمزمه است در تبریز و در تهران و در بعضی جاهای دیگر که یک تظاهراتی بکنند برای پشتیبانی از آقای مهندس بازرگان. خوب همین قضیه را آنها خواستند- حالا نمی‏دانم موفق بشوند یا نه. خواستند که یک همچو چیزی درست بکنند، بعد کم کم این را بکشانندش به یک جایی که مثلًا سفارت عراق هست بریزند بشکنند. سفارت- فرض کنید که- افغانستان هست، بریزند بشکنند که مملکت ایران را مواجه کنند با همه ممالک. آن شیاطین یک همچو نقشه‏هایی دارند. جوانهای ما باید بیدار بشوند که تحت تأثیر اینها واقع نشوند. اینها که می‏گویند تظاهر بکنید. مگر آقای بازرگان با شورای انقلاب مخالفتی دارند؟ اینها همه یک باب است. منتها آقای بازرگان یک قدری خسته شده بودند. یک قدری- عرض کنم- عذرهایی داشتند و گفتند که حالا من کنار باشم. لکن نه این است که حالا ایشان که کنار هست، دیگر آقای بازرگان دخالتی در امور ندارد. ایشان یکی از آن اشخاصی است که مورد احترام همه است. خیال نکنند که یک بی‏احترامی به ایشان شده است. نخیر، مورد احترام است. و برای خاطر یک امری که ملت هم قبول دارند، نیفتند توی خیابانها راه بیندازند یک چیزی که آنها که می‏خواهند یک بازی درست کنند. یک وقت یکی را بزنند بکُشند. یک دو تا شعار از-، شما اگر یادتان باشد، من نبودم اینجا، لکن برای من نقل می‏کردند- این دستجاتی که در قم آن وقت به ضد رژیم سابق شعار می‏دادند، اینها شعار آرام می‏دادند، یک دفعه می‏دیدند که از اینجا یک کسی یک چیزی انداخت، یک شیشه‏ای را شکست، یک بانکی را شکست، یک جایی را خراب کرد، گاهی یک آدمی را کشت، می‏ریختند به جان هم، یک کشتاری پیدا می‏شد زیاد. آنها روی حساب، همیشه روی نقشه حساب می‏کنند و این طور کارها را می‏کنند.

قضیه دخالت نظامی ابداً مطرح نیست؛ دخالتهای توطئه‏گری. این طوری؛ یعنی از قوای خود ما استفاده می‏کنند. قوه خودشان را از آن استفاده نمی‏کنند. در این ممالک از قوای خود ما استفاده می‏کنند. خوب، شما کردستان را ببینید که اینها از چه استفاده می‏کنند. یک نفر سرباز امریکایی نمی‏آید آنجا یک کاری بکند. آنها با شیطنت استفاده می‏کنند از خود این افرادی که یا وابسته هستند به آنها یا اعوجاج دارند. آن وقت، این دست دومیها که اعوجاج دارند، از ساده دلی بعضی از کُردها استفاده می‏کنند، با آنها صحبت می‏کنند، چه منتشر می‏کنند که بنا دارند که تمام کردستان را بکوبند. این ارتش ایران که رفته آنجا برای اینکه جلوگیری کند از اینکه آنها دارند می‏کُشند و سر می‏بُرّند و اذیت می‏کنند، فوراً آنها دنبالش برمی‏دارند می‏نویسند که ما می‏خواهیم؛ یعنی دولت ایران می‏خواهد که کُردها را بکوبد. آن رفته که کُردها را حفظ بکند، اینها می‏گویند رفته کُردها را بکوبد.

این اشخاصی که هی «فدایی خلق» خودشان را معرفی می‏کنند، من که در این چیزهایی که برای پشتیبانی از این جوانها بود که آنجا را گرفتند، به گوش من نخورد که اینها پشتیبانی کرده باشند. اگر اینها امریکایی نیستند، چطور پشتیبانی نکردند از اینها؟ اگر اینها مال شوروی هستند و خودشان، یا خیر، ملی هستند، آدمی که ملی است، با امریکا خوب دشمن است؛ همان طوری که همه ملت ما دشمن‏اند. همان طور که ملت همه ما دشمن شماره اول خودش را امروز امریکا می‏داند. برای اینکه دشمن شماره اول‏^[22]) 402 (برده است امریکا نگه داشته است. آن وقت هم که آن بود، دشمن شماره یک ما آنها بودند. اینها اذناب آنها بودند. اینها کسانی بودند که مأموریت داشتند برای وطنشان؛ یعنی مأموریت داشتند که این وطن را نگذارند یک قدم جلو برود. مایی که و شمایی که و ملت ما که دشمن شماره یکش را امریکا می‏داند، و حالا هم که جوانها رفتند آنجا را گرفتند، دیدند که مرکز توطئه بوده آنجا، به گوش من نخورد که از این «فدائیان خلق» یک پشتیبانی از اینها شده باشد. از سایر گروهها به گوشم خورد. حالا شاید بوده، الآن من نشنیده باشم و لیکن شاید شماها شنیده باشید، به گوش من نخورد. اگر اینها یک چیزی بر خلاف دولت بود، یا بر خلاف اسلام بود، یک قضیه‏ای واقع شده بود، اینها حالا می‏دیدید که چقدر دامن به آن می‏زدند. یکی از نقشه‏ها همین است که همینها- همین الآن در آن منزل من موجود است، یعنی تقریباً می‏آورند برای من اینها را از طریقهایی- همینهایی که با امضای «چریکهای فدایی خلق» است، همینها دارند هِی یک دروغهایی را منتشر می‏کنند که نگذارند این نهضت به [اهدافش‏] برسد. منتشر می‏کنند که خوب، در کردستان هیچ کاری نشد، هیچی، هیچی. شما الآن خواندید این قدر کارها، در عین حالی که آنها نمی‏گذارند بشود، در عین حالی که اگر بخواهد یک کارهای اساسی تر بشود، محیط آرام لازم است. می‏شود با اینکه در یک شهری جنگ باشد، بعد یک دسته‏ای بروند اسفالت کنند؟ خوب، نمی‏شود این. الآن شما این قدر کارها را خواندید که در کردستان شده است و کردید شماها، جوانها- خدا حفظتان کند. اینها مع ذلک بدون اینکه یک حیایی داشته باشند، می‏گویند هیچ کاری نشده اصلش در آنجا. اصلًا همان قضیه‏ای بود که بوده.

در یکی از نوشته‏هایشان نوشته‏اند که حبسهای سیاسی در زمان محمد رضا بوده است، لکن حالا همان طور است یا بیشتر، حبسی سیاسی. اینها فکر این را نکردند که آخر حبسی سیاسی که الآن شما اسمش را می‏گذارید، حبسیهای سیاسی بوده است که در زمان محمد رضا خان آن کارها را می‏کرده است؟ دزدها را شما؛ حبسی سیاسی حساب می‏کنید؟ آنهایی که بر ضد این مملکت و بر ضد این ملت قیام کرده بودند و آن همه خیانت کرده بودند، آنها را جزء رجال سیاسی شما حساب می‏کنید؟ نصیری جزء رجال سیاسی است؟ هویدا جزء رجال سیاسی است، یا جزء دزدها هستند اینها؟ شما چرا رجال سیاسی را بدنام می‏کنید به اینکه اینها را اسمشان را «رجال سیاسی» می‏گذارید؟ ساواکیها جزء رجال سیاسی هستند؟ آنی که الآن در حبس فعلی دادگاههای ما هست، همین ساواکیها هستند و همین خیانتکارها و همین اشخاصی که یا کشته‏اند یا امر به کشتن کرده‏اند و یا زجر کرده‏اند جوانهای ما را، آن طور کارها را با همه طبقات کردند. زمان رضا، محمد رضا کی حبس بود؟ چه طبقه‏ای حبس بودند؟ علما، دانشگاهیها، رجال ملی، اینها حبس بودند. حالا کی حبس است؟ ساواکیها. خوب، شما اگر ساواکی نیستید، چطور اینها را رجال سیاسی می‏دانید؟ شما چطور ساواکیها را جزء رجال سیاسی حساب می‏کنید؟ اگر شماها پیوندی با رژیم سابق ندارید، اگر شما جزء اجزای ساواک نیستید، اگر شما فعالیت برای ساواکیها نمی‏کنید، چطور ساواکیها که الآن در حبس‏اند، در مقاله‏تان می‏نویسید که رجال سیاسی؟ حالا بیشتر از آنجا از زمان [سابق‏] حبس‏اند؟ شما دزدها را جزء رجال سیاسی می‏آورید؟ معلوم شد سیاست شما غیر آن سیاستی است که در نظر ملت ماست و مردم اصیل ماست. اگر شما با آنها پیوند ندارید، چطور می‏گویید که آن وقت و حالا هر دو دسته رجال سیاسی بودند که اینها محبوس بودند. آن وقت وقتی که ما حبس داشتیم، حبسی داشتیم مثل مرحوم طالقانی، مثل آقای منتظری، مثل آقای لاهوتی. از اهل علم، کثیری از اینها در حبس بودند و زجر کشیدند. یکی از ملّاهای محترم ما را پایش را در آنجا اره کرده بودند- از قراری که برای ما گفتند- از رجال سیاسی طبقه غیر ملّاها هم خوب، اشخاص محترمی بودند که سالهای طولانی در حبس بودند و سالهای طولانی در زیر شکنجه و زجر بودند، برای اینکه مخالف بودند با این رژیم. آن وقت اینها حبس بودند، حالا ساواکیها حبس هستند. این آقایانی که اسم خودشان را [فدایی‏] خلق گذاشتند، می‏گویند فرقی نکرده. خیال می‏کنند حبس- خیال نمی‏کنند، می‏خواهند اغفال کنند، خیال نمی‏کنند- که نخیر، حبس میزان است، چه دزد را حبس بکنند و چه یک شخص امین را، فرقی ندارد. فرقی ندارد که دزدها را حبس بکنند یا اشخاص امین را حبس بکنند. فرقی ندارد که چپاولگرها و آدمکشها را حبس بکنند یا اشخاصی که می‏خواهند جلوگیری از چپاولگری بکنند حبس بکنند. اینها منطقشان این است. باید در مقابلشان جوانهای ما گول نخورند از این تبلیغات فاسد. امریکا این طوری تبلیغ می‏کند. امریکا نظامی نمی‏آورد اینجا، امریکا نویسنده می‏آورد اینجا، امریکا گوینده می‏آورد اینجا، امریکا عمال خودش که سالهای طولانی آنها را تربیت کرده است می‏فرستد اینجا که اوضاع ما را به هم بزنند. امریکا کردستان را آن جوری به هم می‏زند. تهران را آن طوری مغشوش می‏کند. و گاهی فرض کنید که دانشگاهها را به هم می‏زند، و گاهی تو خیابانها می‏ریزند، چه می‏کنند. او این طور کار می‏کند. امروز که جوانهای ما این لانه فساد را گرفتند و در مقابل، اینکه آنها بدترین خلق خدا را و بدترین جانیهای‏^[23] ما را گرفتند آنجا بردند و نگه داشتند و پذیرایی از او می‏کنند، و می‏خواهند معالجه‏اش بکنند، و با این بهانه‏های خلاف انسانی. امروز هم الآن توطئه هست، برای اینکه از حسن نیت جوانهای ما، از صفای سَریره‏^[24] جوانهای ما استفاده سوء بکنند. فرض کنید بیخ گوش آنها بخوانند که خوب انگلیس هم مثل امریکا، چه فرقی می‏کند! بریزند آنجا را خراب کنند. خوب، عراق هم مثل آنجا، چه فرقی می‏کند، بریزند آنجا را هم بگیرند. فرانسه هم مثل آنها، که ما را معرفی بکنند که نه تنها قضیه روی موازین نیست، قضیه روی هرج و مرج است. اینها می‏خواهند ما را معرفی کنند که ما مملکتمان هرج و مرج و درهم و برهم و هر که هر کاری دلش می‏خواهد بکند، تا به دنیا بفهمانند به اینکه یک مملکتی است که محتاج به قَیم است. قَیمش هم کی است؟ آقای کارتر. خودش محتاج به قَیم است که این قدر آدمکشی نکند. اینها جنون سیاسی دارند. اینها جنون دارند که این قدر مردم را به کشتن می‏دهند و این قدر فساد می‏کنند، اینها مجنون‏اند. اینها باید بروند در تیمارستانها معالجه بشوند. مغزهای اینها باید معالجه بشود. اینها می‏خواهند معرفی کنند ملت ما را که یک ملت هرج و مرج طلب و یک ملتی هستند که وحشی و چه. یکی از [اینها]- الآن یادم نیست که کی بود که- نقل کردند از او، که ما ایستاده بودیم در آنجا، در یکی از جاهایی که تظاهرات ایرانیها بود. آن وقت که زمان محمد رضا بود. یک امریکایی هم گفت پیش من ایستاده [بود]. گفت: ببین این وحشیها را. گفته بود: من به او گفتم، اینها وحشی‏اند که دارند حق خودشان را می‏گیرند؟ اینها می‏خواهند ما را این طوری [بیرون کنند]. ما آن وقت هم که یک کلمه حقی می‏گوییم، اینها ما را به وحشیگری مُنْتَسب می‏کنند.

جوانهای ما ملتفت باشند، توجه داشته باشند که هر کس هر چه می‏گوید باور نکنند. یکی از چیزهای بزرگی که اینها دارند، این است که سمپاشی کنند، به طوری که ما را از این انقلاب مأیوس کنند. این یکی از کارهای بزرگ اینهاست که می‏خواهند بکنند که از این انقلاب ملت ما مأیوس بشوند، و بگویند خوب کاری انجام نگرفته. اگر کارهای دست اول است، که عرض کردم همه‏اش انجام گرفته است. کارهای دست دوم هم چیزی است که مشغول انجامش هستند. همین در دولت آقای بازرگان چقدر کارها انجام گرفته، چقدر خانه‏سازی شده، و بی‏انصافها می‏گویند، یک خانه ساخته نشده. در این جهاد سازندگی چقدر خدمت کرد این ملت به این ملت خودش، و به این اشخاصی که مشغول کشت و زرع بودند؟ چقدر شما الآن خدمتها را شمردید که رفتید همه جا هر چه نابسامانی بوده درستش کردید؟ اینها باز می‏گویند هیچی نشده. از آن طرف خودشان فعالیت می‏کنند که چیزی نشود.

این اشخاصی که خودشان را معرفی می‏کنند که ما «فدایی خلق» هستیم، با یک کبریت آتش می‏زنند حاصل عمرِ چندین نفر کشاورز را که این خرمن را تهیه کرده است. این «فدایی خلق» یک کبریت می‏زند این را، آتشش می‏زند. این «فدایی خلق» یک تفنگ می‏زند، آن لوله نفت را سوراخ می‏کند که حاصل زحمت این ملت از بین برود. اینها و امریکا اگر کار می‏کند این طوری کار می‏کند. امریکا، نظامی اینجا نمی‏فرستد. امریکا، بدتر از نظامی اینجا می‏فرستد. اینها بدتر از نظامی‏اند. انسان با نظامی حال خودش را می‏داند. نظامی می‏آید جلو، ما هم می‏رویم جلو. نظامی امریکا اگر بیاید اینجا، ما هم می‏رویم جلو. من هم می‏روم جلو. همه شما می‏آئید جلو. نظامی نمی‏فرستد او، خاطر جمع باشید. از این امریکا هیچ نترسید، از این توطئه‏هایش بترسید. اینها را هم باید خنثی کنید. این هم خود شما جوانها باید در دانشگاه که هستید، اگر آمدند توی دانشگاه خواستند اخلال بکنند، جلوشان را بگیرید. در کارخانه‏ها هستید، اگر آمدند آنجا جلوشان را بگیرید. در جهاد سازندگی هستید، اگر آمدند آنجا خواستند اخلال کنند جلوشان را بگیرید. هر جا هستید جلوشان را بگیرید. نگذارید اینها رشد پیدا بکنند. اینها الآن نوکر شماره یک آن کسی هستند که ما [او را] دشمن شماره یک حساب می‏کنیم.

ان شاء اللَّه خداوند همه شما را تأیید کند و موفق باشید. و این معانی که شما فرمودید، باز از ریشه همان است که عرض کردم. شما توقع این را نداشته باشید که یک مملکتی که همه چیزش را آشفته کردند و فرار کردند، همه چیزش را، اقتصادش را از بین بردند، این قدر قرض به عهده این ملت گذاشتند و فرار کردند. همه چیز ما را اینها به هم زدند و فرار کردند، توقع این را نداشته باشید که حالا انقلاب که شد فوراً همه چیز سر جایش بیاید. اینها وقت لازم دارد.

باید یک دولت مستقری با همت شماها، با همت ملت، یک انتخابات صحیحی بشود با همت ملت، ملت می‏شناسند افراد صالح را. لازم نیست که حالا یک چند سال هم ما درسشان بدهیم. نخیر، خودشان می‏فهمند. این ملت چیز می‏فهمد، می‏فهمد کی آدم صالح است کی آدم ناصالح. البته گاهی هم یک کسی خودش را جا می‏زند، اما این گاهی است. هر کسی در هر شهری که هست، طول این بیست، سی سالی که همراه با این مردم بوده می‏داند که اینها کدام یکی‏شان از ریشه‏های آنهاست. کدام‏شان نیستند. می‏فهمند کی بوده است که در آنجا خوش رقصی کرده و کی بوده است که نه، آن طور نبوده، مخالف بوده و نتوانسته صحبت کند، می‏شناسند. مردم آنهایی را باید انتخاب بکنند که می‏شناسند که به این ملت خدمتگزار است و دلش برای این طبقه ضعیف می‏سوزد.

ما نمی‏خواهیم یک مجلس اعیان درست کنیم. مجلس سنا را، مجلس اعیان به آن می‏گویند. ما می‏خواهیم اعیان را از بین ببریم، آدمشان کنیم آنها را. آن اعیانی که در مجلس سنا نشستند و آن قدر خیانت به مملکت ما کردند، آن مجلس را ما اصلًا بستیم درش را. مجلس شیوخ و مجلس اعیان و مجلس سنا؛ اینها یک دسته مفتخواری بودند. پیرمردهای آخر عمرشان بعد از همه خیانتها، پیرمردهایی بودند که آنجا می‏رفتند جمع می‏شدند و- عرض می‏کنم- شاید رفیقش هم که نشسته بود راجع به اینکه دوایش چه است یا غذایش چه است صحبت می‏کرد و پول این ملت را می‏خورد. این را درش را بستند، تمام شد دیگر. ما مجلس سنا نداریم. مجلس شورا داریم. مجلس شورا هم نمی‏خواهیم از طبقه بالا درست بشود. مجلس شورا می‏خواهیم از آدمها، آدمهایی که متوجه‏اند به اینکه به این ملت چه گذشته است در پنجاه و چند سال و در طول نظام شاهنشاهی، و لا اقل در این مواردی، در این مدتی که دیده‏اید خودتان. این آدمهایی که می‏بینند این طور بر این ملت گذشته است، اشخاص را هم می‏شناسند در شهرهای خودشان، در روستاهای خودشان، می‏شناسند اینها را، و دیدند اینها در طول این مدت چه کرده‏اند. آنها مخفی آن وقت کار نمی‏کردند، علناً مردم را اذیت می‏کردند. آن اشخاص را کنار باید بگذارند و یک اشخاصی که امین هستند، اشخاصی که معروف است پیششان به امانت، به دیانت، به خدمت به مردم، آنها را تعیین می‏کنند، باید هم تعیین بکنند. مجلس ان شاء اللَّه مستقر بشود. قانون اساسی ان شاء اللَّه قانون اساسی‏مان به رأی گذاشته می‏شود. تقریباً نزدیک به تمام شدنش است. به رأی گذاشته می‏شود. بعد از اینکه ما ملاحظه‏اش کردیم و تصدیقش کردیم، به رأی گذاشته می‏شود.

ملت ما اگر بخواهند سردی بکنند، یکی از اموری که توطئه در آن هست این است که راجع به این قانون اساسی مردم را سرد کنند. از آنها بپرسید، خوب این قانون اساسی که شما می‏گویید که قانونی است ارتجاعی، کدام یکی از این موادش ارتجاعی است؟ اولی که دست رویش می‏گذارند، دست می‏گذارند، روی ولایت فقیه. اول، دست آنجا می‏گذارند، برای اینکه این یک طرح اسلامی است و آنها از اسلام می‏ترسند. آنها اسلام را ارتجاع می‏دانند. آنها جرأت نمی‏کنند کلمه اسلام [را] بگویند ارتجاعی است. می‏گویند که اینها می‏خواهند ما را به هزار و چهار صد سال پیش برگردانند. این همان تعبیر دیگر است، منتها کلمه اسلام را نمی‏گویند.

آن قدر به ولایت فقیه، اثرِ مترقی بار است که در سایر این موادی که شما ملاحظه می‏کنید، معلوم نیست مثل آنجا باشد. یک نفر آدمی که همه جهات اخلاقیش و دیانتیش و ملی بودنش و علم و عملش ثابت است پیش ملت، و خود ملت این را تعیین می‏کنند، این نظارت می‏کند بر اینکه مبادا خیانت بشود. همان رئیس جمهوری که ملت خودشان تعیین می‏کنند و ان شاء اللَّه دیگر از این به بعد امین تعیین می‏کنند، لکن مع ذلک برای محکم کاری یک فقیهی که عمرش را صرف در اسلام کرده است و عمرش را برای اسلام خدمت کرده، می‏گذارند ببینند این چه می‏کند؛ مبادا یک وقت خلاف بکند، رئیس جمهوری آتی ما خلاف نمی‏کند، لکن محکم کاری شده که نگذارند این خلاف بکند. رؤسای ارتش ما و ژاندارمری ما و این رؤسای درجه اول، دیگر از این به بعد اشخاصی نیستند که خیانت بکنند، لکن محکم کاری شده است که همین فقیه را ناظر قرار بدهند. و هکذا آن موارد حساس را نظارت می‏کند فقیه و تصرف می‏کند فقیه. و این از اموری است که مترقی ترین موادی است که در قانون اساسی اینها [تصویب‏] کردند. و اینها دشمن ترین مواد، پیششان این است.

همینها بودند که فریاد می‏کردند و می‏نوشتند این را که خوب دیگر اسلام را می‏خواهد چه کند؟ خوب بگویید جمهوری، از اسلام می‏ترسیدند «خوب به جای اسلام بگذارید دمکراتیک، جمهوری دمکراتیک» اینها نمی‏فهمند که این همه دمکراسی چه. دمکراسی که در عالم معروف است، کجاست؟ کدام مملکت را شما دارید؟ این ابرقدرتها کدام یکیشان به موازین دمکراسی عمل کرده‏اند؟ یک دمکراسی که در هر جا یک معنا دارد. در شوروی یک معنا دارد، در امریکا یک معنای دیگر دارد، پیش ارسطو یک معنایی دارد، پیش حالا [ئیها] یک معنای دیگر دارد. ما می‏گوییم یک چیزی که مجهول است و هر جا یک معنا از آن می‏کنند، ما نمی‏توانیم آن را در قانون اساسی‏مان بگذاریم که بعد هر کسی دلش می‏خواهد آن جوری درستش کند. ما می‏گوییم اسلام، اسلام هر جا یک معنا ندارد، اسلام یک معناست، همه مسلمانها می‏شناسند آن را. ما می‏گوییم جمهوری اسلامی، ملت ما هم جمهوری اسلامی را خواسته بود. همینی را که ملت ما با تقریباً اتفاق کلمه، درصد دو، یک و نیم مخالفت- این مخالفت، اسمش نیست- همینی که ملت ما می‏خواست و با اصطلاح آنها دمکراسی بودن اقتضای این را می‏کرد که همه تسلیم باشند در همین، از اول مشغول مخالفت شدند. اینهایی که آن روز مخالف بودند با جمهوری اسلامی، و از اسلامش می‏ترسند، نه از جمهوری‏اش. حالا با مجلس خبرگانش، قبل هم با انتخابات مجلس خبرگان مخالفت می‏کردند، و بعد هم با مجلس خبرگان مخالفت می‏کردند، و بعد هم خواهد آمد که با مجلس شورا مخالفت خواهند کرد. و بعد هم با این رفراندمی که برای قانون اساسی است، خواهند مخالفت کرد. درد همه، این است که چرا اسلام؟ این دردشان است. و ملت ما هم همه مقصد خودش را اسلام می‏داند، برای اینکه از اسلام می‏بیند که آن چیزی که می‏خواهد حاصل می‏شود. اسلام، هم دنیاست و هم آخرت. ملت ما اسلام را می‏خواهد و اینها با ملت ما مخالف‏اند برای خاطر اینکه اسلام را می‏خواهد. اگر این ملت می‏گفت که جمهوری فقط، اینها همه برایش سینه می‏زدند و برایش تبریک می‏گفتند. اما حالا که کلمه اسلام آمده توی کار، نه با این مخالف‏اند. این ارتجاعی است! اینها اسلام را ارتجاعی می‏دانند. اینها خدا را مرتجع می‏دانند، یک همچو مردمی‏اند. اگر اعتقاد به او داشته باشند- اعتقاد که ندارند- اینها با پیغمبر اسلام بدترند تا با شماها؛ برای اینکه اساس را او گذاشته است. این ارتجاعی بود که شما ملت [را نجات داد]، این ارتجاعی بود که دست خیانتکارها را از این مملکت بُرید. و اینها این را مسئله ارتجاعی می‏دانند. این ارتجاعی بود که شماها را به سرنوشت خودتان حاکم کرد. نمی‏دانم کِی اینها می‏خواهند بیدار بشوند و کِی می‏خواهند دست بردارند از این مغلطه کاریهای خودشان، از این مخالفتهای خودشان؟ من متأسفم که یک جمعیتی که باید به این مملکت خدمت بکنند، باید الآن قدردانی بکنند که این ملت خون خودش را داد و چپاولگرها را بیرون کرد و مفتخورها را دستشان را قطع کرد و آدمکشها را بعضیشان را به جزای خودشان رساند و بعضیشان را هم می‏رساند ان شاء اللَّه. من متأسفم که اینها نمی‏آیند میدان با این ملت موافقت کنند. ملتی که همه چیزش را داده و حالا شما آزادانه نشسته‏اید توی اتاقهایتان و پایتان را روی پای خودتان می‏اندازید و بر خلاف این ملت قلمفرسایی می‏کنید. انسان متأسف می‏شود از اینکه این چه افکاری است که اینها دارند. هی «ارتجاع، ارتجاع»! هر کلمه ارتجاع که می‏گویند اگر دلشان را بشکافید، برمی‏گردد به اینکه اسلام ارتجاعی است؛ منتها جرأت نمی‏کنند بگویند. بعضیشان هم با صراحت یک کلمه‏ای گفتند و توبه کردند بعدش. و معلوم نیست که توبه حقیقی هم باشد.

بیدار بشوند ملت. و بیدار بشوند جوانهای ما. توجه داشته باشند به اینکه امریکا با سرنیزه نمی‏آید به میدان شما. با قلم می‏آید به میدان شما. با قوای انتظامی نمی‏آید به اینجا. با آن اشخاصی که دارد و دارد این امور را می‏گرداند به دست آنها، با آنها می‏آید به میدان ما. اینها را باید توجه به آن داشته باشید. آلت دست واقع نشوید. هی سردتان بکند که هیچی نشد. همه چیز شده است. شما این چیز را چطور کم حساب می‏کنید که یک قدرت شیطانی که پشت سرش همه قدرتها بودند، نه فقط قدرتهای ابرقدرت، قدرتهای دست دوم هم پشت سرش بودند. شما شکستید او را. از این بالاتر چه می‏خواهید؟ شما در دنیا یک آبرویی پیدا کردید. یک عظمتی الآن در دنیا پیدا کردید که کسی ندارد. این را از بین نبرید برای خاطر اینکه مثلًا فرض کنید فلان جا اسفالتش کم است- با اینکه مشغول‏اند به همه کارها- چرا اسفالت نشده. مگر شما خون بچه‏هایتان را دادید که اسفالت عوضش بگیرید؟ مگر شما عوض می‏خواستید برای این کار؟ اسفالت می‏خواستید مگر شما؟ شما برای خدا کار کردید و برای خدا کسی [که‏] کار می‏کند از اسفالت بالاتر است، از همه چیز بالاتر است. ننشینید و هِی بگویید، هِی هر روز بیایید اینجا شکایت از امور بکنید، این شکایتها را بگذارید برای بعد، حالا ما بین راهیم. باید این قدرت را بشکنیم تا آخر. باید این توطئه را خفه کنیم. و این توطئه‏هاست که شماها را وادار می‏کند که هی بیایید بگویید که هیچی نشده، هیچی نشده، هیچ فلان جا نشده. ببینید اینها چه می‏گویند، چه شده، اینهاست که شده. خدا ان شاء اللَّه شما را حفظ کند. همه‏تان را حفظ کند. ان شاء اللَّه خدا این جوانهای ما، این جوانهای ما که مشغول بودند از اول تا حالا و فداکاری کردند برای ما، برای اسلام نگه دارد اینها را. من دعاگوی اینها هستم. من خدمتگزار اینها هستم. من اگر می‏توانستم می‏رفتم، من هم مثل آنها خدمت می‏کردم، لکن خوب من یک پیرمردی هستم اینجا نشستم، جز یک زبان الْکَن چیزی ندارم. خداوند همه شما را حفظ کند و موفقتان کند در امور.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 515 ـ 529)

ـ سخنرانی در جمع بانوان «مجمع القرآن»؛ عمل به قرآن برای سعادت جامعه (1358)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

ما باید کتابمان قرآن باشد. معنایش نه این است که فقط بگوییم کتاب ما قرآن است، بلکه باید با او حرکتهای معنوی بکنیم، به تربیت انسانی برسیم، با او اجتماع خودمان را اصلاح کنیم، با او همه جهات مادی و معنوی‏اش را طی کند. او قرآن است که کتاب ماست. این کتابی است که باید بخوانیم و بفهمیم و عمل کنیم. فقط بگوییم: «کتاب است» این، کتاب نمی‏شود. وقتی کتاب، کتاب ماست که به محتوای این کتاب عمل بکنیم. کوشش کنید که کتاب شما، کتاب خدا و قرآن باشد. توجه شما به محتوای کتاب خدا باشد؛ کلام از خداست، وسیله پیغمبر خداست و ما مخاطب؛ مخاطب به همان خطابهای الهی. با لفظ «یا أَیُّهَا النَّاسُ*»؛ نسبت به همه بشر، «یا أَیُّهَا* المؤمنون»؛ نسبت به مؤمنین به اسلام. دستورها، همه دستورهایی است که تربیت‏کننده است.

انسان اگر تربیت الهی نشود، حیوان است، بلکه بدتر از حیوان. شما هیچ حیوانی را خونخوارتر از انسان نمی‏توانید پیدا بکنید. حیوانات دیگر، همان یک طعمه‏ای می‏خواهند که شکمشان را سیر کنند. و وقتی شکمشان سیر شد کنار می‏روند، می‏نشینند، می‏خوابند.

انسان است که سیر نمی‏شود، انسان است که هم در طرف کمال، ما فوق همه چیز است هم در طرف شقاوت و نَفْس، ما فوق همه است. اگر تربیت بشود، آن تربیتی که کتابهای الهی- قرآن کریم- آن تربیت را متکفّل‏^[25] شده است، اگر ما تربیت بشویم به تربیتهای قرآنی، بالاترین موجود در کمال خواهیم شد. پیغمبر خدا که افضل موجودات است برای این است که آن طور که هست، فهمیده است، و آن طور که هست عمل کرده. هر کس قرآن را آن طور که هست بفهمد و آن طور که هست عمل کند، آن طور که دستور داده است عمل بکند، این از تمام موجودات افضل می‏شود. لکن نه آن طوری که پیغمبر می‏فهمد کس دیگر می‏تواند. نه آن عملی که او می‏کند کس دیگر می‏تواند. و لهذا او افضل است. و اگر چنانچه یک علف خودرو باشد، تربیت در او نباشد، آن طور نیست که مثل یک درختی باشد که فاسد می‏شود، فقط درختهایی که خودرو هستند و تربیت نشدند، خودشان بدقواره می‏شوند، خودشان فاسد می‏شوند، اما دیگر درختان را فاسد نمی‏کنند. در حیوانات هم این طوری است، که یک حیوان اگر چنانچه بداخلاق باشد، بد عمل باشد، چموش باشد، این همان خودش است. و این طور نیست که دیگران را هم وادار کند به آن نقیصه‏ای که خودش دارد. انسان این طور نیست؛ انسانِ بد، یک بدش، یک امّت را بد می‏کند، و یک خوبش، یک امّت را خوب می‏کند.

شما ملاحظه کنید در این پنجاه سالی که این رژیم- رژیم طاغوتی- بر ما حکومت کرد. حکومت بغیر حق، بغیر قانون، این ملت را به تباهی کشید. این طور نبود که فقط خودش بد باشد، ملت را به تباهی کشید. جوانهای ما را تباه کرد. زن و مرد این جامعه را او به تباهی کشید. آن رشدی که باید جامعه ما بکند، اینها مانع شدند از اینکه رشد کند. متوقف کردند رشد انسانی جامعه ما را با اسمهای «آزاد زنان و آزاد مردان» و «تمدن بزرگ»! تمام اختناقها را تحمیل کردند به ما. تمام دیکتاتوریها را کردند، نه زنها آزاد بودند و نه مردها. بله، یک آزادی بود، آن آزادی تباهی آور. آزاد بودند که لُخت راه بروند بیرون و هر طور کاری می‏خواهند بکنند. و این طور دستور داشتند که آن طور تربیت کنند. و آزاد بودند جوانهای ما که به مراکز فحشا و فساد بروند و آنها دامن به آن می‏زدند. اما نه آزادی برای زن، و نه آزادی برای مرد، هیچ نبود که یک کلمه‏ای حق بگوید. نمی‏توانست یک صحبتی بکند که مربوط باشد به سیاست خودش، به اجتماع خودش، انتقاد بکند از وضع موجود.

نه یک روزنامه‏ای داشتیم که آزاد باشد. و نه یک گوینده‏ای که آزاد باشد، و نه یک نویسنده. قلمها را شکسته بودند. دهانها را بسته بودند و قلمها را خرد کرده بودند، به اسم اینکه آزادید. هیچ آزادی برایمان نبود، و به اسم «تمدن بزرگ» ما را کشاندند به تباهی. و الآن که رفتند یک مملکت آشفته، یک ملت عقب مانده، یک اقتصاد فاسد و همین طور هر جا دست بگذاری، یک دانشگاه استعماری، و هکذا سایر جاها. این برای این است که یک فرد فاسد حکومت کرد بر این جمعیت، یک حیوان فاسد. هیچ وقت حیوانهای دیگر را این طور نمی‏کنند، اما یک فرد فاسد یک جامعه را به فساد می‏کشد. از آن طرف چنانچه یک فرد پیدا بشود که صالح باشد- مثل انبیا- یک امت را به صلاح می‏کشد.

قرآن را که کتاب ماست و کتاب شماست، کوشش کنید که بحقیقت، کتاب باشد. کتاب ما بحقیقت باشد، نه فقط لفظاً بگوییم که «کتاب ما، قرآن است. نبی ما، رسول اکرم است. امام ما، علی بن ابی طالب است». لفظ، آسان است. آسان است که من بگویم: شیعه علی بن ابی طالبم، لکن شیعه چی است؟ آنی است که دنبال او باشید. تشییع جنازه در وقتی است که کسی جنازه که جلو است این همراهش برود. اگر او از آن راه برود، این از این راه برود، این تشییع جنازه نیست.

شیعه پیرو است. اگر بنا باشد که ما، هی دم بزنیم که شیعه‏ایم، لکن در عمل هیچ پیروی نداشته باشیم، یا پیروی‏مان بسیار ضعیف باشد، ما به حسب واقع، شیعه نیستیم، به حسب ادعا شیعه هستیم. اگر ما ادعامان این باشد که قرآن، کتاب ماست، لکن هیچ صفحه‏ای از قرآن را به آن عمل نکرده باشیم، قرآن را ادعا داریم که کتاب ما است، به حسب واقع کتاب ما نیست. اگر ما بگوییم پیغمبر، پیغمبر ما هست، ادعایش آسان است، لکن تا پیروی ازش نکنیم، نمی‏توانیم بگوییم پیام‏آوری است از خدا. اگر ما به حرف او اعتنا نکنیم، پیامبریش برای ما فایده ندارد. و اگر چنانچه به حرف اولیا عمل نکنیم، شیعه‏گریش برای ما فایده ندارد، فایده‏اش ضعیف است.

کوشش کنید که در عمل، کتاب شما قرآن باشد و پیغمبر شما، رسول اکرم باشد، و امام شما، علی بن ابی طالب- سلام اللَّه علیه. من امیدوارم که این مجتمعی که شما دارید در پناه قرآن، در پناه قرآن شما به تربیتهای قرآنی برسید، و بچه‏های خودتان را تربیت قرآنی کنید. عمل آنها را منطبق کنید با دستورات پیغمبر اکرم. عمل خودتان را منطبق کنید با دستورات رسول اللَّه تا نجات پیدا کنید در اینجا و آنجا. در همه چیز دستور دارد اسلام، اسلام آن طور نیست که گمان بشود فقط رابطه‏ای است ما بین خدا و خلق. خیر، رابطه هست، لکن همه جور روابط هست. قرآن، همه چیز است؛ قرآن هم بُعْد سیاست دارد و هم بُعْد سایر چیزها؛ هم علم است و هم راهنماست؛ و هم سیاست است و هم همه چیز است. قرآن، اگر کتاب یک ملتی باشد، آن ملت سعادتمند می‏شود. قرآن به بعض آیاتش اگر ما عمل کنیم، سعادتمند می‏شویم. و من امیدوارم که ما عامل باشیم، چنانچه ما عامل باشیم و با هم مجتمع باشیم و اجتماع داشته باشیم و این آیه شریفه‏ وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا^[26] را عمل به آن بکنید، مسلمین اگر همین یک آیه به آن عمل بکنند، غلبه می‏کنند بر همه قدرتهای بزرگ.

اگر همه «مُعْتَصِم» باشند به «حبل اللَّه»- که قرآن کریم است، رسول اکرم است، اینها حبل اللَّه هستند، مقدّم بر همه، قرآن کریم است- اگر ما همه معتصم به قرآن کریم باشیم، همه مجتمع بر قرآن باشیم، تفرُّق از هم نداشته باشیم، جدایی از هم نداشته باشیم، غلبه می‏کنیم بر تمام قدرتهای بزرگ. برای اینکه ما الآن جمعیتمان زیادتر از جمعیتهای دیگر است. ما یک میلیارد جمعیت مسْلم تقریباً- داریم، و با همه چیز همه خزائن ارضی و همه زمینهای وسیع، اگر ما همه با هم بودیم و اجتماع داشتیم، یک قدرت بزرگی را ایجاد می‏کردیم که تمام قدرتها در مقابلش هیچ بود.

ما همه چیز داریم، لکن نگذاشتند آنهایی که با تبلیغات و با سایر کارها مانع از رشد ما شدند، مانع از رشد طبیعی ما شدند؛ نگذاشتند که ما استفاده بکنیم از مواهب الهی، استفاده بکنیم از مواهب معنوی الهی، از مواهب مادی الهی. اگر همه مسلمین مجتمع می‏شدند بر عمل کردن به همین یک آیه، غلبه می‏کردند بر همه جا. حالا ما باید با هم مجتمع باشیم. اعتصام بحبل اللَّه، عمل به کتاب خداست. اگر در این معنا مجتمع باشیم و متفرق نباشیم، هر کسی از یک طرف نرود، امروز می‏بینید که تبلیغات زیاد، الآن در این کشور هست.

شما دیدید که یک اجتماعی، یک وحدت کلمه، چه معجزی برای ما آورد. قدرتهای بزرگ را در هم شکست. و آنها هم احساس کردند که یک همچو قدرتی در اسلام هست که یک مملکتی که هیچ ندارد و هیچ قدرت نظامی ندارد بر همه قدرتهای نظامی غلبه کرد. زن و مردش در خیابانها و در کوچه‏ها ریختند و مخالفت کردند و پیش بردند، آنها هم احساس کردند این معنا را. الآن نویسنده‏هاشان، گویندگانشان، تبلیغات دامنه‏دارشان، در ایران و در خارج ایران، برای این است که نگذارند این اجتماع محفوظ بماند و ایجاد تفرقه می‏کنند. به راههای مختلف، از هر راهی که عقلشان می‏رسد، شیطنتشان اقتضا می‏کند، از آن راه مشغول به تبلیغات می‏شوند و خرابکاری.

از جمله خرابکاریهایی که اینها می‏کنند؛ این است که ایجاد یأس می‏کنند در ملت. دنبال این و آن می‏افتند که «خوب، خانه شما ندارید، حالا جمهوری اسلامی شد، پس کو خانه شما؟ پس چه شد آن خانه‏ها. جمهوری اسلامی [شد] زراعتتان چه شد؟ جمهوری اسلامی شد، کارتان چه شد؟»

اینها همه برای این است که نگذارند جمهوری اسلامی باشد. جواب این است که جمهوری اسلامی آن محتوایی که باید داشته باشد تا حالا نشده. جمهوری اسلامی هست؛ یعنی نظام را به هم زدید شما، نظام دیگر پیدا شد، لکن مهلت ندادند این مَفْسَده جوها، و این انگلهایی که برای دیگران کار می‏کنند و می‏خواهند نگذارند ملت ما به سعادتش برسد. اینها نمی‏گذارند که محتوای جمهوری اسلامی پیاده بشود. اینها برای همین قانون اساسی این قدر فعالیت می‏کنند که نشود این. اینها از گذشتن این قانون اساسی از رأی عمومی وحشت دارند، چنانچه وحشت داشتند از رفراندم. اینها از اسلام وحشت دارند و می‏خواهند نشود. یک وقت با زور می‏خواستند نشود و نمی‏گذاشتند در زمان رژیم سابق، حالا با حیله می‏خواهند نگذارند، ایجاد یأس بکنند در ملت که «چه شد؟ آنی که شما خواستید که نشد». و حال آنکه آنی که ملت خواست شد.

ملت، آزادی می‏خواست، الآن آزاد است. و استقلال می‏خواست، الآن مستقل است. هیچ حکومتی بر او نمی‏تواند [حکم‏] بکند. همان امریکا و همه قدرتش؛ یک عدّه جوان می‏روند می‏ریزند، [سفارتش‏] را می‏گیرند، و مفسده‏جوئیها را می‏گیرند و قبضه می‏کنند آن لانه فساد را و نمی‏تواند امریکا کاری بکند در اینجا. این استقلال ماست. و حکومت اسلامی هم می‏خواستید، جمهوری اسلامی می‏خواستید، آن هم به حسب رأی خودتان شده است. آنکه نشده است محتوای جمهوری اسلامی است- که پیاده شدن همه احکامی [است‏] که در اسلام هست و در جمهوری اسلامی باید باشد- او البته وقت می‏خواهد، وقتش طولانی باید باشد.

یک چیزی که در پنجاه و چند سال اقلًّا و- 2500 سال- تربیتهای فاسدی بوده است، تبلیغات فاسدی بوده است، مغزها را یک مغز دیگر کردند، تا آمده اینها تبدیل بشود به یک انسان اسلامی. طولانی است این، لکن ملت ما نباید زن و مردش، خانمش و آقایش نباید مأیوس بشود. یأس از جنود ابلیس است. باید با قوّه و قدرت پیش بروید، شما پیش بردید، و پیش می‏برید ان شاء اللَّه.

و امیدوارم که این حکومت اسلامی به آن معنایی که در صدر اسلام، پیغمبر اسلام می‏خواسته است به آن معنا تحقق پیدا بکند، تا اینکه همه مسلمین و همه اهالی محترم مملکت ما با سعادت و سلامت در دنیا و آخرت باشند.» (صحیفه امام، ج‏10، ص: 530 ـ 536)

ـ نامه به حضرت آیت اللَّه حاج سید شهاب الدین مرعشی نجفی در پاسخ نامه ایشان (1359)

«بسم‏اللَّه الرحمن الرحیم‏

حضرت آیت‏اللَّه آقای حاج سید شهاب‏الدین مرعشی نجفی- دامت برکاته‏

مرقوم محترم که حاکی از صحت مزاج شریف بود واصل گردید. از خدای تعالی ادامه توفیقات و سلامتی آن حضرت را مسئلت دارم. درباره موضوعی که مرقوم فرموده‏اید قبلًا نیز در این‏باره تذکراتی داده بودند و اطلاعاتی در این زمینه داشتم و در مورد رفع این نگرانی و مشکل سفارشاتی نیز به مسئولین شده و در فرصتهای بعدی نیز ان‏شاءاللَّه تعالی تذکر داده خواهد شد. امید است در مواقع استجابت دعا اینجانب را فراموش ننمایید.

والسلام علیکم و رحمةاللَّه‏ 28 ذیحجه 1400

روح‏اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 664)

ـ سخنرانی در جمع مسلمانان پاکستانیغ سکوت مسلمین در مقابل تجاوزات عراق (1359)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

با تشکر از حضور آقایان در اینجا و امیدواری به اینکه خداوند زیارت آقایان را و سایر حجاج محترم را قبول کند، عرض می‏کنم که شما موفق شدید به زیارت خانه‏ای که خداوند برای ناس قرار داده است و اول بیتی است که خداوند برای همه مردم قرار داده است و فرموده است که‏ إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ.^[27] این دلیل بر این است که، یکی از ادله این است که خدای تبارک و تعالی همه عالم را دعوت فرموده است به اسلام و این خانه را برای تمام عالم از زمان بعثت تا آخر برای همه قرار داده است.

این خانه ناس است. شخصی یا اشخاصی یا گروهی یا طوایف خاصی این طور نیست که اولی باشند به خانه خدا از دیگر ناس. همه مردم، آنهایی که در سراسر دنیا هستند، در مشارق ارض و مغارب ارض، مکلف هستند که مسلم بشوند و در این خانه که قرار داده شده است از برای ناس، مجتمع بشوند و زیارت کنند آن بیت مقدس را. عقلا و علمای اسلام از صدر اسلام تا کنون کوشش کردند برای اینکه مسلمین همه با هم مجتمع باشند و همه ید واحد باشند بر غیر مسلمین. در هر جا که مسلمی پیدا بشود باید با سایر مسلمین تفاهم کنند و این یک مطلبی است که خدای تبارک و تعالی در قرآن کریم سفارش کرده است.^[28] و پیغمبر اکرم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- سفارش فرموده است‏^[29] و ائمه مسلمین سفارش فرموده‏اند و علمای بیدار اسلام دنبال این امر را گرفته و کوشش کرده‏اند به اینکه مسلمین را در تحت لوای اسلام به وحدت و یگانگی دعوت کنند.

مع الأسف، بعض از عناصر منحرف، از عناصری که به اسلام اعتقاد هم ندارند، با ادعای خالی از حقیقت اسلام کوشش دارند به اینکه اسلام را در عربیت خالص کنند.

گزارشی که در یکی- دو روز پیش از خبرگزاریها رسید به ما، این بود که صدام حسین در مجلس غیر قانونی خودشان صحبتهای متفرقه‏ای کرده است و اراجیفی بافته است. از آن جمله اینکه «فارس مسلم نیست؛ به دلیل اینکه قرآن عربی است. پیغمبر عرب بوده است و اسلام مال عرب است»؛ به منطق این آدم منحرف که از اسلام بی‏اطلاع است، و از آن جمله اعرابی است که خدای تبارک و تعالی، فرموده است: أَشَدُّ کُفْراً وَ نِفاقاً وَ أَجْدَرُ أَلَّا یَعْلَمُوا حُدُودَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ‏^[30] این، سزاوارترند این طور اشخاص از اینکه حدود خدا را و احکام خدا را نشناسند. به منطق این آدمی که اعتقاد به اسلام هم ندارد، شما آقایان که به مکه مشرف شدید مسلم نبودید و تمام مسلمین دنیا که در شرق و غرب زمین هستند مسلمان نیستند؛ فارس مسلمان نیست، ترک مسلمان نیست، بلوچ مسلمان نیست، پاکستانی مسلمان نیست، مسلمانان هندوستان مسلمان نیستند، اندونزی‏ها مسلمان نیستند. مسلمانی فقط منحصر به عرب است! نظیر عفلق، نظیر صدام و نظیر حزب بعث عراق! این منطق یک آدمی است که از اسلام بی‏اطلاع است، از قرآن بی‏اطلاع است. ضرورت مسلمین است که پیغمبر اسلام آخر نبیین است و مبعوث شده است بر تمام بشر در مشارق ارض و مغارب ارض. قرآن کریم حکایت می‏کند که اسلام مال تمام طوایف هست. هر کس به او رسید باید ایمان بیاورد. و روایات از رسول اکرم این است که اسلام برای همه هست.

و این آدم اگر تا حالا هم فرض کنید- به فرض غلط- که مسلم است، برای این کلمه از اسلام بیرون رفته است؛ برای اینکه خلاف ضرورت مسلمین و خلاف قرآن کریم و خلاف رسول اکرم گفته است.

ما سالهای طولانی است که دنبال این هستیم که مسلمین را با هم همقدم و همکلام و مجتمع کنیم؛ برای اینکه تمام گرفتاریهایی که مسلمین دارند و به دست قدرتهای اجنبی؛ آنهایی که می‏خواهند از بلاد مسلمین بهره‏گیری کنند، آنهایی که می‏خواهند ذخایر مسلمین را ببرند، آنهایی که می‏خواهند دولتهای اسلامی را در زیر یوغ سلطنت خودشان قرار بدهند، اینها کوشش کرده‏اند خودشان و عمالشان به اینکه تفرقه بین مسلمین ایجاد کنند. این کلام خبیث همان کلامی است که آنها می‏خواهند که عرب را یک طرف قرار بدهند و همه مسلمین را در طرف دیگر؛ فقط عرب مسْلم است، پاکستانی مسْلم نیست، ایرانی مسلم نیست، عرب، عرب مسلم واقعی است! اینها همه باید- به حسب قولی که او باز در یک کلامش گفته است- اینها باید آقایی عرب را بپذیرند. این بر خلاف اسلام است، بر خلاف دستورات قرآن است. قرآن کریم میزان را تقوا قرار داده است و فرموده است: إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ‏^[31] و صدام میزان را عربیت قرار داده است؛ عربیت، چه عربیتی باشد که مثل عفلق و امثال صدام باشد و چه سایرین، این بر خلاف موازین اسلام و بر خلاف ضرورت مسلمین است. این همان معنایی است که ابرقدرتها می‏خواهند که قشرها را از هم جدا کنند، عرب را از غیر عرب جدا کنند، عرب را در یک طرف قرار بدهند و عجم را در یک طرف دیگر. در بین خود عرب هم می‏خواهند که طوایف مختلف را از هم جدا کنند و در بین عجم هم که سایر مسلمین هستند می‏خواهند که اینها را از هم جدا کنند؛ اینها مأمور این هستند، محمد رضا مأمور این معنا بود که اینها را از هم جدا کند. کسانی که این معنا را می‏گویند و این معنا را تعقیب می‏کنند، اینها همان مأمورینی هستند که مقاصد پلید اجنبیها را که مسلمین را می‏خواهند از هم مفترق کنند اجرا می‏کنند.

مسلمین باید یدِ واحده بر ماسِوایشان باشند. وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکُمْ‏^[32] قرآن شریف دستور داده است که اگر یک طایفه‏ای از مسلمین بر طایفه دیگر بغی کردند و تعدی کردند، بر همه مسلمین واجب است که بر ضد او قیام کنند؛ فضلًا، از اینکه غیر مسلم بَغی کند بر مسلم.^[33] اگر یک طایفه‏ای از کفار هجوم بیاورند به مملکت اسلامی، تکلیف همه مسلمین است که به او هجوم بیاورند و او را از صفحه روزگار نابود کنند. چه شده است که مسلمین در این امری که همه می‏دانند، تمام کسانی که اطلاع دارند از منطقه، می‏دانند که دولت جابر صدام و بعث ناگهان بدون هیچ مقدمه حمله کرده است به ایران از طرف دریا و از طرف هوا، از طرف زمین و بدون اینکه دولت متوجه بشود بعضی از بلاد ایران را غصب کرده است و بعضی از سرزمینها. آن روزی که مطلع شد ایران، جلویش را گرفت و بحمد اللَّه به قدری صدمه بر او وارد کرده است و بر جنود او وارد کرده است که برگرداندن به اصل اول محتاج به سالهای طولانی است. و این هجوم ناجوانمردانه، کشور عراق را به تباهی کشانده و می‏کشاند و سرمایه‏هایی که باید صرف بشود در راه ترویج اسلام، اینها را صرف کرده‏اند در راه جنگ. ما بادی‏^[34] به جنگ نبودیم و نیستیم، لکن اگر کسی تعدی بکند دهان او را خُرد می‏کنیم. ابتدا از آنها بوده است و لهذا، در مملکت ما این واقعه واقع شده است. اگر ما بادی بودیم، خوب بود اول ما رفته باشیم یکی از دهات آنجا را گرفته باشیم و آنها آمده باشند و ما را عقب زده باشند. ادعای اینکه ما مدتهاست- صدام در این نطق خبیثش گفته است که- «ما مدتها با دولت ایران صحبتها کردیم، رفت و آمد کردیم و خواستیم تفاهم کنیم و دولت ایران قبول نکرده است و ما ملزم شدیم که به دولت ایران [حمله نماییم‏] و آنها- دولت ایران- پاسگاههای ما را در مرز خراب کردند و چقدر از پاسگاههای ما را خراب کرده‏اند» و از قبیل این اراجیف. دولت ایران قبل از حمله عراق حتی یک وجب در ملک آنها، در مملکت آنها نرفته است و بنا هم نیست که برود و یک پاسگاه از آنها خراب نکرده است، لکن بعد از آنکه آنها حمله کردند و مردم ایران را، مردم عادی ایران را با توپهای دورزن و با موشکهای زمین به زمین خانه‏ها را خراب کرده‏اند، زن و بچه‏های مردم را کشتند و همه شرارتها را کردند، البته دفاع بر هر مسلمی، بر هر انسانی دفاع واجب است. و ما به حسَب امر خدا دفاع کردیم از خودمان و دفاع از اسلام، نه دفاع از کشور خودمان فقط.

صدام کسی است که تابع «عفلق» ها هست و آنها حزبشان اسلام را منافی می‏دانند با وضعیت خودشان؛ دشمن اسلام هستند آنها. اینکه می‏گوید حسین بن علی- سلام اللَّه علیه- چه، این همان آدمی است که زوار حسین بن علی را دسته جمعی اعدام کرده است و به حبس کشانده است.

این همان آدمی است که مرقد مطهر حضرت امیر را به امر او به گلوله بستند که گلوله‏هایی که خراب کرده بود یک جایی از، سوراخ کرده بود، یک جایی از دیوار را به من نشان دادند. اینها همانها هستند که علمای بزرگ اسلام را چه از طایفه سنی و چه از طایفه شیعه گرفتار کردند و حبس کردند و شهید کردند. اینها از اسلام بویی نبردند و حالا دعوی اسلامیت می‏کند و می‏گوید من مسلم هستم! ایشان از همان اعرابی است که خدای تبارک و تعالی فرموده است اینها از اسلام و حدود اسلام بی‏اطلاع هستند. چه شده است که مسلمین توجه ندارند به این معنا؟ چرا این مسائلی که در ایران واقع شده است و این مسائلی که به مملکت ما وارد شده است و آن طور بچه‏ها و کوچکها و زنها و مردها را اینها قتل عام کرده‏اند، بر خلاف موازین بین المللی و بر خلاف موازین جنگ به جاهای مسکونی حمله کردند، چرا مسلمین در این مطلب هیچ توجهی ندارند؟ چرا ساکت هستند؟ خدای تبارک و تعالی امر فرموده است که باید جنگ کنند با این. حالا جنگ نمی‏کنند لا اقل تبلیغ کنند، ساکت نباشند. چرا رادیوهای بلاد مسلمین ساکتند در این موضوع؟ چرا مسلمین ساکتند و توجه ندارند که اگر جمهوری اسلام در ایران- خدای نخواسته- شکست بخورد اسلام شکست خورده است؟ چرا توجه ندارند که ابرقدرتها از اسلام می‏ترسند و مخالفتشان با ایران به واسطه این است که می‏ترسند اسلام در سایر بلاد رشد کند و همین معنایی که در ایران شده است در جاهای دیگر بشود؟

مسلمین را چه شده است که در این مسائل که مربوط به اسلام است و مربوط به حیثیت مسلمین است ساکت نشسته‏اند، تماشاچی شده‏اند؟ ما احتیاج به کمکهای جندی و کمکهای ارتشی نداریم و ما خودمان حساب اینها را پاک خواهیم کرد، لکن تأسف دارد که مسلمین بی‏توجه هستند به این مسائل اسلامی، بی‏توجه هستند به قرآن کریم.

عمل نمی‏کنند به صریح قرآن کریم که فرموده است که «اگر یک طایفه‏ای و لو مسلم باشد اگر حمله کرد بر طایفه دیگر از مسلمین، بر مسلمین لازم است که از آن طایفه مظلوم دفاع کنند.»^[35] چرا خبرگزاریهای خودشان را نمی‏فرستند و ببینند مسائلی که در ایران واقع شده است، مصائبی که در ایران واقع شده است؟ و چرا اگر خبرگزاریهایی باشد و اطلاع بدهد به آنها، در رادیوهای آنها منعکس نمی‏شود؟ این سکوت مرگبار چیست که در مسلمین است؟ شما گمان می‏کنید که مطرح عراق و ایران است و صدام است و مملکت ایران؟ قضیه این نیست، مطرح اسلام است، نه مطرح یک کشور. مطرح تمام کشورهای اسلامی است، مطرح مستضعفین جهانند.

آن چیزی که آنها می‏خواهند این است که مسلمین متفرق باشند و آنها حکومت کنند به این مسلمین، آنها تمام جوانهای ما را به تباهی بکشند، دانشگاههای ما را دانشگاههای استعماری قرار بدهند، اقتصاد ما را وابسته کنند، ارتش ما را وابسته کنند. آنها به ایران فقط نظر ندارند، آنها به همه بلاد مسلمین، به همه بلادی که تحت سلطه اسلام باید باشد آنها نظر دارند، لکن می‏بینند که اگر یک میلیارد مسلم با هم مجتمع بشود و آن معنایی که در 35 میلیون جمعیت ایران تحقق پیدا کرد و ضربه زد به آنها، آن چنان ضربه‏ای که تا آخر سر خودشان را نمی‏توانند بلند بکنند، اگر، یک میلیارد جمعیت مسلمین این طور بشوند چه خواهد شد! آنها برای جلوگیری از این معناست که این جنگها را بپا می‏کنند. چرا باید دولتهای اسلامی این طور از هم منفصل باشند و جدا باشند؟ چرا باید دولتهای اسلامی توجه به مسائل اجتماعی و سیاسی اسلام نداشته باشند؟ چرا باید ممالک اسلامی توجه نداشته باشند که نقطه نظر آنها اسلام است نه ایران، ملتها همه توجه دارند، چرا دولتها توجه ندارند؟ تا کی باید ما و دولتهای ما تحت سلطه اجانب باشیم؟ تا کی باید مستشاران امریکا و شوروی به ما حکومت کنند؟ تا کی باید یک گروهبان شوروی، یک گروهبان انگلیسی، یک گروهبان امریکایی بیاید و به ارتش ما حکومت کند؟ ما آنها را بیرون کردیم، شما هم بیرون کنید، سایر ممالک اسلامی هم بیرون کنند. ما آنهایی که تشتت ایجاد می‏کنند در ایران به جای خودشان نشانده‏ایم و می‏نشانیم. سایر ممالک اسلامی هم مکلفند به اینکه آنهایی که بر خلاف اسلام، بر خلاف دستور قرآن، بر خلاف دستورات نبی اسلام ایجاد تشتت می‏کنند، آنها را بگیرند و بیرون کنند و از بین ببرند. چرا نشسته‏ایم ما؟ چرا مسلمین نشسته‏اند؟ چرا نهضت نمی‏کنند؟ چرا قیام نمی‏کنند مسلمین بر ضد مستکبرین؟ چرا مستضعفین جهان قیام نمی‏کنند بر ضد مستکبرین؟ سیاههای امریکا ما را تأیید کردند، لکن دولتهای اسلامی اکثراً تأیید نکردند. ملتها در هر جا بودند ما را تأیید کردند. مسلمین ملتهایشان در هر جا بود ما را تأیید کردند و این دولت غاصب بعث را، بعث عراق را محکوم کردند، لکن دولتها این کار را نکردند. چه شده است دولتها را؟

چرا باید تا آخر اینها تحت فشار ظلم ابرقدرتها تسلیم بشوند؟ چرا باید افغانستان را آن طور کنند و مسلمین نشسته باشند؟ چرا باید ایران را این طور کنند و مسلمین ساکت باشند؟ نشسته‏اند که یکی یکی اینها را از بین ببرند، نوبت بعدی بشود؟

این خطری است برای مسلمین. من اعلام خطر می‏کنم برای مسلمین و برای اسلام با این وضعی که دولتها دارند. آنها کنار نشسته‏اند و شماها را به هم می‏ریزند. دولتها را با هم به جنگ وامی‏دارند و استفاده را خودشان می‏کنند. چرا مطالعه نمی‏کنید در امر اسلام و در امر سرنوشتهای مسلمین؟ تا کی ما باید زیر سلطه اجانب باشیم و تا کی ممالک ما باید در تحت تاخت و تاز آنها باشد؟ چرا از خواب بیدار نمی‏شوند مسلمانها؟ مشکل مهم، دولتهای اسلامی هستند. باید دولتها بیدار بشوند. اگر دولتها بیدار بشوند مشکلات مسلمین رفع می‏شود، با هم تفاهم می‏کنند، لکن دستهایی در کار است که نمی‏گذارد؛ مأمورینی آنها دارند که نمی‏گذارند این کار بشود. من از خدای تبارک و تعالی می‏خواهم که همه مسلمین را بیدار کند و همه را در تحت لوای اسلام قرار بدهد. و همه را با هم مجتمع کند و مسائل اسلامی را درست مطالعه کنند و مسائل اسلامی را بین خودشان حل کنند.

و السلام علیکم و رحمة اللَّه.» (صحیفه امام، ج‏13، ص: 337 ـ 341)

ـ نامه به فقهای شورای نگهبان در مورد اصلاحیه قانون انتخابات خبرگان (1361)

[محضر مقدس حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران- مد ظله العالی‏

پس از عرض تحیات به استحضار عالی می‏رساند که قانون انتخابات مجلس خبرگان مجدداً مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به جمعیت کل کشور نسبت به ماده یکم که مربوط به تعداد خبرگان می‏باشد تجدید نظر به عمل آمد و به صورت ذیل اصلاح گردید.

فصل اول- تعداد خبرگان‏

ماده یکم- تعداد خبرگان برای هر استان یک نفر می‏باشد مگر در استانهایی که بیش از پانصد هزار نفر جمعیت دارد که به نسبت هر پانصد هزار نفر یک نماینده افزوده خواهد شد.

تبصره- در استانهایی که پس از طرح هر پانصد هزار باقیمانده جمعیت کل آن به پانصد هزار نمی‏رسد و از دویست و پنجاه هزار تجاوز می‏نماید برای آن هم یک نماینده اضافه خواهد شد.

تمنا داریم پس از مطالعه در صورت استصواب رأی مبارک مراتب را تأیید و ذیل آن را توشیح فرمایید.

فقهای شورای نگهبان: لطف اللَّه صافی، محمد رضا مهدوی کنی، ابو القاسم خزعلی، احمد جنتی، غلام رضا رضوانی، یوسف صانعی.].

بسمه تعالی‏

مورد تأیید است. ان شاء اللَّه تعالی موفق باشید.

16/ 8/ 61

روح اللَّه الموسوی الخمینی.» (صحیفه امام، ج‏17، ص: 88)