دیدگاه امام خمینی درباره
ضرورت حفظ عزت و کرامت در زیارت قبور ائمه(ع)
محمد رجائی نژاد
مقدمه
در آستانۀ اربعین حسینی هستیم و اوج عشق به پیاده‌روی اربعین. زیارت قبور اهل بیت (ع) و خاندان پیامبر اسلام(ص)، به‌ویژه زیارت امام حسین(ع) از آیین‌های اساسی مسلمانان شیعی مذهب بوده است؛ اما با وضعیت بیماری فراگیر و همه‌گیر کرونا، سفارش مراجع آگاه و بزرگان مذهبی و مسئولان کشوری بر نرفتن به زیارت‌گاه‌ها و برگزار نکردن پیارده‌روی اربعین است. نه عراق و نه ایران آمادگی برگزاری این آیین‌ها را ندارند. با همۀ این سفارش‌ها برخی افراطیون مذهبیِ ناآگاه، به هر بهانه و به هر شکلی قصد انجام آن را دارند. این‌که هدف آنها چیست؟ فعلاً کاری نداریم. اما این را همه می‌دانیم که سفارش ائمۀ معصومین بر زیارت و برگزاری آیین سوگواری، به‌ویژه برای امام حسین و یارانش، بی‌حساب و کتاب و بی‌قائده نبوده است. صواب و ثواب آن در راستای حفظ عزت و کرامت انسانی بوده است.
حفظ عزت و کرامت اصل اساسی زیارت
منکر فضیلت و ارزش اخروی و دنیوی زیارت قبور ائمه و پیاده‌روی اربعین نیستیم، اما همان ائمه(ع) که بر فضیلت و اهمیت این آیین‌ها سفارش کرده‌اند؛ بر حفظ عزت و کرامت انسانی پیشتر و بیشتر تأکید کرده‌اند. هدف نهایی و اصلی قیام حسینی همان هدف رسول اکرم (ص)، یعنی نجات مردم از تاریکی جهل و راه‌نمایی ایشان به سوی نور و روشنایی و کرامت انسانی بوده است. برای همین در زیارت اربعین می‌خوانیم: «وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلَالَةِ.»
حال، اگر وضعیت به‌گونه‌ای شود که حضور در زیارت و پیارده‌روی اربعین به هر دلیلی میسر نباشد و یا با موانع و سختی انجام بگیرد و باسربلندی و کرامت انسانی همراه نباشد! آیا باز باید به هر شکل و راهی، راهی پیاده‌روی و زیارت شد؟
دیدگاه امام خمینی
عاشورا و کربلا در نگاه امام خمینی جایگاه ویژه‌ای دارد. سوگواری و گریه بر امام حسین را یکی از بالاترین و بهترین کارها می‌دانست که اجر و ثواب بسیاری دارد. انقلاب اسلامی را الهام گرفته از آن می‌دانست. قیام خود را برگرفته از قیام سیدالشهدا (ع) معرفی و به آن افتخار می‌کرد. خود بر زیارت ائمه(ع) مقید بود و بر آن سفارش کرده است و...
بااین‌حال، زیارتی که با سرافرازی و عزت باشد، نه با ذلت! نه برخلاف قوانین کشوری و با زیرپا گذاشتن مقررات معین شده!
یکی از شاگردان امام نقل می‌کند: «گاهی برخی از طلاب و روحانیون ایرانی از راه آبادان به‌گونه غیررسمی و غیرقانونی و بدون ویزا و با سختی و خطر وارد عراق می‌شدند. هر لحظه ممکن بود در هر دو طرف مرز گرفتار مأموران شده و اهانت و توهین ببینند. حضرت امام که متوجه شدند، فرمودند: «زیارت امام حسین(ع) به هیچ‌وجه شایسته نیست که با این ذلت و خواری توأم باشد.» (کتاب صحیفه دل 1، ص 73)