انقلاب اسلامی وعزاداری امام حسین

انقلاب اسلامی وعزاداری امام حسین

مهدی حاضری

با آغاز انقلاب اسلامی در ایران، محرم و عزاداری رنگ و بویی دیگر گرفت و حضرت امام از این پتانسیل موجود در فرهنگ شیعه نهایت استفاده را برده و در تقویت و اصلاح آن نیز سعی بلیغ داشت. ایشان از همان شروع مبارزه در سال 1342 مبنای حرکت و قیام خود را بر پایه محرم و عاشورا بنا نهاد، حضرت امام بعد از تهاجم نیرهای امنیتی شاه به مدرسه فیضیه در دوم فروردین 1342 مصادف با 25شوال و روز شهادت امام صادق(ع) به تعدادی از شاگردان خود  که برای تبلیغ در ایام محرم به اقصی نقاط کشور می رفتند توصیه کرد در منابر خود علیه رژیم شاه صحبت کرده و نقشه های استعماری آمریکا و اسرائیل را برای مردم توضیح دهند.

 همچنین چند تن از روسای هیئت های عزادرای  تهران را فراخوانده از آنان درخواست کرد در اشعار و مراثی خود به حمله به فیضیه اشاره کرده و در برگزاری مراسم عزاداری با هم هماهنگ عمل کنند که این موضوع منجر به تشکیل مجموعه هیئت های موتلفه شد و مرحوم شهید حاج مهدی عراقی و دوستانش توانستند راهپیمایی عظیم عاشورا در سیزدهم خرداد 1342 را در تهران با هماهنگی مرحوم شهید طیب حاج رضایی راه اندازند و خود حضرت امام نیز با استفاده از شور و هیجان مردم در روز عاشورا، سخنرانی مهم و تاریخی خود را در عصر آن روز در مدرسه فیضیه انجام داد که منجر به زندان و حصر ایشان گردید.

در طول دوران چهارده سال  تبعید حضرت امام، ماه های محرم و صفر بهترین فرصتی بود که روحانیون مبارز و طرفداران حضرت امام با رفتن به اقصی نقاط کشور به تبیین و تشریح دیدگاه های حضرت امام و افشای  ظلم و فساد موجود در کشور با استفاده از حوادث تاریخ اسلام و مصیبت های وارده به امام حسین (ع) و یارانش بپردازند.

در سال 1357 نیز ایام محرم با توصیه ها و اعلامیه های مکرر حضرت امام از پاریس همراه بود و مصادف با اوج گیری تظاهرات مردمی و اعتصابات سراسری خصوصا اعتصاب کارکنان شرکت نفت شد که کمر رژیم را شکست و در نهایت با برگزاری تظاهرات عظیم مردم تهران در روزهای تاسوعا و عاشورا به سمت میدان شهیاد (آزادی) که محمد رضا شاه پهلوی از داخل هلی کوپتر شاهد و ناظر آن بود. این تظاهرات تبدیل به رفراندوم پایان رژیم شاهنشاهی گردید و شاه از همان زمان دریافت دیگر توان باقی ماندن بر قدرت را ندارد.

پس از پیروزی انقلاب و همزمان با شروع حوادث کردستان و در ادامه آن با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، حضرت امام توانست با الهام از رشادت  امام حسین (ع) و یارانش در کربلا و تزریق روحیه شهادت طلبی، جوانان را تشویق به حضور در صحنه رزم نموده و پدران و مادران و همسران آنان را آماده پذیرش همه نوع ایثار و فداکاری نماید، با ارشادات حضرت امام، نمادهای کربلا عناوین عملیات ها و قرارگاه ها و اسامی لشکرها و تیپهای متشکل از رزمندگان و بسیجیانی شد که جز عشق رسیدن به کربلا و شهادت در راه اسلام هدف دیگری نداشتند. قرارگاه کربلا، لشکر عاشورا، لشکر امام حسین، لشکر ثارالله، لشکر کربلا، لشکر حضرت عباس، عملیات محرم، سلسله عملیات های کربلا، کاروان عظیم راهیان کربلا و... همگی از نمونه های بارز نقش فرهنگ عاشورا در جبهه ها بود.

حضرت امام همواره بر ترویج فرهنگ عاشورا و حفظ عزاداری و سینه زنی به شیوه سنتی اصرار و تاکید زیادی داشته و خودشان هرسال مجلسی در حسینیه جماران برپا داشته و از روضه خوان قدیمی خود مرحوم حجه الاسلام والمسلمین حاج سید محمد کوثری دعوت می کردند در آنجا به روضه خوانی بپردازد. ایشان در همه این مجالس به احترام اباعبدالله(ع) بر روی زمین نشسته و در مقابل دوربین ها در حالی که دستمال سفیدی در دست داشتند به شدت گریه می کردند به گونه ای که شانه هایشان تکان می خورد. این برنامه قریب به ده سال یعنی تا آخرین سال حیات ایشان ادامه داشت و هرگز حاضر نشدند علی رغم ناتوانی جسمی و مشقت زیادی که برای ایشان داشت در هنگام استماع روضه خوانی، بر روی مبل بنشینند.

ایشان سال1357 در زمان حضور در نوفل لوشاتو و در حضور خبرنگاران و میهمانان مختلف در آن کشور اروپایی نیز در ایام محرم از حجه الاسلام والمسلمین سید علی اکبر محتشمی خواسته بودند به همان سبک مرسوم سنتی، در آنجا روضه بخواند. حضرت امام به خواندن زیارت عاشورا در ماه محرم نیز توجه ویژه ای داشته و بنا بر آنچه در خاطرات یاران و نزدیکان امام نقل شده است ایشان مقید بودند در دهه اول محرم این زیارت را با همه مستحبات و حتی صد لعن و سلام آن بخوانند.

نکته ای که توجه به آن لازم است حضرت امام حساسیت زیادی به محتوای اشعار و مراثی و نوحه های هیئت های عزاداری داشته و همواره تاکید داشتند باید اشعار با محتوا و حماسی باشد و از خواندن مطالب سخیف و بی پایه و اساس نهی می کردند و اگر خطیب یا سخنران در مطالب خود مدح یا ثنایی از ایشان می کرد ناراحت شده و تذکر می دادند.

بنا برنقل رئیس دفتر امام مرحوم آیه الله محمد رضا توسلی، حضرت امام علی رغم اینکه به همه گروه ها و انجمن ها حتی اقلیت های دینی اجازه ملاقات می دادند، به مجموعه مداحان علی رغم درخواست های مکرر هرگز اجازه ملاقات ندادند و در دوره ایشان مداحی چندان رونقی نداشت و تنها اشخاصی نظیر آقایان صادق آهنگران و کویتی پور که بیشتر در جبهه ها اشعار حماسی می خواندند مورد توجه ایشان بوده و مقبولیت داشتند.