شهادت یازدهمین امام و آغاز ولایت مهدی(عج)
حسن پویا
امام حسن عسکری(ع) یازدهمین امام معصوم از سلاله پاک امامان شیعه میباشد. ایشان را به امام زکی،هادی و نقی لقب داده اند و از آنجا که همچون پدر در محل عسکر و لشکرگاه(شهر نظامی) در سامرا زندگی میکرد، به عسکری معروف گشت و چون از نوادگان امام رضا(ع) بود، ابن الرضا نیز خوانده میشود. ایشان در هشتم ربیع الاول سال 260 در سنین جوانی به دستور معتمد عباسی مسموم و به شهادت رسید.
امام عسکری(ع) همچوم سایر ائمه معصومین(ع) از خصایص ویژه ای همچون علم و دانش، سخاوت، عصمت، شجاعت و امثال آن برخوردار بود، چنانکه همگان بر جایگاه هایشان اذعان داشتند و وی را بر این صفات ارزشمند می ستودند.
به اعتقاد امام خمینی، کاملترین انسانها، ائمه(ع) هستند و در این باره میفرماید:
والعصر، إنّ الانسان لَفی خُسر، عصر هم محتمل است که در این زمان حضرت مهدی(سلام الله علیه) باشد، یا انسان کامل باشد که مصداق بزرگش رسول اکرم و ائمه هدی، و در عصر ما حضرت مهدی(سلام الله علیه) است. (صحیفه امام، ج 12، ص 423)
امام خمینی با استناد به روایتی از تفسیر برهان، ذیل سوره مبارکه فجر: «والفجر و لیال عشر»، منظور از لیالی دهگانه را امام حسن مجتبی(ع) تا امام حسن عسکری میداند:
و می فرماید در روایتی، «لیالی عشر» به ائمه طاهرین از حسن تا حسن تفسیر شده است؛ و این یکی از مراتب «لیله القدر» است. (آداب الصلوه، ص 330)
در سال 254 قمری، امام حسن عسکری(ع) بعد از شهادت پدر بزرگوارش امام هادی(ع) امامت و هدایت مردم را به عهده گرفت و لکن دوران آن بسیار کوتاه بود و در عین حال که در میان عسکر در محاصره بود ولی راویان بسیاری از طریق مکاتبه، احادیث فراوانی از ایشان نقل کرده اند. نظارت حضرت بر امور مسلمین و توجه به آنان از دیگر ویژگیهای امام عسکری(ع) است، تا آنجا که شخصی به نام کِندی که در صدد تألیف کتابی جهت نشان دادن تناقضات قرآن برمی آید، با راهنمایی و هدایت حضرت به اشتباه خود پی می برد و نوشته های خود را محو می کند.
و یا اینکه حضرت در توقیعات خود به شبهات مردم پاسخ میگوید و در مواردی ضرورت وجود حجت خدا در زمین را یادآور میشود.
امام خمینی در تحلیل اینکه چرا امام(ع) را از مدینه به سامرا فراخواندند و ایشان را در محاصره لشکر قرار دادند میفرماید:
میگویند مردی که از [مدینه] برمیدارد امام- علیه السلام- را میآورد در اینجا، یا حضرت عسکری را در سامرا چندین سال نگه میدارد و تحت فشار و در نظام، در عَسْکر ... در جُند ایشان را نگه میدارد و محبوس است امام- علیه السلام- در آنجا. این از باب این [بود] که نماز میخواست بخواند؟ خوب ...، خود آنها هم نماز میخواندند، به نماز چه کار داشتند؟ چون امام- علیه السلام- پسر پیغمبر بود، آن وقت پسر پیغمبر، خیلی هم [مورد احترام بود]؛ اگر پسر پیغمبر سر جای خودش مینشست و کار نداشت به مردم، چیزی نبود.(صحیفه امام، ج 4، ص 21)
همچنین حضرت امام در کتاب شریف شرح چهل حدیث خود در ذیل حدیث نهم، آنگاه که به نفاق و دوروئی و اقسام آن میپردازد، به زهد و دوری از دنیا و اخلاص در عمل اشاره میکند. سپس به حدیث مشهور امام عسکری(ع) که درکتاب احتجاج صدوق آمده است، میپردازد و به عالمان دین که جانشینان ائمه(ع) هستند، هشدار میدهد:
ای مدّعی ولایت از جانب ولیّ اللّه و خلافت از جانب رسول اللّه، صلّی اللّه علیه و آله، اگر مطابق حدیث شریف احتجاج هستی (صائنا لنفسه، حافظا لدینه، مخالفا علی هواه، مطیعا لأمر مولاه.) و اگر برگ شاخه ولایت و رسالتی و مایل به دنیا نیستی، و مایل به قرب سلاطین و اشراف و منزجر از مجالست با فقرا نیستی، اسمت مطابق با مسمّی و از حجج الهیه در بین مردم هستی، و الا در زمره علماء سوء و در زمره منافقان، و از طوایف دیگر که ذکر شد حالت بدتر و عملت زشتتر و روزگارت تباهتر است، زیرا که حجت بر علما تمامتر است.(چهل حدیث، ص 161-162)
اینک ماییم و زحمات و رنجهای امامان معصوم(ع) و حفظ دین خدا، رفتار و گفتار ما آنچنان که شایسته یک دیندار واقعی و شیعه علوی است، باید نشانگر راه و عمل ائمه(ع) باشد، و در روز شهادت امام عسکری(ع) که آغاز غیبت امام مهدی(ع)، هادی و راهنمای امت است، عهد و پیمان ببندیم که سالک راه آنان باشیم تا از منتظران واقعی حضرت که از بزرگترین عبادات است، قرار گیریم، انشاالله.