محمدکاظم تقوی
شهید بزرگ و بزرگوار دکتر مصطفی چمران (رضوان الله علیه) یکی از شخصیتهای برجسته و درخشان نیم قرن گذشته در عرصه جهاد و سیاست بوده که به ویژه در لبنان مظلوم و ایران سربلند، جهادی عارفانه و سیاستورزی از سر اخلاص داشته است.
او همان دانشآموز و دانشجوی نخبه و ممتازی بود که «رتبه اول» شدن، رفیق همیشگی دوران تحصیل او بود. چنانکه در کنار تحصیل موفق، معرفت دینی خود را با هدایتهای قرآنی و پای منبرهای مجاهد بزرگ آیتالله طالقانی(قدس سره) در مسجد هدایت پیگیر بود و در کنار تحصیل و اهتمام به معرفت و تربیت دینی در صحنه سیاستورزی ضد استعماری نهضت ملی کردن صنعت نفت و حوادث پس از آن بسیار فعال بود. عارف مجاهد و عالم عالی رتبه و دانشمند برجسته، دکتر چمران در رشته تخصصی تحصیلی خود در ایالات متحده آمریکا جایگاه بسیار برجستهای بهدست آورد. اما چنین دانشمندی، دانشگاهها و عالیترین پژوهشگاههای ممتاز و توأم با آرامش آمریکا را رها کرد و به یاری و کمک شیعیان مظلوم علی(ع) در سرزمین ابوذر ـ لبنان- شتافت و در کنار عالم روشنفکر و مجاهد روشنبین امام موسی صدر ملجأ و پناهگاه شیعیان لبنان شدند و آن محرومان محروم نگه داشته شده را یاری و دستگیری کردند و بذری را در آن سرزمین مستعد کاشتند که درخت تناور مقاومت اسلامی و حزبالله لبنان را نتیجه داده است.
فرمانده جنبش أمل و مجاهد صحنههای نبرد با اسرائیل و مزدوران او در جای جای جنوب لبنان، وقتی پیروزی انقلاب اسلامی ایران اتفاق افتاد، هیچ تعلقی نتوانست او را در لبنان نگه دارد و به همانگونه که بند تعلقات آمریکا مانع هجرت او به لبنان نشد، تعلقات معنوی لبنان نیز نتوانست مانع هجرت او به ایران شود. او که ممنوع از ورود به ایران طاغوتزده بود، اینک و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران اسلامی وارد شد و هجرت دیگری را در صفحه زندگی خود ثبت کرد، هجرتی که به جهاد عاشقانه او در کردستان قهرمان و خوزستان دلاور پیوند خورد و او که همواره از هرگونه «بند» و «وابستگی» وارسته بود، مناصب و صندلی وکالت و وزارت نیز نتوانست بندی بر پاهای چالاک او گردد. او که اکسیر «اخلاص» را ملکه جان خود کرده بود، جهاد مخلصانه وی در پاوه و خطه خونرنگ خوزستان، مُهر جاودانگی به نام و یاد او بخشید.
گرچه متأسفانه روزمرگی و گمگشتگی ما را از نگاه به سیمای نورانی این «مردان خدا» محروم کرده و از نعمت الگو قرار دادنشان در زندگی خودی و جمعی خود فاصله گرفتهایم، ولی غفلت ما سبب محرومیت خودمان میگردد نه اینکه بر چهره نورانی این مجاهد عارف و دانشمند مهاجر گردی بنشاند.
مرور پیام امام خمینی(س) به مناسبت شهادت شهید دکتر چمران (اعلی الله مقامه) گویای عظمت شخصیت آن عارف واصل میباشد. امام خمینی(س) او را «سردار پرافتخار اسلام و مجاهد بیدار و متعهد راه تعالی» توصیف میکند که شهادت او و پیوستنش به ملأ اعلی «انسانساز» است.
امام خمینی(س) که از کارنامه پرافتخار چمران عزیز خود در لبنان و ایران و کردستان و خوزستان ایران باخبر است مینویسد:
«چمران عزیز با عقیدة پاکِ خالصِ غیر وابسته به دستجات و گروههای سیاسی و عقیده به هدف بزرگ الهی، جهاد در راه آنرا از آغاز زندگی شروع و به آن ختم کرد».
هم این توصیف ویژه است و هم گواهی به مجاهدت در سراسر عمر با برکت ایشان و این که آغاز و انجامش چنین بوده است.
حضرت امام در وصف چمران شهید خود میگوید: « او در حیات با نور معرفت و پیوستگی به خدا قدم نهاد و در راه آن به جهاد برخاست و جان خود را نثار کرد. او با سرافرازی زیست و با سرافرازی شهید شد و به حق رسید».
امام خمینی(س) شهید چمران را هم «هنرمند» مینامد و هم یکی از «مردان خدا» و میگوید:
« هنر آن است که بیهیاهوهای سیاسی و خودنماییهای شیطانی برای خدا به جهاد برخیزد و خود را فدای هدف کند نه هوی؛ و این هنر مردان خداست».
توصیف عارف مجاهد و دانشمند شهید دکتر چمران در کلام امام خمینی(س)، بسی ارجمند و مایه مباهات و افتخار است؛ حضرت امام دو بار از آن شهید والا مقام با تعبیر «عزیز» یاد کرده است: «چمران عزیز» و «این مجاهد عزیز» چنانکه او را متصف به برخورداری از «عقیدة پاکِ خالص» دانسته است.
همچنین او را به داشتن «عقیده به هدف بزرگ الهی» و «جهاد در راه آن» عقیده معرفی کرد و مصداق انسان سالکی که سراسر عمر خود را صرف همین عقیده پاک و خالص و جهاد در راه آن نموده است «جهاد را در راه آن از آغاز زندگی شروع و با آن ختم کرد».
امام خمینی(س) چمران عزیز را هنرمندی معرفی کرد که هیچ زرق و برق فریبایی نتوانست در ایمان استوار او رخنه کند و یا نیت خالص و پاک از هرگونه آلودگی او را مکدّر سازد بلکه او بدون هیاهوهای سیاسی شخصیتهای مطرح در عرصه سیاست و اجتماع، در راه عقیده و ایمان خود به جهاد برخاست و از هرگونه خودنمایی شیطانی دور بود و اینگونه «خود را فدای هدف» کرد. «و این هنر مردان خداست».
رحمت و رضوان الهی نثار روح این شهید سرافراز و امام خمینی(س) باد.