امروز با امام: بیست ودوم خرداد

امروز با امام: بیست‌ودوم خرداد

ـ نامه تشکر به آقای محمدعلی انصاری اراکی؛ همراهی در قیام 15 خرداد (1343)

«بسمه تعالی‏

خدمت جناب مستطاب ثقة الاسلام خطیب محترم آقای آقا شیخ محمد علی انصاری اراکی- دامت افاضاته‏

به عرض می‏رساند، مرقومه شریفه که حاوی تفقد آن جناب بود موجب تشکر گردید. قبلًا نیز مرقومه‏ای از جنابعالی به همین مضمون از مدینه طیبه واصل گردید. از مساعی جمیله جنابعالی و خدمات زیادی که در جریانات اخیر به شریعت مقدسه فرموده‏اید مورد کمال تقدیر، و امید است ان شاء اللَّه تعالی مورد توجه حضرت بقیة اللَّه- عجل اللَّه فرجه الشریف- واقع گردیده و مأجور باشید. دوام توفیقات آن جناب را در اعلای کلمه طیبه اسلام از خدای تعالی خواستار و ملتمس دعا هستم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.» 0صحیفه امام، ج‏1، ص: 342)

ـ نامه به آقای جعفر صبوری؛ اعلام وصول وجوه شرعیه (1358)

«خدمت جناب مستطاب حجت الاسلام آقای حاج شیخ جعفر صبوری- دامت برکاته‏

مرقوم محترم واصل، و دو قطعه چک نیز که ضمیمه بود رسید و قبوض درخواستی ارسال گردید. از خدای تعالی ادامه توفیقات آن جناب را در راه ترویج شریعت مقدسه خواستارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.» (صحیفه امام، ج‏8، ص: 112)

ـ بیانات خطاب به سفیر شوروی در ایران؛ دخالت شوروی در افغانستان و ایران (1358)

«احکام اسلام، احکامی است مسالمت‏آمیز، و می‏خواهیم همه قشرها مسالمت‏آمیز باشند. همان طور که قبلًا تذکر داده‏ام، ما می‏خواهیم با کسانی که می‏خواهند با ما روابط دوستانه داشته باشند، روابط دوستانه داشته باشیم؛ و امیدواریم که کشور شما و دولت شما احترام متقابل را حفظ کند و طوری عمل کند که در ایران منعکس نشود که شما در امور کشور ما دخالت دارید. من میل ندارم که وانمود شود در اهواز دخالت داشته‏اید^[1]) 22 (رفتار شما باید طوری باشد که رفع سوء تفاهم شود. نباید کاری انجام شود تا وانمود گردد از شوروی اسلحه وارد می‏شود؛ و اگر این مسأله درست باشد، من از شما گله دارم. ایران در سابق بیشتر تجارتش با روسیه- شوروی فعلی- بود؛ سابق که اصلًا امریکایی در کار نبود. و ما هم مایلیم با شما روابط حسنه و روابط اقتصادی و سیاسی داشته باشیم. و این موکول است به [اینکه‏] احترام متقابل رعایت شود. ما از شما می‏خواهیم مسائلی که باعث شود عده‏ای بعضی چیزها را بگویند پیش نیاید. و مهمش همین قضیه رساندن اسلحه است. چنانکه ما میل داریم [در] افغانستان، که یک مملکت اسلامی است، مسائل اسلامی حل شود. دخالت شوروی در آنجا در ایران هم اثر خواهد گذاشت؛ و ما از شوروی می‏خواهیم در افغانستان دخالت نکند. باز تکرار می‏کنیم که ما خواستار روابط دوستانه هستیم.

اینکه جوانان ما می‏گویند «نه شرق و نه غرب»، معنایش این است که هیچ کدام در ایران دخالت نکنند؛ و این کاملًا بجا و بحق است. شما باید ثابت کنید که اسلحه‏های ساخت شوروی، از شوروی به ایران وارد نمی‏شود. روابط ما باید صحیح و سالم، و بدون دخالت کسی در کشور ما و یا دخالت ما در کشور دیگر باشد.

[پس از این سخنان، امام با تأکید بر اسلامی بودن جنبش مردم افغانستان و رد اظهارات سفیر شوروی مبنی بر وجود جنبش ضد انقلابی در آن کشور، فرمودند:]

معلوم می‏شود که شما از اوضاع افغانستان خیلی اطلاع ندارید. من به طور کلی بگویم کسانی که در ایران و افغانستان اعمالی به اسم کمونیست انجام می‏دهند به نفع شوروی نیست. گرچه اعتقاد من این است که کمونیستهایی که در ایران هستند روابطشان با امریکا بیشتر است. در افغانستان حکومت فعلی فشار زیادی به نام کمونیست به مردم وارد می‏آورد؛ و به اطلاع ما رسیده که حدود پنجاه هزار نفر از مردم در افغانستان کشته شده‏اند؛ و علمای اسلام را در آنجا دستگیر کرده‏اند. اگر «تره کی»^[2] همچنان به راه خود ادامه دهد، سرنوشتش سرنوشت محمد رضا خواهد بود، و من میل ندارم که کشورهای اسلامی روابطشان با شوروی غیر حسنه شود.

و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.» (صحیفه امام، ج‏8، ص: 113 ـ 114)

ـ نامه و پاسخ استفتای آقای ابراهیم امینی در مورد مالکیت اراضی موات (1358)

«یک نحو بین آنها اصلاح کنید و آرامش برقرار کنید. البته آنها که زمینهای موات را احیا کرده‏اند مالک هستند، و آنها که زمین موات در دست آنهاست مالک نیستند.^[3]» (صحیفه امام، ج‏8، ص: 115)

ـ پیام به ملت ایران؛ لزوم کمک‏رسانی به زلزله ‏زدگان استان کرمان (1360)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ‏

زلزله عظیم و مصیبت‏باری که در استان کرمان موجب خسارات بسیار جانی و مالی شده است،^[4] موجب تأثر و تأسف هر شنونده و بیننده است. ما باید بدانیم که این حوادث ناگوار ابتلا و امتحانی است از طرف خداوند متعال برای مصیبت دیدگان در محل حوادث و برای مصیبت‏زدگان در سراسر کشور. برای مصیبت دیدگان، تا با مراتب صبر و تحمل در از دست دادن عزیزان ثابت کنند که در مقابل حوادث پابرجا بوده و ناتوان نیستند و به منطق قرآن کریم هر چه دارند و داریم از خداوند منان است و همگی امانتدارانی هستیم که دیر یا زود امانات الهی را به صاحبش بر می‏گردانیم. و برای مصیبت‏زدگان در سراسر کشور، آزمایش عظیمی است که در مصیبت برادران و خواهران عزیز تا چه اندازه خود را سهیم و شریک می‏دانیم و برای جبران این فاجعه بزرگ تا چه اندازه کوشش می‏نماییم.

با اتحادی که بین ملت عزیز و شریف ایران دیده می‏شود اطمینان داریم که در مقابل حوادث و مصیبتها پایدار و در کمک سریع به خواهران و برادران عزیز خود که همه چیز خود را از دست داده‏اند، بپا خواهند خاست و هر چه سریعتر دولت مردمی و متدین خود را که تکلیف بزرگی به عهده دارد پشتیبانی نموده و برای نجات بازماندگان این مصیبت کوشا خواهند بود.

این جانب این مصیبت را به ملت شریف ایران تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال سعادت و سلامت برای بازماندگان این حادثه دلخراش خواهانم.

سلام و درود بر بازماندگان و رحمت و مغفرت بر پویندگان راه خدا. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته. روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏14، ص: 422 ـ 423)

ـ حکم به آقای محمد صدوقی جهت رسیدگی به وضع زلزله ‏زدگان استان کرمان (1360)

«جناب مستطاب حجت الاسلام و المسلمین آقای صدوقی- دامت برکاته‏

پس از اهدای سلام، هر چه سریعتر هیأتی را برای رسیدگی به وضع زلزله استان کرمان اعزام دارید تا با همکاری و همیاری مردم شجاع و مبارز و روحانیت شریف کرمان، احتیاجات مصیبتزدگان حادثه ناگوار بررسی و سریعاً این جانب را در جریان امور قرار دهید تا در حد توانم به خواهران و برادران درد کشیده‏ام کمک نمایم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته. روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏14، ص: 424)

ـ سخنرانی در جمع فرماندهان نیروی زمینی ارتش؛ عمق پیشرفتهای نظامی (1361)

«قبلًا من تشکر می‏کنم از اینکه در یک همچو روزی که ان شاء اللَّه مفتاح تمام پیروزیهاست، خدمت شما جوانان عزیز و رزمنده رسیده‏ام.

آنچه که از خارج همیشه به ما خبر می‏رسد و آنهایی که می‏روند اطلاع به ما می‏دهند و گاهی بعض شخصیتها به ما پیام می‏فرستند که شما عمق این کاری که کردید، خودتان هم نمی‏دانید. تمام این بررسیها، بررسیهای ظاهری و پیشرفتهای ظاهری این نیروهای اسلامی است. عمق این پیشرفتهای ظاهری هم همان طوری که به ما گفته می‏شود، پیام می‏فرستند، برای خودمان هم باز خیلی واضح نیست که جمهوری اسلامی و این نهضتی که در ایران پیدا شده است، در همان عمق طبیعی و مادی‏اش چه دگرگونی‏ای در همه ارزشها ایجاد کرده است. و شما باید بدانید که ملتها، حتی آن ملتهایی که الهی هم نیستند، اینها همه‏شان- که جزء مستضعفان جهان هستند، و همیشه در تحت سلطه مستکبران بوده‏اند- امید دوخته‏اند به این نهضتی که در ایران حاصل شده است.

و این یک مسأله بزرگی است که در همین بُعد طبیعی برای رزمندگان ما و برای ملت ما حاصل شده است که عمقش آن قدر زیاد است که همه قدرتهای خارجی و همه رسانه‏های خارجی به ضد این قیام کرده‏اند. اگر این یک امر عادی بود، نباید این همه هیاهو در دنیا راه بیفتد. این همه سر و صدا بلند بشود، این همه مخالفت بشود. هر چه عمق مخالفت رسانه‏های گروهی و قدرتهای بزرگ زیادتر باشد، کشف می‏کند که عمق پیشرفتهای نظامی و طبیعی شما بیشتر است. اگر یک امر عادی بود نباید این قدر امریکا دنبالش باشد که این را با هر حیله‏ای که باشد در همین جا خفه کند. این یک امر غیر عادی است حاصل شده است. و ما در عمق ظاهری این قضیه هم که ملاحظه کنیم، با همین ارزشهای ظاهری که مورد بررسیهای رسانه‏های گروهی است، مورد بررسی مقامات نظامی دنیاست، این یک عمق زیادی دارد که کم کم دارد برای دنیا ظاهر می‏شود، و تا کنون آن عمق معنوی که در این نهضت و در این ملت حاصل شده است، در خارج کمتر به این توجه شده است. تمام نظرها رفته است روی مسائل نظامی و پیشرفتهای نظامی که تصدیق دارند که این یورشهایی که از طرف این رزمندگان ایرانی حاصل می‏شود، اینها سابقه ندارد، وضعش یک وضع دیگری است غیر اوضاع جنگهای دنیا. اینها همه توجه به همین پیشرفتها و شکستها و امثال این دارند. نظر دارند به اینکه ایران با اینکه یک جمعیت محدودی است- به چهل میلیون بیشتر نمی‏رسد این جمعیت- و تمام قدرتها هم با آن مخالفت کرده‏اند و بعد از انقلاب هم هست- که انقلاب خودش یک چیزی است که هر جا که حاصل می‏شود اوضاع را به هم می‏زند- نظام را به هم می‏زند. لکن وقتی ملاحظه کردند که امروز ما در سال چهارم انقلاب واقع هستیم و همه چیزمان بهتر از اول است، یعنی اگر اول یک نقصی در نظام ما داشتیم، نقصی در نیروهای نظامی و انتظامی داشتیم، نقصی در انسجام گروههایی که همه مسلح‏اند داشتیم- امروز آن نقص رفع شده است. اینها همه روی حسابهای مادی حساب شده است. ما عمق مسأله را از جهت معنوی واقعاً نمی‏توانیم ادراک کنیم. یک جمعیتی که در طول تاریخ و خصوصاً این رژیم سابق کوشش کردند که این جمعیت را از همه چیز بی‏خبر نگه دارند؛ از همه اوضاع دنیا، کوشش کردند که این جوانهای ما که باید خدمت بکنند به این کشور، ابتلا پیدا کنند به مواد مخدره، به جاهایی که شهوانی هست. آن همه مراکز شهوت و آن همه مراکز فحشا درست کردند و عرضه کردند بر این ملت در طول این دهها سال اخیر که شدت پیدا کرد، و در زمان محمد رضا از همه وقت بیشتر شدت داشت.

و شما از جهت اخلاقی و فرهنگی ایران باید این معنا را اعتقاد [پیدا] کنید که اگر، این انقلاب به داد ایران نرسیده بود، ایران در سراشیبی محو و فنا واقع شده بود که اصلًا اسمش از تاریخ باید محو بشود. به طوری تبلیغات شده بود که همه چیز ما را می‏خواستند وابسته کنند به غیر، و به ما حالی کنند که شما هیچ کاری ازتان نمی‏آید، اصلًا جنگ معنا هیچ ندارد، شما نمی‏توانید اصلًا جنگ بکنید با هیچ جا اصلًا. ما در این سه سال، نزدیک به چهار سال- یعنی، وارد در چهار سال که شدیم- این عمق پیشرفت ظاهری را به دنیا حالی کردیم به حکومتهای بزرگ دنیا، به قدرتهای بزرگ دنیا. این کاری که شما برادرها و دوستان شما و همقطارهای شما انجام دادند، حالی کردند به آنها که ما در عین حالی که یک جمعیت کمی هستیم، لکن توانایی این را داریم که با هر قدرتی مقابله کنیم.

لکن آن عمق دومی که اساس مطلب است که عمق معنوی این قضیه [باید] باشد. آقا، یک کشوری که سالهای طولانی زحمت کشیده‏اند، یک قشر از روشنفکر با قلم، با تبلیغ، با تعلیم، زحمت کشیده‏اند، یک قشر مطبوعاتی و رسانه‏های گروهی با همه قدرت زحمت کشیده‏اند که این کشور را از خودش تهی کنند؛ یعنی، اعتقادش را این طور کنند، مغزشان را شستشو کنند و اینها را معتقد کنند به اینکه شما هیچ نیستید، باید تحت لوای یا شرق یا غرب [زندگی کنید] غرب می‏گفت تحت لوای غرب، شرق می‏گفت تحت لوای شرق باید زندگی کنید، و الّا هیچ کاری از شماها ساخته نیست- و وارد شد این انقلاب بر یک همچو جمعیتی که لا اقل، در این پنجاه سال، بیشتر از همیشه تحت این طور تربیتها بودند؛ دانشگاهش این طور تربیت می‏کرد و ارتشش را این طور تربیت می‏کردند، و همین طور همه چیزش را، عمق معنوی این، این است که در مدت کمتر از یک سال- باید بگوییم- آن چنان تحول در این جمعیت حاصل شد و آن چنان منقلب شد این جمعیت به یک موجود دیگر؛ آن جمعیت رفاه طلب به یک جمعیت سلحشور و جنگجو، آن جمعیت میان تهی از کارهایی که باید خودش انجام بدهد به یک جمعیت متفکر در امور خودش و زحمتکش برای کشور خودش و رفتن رو به کفا برای زندگی خودش!

و اگر به داد این جمعیت خدای تبارک و تعالی نرسیده بود، خدا می‏داند که مسأله فحشا را به کجا رسانده بودند. شما شاید خیلی‏هایتان مطلع باشید از آن قصه‏ای که در شیراز اتفاق افتاد و آن بساطی که درست کردند^[5] و آن عقدی که واقع شد ما بین یک پسر و یک مرد. اینها دنبال یک همچو چیزی بودند؛ می‏خواستند این کشور را به اینجا برسانند. خدا به فریاد این ملت رسید؛ ملت مظلوم و متحول کرد این جمعیت را به یک جمعیت حزب اللهی، یک جمعیتی که همه چیزش را دارد برای خدا می‏دهد. این مسأله مهم است؛ این مسئله‏ای که آن اشخاصی که در صدد تهذیب هستند، در صدد تزکیه نفس هستند، پنجاه سال زحمت می‏کشند؛ بعد از زحمتهای فراوان پنجاه ساله به یک مقامی می‏رسند. و این جوانها را خدای تبارک و تعالی آن طور در ظرف یک مدت بسیار کم متحول کرد به یک مقامی که آنهایی که پنجاه سال زحمت کشیده‏اند، نرسیده‏اند به این مقام، نرسیده‏اند به آنجا که غیر از خدا اصلًا هیچی نخواهند، شهادت را این طور طالب باشند. این طور شهادت را در بر بگیرند. این یک مسأله مهمی است. ما همیشه باید در نظر داشته باشیم که این مسأله، مسئله عادی نیست که یک نفر آدم، صد نفر آدم، هزار نفر آدم یا همه بتوانند انجامش بدهند. یک کشور چهل میلیونی که با بی‏بند و باری می‏خواستند اینها را بار بیاورند و همه قدرتها دنبال این معنا بودند و همه تبلیغات و همه گفتار و همه نوشته‏ها دنبال این بود، یکدفعه متحول بشود به یک کشوری که همه حزب اللَّه هستند و همه آن چیزهایی [را] که شهوی بود و آن چیزهایی [را] که مربوط به شهوات نفسانیه بود، دور ریختند و ایستادند در مقابل قدرتهای بزرگ و شکست دادند آنها را. این تحول، تحولی است که شرق و غرب نمی‏توانند بفهمند. آنها هر چیزی می‏توانند بفهمند، همین در سطح مادیت اشیا را ارزیابی می‏کنند که کدام پیروز شد، کدام پیروز نشد. در سطح معنویت اینها نمی‏توانند اصلًا تصور کنند که یک کشور چهل میلیونی چطور متحول شده است به یک چیزی که جوانهایشان را می‏دهند و گریه می‏کنند که کاش یکی دیگر هم داشتند. دست و پایشان را از دست داده‏اند و تأثرشان به این است که من ندارم که باز [به جبهه‏] بروم! و این صحنه‏های بسیار نورانی که در جبهه‏ها [است‏] شما که هستید، بهتر از ما می‏دانید که چه صحنه‏هایی است. وقتی که آقایان می‏آیند اینجا با من صحبت می‏کنند، واقعاً انسان تعجب می‏کند از اینکه این چه شد، چه قضیه‏ای واقع شده است که این طور تحول حاصل شد. البته چون قدرت خداست، تعجبی ندارد، با قدرت خدا واقع شده است و ما امروز و آخر، اول همه جا نصر را باید از خدا بدانیم. نصرت مال اوست. ما چیزی نیستیم. نصرت، نصرتی است که او به ما داده است.

این قدرتی که الآن در ایران هست که همه رویش حساب دارند می‏کنند، همه کشورها رویش حساب می‏کنند و بدون جهت، بسیاری از کشورها هم ترسیده‏اند، این یک قدرتی است که خدا داده است این یک چیزی نیست که ما بتوانیم تحصیلش بکنیم، این چیزی است که خدا به ما عنایت فرموده است. بنا بر این، ما باید روی همین مسأله همیشه تکیه بکنیم، روی این مسأله که ما خودمان چیزی نیستیم و هر چه هست مبدأ غیبی دارد و آن مبدأ غیبی است که ما را کمک می‏کند. آقا، شوخی نیست که یک جمعیت کثیری با زحمتهایی یک دژی برای خودشان- به آن دژهای محکم- درست بکنند و در پناه آن دژ باشند و یک جمعیت کمی از بیابان به آنها حمله بکنند و تسلیم بشوند آنها. تسلیم برای این است که می‏ترسند. ترس را که در آنها ایجاد کرده است؟ ما که جمعیتمان به اندازه آنها نبود. ما که در بیابان بودیم و در معرض اینکه آسیب ببینیم، و آنها در پناهگاهها بودند و در دژهایی که درست کرده بودند و این خوف را هم نداشتند. این یک خوفی بود که خدای تبارک و تعالی در قرآن هم از آن اطلاع داده است‏^[6] که در صدر اسلام خدا یک قسم از چیزهایی که پیروز می‏کرد کشور اسلامی را همین بود که رعب در دل مقابلین آنها القا می‏فرمود. ما مرهون این رحمتهای بزرگ الهی هستیم و در عین حال، مرهون این ملت هستیم که این طور همه با هم کمک می‏کنند. سابقه اصلًا ندارد، از اول تاریخ تا حالا سابقه ندارد که روحانی و ارتشی و پاسبان و پاسدار و امثال اینها در کنار هم باشند و در کنار هم جنگ بکنند. اصلًا این سابقه‏ای ندارد. هیچ جا، نه حالا سابقه دارد، بعدها هم معلوم نیست که، مگر به برکت اسلام جای دیگر پیدا کند یک همچو چیزی که همه‏شان با هم باشند. و این صحنه‏هایی که در سنگرها، که اینها همه با هم هستند- برای من نقل می‏کنند- واقعاً صحنه‏هایی است که اعجازآمیز است. و قدر این صحنه‏ها را بدانید.

و اما بعض مسائلی که ما الآن در پیش داریم: شما می‏دانید که ما از اولی که این جنگ شروع شد تا حالا، چه آن روزی که صدام کوس قادسیه برای خودش می‏زد و چه امروز که دیگر اسمی از او نیست و رفته است آنجایی که خدا می‏داند، ما مسائلمان مسائلی بوده است که یکی بوده؛ آن هم برای این است که یک مسائلی که ما گفتیم، یک چیزی نبوده که می‏خواستیم تحمیل کنیم، یک چیزی بوده است که وقتی عرضه کنیم به همه عقلای دنیا و همه جنگنده‏های دنیا، عرضه کنیم به آنها، از ما می‏پذیرند. ما از اول می‏گفتیم که شما ریختید در منزل ما، در شهرهای ما، در کشور ما، حمله کردید و غافلگیرانه وارد شدید در کشور ما و آن همه خرابی کردید و آن همه جرم کردید و آن همه کشتار کردید، باید بروید بیرون. یکی از شرایط ما این است که بروید بیرون. این را چه انسانی می‏تواند بگوید که این شرط، یک شرط تحمیلی است؟ خوب، دزد آمده تو خانه ما، تو اثاث ما را برداشته و جمع کرده، می‏گوید: حالا بیا صلح کنیم، اینها مال من! خوب همین است دیگر؛ اینها دزدهایی بودند که ریختند به این کشور و هر چه هم بود در این شهرها برده‏اند. هر چه مردم مال داشتند، اگر یک مقدارش را توانستند خود اینها حمل کنند از محلشان، کرده‏اند، اگر نه، آنها برده‏اند و از بین برده‏اند و آن همه خرابی کرده‏اند و خرابیهایی که در هیچ جا متعارف نیست. مغول هم که به ایران حمله کرده، این طور نبوده است که وقتی یک شهری را می‏گیرد تا آخر خرابش کند. شهرهای ما را این طور کرده‏اند اینها. خوب ما می‏گوییم که شما وارد شدید به [کشور] ما و این همه جرم کردید، حالا می‏گویید که بیایید با هم صلح کنیم. صلح کنیم؛ یعنی، خوزستان مال شما؛ یعنی، آن قدری که شما گرفتید مال شما. نه، هیچ وقت، هیچ کس نمی‏پذیرد. ما می‏گوییم شما بدون قید و شرط، باید بیرون بروید. اگر هم بیرون نروید، بیرونتان می‏کنیم. بهتر هم برای خودتان همین است که بی‏خود این جوانهای بیچاره را به زور نیاورید و به کشتن بدهید. خودتان بروید بیرون. این یک مسئله‏ای است که همه عقلای دنیا می‏پسندند از ما که کسی آمده است منزل شما و خرابکاری کرده، حالا به او می‏گویید: بروید بیرون، اگر می‏خواهید یک تفاهمی بشود، باید بروید بیرون.

مسئله دوم، مسأله خسارتهایی است که وارد کردند. قضیه جبران خسارت یک جهت مادی دارد، یک جهت سیاسی و معنوی. جهت مادی‏اش گرچه زیاد است برای ما، این طوری که همه شهرها را خراب کرده‏اند و هر چه ما داشتیم به هم زده‏اند و البته جوانهای ما هر دانه‏ایش ارزش همه لشکر آنها را داشت و از دست ما گرفته شدند اینها؛ ارزش مادی قضیه خیلی زیاد نیست، عمده ارزش معنوی است و ارزش سیاسی مسأله. اگر بنا باشد که یک کسی بیاید، هر چه جرم دارد بکند و هر چه دستش می‏رسد جنایت وارد کند و بعد بگوید که خوب، حالا دیگر صلح می‏کنیم، من می‏روم بیرون؛ بسیار خوب، صلح می‏کنیم! خوب، این جنایتی که کردی چرا؟ اگر ما این مطلب را اغماض کنیم، نه از باب این است که یک مسأله- مثلًا- مادی را اغماض کرده‏ایم، یک مسأله معنوی را ما اغماض کرده‏ایم؛ یعنی، یک ستمگر و یک گروه ظالم را ما تشویق کرده‏ایم به اینکه باز [ظلم‏] بکنید. فردا هم باز دوباره برگردند و همین بساط را در آورند، بعد هم بگویند که آقا، بسیار خوب، باز صلح می‏کنیم! هی خلاف کنند و هی بگویند صلح می‏کنیم! این باید جلویش گرفته بشود. در دنیا باید این طور تعدیاتی که واقع می‏شود جلویش گرفته بشود. یکی از مواردی که باید، جهتی که باید به او جلوگیری بشود این است که همه خسارتهایی که وارد شده باید بدهید. الآن می‏گویید که ما- دروغی هم می‏گویند البته- که ما بیرون می‏رویم و قبول می‏کنیم فلان، خوب، بسیار خوب، الآن بروند بیرون، و همین حالا کارشناسها هم بیایند و جریمه‏های اینها را ارزیابی کنند که چقدر بوده. یک گروه دیگر هم بیایند و ارزیابی کنند که کی مجرم است. ما اگر مجرم را امروز رهایش کنیم؛ امروزی که ما قدرت داریم، [جسور می‏شود.] ما آن روزی هم که صدام آن کوس کذا را می‏زد، مسائلمان همین بود، امروز هم که قدرت دست ماست و صدامی تو کار نیست، امروز هم همان حرفها را ما می‏زنیم و آن حرف این است که مجرم باید معلوم بشود کی است. اگر ما مجرم هستیم، دنیا به ما هر چه می‏خواهد، بگوید و اگر آنها مجرم هستند، باید همان طور حکومت بشود، بطور عدالت حکومت بشود. ما عدالت را می‏خواهیم. ما هیچ وقت طالب جنگ از اول نبودیم. اگر چنانچه عراق به ما حمله نکرده بود، ما دفاع نمی‏کردیم. اما دفاع ما کردیم، ما جنگ نکردیم تا حالا. در عین حالی که رزمندگان ما و فرماندهان ارتش و سپاه به ما گفتند اجازه بدهید ما وارد بشویم در آنجا و با آنها چه بکنیم [ما گفتیم: فقط دفاع کنید] خوب، ما هم، ما می‏خواهیم دفاع بکنیم؛ دفاع که یک مسأله عقلی است. یک مسئله‏ای است که حتی حیوانات هم اصلًا وقتی بخواهند حمله کنند، دفاع می‏کنند. دفاع یک مسأله طبیعی است. ما همیشه دفاع کرده‏ایم تا حالا، هیچ وقت جنگ نکرده‏ایم.

ما که می‏گوییم که ما جنگجو نیستیم مثل شماها؟! ما صحیح می‏گوییم و شاهد داریم و آن است که از ما دفاع است. شمایی که می‏گویید ما صلح طلبیم، صلح طلبی شما مثل صلح طلبی اسرائیل است تا حالا. اسرائیل هم حالا می‏گوید: بیایید صلح کنیم. یعنی، چه؟

یعنی وارد شده است و شهرهای لبنان را گرفته است و حالا می‏گوید که ما، بیایید حالا دیگر آتش بس کنیم. آن روز آتش بس است که با مشت بزنند اسرائیل را بیرونش کنند از شهرهای خودشان و آن وقت بگویند که بسیار خوب، حالا آتش بس! بنشینید مجرم را بفهمیم کی است. آن وقت هم صلح همین طوری نباید بشود. مجرم باید معلوم شود کی است. اسرائیل بیاید هر چه جرم دارد بکند، بعد بگوید که خوب، ما دیگر کاری نداریم، شما بروید سراغ کارتان، اینجا هم که ما گرفتیم مال خودمان! معنای آتش بس این است؟

همان آتش بس صدامی است. این آتش بسی است که اسرائیل هم دارد مطرح می‏کند؛ یعنی، همه چیزمان را دادیم، حالا بس؛ بسم اللَّه، تشریف بیاورید حالا دیگر با هم چون، صورت هم را ببوسیم و اینهایی را هم که بردید؛ مال شما باشد! آتش بسی هم که اینها الآن دارند اظهار می‏کنند، همان وقت هم که آتش بس کنند، سه ساعت بعدش آبادان را تیرباران می‏کنند و آدم می‏کشند در صورتی که آبادان جنگجو نیست، آبادان یک جمعیتی دارند مشغول کسب خودشان هستند. اینها می‏گویند که اینها کردند و ما کردیم کی؟ کدام وقت اینها به این شهرهای شما کاری کردند؟ اینها هم با شما جنگ دارند، شما هم با اینها جنگ دارید. شمایی که می‏گویید آتش بس بسیار خوب، می‏گویید که چون اینها به ما حمله کردند، ما هم کردیم. اینها به شهر شما [حمله‏] کردند یا به شما؟ شما باید به تلافی، [به‏] خود اینها [حمله‏] بکنید، شما تلافی به آبادان می‏کنید؟

همان کارهایی که از اول به آبادان می‏کردید، حالا هم همان کارها را دارید می‏کنید و این آتش بس نیست.

ما همان شرایطی که از اول گفتیم، حالا هم همان شرایط را می‏گوییم، که یکی بیرون رفتن تمام این ارتشیهای عراق و این جنگنده‏های عراق از کشور ما بدون قید و شرط [است؛] هیچ قید و شرطی در کار نیست، حالا که می‏گویند ما بیرون می‏رویم. اینها می‏گویند: بیایند، ما بیرون می‏رویم که شما بیایید رد بشوید، لکن به شرط اینکه صلح باشد، تمام بشود مسأله؛ یعنی، به شرط اینکه ما هر چه ضرر به شما زدیم، هر چه جنایت کردیم هیچ! این مضحک است واقعاً. یک جمعیتی می‏خواهند بیایند کمک کنند شما را، شما می‏گویید: حالا که می‏خواهید کمک بکنید، پس دست بردارید از این ادعاهایی که دارید، شما مجرم را دیگر لازم نیست بشناسید، بیایید صلح بکنیم با هم، لازم نیست که این همه جریمه‏ها که وارد شده است به شما، تلافی بشود! این معنای آتش بس نیست، این معنای صلح نیست. ما همان مطلبی که از اول گفتیم، همه دولتمردان ما همان مطلب را می‏گویند. باید بی‏قید و شرط، اینها بیرون بروند، نروند، بیرونشان می‏کنیم بی‏قید و شرط. و اگر زیادتر بمانند برای خودشان ضرر زیادتر دارد. هر چه بمانند ضررش برای آنها زیاد است و باید تمام [ضرر] هایی که به ما وارد کرده‏اند، ما حالا مقدارش را نمی‏دانیم، کارشناس باید بیاید بگردد مقدارش را معلوم کند که چقدر مقدارش است آن هم باید تحقق پیدا کند و باید مجرم هم معلوم بشود که کی است.

و ما بُعد معنوی این کار را داریم. ما اگر عراق، دست بردارد این حزب بعث از عراق و برود گم شود سراغ کارش و مردم عراق خودشان، این مردم مظلوم خودشان برای خودشان حکومت تعیین کنند، یک شاهی از آنها نمی‏خواهیم، برای اینکه آن بُعد معنوی دیگر نیست در کار؛ برای آنکه آن مجرم رفت و تمام شد، آن بُعد معنوی نیست در کار دیگر. ما بُعد معنوی قضیه را باید [حل‏] بکنیم. ما مسئول این جوانها هستیم. ما مسئول این ارتش هستیم. ما مسئول این زنها و مردهایی که بچه‏هایشان و جوانشان را از دست داده‏اند، هستیم. مگر ما می‏توانیم که بی‏قید و شرط بگوییم که بیایید صلح بکنیم، چون ما می‏خواهیم برویم کمک شما بکنیم؟ این مسلک اسلام نیست که ما بخواهیم کمک آنها بکنیم؟ و یک رشوه هم بدهیم. بله، بعضی حکومتها این طوری هستند.

نفتهایشان را می‏دهند و التماسشان هم می‏کنند. این حکومت اسلامی نیست این طور. ما آن چیزهایی که از اول گفته‏ایم تا حالا سرش هستیم. یک قدم این طرف و آن طرف نیست در کار. نمی‏خواهیم که تحمیل کنیم. یک چیز غیر عقلی و غیر عقلایی بگوییم و نمی‏خواهیم از آن چیزی که هر عقلی می‏پذیرد عقب بنشینیم؛ آن هم به واسطه آن بُعد معنوی که دارد، به واسطه اینکه آدم جانی را نباید در جنایتش تشویق کرد. ما اگر صلح بکنیم، معنایش تشویق کردن این جانی است به جنایتش. ما صلح می‏خواهیم، خیلی هم می‏خواهیم، اما صلح بی‏قید و شرط. معنایش این است که شما همین جا که هستید باشید یا خیر، بروید بیرون، لکن دیگر باقی‏اش هر چه هست، شده است دیگر؛ هر چی می‏خواهد بشود شده است؟ نخیر، این به حیثیت اسلام ضرر می‏زند این طور اغماض و حق ندارد کسی این طور اغماض کند. البته راه دادن برای رفتن به سوریه برای برطرف شدن [سوء تفاهم‏ها] با آنها یک مسئله‏ای نیست که شما به ما منت داشته باشید؛ ما به شما منت داریم اگر روی قواعد عادی باشد. البته چون یک تکلیف الهی است. به هیچ کس هم منت نداریم. اما نباید شما از ما یک چیزی بگیرید که می‏خواهیم بیاییم کمکتان؛ شمایی که می‏گویید که ما با اسرائیل مخالف هستیم و می‏دانم که شما دروغ می‏گویید که شرط اینکه شما بیایید از اینجا رد بشوید این است که صلح بشود و هر چی که ما کردیم دیگر هیچ. این معنای صلح است؟ این معنای راه دادن است؟ شما معلق می‏کنید راه دادن را به چیزی که نشود.

دنیا باید این را بداند که ما حاضریم صلح کنیم، حاضریم پیش برویم در آنجا، لکن در عرض اینکه اینها دارند کنار می‏روند و یکی از شرایط را می‏گویند. ما خودمان می‏پذیریم در عرض این دو گروه بیایند. در همین پانزده روزی که اینها بنا دارند، فرض کنید که دروغ نمی‏گویند، می‏خواهند بروند، در عرض این، بیاید یک گروه مورد توجه همه، بین المللی، بیاید رسیدگی کند به این جرمهایی که اینها کرده‏اند، به این خسارتهایی که به شهرهای ما وارد شده، به روستاهای ما وارد شده. البته یک خسارتهایی به ما وارد شده است که قابل جبران نیست و آن جوانهای ماست. این دیگر قابل جبران نیست. اینها آن طرف باید در آن پیشگاه خدا باید اینها رسیدگی بشود. در عرض اینکه شما می‏گویید ما کنار می‏رویم و بیایید ما دیگر راه می‏دهیم به شما، در عرض اینکه شما کنار می‏روید، یک گروه بیایند رسیدگی کنند به اینکه جنایات را چقدر بوده، چقدر ضرر زده‏اید شما به ایران. و یک گروه توافق کنید بیاید که رسیدگی کند به اینکه مجرم کی است. اینها وقتی حاصل شد، [ما صلح می‏کنیم‏] اما راه دادن شما به ما برای رفتن آنجا شما باید یک چیزی هم دستی بدهید که ما می‏خواهیم برویم با دشمنهای شما جنگ بکنیم. اگر شما راست می‏گویید که با اسرائیل مخالف هستید و نمی‏خواهید با این بهانه یک کلاهی سر ما بگذارید و خیال می‏کنید که ایران توجه به این مسائل ندارد و کسانی که در رأس امور هستند توجه به این مسائل ندارند، شما اگر نمی‏خواهید که یک توطئه‏ای داشته باشید و یک کار خلافی بکنید، خوب، راه بدهید ما برویم.

راجع به مسائلی که از اول گفتیم، همان مسائل هست. حالا ما قبول می‏کنیم از شما که بیایید بروید بیرون، قبول، بسم اللَّه، تشریف ببرند. اما نه اینکه [با] رفتن بیرون، تمام شد قضیه. این یکی از چیزهایی است که ما می‏خواستیم. دو تای دیگرش مانده است که بُعد معنوی آن در نظر ماست، بُعد سیاسی آن در نظر ماست، نه بُعد مادی آن تا اینکه بگویید که غمض عین کنید، طلبی دارید از ما نگیرید. مگر ما می‏توانیم که صرف نظر کنیم از یک چیزی که جانی را به جنایت خودش تشویق می‏کند؟ ما باید جانی را در دنیا رسوا کنیم و جرمی که کرده است از او بگیریم تا این امور لا اقل، محدود بشود؛ اگر از بین نمی‏رود؛ لا اقل، محدود بشود. این طور نشود که هر کسی افسارگسیخته بریزد شهرهای دیگران را از بین ببرد و اموال مردم را غارت کند و آتش بزند و بعد هم بگوید خوب، بسیار خوب، حالا دیگر صلح می‏کنیم! این صلح نیست. این معنایش این است که نخیر، شما باید باج به ما بدهید تا ما با شما صلح کنیم و این امروز آن روزی نیست که شما این حرفها را می‏زنید.

شما دیگر این حرفها را باید کنار بگذارید. شما دیگر قدرتی ندارید که بتوانید یک همچو مسائلی را بگویید و شما خیال کنید که دیگران به شما تقویت می‏کنند. آن دیگران هم مثل شما می‏مانند. شما که مال خودتان بود، این طور از کار درآمد؛ یک جمعیت کمی این طور خرمشهر را گرفت، آنها که از خارج اجیر شما می‏خواهند بشوند، آنها برای شما نمی‏خواهند کار بکنند، برای خودشان می‏خواهند کار بکنند. آنها با یک فوت از بین می‏روند. بنا بر این، مسأله این است که ما امروز که در اینجا مبتلا هستیم به یک همچو حزبی و در آنجا مبتلا هستیم به یک همچو رژیم فاسد؛ رژیم اسرائیل، ما در هر جبهه حاضریم به اینکه جنگ بکنیم. اینجا که از خودمان است و جنگ می‏کنیم، آنجا هم از خود ما است. ما حاضریم، لکن راه دادن به ما برای رفتن، باید یک چیزی ما به شما بدهیم که شما راه بدهید! باید ما مجرم را دیگر کار نداشته باشیم! باید بنشینیم صلح کنیم دیگر با هم، دست به گردن هم بیندازیم که این همه آمدی جرم کردی! برای اینکه حالا می‏خواهی به من همراهی کنی، بیا یک چیزی هم به ما بده تا همراهی کنیم! نه، این مسأله غیر عقلایی است و هر گز نخواهد شد. مسأله راه دادن یک چیزی است که شما باید التماس کنید که ما بیاییم برویم سراغ آن کار را بکنیم. ما داوطلب هستیم، شما باید از ما خواهش کنید که آقا بیایید با ما کمک کنید تا ما برویم جلوی این را بگیریم، اگر راست می‏گویید که با اسرائیل مخالفید و اگر مسأله این نیست و با اسرائیل مخالف نیستید و می‏خواهید ما نرویم آنجا، شرط را این طور قرار می‏دهید که حالا بدون همه قیدی مصالحه کنیم، آن وقت شما تشریف بیاورید ببرید. آن هم «تشریف بیاورید» حرفی است، تا به صورت واقعی.

من امیدوارم که ان شاء اللَّه، همان طوری که شما در جبهه‏های جنگ پیروز شدید و پیروز هستید و امیدوارم که همیشه پیروز باشید، همین طور در معنویات هم، که مهم است- که این مادیات تابع آن معنویات است- این معنویات هر چه قوی بشود، شما قویتر خواهید شد. یک نفر آدم با ایمان می‏تواند با هزاران نفر بی‏ایمان مقابله کند، و شما در این- عرض- مدتی که جنگ کرده‏اید، دیده‏اید که مسأله این طوری است که ایمان وقتی که در میدان می‏آید، همه چیز را از بین می‏برد. مقابلش هر چه هست از بین می‏برد.

ان شاء اللَّه، خداوند ایمان همه ما را زیاد کند. و شما را در این دو قطب معنویت و مادیت تقویت کند. و اسلام را ان شاء اللَّه، از شرّ همه قدرتمندان نجات بدهد. و این تحولی که در ایران هست ان شاء اللَّه، باقی باشد. و تا ظهور امام زمان، این ملت بتواند این کشور را به طور شایسته تحویل ایشان بدهد، ان شاء اللَّه. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.»

ـ حکم انتصاب آقای حسین زرندی به سمت امامت جمعه کرمانشاه (1364)

«جناب حجت الاسلام آقای حاج شیخ حسین زرندی- دامت افاضاته‏

به دنبال کسالت ممتد جناب حجت الاسلام آقای موحدی کرمانی‏^[7]- دامت توفیقه العالی- که منجر به استعفای ایشان از امامت جمعه باختران گردید، ضمن تقدیر از زحماتی که ایشان در این مدت در انجام این وظیفه مقدس متحمل شدند، اینک بدین وسیله جنابعالی را به سمت امام جمعه باختران و نماینده خویش در آن استان منصوب می‏نمایم که ان شاء اللَّه تعالی ضمن انجام این فریضه الهی مردم را به وظایف خطیر و حساسی که بخصوص در این برهه تاریخی انقلاب اسلامی دارند آشنا ساخته و به استقامت و پایداری و وحدت و یکپارچگی در برابر توطئه‏های دشمنان اسلام دعوت نمایید.

بدیهی است حضرات محترم علمای اعلام و روحانیون عظام و اهالی مقاوم و متدین باختران و نهادها و ارگانهای دولتی همکاریهای لازمه را در برگزاری هر چه باشکوهتر این نماز وحدت‏بخش با جنابعالی داشته، و امید است با همکاری آنان وظایف محوله را به نحو احسن انجام دهید. از خدای تعالی موفقیت همگان را مسألت دارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.» (صحیفه امام، ج‏16، ص: 311 ـ 323)

ـ حکم اجرای مصوبات مجلس در محاکم، به رئیس دیوان عالی کشور (1364)

[محضر مبارک حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران- دام ظله و عمره‏

در تاریخ 10/ 8/ 63 توسط سه نفر از آقایان که بر حسب دستور مورخ 16/ 1/ 63 حضرت عالی توسط آقای نخست وزیر تعیین گردیدند، مصادیقی برای حکم حکومتی آن جناب مورخ 12/ 12/ 57 تعیین گردید. و در محاکم مخصوص این احکام عمل می‏شد، و در تاریخ 25/ 6/ 63 قانونی در مجلس تصویب و به قوه قضاییه ابلاغ شده که محاکم طبق قانون عمل کنند. چون در چندین مورد نوشته آن آقایان با قانون مصوب مجلس تنافی و تعارض دارد، در محاکم ایجاد اشکال می‏شود. اجازه بفرمایید در موارد تنافی به قانون مصوب مجلس عمل شود.

عبد الکریم موسوی اردبیلی‏].

بسمه تعالی‏

موافقت می‏شود. 22/ 3/ 64 روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏19، ص: 278)

ـ حکم انتصاب مجدد سه تن از فقهای شورای نگهبان (1365)

[بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏. محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی- مد ظله العالی‏

با عرض سلام و مسألت مزید برکات عالیه، نظر به اینکه عضویت سه نفر از فقهای شورای نگهبان به اسامی آقایان: حاج شیخ احمد جنتی و حاج شیخ ابو القاسم خزعلی و حقیر (لطف اللَّه صافی) در تاریخ 25/ 4/ 65 پایان می‏یابد برای اینکه دوره جدید ان شاء اللَّه تعالی بلافاصله آغاز به کار نموده و فترتی پیش نیاید به این وسیله مراتب حضور مبارک اعلام می‏شود تا طبق اصل 91 قانون اساسی تصمیم لازم اتخاذ فرمایید.

17/ 3/ 1365- دبیر شورای نگهبان- لطف اللَّه صافی‏].

بسمه تعالی‏

با تشکر وافر از زحمات ارزنده حضرات فقهای محترم شورای نگهبان- دامت برکاتهم- چون ادامه این خدمت بزرگ به اسلام و جمهوری اسلامی امری ضروری است و حضرات فقهای محترم مذکور در متن، لیاقت و تعهدشان محرز است، و در مدت طولانی این خدمت آشنایی وافر به مسائل جاریه دارند، برای دوره جدید نیز خود حضرات حجج اسلام: آقای حاج آقا لطف اللَّه صافی و آقای حاج شیخ احمد جنتی و آقای حاج شیخ ابو القاسم خزعلی- ایّدهم اللَّه تعالی- را به عضویت در شورای محترم نگهبان منصوب نمودم. از خداوند تعالی مزید توفیق آنان را در این خدمت خواهانم. روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏20، ص: 59)

ـ پاسخ استفتاء آقای عباس واعظ طبسی در مورد موقوفات آستان قدس رضوی (1365)

[بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏. بخش عمده و قابل توجهی از اراضی شهری و مزروعی شهر سرخس متعلق به آستان قدس رضوی است، بدین ترتیب که قسمتی از آن اراضی املاکی هستند که از محل عواید آستان قدس، محمد رضا پهلوی و پدرش رضا خان خریداری نموده و با امضای محمد رضا پهلوی به آستان قدس وقف گردیده و موارد مصرف آن را نیز مشخص کرده است. قسمتی دیگر، از آن املاکی است که از محل عواید و درآمدهای آستان قدس خریداری شده، ولی مدرکی دال بر وقفیت آن نیست. قسمت سوم املاک خالصه دولتی است که در ازای پرداخت وجه نقد از درآمدهای آستان قدس و بعضاً در برابر انتقال بخشی از رقبات موقوفه حضرت رضا (ع) در تصرف و تملک آستان قدس قرار گرفته است. با عنایت به مراتب مشروحه مستدعی است نظر مبارک را نسبت به املاک و اراضی یاد شده از حیث ترتب و یا عدم ترتب آثار و احکام وقف بر آنها امر به ابلاغ فرمایید.

8 شوال 1406/ 26 خرداد 1365- عباس واعظ طبسی‏].

بسمه تعالی‏

کلیه تصرفاتی که در زمان رژیم پهلوی در آستان قدس رضوی به عمل آمده، محکوم به بطلان است، و اگر مواردی را وقف کرده و مصارفی برای آن معیّن کرده‏اند، چنانچه مصارف مزبور مخالف با مصالح آستان قدس و جمهوری اسلامی نیست عمل به آنها را اجازه می‏دهم، و اگر مخالف با آنهاست نایب التولیه آستان قدس مجازند به هر نحو صلاح می‏دانند درباره آنها عمل کنند.

و در مورد دوم نیز حکم سایر املاک آستان قدس را دارد و امر آن با تولیت آستانه مقدسه است. و در مورد سوم نیز چنانچه موقوفاتی فروخته شده یا تغییراتی در آنها داده شده، باید در صورت امکان به حال اول بازگردد، و اگر امکان ندارد با مراعات جهت وقف در آنها تصرف شود، و اگر وقف بودن آنها ثابت نیست حکم مورد دوم را دارد. روح اللَّه الموسوی» (صحیفه امام، ج‏20، ص: 60 ـ 61)

ـ پیام به نخست وزیر و هیأت دولت؛ مضرات خروج از محدوده اختیارات قانونی (1367)

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

جناب آقای نخست وزیر، آقایان وزرا- ایّدهم اللَّه تعالی‏

مسئله‏ای را که لازم دیدم تذکر دهم این است که قوام نظام اسلامی ایران بر اتحاد در روش و حرکت در کُلیّتِ سیاستِ مورد قبولِ اسلام است. همگی باید سعی کنیم هر حرکتی، اعم از سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی، که انجام می‏دهیم به آن کلیت صدمه نزند. ترسیم کلیت متّخذ از اصول اساسی قوانین اسلامی است که هدایت فرد و جامعه را بر عهده دارد. هر مسئولی و هر متعهدِ به نظامی باید سعی کند برای پیشبرد نظام در چهارچوب محدوده وظایفش عمل کند؛ که در غیر این صورت، احتمال پاشیدگی نظام جدی است. لذا اگر هر وزیری دخالت در کار وزیر دیگر نماید، که حتی دخالت او باعث رشد کار گردد، مورد قبول نیست؛ چرا که خروج از چهارچوب اختیارات ضررش بسیار بیشتر از رشد کار در نقطه‏ای دیگر است. روشن است که مشورت و هماهنگی و همکاری مورد بحث نیست.

این جانب گاهی به موضعگیریهای وزرا و نمایندگان در خارج از محدوده وظایفشان برخورد می‏کنم که متعجب می‏شوم. از باب مثال سیاست خارجی کشور بر عهده وزیر امور خارجه است. اگر آقایان اعتراضی دارند، باید برادرانه در هیأت دولت مطرح کنند.

اگر به اعتراض جواب قانع کننده‏ای داده شد، که چه بهتر؛ و الّا وزیر امور خارجه است که در چهارچوب سیاستِ ترسیمی از رهبری نظام و یا مجلس، تصمیم گیرنده است. این شیوه پسندیده‏ای نیست که هر وزیر و یا نماینده‏ای هر چه دلش خواست در مجامع عمومی بگوید.

آقایان وزرا، من به شما و به نمایندگان محترم نصیحت می‏کنم که سیاستهای یکدیگر را تضعیف و یا تخریب نکنید؛ که اگر وحدت روش و حرکت در نظام نوپای اسلامی صدمه ببیند، نتایجی که دنیای استکبار از این برخوردها می‏گیرد بسیار شکننده است.

کاری نکنیم که دنیا فکر کند نظام اسلامی ایران با این اختلاف سلیقه‏ها و با این ابراز اختلافها هیچ گاه راه ثبات را نخواهد پیمود. خداوند به تمامی شما توفیق خدمت به بندگان خوب خدا را ارزانی دهد. و السلام. روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 64 ـ 65)