امروز با امام: بیست ویکم اردیبهشت

امروز با امام: بیست‌ویکم اردیبهشت

ـ نامه به آقای محمد شریعت اصفهانی (شیخ الشریعه) درباره حواله وجه (1354)

«خدمت جناب مستطاب شیخ العلماء العاملین و حجت الاسلام و المسلمین آقای شیخ الشریعه- دامت برکاته‏

ان شاء اللَّه تعالی مزاج محترم مقرون با سلامت و استقامت است. جواب مرقوم شریف را نوشته‏ام. اینک به واسطه تقاضای بعض آقایان زحمت‏افزا است که مبلغ پنج هزار روپیه پاکستانی بدهید به جناب آقای تقوی، این جانب معادل تقریبی آن را دریافت داشتم؛ و در صورتی که محلی ندارم مرقوم فرمایید به وسیله آقای خلخالی‏^[1] می‏پردازم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.

روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏3، ص: 89)

ـ نامه تشکر به آقای سید مهدی یثربی؛ تسلیت شهادت مرحوم مطهری (1358)

«جناب مستطاب حجت الاسلام آقای حاج سید مهدی یثربی- دامت افاضاته‏

تلگراف تسلیت جنابعالی و جامعه روحانیت شهر کاشان در مورد شهادت جانگداز مرحوم حجت الاسلام و المسلمین استاد مطهری- قدس سره الشریف- واصل گردید. مراتب تشکر و سلام این جانب را به عموم آقایان محترم ابلاغ نمایید.

از خدای تعالی سلامت و موفقیت همگان را در راه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه. روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏7، ص: 242)

ـ حکم به صادق احسان بخش و سید عبداللَّه ضیایی جهت سرپرستی بقاع متبرکه گیلان (1358)

«جنابان مستطابان حجت الاسلام آقای احسان‏بخش و حجت الاسلام آقای ضیایی- دامت افاضاتهما

لازم است آقایان در معیت چند تن از معتمدین محل و با همکاری و نظارت آنان به اموال و نذورات متعلقه بقاع متبرکه استان گیلان رسیدگی و ضبط و جمع‏آوری نمایید؛ و آنچه را برای تعمیر و بازسازی بقاع مزبوره لازم است به مصرف برسانید، و ما زاد آن را در امور مستضعفین محل- به هر نحو که مصلحت می‏دانید- صرف کنید. از خدای تعالی موفقیت همگان را خواستارم. روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏7، ص: 243)

ـ سخنرانی در جمع عشایر مَمَسَنی و دانشجویان یزد؛ چگونگی قیام پیامبران (1358)

«انبیا در تبلیغاتشان ابتداءً یک بودند. موسی- علیه السلام- یک نفر بود؛ رسول اکرم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- اول که مأمور شد، خودش- تنها- مأمور شد: قُمْ فَأَنْذِرْ^[2]) 351 (؛ نهضت کن و مردم را دعوت کن. دعوت، ابتداءً از خود حضرت شروع شد. آن روز که اعلام نبوت فرمود، یک زن‏^[3] و یک بچه‏^[4] به او ایمان آورد؛ لکن استقامت- که لازمه رهبری انبیای گرام است- به طور کامل در رسول اکرم بود: وَ اسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ؛^[5] نهضت کن و استقامت کن.

این دو خاصیت در پیشبرد مقاصد بزرگ پیغمبر اسلام دخالت داشت: قیام و استقامت. این استقامت موجب شد که با اینکه هیچ در دست نداشت و تمام قوای قدرتمندان بر خلاف او بود- به طوری که در مکه نمی‏توانست به طور علن دعوت کند- لکن مأیوس نمی‏شد از اینکه نمی‏تواند علناً مردم را دعوت کند. مأیوس نبود. دعوت زیرزمینی بود. یکی یکیها را به خود جذب کرد، تا وقتی که تشریف بردند به مدینه، مأمور شدند که مردم را دعوت کنند به قیام: قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ‏؛^[6] در اینجا دعوت به قیام است. دعوت جمع به قیام جمع است؛ و مهم قیامِ للَّه، برای خدا. رمز پیروزی لشکر اسلام در صدر اسلام- با آنکه هیچ ابزار جنگی می‏شد بگویی نداشتند- قیامِ للَّه بود. نهضت برای خدا، ایمان به خدا، پیروز کرد پیغمبر اکرم را. مأیوس نشدن و استقامت کردن در راه خدا، پیروزی را نصیب پیغمبر کرد. اصحاب رسول اکرم در صدر اسلام قدرت ایمان داشتند، و با قدرت ایمان به پیش رفتند؛ به طوری که با جمعیت بسیار کم و با نداشتن ابزار جنگ، بر دو امپراتوری بزرگ آن روز دنیا- روم و ایران- غلبه کردند. نهضت کردند، و برای خدا نهضت کردند، و استقامت کردند.

شما ملت ایران، شما ملت بزرگ ایران، همان معنایی که در صدر اسلام بود محقق کردید. ابتدا از مدرسه فیضیه بلند شد صدا؛ و مدرسه فیضیه را خراب کردند؛ جوانهای ما را بعضشان را شهید کردند؛ لکن استقامت اسباب این شد که شکست نخوردند؛ شکست روحی نخوردند. این استقامت موجب شد که اقشار، بعضی به بعض پیوستند، دعوتهای اسلامی را به جان خریدند و شنیدند، و این قطره‏ها به هم پیوستند و سیل عظیمی ایجاد کردند؛ قیام همگانی و برای اسلام؛ قیام برای خدا؛ قیام برای جمهوری اسلام. این قیام در تمام اقشار ملت ما ریشه کرد و تمام اقشار را به هم پیوند داد؛ و ایمان در همه ظهور پیدا کرد؛ یک تحول روحی؛ یک تحول فکری، با اراده مصمم. از بچه‏های کوچک تا مردهای بزرگ، از دخترهای کوچک تا خانمهای بزرگ، همه اقشار، با هم قیام کردند و استقامت کردند أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ‏؛ قیام برای خدا، جمعاً و فرداً. مادامی که این قیام برای خداست، مادامی که این وحدت باقی است، پیروز هستید. مادامی که این اجتماعات هست و از اقطاب مملکت در اینجا حاضر می‏شوند و با هم صدا بلند می‏کنند- از عشایر گرفته تا شهرستانها.

از یزد آمده‏اند، خداوند تأیید کند آنها را؛ از عشایر آمده‏اند، از مَمَسنی آمده‏اند، خداوند تأیید کند آنها را. دانشگاهی و غیر دانشگاهی با هم مجتمع، مدرسه‏ای و بازاری با هم مجتمع، کوهستانی و شهرستانی با هم مجتمع، همه با هم این نهضت را به پیش می‏بریم. با این اراده مصمم که ملت ما دارد، و با آن اراده‏ای که سد بزرگ رژیم منحوس را در هم شکست، این پشه‏های ضعیف نمی‏توانند خودنمایی کنند. ملت ما از ترور نمی‏ترسد. ملت ما شهادت را فوز عظیم می‏داند.

برادران! این نهضت را حفظ کنید. مستقیم باشید: إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ‏؛ یک موعظه، فقط یک موعظه، خدای تبارک و تعالی به وسیله رسول اکرم به شماها کرده است؛ اینکه نهضت کنید و برای خدا نهضت کنید. اگر نهضت برای خدا باشد، از شهادت خوف نیست. شکست در نهضتی که برای خدا باشد نیست. مسلمین صدر اسلام می‏گفتند اگر بکشیم بهشت است، و اگر کشته شویم بهشت است. شما هم همین طور هستید.

خداوند همه شما را و همه ملت ایران را، و همه ملتهای مسلمین را به سعادت و سلامت برساند. خداوند شما مجتمع را برای اسلام حفظ کند. همه با هم به پیش باید برویم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته» (صحیفه امام، ج‏7، ص: 244 ـ 246)

ـ بیانات در جمع نمایندگان پیشمرگان کرد مسلمان؛ بهبود وضع کردستان (1359)

 «[به گزارش خبرنگار خبرگزاری پارس از اقامتگاه امام خمینی، یکی از نمایندگان پیشمرگان کرد مسلمان در دیدار با امام گفت: ما تا به حال مبارزه کرده‏ایم و تا آخرین قطره خون خود نیز در کنار همه یارانمان در راه شما و اسلام عزیز آماده فداکاری هستیم، و از دولت جمهوری اسلامی می‏خواهیم که ما را در برابر گروههای ضد انقلاب تقویت کند.

امام خمینی در این دیدار، خطاب به نمایندگان پیشمرگان مسلمان کُرد فرمود:].

[بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏]

کردستان مال خود شماست. و مردم دیدند گروههای سیاسی با مردم چه کردند. به مردم سفارش کنید که خودشان آنها را از منطقه بیرون کنند. هم آنها و هم خود شما کمک کنید، ان شاء اللَّه وضع درست می‏شود. و موفق باشید.» (صحیفه امام، ج‏12، ص: 284)

ـ سخنرانی در جمع روحانیون آذربایجان شرقی و غربی؛ مشکلات امر قضاوت (1360)

«مجلس، مجلس علمای اعلام است، آن هم علمای آذربایجان و در این مجلس- که برکات خدای تبارک و تعالی امید است به آن نازل شود- لازم است به آقایان معظم آذربایجان، بلکه علمای اعلام همه کشور، بعض تذکرات را عرض کنم.

آذربایجان و علمای آذربایجان در طول تاریخ پاسداران اسلام و کشور بوده‏اند و ان شاء اللَّه، خواهند بود. ما در این مدتی که بودیم و حاضر بعضی واقعه‏ها بودیم، از قیام علمای بزرگ آذربایجان مطلع بودیم و حاضر در صحنه‏ای بودیم که علمای بزرگ آذربایجان با قیام خودشان در مقابل رژیم پهلوی تکلیف الهی خودشان را ادا کردند و منتهی به تبعید آنها شد و مع ذلک، پیروزی با آنان بود و هست ان شاء اللَّه. ما از آذربایجان و خصوصاً علمای آذربایجان، همان توقعی را داریم که از علمای سابق آذربایجان، خصوصاً، در این پنجاه سال اخیر، داشتیم و ما امید آن را داریم که همان طور که علمای آذربایجان در مقابل ظلم و ستمکاری رژیم سابق قیام کردند و نهضت کردند، و لو اینکه گرفتار بعضی از چیزهایی که نباید بشوند، شدند، ما امیدواریم که علمای آذربایجان در صحنه باشند و همه نابسامانیها را توجه داشته باشند و در حل مشکلاتی که امروز گرفتار آن هستیم و هستند کوشا باشند. و توجه داشته باشند که دستهای ناپاکی و گروههای فاسدی بالخصوص در مقابل روحانیون و در مقابل جمهوری اسلامی ایستاده‏اند و باید با هشیاری همه ملت و خصوصاً، علمای آنها و خصوصاً، آذربایجان که در آنجا توطئه‏ها شاید بیشتر باشد، علمای آذربایجان و سایر قشرهای مؤمن آذربایجان دین خودشان را به اسلام و جمهوری اسلام ادا کنند. ما امروز گرفتار قلمهایی هستیم و گرفتار زبانها هستیم و گرفتار بعض گروههایی که مسلح هم هستند. ما گرفتار بعضی اشخاص هستیم که کنار نشسته‏اند و به اشخاصی که در میدان هستند، چه میدانهای جنگ، چه میدانهای مبارزه با فساد و چه میدانهای بازسازی کشور، در خارج آنها نشسته‏اند و قلمها را در دست گرفته‏اند و اشکال می‏کنند و کارشکنی می‏کنند. من می‏خواهم به قشر روحانیون یک کلمه عرض بکنم که قضیه قضاوتْ، محوّل به آنها به حسب شرع هست. من به آن آقایانی که نشسته‏اند و به قضاوتی که در ایران می‏شود اشکال می‏کنند یک عرض دارم و یک عرض هم به قضاتی که در سرتاسر کشور هر جا هستند.

عرض من به قضات این است که توجه کنند به اینکه اگر با کوشش آنها مسئله قضاوت حل نشود، تا آخر، قضیه قضاوت به زمین خواهد ماند. کوشش کنند که اولًا علما و اشخاص دانشمند را معرفی کنند و ثانیاً آنها که متصدی امور قضایی هستند، توجه کنند به اینکه مسئله بسیار مشکل و مهمی و پر مسئولیتی بر عهده آنهاست. حتی مسئولیت قضیه قضا از همه مسئولیتهایی که در یک کشور هست بالاتر است؛ برای اینکه قاضیان، متصدی اموری هستند که جان مردم، مال مردم، نوامیس مردم، در گرو کارهای آنها و قضاوت آنهاست. و القَاضِی عَلی‏ شَفِیرِ جَهَنَّم.^[7] باید توجه کنند که- خدای نخواسته- جانی به واسطه فتوای آنها و یا قضاوت آنها بدون مجوز شرعی از بین نرود، مالی از بین نرود، حیثیتی، آبرویی از بین نرود که بسیار اهمیت دارد این مطلب و امروز اهمیتش بیشتر از سابق است. سابق قضیه این نبود که اگر قاضی تخلف می‏کرد، اصل اسلام را مشوّه کند.

امروز قلمهایی هست که چنانچه یک قاضی یا چند قاضی و لو اشتباهاً یک کاری انجام بدهد، یا- خدای نخواسته- عمداً انجام بدهد، این را پای روحانیت حساب می‏کنند و پای جمهوری اسلامی حساب می‏کنند و بالاخره پای اسلام حساب می‏کنند و لهذا، قاضی امروز مسئول حیثیت اسلام است؛ مسئول حیثیت جمهوری اسلام است و مثل قضاتِ در طول تاریخ نیست که فقط مسئول باشد نسبت به آن قضاوتی که در مورد شخصی می‏کرد. امروز قضاوت علاوه بر آن بعدی که همیشه داشته است، یک بعد خاصی دارد و آن بعد خاص آن چیزی است که بر می‏خورد به حیثیت اسلام. اگر چند قاضی در چند محل اشتباه بکنند، یا بعضی از آنها مثلًا- خدای نخواسته- عمداً یک کاری را انجام بدهند، این اسباب این می‏شود که قلمهایی که می‏خواهند این جمهوری اسلامی را از بین ببرند یکی را چند و چند را صدها جلوه می‏دهند و با قلمهای خودشان به اصل جمهوری اسلامی و به اسلام حمله می‏کنند. بنا بر این، اگر سابق شغل قضا یک شغل در عین حال بسیار مهم و پر مسئولیتی بود، امروز مسئولیت او بسیار زیادتر است؛ باید بگوییم صد چندان است. این یک [مطلبی‏] است که به متصدیان قضا، چه در حال و چه بعدها که تصدی می‏کنند، عرض کردم.

و یک عرضی هم دارم به اینهایی که کنار نشسته‏اند، توی حجره‏ها نشسته‏اند، توی خانه‏ها نشسته‏اند و وارد صحنه‏ها نیستند، لکن اشکال می‏کنند، یک عرضی به علمایی است که در این مسائل اشکال می‏کنند، مصاحبه می‏کنند، چیز می‏نویسند؛ اشکال امر آسانی است، انسان می‏تواند یک جایی بنشیند و فکر خودش را جمع بکند و اشکال بکند، آنچه مشکل است حل اشکال است. ما امروز چند هزار قاضی در این کشور لازم داریم، قاضی‏ای که قاضی شرع باشد. این آقایان باید یکی از چند امر را قبول بکنند؛ یا قبول بکنند که اصل قضا را در این جمهوری اسلامی حذف بکنند، اصلًا قضاوت هیچ نباشد، هرج و مرج باشد، هر کس مال هر کس را برد و ناموس هر کس را تجاوز کرد و هر کس را کشت یک محل رسیدگی نباشد، این یک فرض است. فرض دوم اینکه نه، باشد، اما مثل سابق باشد؛ مثل زمان رژیم پهلوی باشد؛ یعنی، قاضی لازم نیست مسلمان باشد.

از قراری که به من گفتند، در این قاضیها کمونیست هم بوده، در این قاضیها مبتلای به مشروبات هم بوده. این علمای اعلام یا این را قبول کنند که نه، لازم نیست که قاضی معمم و ملا باشد و اهل علم باشد، به همان ترتیب سابق باشد و قضاوت به دست همان اشخاصی که سابق بودند باشد، این هم یک فرض است. فرض دیگر این است که نه، باید قاضی به دست همین طبقه‏ای که شرع معین کرده است باشد. آقایان می‏دانند که حوزه‏های علمیه در ایران و در خارج، از باب اینکه قضاوت از آنها بکلی سلب شده بود، مهیا نبودند برای اینکه قاضی تربیت کنند و ما امروز چند هزار قاضی لازم داریم و کمبود داریم. آقایان به جای اینکه بنشینند و بگویند بچه طلبه‏ها دارند قضاوت می‏کنند، خودشان هم بیایند قضاوت کنند، کی جلویشان را می‏گیرد؟ معرفی کنند هر عالمی در هر استانی که هست، علمایی که لایق‏اند، برای قضاوت و حاضرند برای قضاوت، معرفی کنند، شورای قضا قبول می‏کند. آن آقایی که می‏فرماید که این قضاوت قضاوت شرعی نیست، خوب، ایشان خودشان بیایند در رأس قضاوت قرار بگیرند و در هر جایی که هستند معرفی کنند اشخاصی را که لیاقت برای قضاوت دارند، تا آنها را قاضی قرار بدهند، تا وقتی که وارد در عمل شدند، بفهمند که مسأله، مسئله آسانی نیست، مسئله‏ای است که حالا از صفر شروع شده است. اگر کمک کنند همه علمای بلاد و آنهایی که دلسوزند برای اسلام و در امر قضاوت می‏بینند که یک اشخاص غیر لایق هستند، آنها بیایند خودشان متکفل قضا بشوند یا معرفی کنند اشخاص لایقی که می‏توانند قضاوت کنند. هر کس در هر جا هست پیدا کند قاضیهای شرعی اسلامی را و معرفی کند. بهتر نیست اینکه همه آقایان کمک کنند تا اینکه قضاوت به آن طوری که در اسلام است درست بشود؟ این بهتر از این نیست که بنشینند و بگویند که بچه طلبه‏ها دارند قضاوت می‏کنند؟ خیر، بچه طلبه‏ها نیستند، لکن قضاوت کار آسانی نیست، تازه کارند. البته قضاوت به آن ترتیبی که در شرع مقرر شده و با آن شرایط به این آسانی نمی‏شود او را پیدا کرد و قاضی پیدا کرد، لکن بهتر نیست که آقایان برای اینکه تا یک حدی این قضاوت به صورت واقعی شرعی درآید کمک کنند، نه اشکال کنند؟ اشکال را همه‏

می‏توانند بکنند، اما کمک بکنند. این علمای بلاد، اینهایی که برای اسلام دلسوز هستند، اینها بنشینند و پیدا کنند افراد را، تربیت کنند افراد را. همان طوری که در قم الآن مشغول‏اند برای پیدا کردن قاضی و تربیت کردن قاضی، آقایانی هم که در بلاد دیگر هستند و خارج هستند از صحنه و نمی‏دانند که مسأله چه مسئله مشکلی است، کمک کنند بر این مشروع و بر این امر شرعی. کمک کردن به امر شرعی تکلیف آقایان است یا فحاشی تکلیف آقایان است؟ کمک کردن به اینکه قضاوت به طور شرعی انجام بگیرد یک تکلیف شرعی است یا اینکه به باد فحش گرفتن قضاوت را و جمهوری اسلامی را؟

این امری است که من به علمای اعلام بلاد عرض می‏کنم که هر جا هستند و در هر ناحیه‏ای که هستند کمک کنند به این جمهوری نوپای اسلامی؛ با هم همکاری کنند. اگر قاضیهای خوبی را در هر استانی پیدا کردند و معرفی کردند و شورای قضایی قبول نکرد، آن وقت حق این دارند که [بگویند] شما قاضی خوب را قبول نکردید و قاضی بد به جای او گذاشتید. بهتر این است که آقایان، کسانی که اشکال دارند، بنشینند و رفع اشکال بکنند.

و آنهایی که به حکومت اشکال دارند و اصلًا در مقابل جمهوری اسلامی ایستاده‏اند و حکومت این جمهوری را قبول ندارند، من به آنها هم عرض می‏کنم که شما سراغ دارید یک دولتی که اگر این دولت از بین برود به جای این دولت آن دولت بیاید، بعد از چند روز این مملکت گلستانی بشود؟ شما سراغ دارید یک جمعیتی را که بتوانند چند میلیون جمعیت آواره، یک مقدار آواره جنگی، یک مقدار آواره از عراق، یک مقدار آواره از افغانستان، شما سراغ دارید یک مبدئی را که این دولت آن مبدأ را مخفی کرده است و اشخاصی هستند که اگر بیایند آن مبدأ را پیدا می‏کنند و همه اینها را اصلاح می‏کنند؟ آیا شما یک همچو حکومتی را سراغ دارید؟ آیا می‏دانید شما دارید چه می‏کنید؟ شما دارید کاری می‏کنید که اگر این حکومت از بین برود و اگر این جمهوری‏ برود، به جای او امثال ازهاری‏^[8] خواهد آمد. آنها در خارج نشسته‏اند، در پاریس نشسته‏اند و نقشه می‏کشند برای اینکه بیایند و جای حکومت اسلامی را بگیرند و خودشان حکومت کنند. شما دارید یک اشخاصی را که اگر این حکومت از بین رفت، آنها را بیاورید و فوراً به طور اعجاز همه کارها را انجام بدهید؟ شما دارید حکومتی را که در این حالی که ما در جنگ هستیم و در محاصره اقتصادی به حسب واقع هستیم- و لو اینکه لفظاً گفته‏اند نه، لکن عملًا هست- و طلبهای ما را خارجیها نمی‏دهند، چیزهایی که ازشان خریده‏اند دولت، به آنها نمی‏دهد و همه جا در مخالف با این جمهوری اسلامی مشغول فعالیت هستند، شما یک حکومتی دارید که اگر این جمهوری اسلامی که همه جایش را می‏گویید خراب است، این خراب برداشته بشود، یک حکومت اسلامی زمان رسول اللَّه جای او بنشیند؟ اگر سراغ دارید معرفی کنید، معرفی کنید که اینها افرادی هستند که اگر این حکومت از بین برود، تمام کارهایی را که حالا زمین مانده است یا اینکه نتوانسته است این دولت انجام بدهد، آنها انجام می‏دهند، آنها همه آواره‏ها را مسکن برایشان با یک روز یا ده روز یا یک ماه درست می‏کنند و همه چیزشان را اصلاح می‏کنند و جنگ را هم به پایان می‏رسانند و صلح ایجاد می‏کنند به طوری که شرافتمندانه برای ایران باشد و همه امور را اصلاح می‏کنند، فوراً کشاورزی را به راه می‏اندازند و بازرگانی را به راه می‏اندازند و دانشگاهها را دانشگاه اسلامی می‏کنند و همه جا را سرتاسر ایران را گلستان می‏کنند. خوب، شماها اگر سراغ دارید معرفی کنید.

خوب، می‏خواهید که این از بین برود، به جای او حکومت سابق بیاید. اگر نمی‏توانید معرفی کنید و معرفی نکنید، معلوم می‏شود که شما با جمهوری اسلامی به نام اینکه اسلامی است مخالف هستید؛ این «اسلامی» نباشد، هر چه می‏خواهد باشد. شما می‏خواهید این مطلب باشد که جمهوری اسلامی نباشد، هر کس دیگر می‏خواهد باشد.

آن که می‏گوید حالا از زمان شاه ملعون بدتر هست، می‏فهمد چه می‏گوید؟ می‏فهمد دارد چه ضرری به اسلام وارد می‏کند؟ می‏فهمد که در زمان شاه ملعون سابق، بر این ملت، بر این بانوان ملت ما، بر این اشخاص ملت ما، بر این روحانیت، چه گذشت و چه رنجها بردند، و یک کلمه نتوانستند حرف بزنند؟ آقایان می‏بینند که حالا شکایتها زیاد است، پیشتر لا بد شکایت نبوده است! پیشتر که مال مردم را بزور می‏گرفتند و جان مردم را آن طور تلف می‏کردند لا بد شکایت نبوده! شکایت بوده، جرأت اظهار نبوده.

اگر یک روز مردم، آزادی امروز را داشتند، آن وقت می‏فهمیدید که شکایات در آن زمان چه بوده؛ روحانیون چه شکایتهایی داشتند، بازاریها چه شکایتهایی داشتند. امروز و آن روز فرقش این است که امروز مردم شکایت می‏کنند اگر یک چیزی واقع بشود و شما شکایات را چند برابر جلوه می‏دهید؛ آن روز مردم خفقان داشتند، اختناق در کار بود، جرأت نفس کشیدن نداشتند. حکومت سابق نفسها را قطع کرده بود و [حالا] شما به آنجا رسیدید که صاف در مقابل حکومت می‏ایستید و می‏گویید که این کار خطاست.

شما جرأت می‏کردید که در حکومت سابق یک همچو کلمه‏ای یا یک همچو مقاله‏ای بنویسید؟ فرق ما بین حالا و آنجا این است که شمایی که قلمهایتان- خداوند آن قلمها را بشکند- آن طور آزاد است که [علیه‏] همه چیزها و مقدسات اسلام می‏نویسید و پخش می‏کنید و جلوی شما گرفته نمی‏شود- با اینکه باید گرفته بشود- فرق حالا و سابق این است که در سابق شما تسلیم بودید، اگر هم در دلتان چیزی بود در زبانتان نمی‏شد اظهار کنید و امروز در زبان و قلم و قدم، کارهایی می‏کنید و جلوه می‏دهید این جمهوری اسلامی را به اینکه این از زمان سابق بدتر است! به این نعمت خدا تشکر کنید، خوبهای این را ببینید. آن مقداری که در این دو سال خدمت شده است به این ضعفا و به این مستمندان و به این مستضعفین آنها را نگاه بکنید؛ نه اینکه یک جایی یک فساد می‏شود، شما تمام مسائل که انجام گرفته است نادیده بگیرید، فقط آن را بگیرید. این انحراف است، این بی‏انصافی است، این خلاف رضای خداست. کسانی دارند شب و روز به این مملکت خدمت می‏کنند؛ لکن آن قدر فساد زیاد است و آن قدر خرابی زیاد است که نمی‏توانند به این زودی این کارها را انجام بدهند. و مع ذلک، در این دو سال به قدر پنجاه سال سابق کار انجام داده‏اند. شما ناشکری نکنید. خدای تبارک و تعالی- خدای نخواسته- یک وقت از شما عنایتش را برمی‏دارد و گرفتار همان می‏شوید که در طول پنجاه سال گرفتار بودید.

آنهایی که این طور هم با قلمهایشان، علاوه بر تفنگهایشان، با ما معارضه دارند ما به آنها کراراً گفته‏ایم و حالا هم می‏گوییم که مادامی که شما تفنگها را در مقابل ملت کشیده‏اید، یعنی در مقابل اسلام با اسلحه قیام کرده‏اید، نمی‏توانیم صحبت کنیم و نمی‏توانیم مجلسی با هم داشته باشیم. شما^[9] اسلحه‏ها را زمین بگذارید و به دامن اسلام برگردید، اسلام شما را می‏پذیرد و اسلام هوادار همه شماها هست. فقط گفتن به اینکه ما حاضریم [کافی نمی‏باشد] و در آن نوشته‏ای که نوشته‏اید، در عین حالی که اظهار مظلومیتهای زیاد کرده‏اید، لکن باز ناشیگری کردید و ما را تهدید به قیام مسلحانه کردید. ما چطور با کسانی که قیام مسلحانه بر ضد اسلام می‏خواهند بکنند می‏توانیم تفاهم کنیم؟ شما این مطلب را، این رویه را، ترک کنید و اسلحه‏ها را تسلیم کنید و اگر می‏گویید ما به قانون، در عین حالی که رأی نداده‏ایم، لکن سر به او می‏سپاریم و قبول داریم او را، به قانون شما، عمل کنید و قیام بر ضد دولت، که بر خلاف قانون است و قیام مسلحانه که بر ضد قانون است و اسلحه داشتن که بر ضد قوانین کشور است، به اینها عمل کنید، ما هم با شما بهتر از آن طوری که شما بخواهید عمل می‏کنیم. ما می‏خواهیم با آغوش باز همه گروههایی که هستند، بپذیریم و همه منحرفین را میل داریم که به استقامت برگردند. اسلام برای همین آمده است. اسلام آمده است که راه مستقیم انسانیت را به مردم، به جهان، ارائه بدهد و حتی الامکان هم خودش تعقیب کند برای برگرداندن منحرفین به راه راست اسلامی. اسلام، بلکه تمام مکتبهای توحیدی در طول تاریخ، برای اصلاح بشر آمده است. پیغمبر اکرم برای این مشرکینی که به جهنم خودشان را می‏فرستادند، برای اینها تأسف می‏خورد، غصه می‏خورد برای اینها.^[10] اسلام دین رحمت است، دین عدل است. دیانت قانون است، شما به قوانین اسلام سر بگذارید، گردن فرو بیاورید. کشور اسلامی ما، همه شما را می‏پذیرد و من هم که یک طلبه هستم با شما حاضرم که در یک جلسه، نه در یک جلسه، در ده‏ها جلسه، با شما بنشینم و صحبت کنم، لکن من چه بکنم که شما اسلحه را در دست گرفته‏اید و می‏خواهید ما را گول بزنید.

برگردید و به دامن ملت بیایید و اسلحه‏ها را تحویل بدهید و اذعان کنید به اینکه ما خلاف کرده‏ایم. دعوی نکنید که ما در جبهه مشغول جنگ هستیم. دعوی این را نکنید که ما از اول تا حالا همیشه طرفدار اسلام و یا طرفدار از مردم بودیم. این را دعوی نکنید؛ برای اینکه از شما پذیرفته نیست و شما قبل از اینکه اینجا به این مطلب برسید، مشت خودتان را باز کرده‏اید. شما الآن می‏بینید که بعض احزابی که انحرافی هستند و ما آنها را جزء مسلمین هم حساب نمی‏کنیم، مع ذلک، چون بنای قیام مسلحانه ندارند و فقط صحبتهای سیاسی دارند، هم آزادند و هم نشریه دارند به طور آزاد. پس بدانید که این طور نیست که ما با احزاب دیگری، با گروههای دیگری، دشمنی داشته باشیم. ما البته میل داریم که همه گروهها و همه احزاب به اسلام برگردند و راه مستقیم اسلام را پیش بگیرند و همه مسلم بشوند. بر فرض اینکه نشدند، مادامی که آنها با ما جنگی ندارند و با کشور اسلامی جنگی ندارند و در مقابل اسلام قیام مسلحانه نکرده‏اند، به طور آزاد دارند عمل می‏کنند و به طور آزاد حرفهای خودشان را دارند می‏زنند، لکن شما بنای بر این مطلب ندارید. و من اگر در هزار احتمال یک احتمال می‏دادم که شما دست بردارید از آن کارهایی که می‏خواهید انجام بدهید، حاضر بودم که با شما تفاهم کنم و من پیش شما بیایم؛ لازم هم نبود شما پیش من بیایید. و حالا هم به موجب احکام اسلام نصیحت به شما می‏کنم؛ شما در مقابل این سیل خروشان ملت نمی‏توانید کاری انجام بدهید. شما اگر یک وقت ملت قیام کند، مثل یک ذره‏ای در مقابل این سیل خروشان هستید.

چیزی را که دیگران می‏خواهند به شما بدهند و وعده آن را به شما می‏دهند در اسلام برای شما مهیاست. شما دست بردارید از قیام مسلحانه و آن چیزهایی که به غارت برده‏اید از بیت المال مسلمین برگردانید و با مسلمین دیگر با هم باشید. شما معزز و محترم هستید، لکن مادامی که اسلحه در دست شماست و شما در همین نوشته اظهار مظلومیت و اظهار اینکه ما می‏خواهیم کارها درست بشود و تفاهم بشود، وقتی در همین جا تهدید به قیام می‏کنید، ما نمی‏توانیم از شما این طور مسائل را قبول کنیم، لکن بهتر است که شما با این جمهوری مخالفت نکنید. اگر شما واقعاً، برای مردم و برای این ملت و برای این کارگرها و برای این دهقانها دلسوز هستید، این را بدانید که اگر این جمهوری اسلامی- خدای نخواسته- شکست بخورد، شکست مستضعفین در سرتاسر جهان است. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته» (صحیفه امام، ج‏14، ص: 335 ـ 346)

ـ حکم انتصاب آقای محسن قرائتی به عنوان نماینده در نهضت سوادآموزی (1361)

«جناب حجت الاسلام آقای حاج شیخ محسن قرائتی- دامت افاضاته‏

نظر به اهمیت امر سوادآموزی و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و با توجه به تجربیاتی که در این باره دارید، جنابعالی را به سمت نماینده خود در سازمان نهضت سوادآموزی تعیین می‏نمایم. امید است با هماهنگی هر چه بیشتر با مسئولان محترم این سازمان و وزارت آموزش و پرورش، مسئولیت سنگین خویش را بهتر انجام دهید.

بدیهی است که کمک و مساعدت دست‏اندرکاران امر نهضت و وزارت آموزش و پرورش و استفاده از تمامی امکانات موجود، پیروزی شما را بر عفریت بیسوادی که یکی از میراثهای شوم نظام طاغوتی است سریعتر می‏نماید. از خدای تعالی موفقیت شما را در این راه مسألت دارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه. روح اللَّه الموسوی الخمینی» (صحیفه امام، ج‏16، ص: 248)

ـ نامه تشکر به آقای مرعشی نجفی؛ تبریک پیروزیهای رزمندگان (1361)

«حضرت آیت اللَّه آقای نجفی- دامت برکاته- قم‏

پس از اهدای سلام و تحیت، تلگراف شریف مبنی بر تبریک پیروزیهای بزرگ رزمندگان اسلام موجب تشکر گردید. این جانب متقابلًا پیروزی غرورآفرین رزمندگان اسلام را به جنابعالی و جمیع علاقه‏مندان به اسلام و قرآن کریم تبریک عرض می‏کنم. اسلام از اول ظهورش گرفتار دشمنانی خودخواه و سرکشانی عنان گسیخته بوده است؛ و بحمد اللَّه با عنایات خداوند متعال و نصرتهای غیبی راه خود را به پیش می‏برد. حمله گستاخانه رژیم کافر بعث عراق، که با تحریک ابرقدرتها خصوصاً امریکای جهانخوار انجام گرفت و با انگیزه خدمت به دشمنان اسلام و بشریت بود. از طلیعه آن پیش‏بینی می‏شد که با شکست مفتضحانه روبرو خواهد شد و بدبختی و نفرت و ذلت برای دشمنان خدای تعالی به بار خواهد آورد، و عظمت و سربلندی برای اسلام و مسلمانان خواهد آفرید.

این پیروزی و دیگر پیروزیها مرهون عنایات غیبی خداوند متعال و پشتیبانی بقیة اللَّه- ارواحنا له الفداء- و ادعیه خالصه صاحب نَفَسان و بزرگان است. و این روحیه معجزه‏آسای سلحشوران قوای مسلح از ارتش و سپاه و بسیج و سایر قوای نظامی و انتظامی و مردمی در جبهه‏ها و ملت عظیم الشأن ایران در پشت جبهه‏ها، که از نوادر تاریخ است، مرهون خلوص نیت آنان و ایمان سرشار و عزم استوارشان است. خداوند این روحیه انسانی- الهی را هر چه افزونتر فرماید. از جنابعالی و از سایر مراجع عظام و علمای اعلام امید دعای خیر برای پیروزی نهایی اسلام بر کفر را دارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.ٍ» (صحیفه امام، ج‏16، ص: 249)

ـ سخنرانی در جمع مسئولان نظام؛ انگیزه و برکات بعثت پیامبر «ص» (1362)

«متقابلًا من عید سعید مبعث را به شما آقایان و ملت شریف ایران و جمیع مسلمین بلکه جمیع مستضعفان جهان تبریک عرض می‏کنم. مسئله مبعث و ماهیّت آن و برکات آن چیزی نیست که بتوان با زبانهای الکن ما از آن ذکری کرد؛ و به قدری ابعاد آن زیاد است و جهات معنوی و مادی او زیاد است که گمان ندارم بتوان حول و بر او هم صحبت کرد.

مسئله بعثت یک تحول علمی- عرفانی در عالم ایجاد کرد که آن فلسفه‏های خشک یونانی را که به دست یونانیها تحقق پیدا کرده بود و ارزش هم داشت و دارد، لکن مبدل کرد به یک عرفان عینی و یک شهود واقعی برای ارباب شهود. قرآن در این بُعدش برای کسی تا کنون منکشف نشده است مگر مَنْ خوطِبَ بِه‏^[11]؛ و در بعض ابعادش حتی برای مَنْ خوطِبَ بِه هم منکشف نشده است و فقط برای ذات ذو الجلال جلّت عظمتُه معلوم است. اگر کسی سیر کند در فلسفه‏های قبل از اسلام و فلسفه‏های بعد از اسلام، و خصوصاً قرنهای آخر و عرفای قبل از اسلام و آن کسانی که در هندوستان و امثال آن یک همچو مسائلی داشتند، با عرفای بعد از اسلام که به تعلیم اسلام در این امر وارد شده‏اند، می‏فهمد که چه تحولی در این بعد حاصل شده است؛ در صورتی که عرفای بزرگ اسلام هم راجِل‏^[12] هستند در کشف حقایق قرآن.

لسان قرآن که از برکات بعثت است، از برکات بزرگ بعثت رسول خداست، لسانی است که سهلِ ممتنع است. بسیاری شاید گمان کنند که قرآن را می‏توانند بفهمند، از باب اینکه به نظرشان سهل است. بسیاری از ارباب معرفت و ارباب فلسفه گمان می‏کنند که قرآن را می‏توانند بفهمند؛ برای اینکه، آن بُعدی که برای آنها جلوه کرده است و آن بُعدی که در پس این ابعاد است برای آنها معلوم نشده است. قرآن دارای ابعادی است که تا رسول اکرم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- مبعوث نشده بودند و قرآن متنزل نشده بود از آن مقام غیب، نازل نشده بود از آنجا، و با آن جلوه نزولی‏اش در قلب رسول خدا جلوه نکرده بود، برای احدی از موجودات ملک و ملکوت ظاهر نبود. بعد از آنکه اتصال پیدا کرد مقام مقدّس نبوی ولی اعظم با مبدأ فیض به آن اندازه‏ای که قابل اتصال بود، قرآن را نازلتاً و مُنزَّلًا کسب کرد، در قلب مبارکش جلوه کرد و با نزول به مراتب هفتگانه به زبان مبارکش جاری شد. قرآنی که الآن در دست ماست نازله هفتم قرآن است و این از برکات بعثت است؛ و همین نازله هفتم آن چنان تحولی در عرفان اسلامی، در عرفان جهانی به وجود آورد که اهل معرفت شمّه‏ای از آن را می‏دانند و بشر از همه ابعاد او، یعنی جمیع ابعاد او برای بشر باز، معلوم نشده است و معلوم نیست معلوم شود. آیاتی در قرآن کریم که باز از برکات بعثت است مشاهده می‏شود که این آیات را در عین حالی که انسان گمان می‏کند که خوب، ظاهر است، لکن تا کنون کشف نشده است‏ هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ‏ ... وَ هُوَ مَعَکُمْ‏.^[13] اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‏^[14] اینها آیاتی است که نه مفسر می‏تواند بفهمد، نه فیلسوف و نه عارف. هر کس ادعا کند که معنی او را فهمیده است، در جهل فرو رفته است. قرآن را

انَّما یَعْرِفُ الْقُرآن مَنْ خوطِبَ بِه‏^[15]

به وسیله «مَنْ خوطِبَ بِه» به یک عدّه معدودی از اولیای خدا و ائمه معصومین- علیهم السلام- تحویل داده شده است و به وسیله آنها یک حدودی که قابل فهم است برای بشر تفسیر شده است؛ لکن آنکه لطیفه وحی است همان آیه شریف «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‏» وقتی دست مفسِّر افتاده است «اللَّهُ [نُورُ] السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ» معنا کرده است که هیچ مربوط به قرآن نیست. این مفسرین در عین حالی که زحمتهای زیاد کشیده‏اند لکن دستشان از لطایف قرآن کوتاه است؛ نه از باب آنکه آنها تقصیری کرده‏اند، از باب اینکه عظمت قرآن بیشتر از این مسائل است.

مسئله معرفت اللَّه که در قرآن مطرح است می‏فرماید که به حسب نقل‏

ما عَرَفْناکَ حَقَّ مَعْرِفَتِک‏^[16]

البته معنایش این است که آن طوری که معرفت تو حقش است ما نشناختیم، نه‏

ما عَرَفْناکَ حَقَّ مَعْرِفَتی ایَّاک‏^[17]

او آن قدری که حق معرفت بشر است شناخته است، اما حظ معرفت بشر غیر از آن چیزی است که حق معرفت اللَّه است. حق معرفت اللَّه و حق عبادت اللَّه را، حتّی به حسب این روایت، رسول اکرم که بزرگترین عارف و بزرگترین عابد است می‏فرماید که‏

ما عَرَفْناکَ وَ عَبَدْناکَ‏^[18]

اما نمی‏فرماید که ما عَرَفْناکَ حَقَّ مَعْرِفَتی‏ إیّاک و ما عَبَدْناکَ حَقَّ عِبادَتی‏ ایَّاک‏^[19]؛ برای اینکه آن را ادا کرده، اما آن حظ انسانی و جلوه ظاهریه است و از برای معرفت خدا چیزی است که نه مَلَک مُقرَّب می‏تواند آن معرفت را پیدا کند و نه رسول مُرْسَل؛ و این از برکات بعثت است. این قدری که معرفت برای اهل معرفت حاصل شده است، این از نازله کتاب خداست که به وسیله نزول بر قلب رسول اللَّه که آن هم از اسرار بزرگ است. کیفیت وحی از اموری است که غیر از خود رسول خدا و کسانی که در خلوت با رسول خدا بودند یا اینکه از او الهام گرفته‏اند کیفیت نزول وحی را کسی نمی‏تواند بفهمد؛ و لهذا هر وقت خواستند معرفی هم بکنند با زبان ما عامیها معرفی کردند، چنانچه خدای تبارک و تعالی با زبان آن بشر عامی، خودش را با شتر^[20] معرفی می‏کند، با آسمان معرفی می‏کند، با زمین معرفی می‏کند، با خَلْق و امثال اینها. و این برای این است که بیان قاصر است از اینکه آن مطلبی که هست ادا بشود و تا آن حدی که بیان می‏توانسته ادا کند قرآن ادا کرده است، و هیچ کتاب معرفتی ادا نکرده است، آنهایی که ادا کردند به تبع قرآن ادا کردند.

اگر قرآن نبود، باب معرفة اللَّه بسته بود الی الابد. و آن فلسفه یونانی یک باب دیگری است که در محل خودش بسیار ارجمند است؛ برای اینکه، با استدلال اثبات می‏کند، نه معرفت حاصل می‏شود، با دلیل اثبات می‏شود وجود خدای تبارک و تعالی. معرفت غیر اثبات وجود است. و قرآن آمده است که هم اثبات بکند به همان طریقه‏های متعارف و طریقه‏های بلکه گاهی نازلتر از او و هم پرده دیگرش عرفان قرآن است که او را همین مقدارش هم که در قرآن است در هیچ کتابی نمی‏یابید، حتی در کتب عرفانی اسلامی که متحول شده است و با عرفان قبل الاسلام بسیار فرق دارد، باز تعبیرات قرآن غیر آنی است که آنها دارند.

یک نحوه دیگری هست، یک لطایف دیگری در قرآن هست و اینها هم از برکات بعثت است. و برکات بعثت آن مقداری که در معنویات هست آن قدر در مادیات ظاهر نشده است، لکن آن مقداری هم که در مادیات ظاهر شده است باز قبل از اسلام نبوده است. اتصال معنویت به مادیت و انعکاس معنویت در همه جهات مادیت از خصوصیات قرآن است که افاضه فرموده است. قرآن در عین حالی که یک کتاب معنوی، عرفانی به آن طوری است که به دست ماها، به خیال ماها، به خیال جبرئیل امین هم نمی‏رسد، در عین حال یک کتابی است که تهذیب اخلاق را می‏کند، استدلال هم می‏کند، حکومت هم می‏کند و وحدت را هم سفارش می‏کند و قتال را هم سفارش می‏کند و این از خصوصیات کتاب آسمانی ماست که هم باب معرفت را باز کرده است تا حدودی که در حد انسان است و هم باب مادیات را و اتصال مادیات به معنویات را و هم باب حکومت را و هم باب خلافت را و همه چیز را؛ و ما که امید است از پیروان اسلام باشیم و از پیروان قرآن باشیم باید همه ابعاد این را در نظر داشته باشیم. نه در نظر داشته باشیم، بلکه دنبالش باشیم تا حاصل بشود برای ما، مجاهده کنیم تا حاصل بشود برای ما.

و اگر چنانچه ما با همان بعد ظاهری قرآن، به همان بعدی که قرآن برای اداره امور بشر آمده است، برای رفع ظلم از بین بشر آمده است، یعنی یک بُعدش این است که ظلم را از بین بشر بردارد و عدالت اجتماعی را در بشر ایجاد کند، ما اگر کوشش کنیم و آنهایی که تابع قرآن خودشان را می‏دانند، مسلمین جهان اگر کوشش کنند تا اینکه این بُعد از قرآن را که بُعد اجرای عدالت اسلامی است، در جهان پخش کنند، آن وقت یک دنیایی می‏شود که صورت ظاهر قرآن می‏شود. و ما ملت ایران که نهضت کردیم و دست ظلم را کوتاه کردیم باید دنبال این مطلب باشیم، و تا آنجایی که دست ظالمان را بکلی از کشور خودمان کوتاه کنیم و با هدایت این نور سایر کشورهای اسلامی و سایر مستضعفان جهان بیدار بشوند و خودشان را از تحت سلطه قدرتهای بزرگ خارج کنند. و آن چیزی که ما در روز مبعث باید توجه به آن بکنیم این است که با بعثت رسول خدا، بعثت رسول خدا برای این است که راه رفع ظلم را به مردم بفهماند، راه اینکه مردم بتوانند با قدرتهای بزرگ مقابله کنند به مردم بفهماند. بعثت برای این است که اخلاق مردم را، نفوس مردم را، ارواح مردم را و اجسام مردم را، تمام اینها را از ظلمتها نجات بدهد، ظلمات را بکلی کنار بزند و به جای او نور بنشاند، ظلمت جهل را کنار بزند و به جای او نور علم بیاورد، ظلمت ظلم را به کنار بزند و به جای او عدالت بگذارد، نور عدالت را به جای او بگذارد و راه او را به ما فهمانده است، فهمانده است که تمام مردم، تمام مسلمین برادر هستند و باید با هم وحدت داشته باشند، تفرق نداشته باشند.

برادران! ما امروز گرفتار تمام قدرتهای شیطانی بشر هستیم؛ ما باید توجه بکنیم به اینکه تکلیف الهی ما در امروز که همه به ما حمله کرده‏اند چی است. تمام اقشار ملت از آنهایی که در سطح کشور کارفرما هستند و دست‏اندرکاران دولتی هستند، آنهایی که قوه قضایی به آنها محول است، آنهایی که کارهای دیگر بر آنها محول است، آنهایی که پاسداری از مرزها بر آنها محول است مثل ارتش و غیره، آنهایی که همه چیز بر آنها محول است و سایر قشرهای ملت مکلف‏اند به اینکه اسلام را حفظ کنند، مکلف‏اند به اینکه جمهوری اسلامی را حفظ کنند؛ و این تکلیف، تکلیفی است که از بزرگترین تکالیفی است که اسلام دارد و آن حاصل نمی‏شود الّا با تفاهم، الّا با اینکه همه ملت با هم برادر باشند. مؤمنون اخْوَه هستند.^[21] اگر این اخوت ایمانی در سرتاسر کشور ما محفوظ بماند و هر کسی برای خودش توجه به خود نداشته باشد، توجه به مقصد داشته باشد و خودش را برای مقصدش بخواهد، هیچ کس نمی‏تواند به این کشور تعدی کند. و اگر خدای نخواسته، در بین آقایان، در بین مردم، در بین دولتیان، در بین مجلسیان، در بین اقشار ملت، کارگرها، کارفرماها و کشاورزان، همه اگر چنانچه این اخوت ایمانی سست بشود، آن روز است که رخنه می‏کنند در بین شما شیاطین و شما را به جان هم می‏ریزند و استفاده‏اش را قدرتهای بزرگ می‏کنند.

آنها، قدرتهای بزرگ نشسته‏اند آنجا که با ایادی خودشان در این کشور راههایی درست کنند که خود اهالی این کشور برای آنها جاده را صاف کند. آنها مستقیماً نمی‏آیند سراغ شما، آنها با این راهها، با قلمهای فاسد، با فکرهای فاسد که در خدمت می‏گیرند در سراغ شما می‏آیند و با شایعه افکنیها و دروغپردازیها در بین شماها هر کس را به دیگری بدبین می‏خواهند بکنند. و آن روزی که قشرهای ملت خدای نخواسته، بر خلاف الآن که هستند، به هم بدبین بشوند، آن روز است که رخنه کرده‏اند آنها و استفاده خواهند کرد. و همه مسئول هستیم، از من طلبه تا مراجع اسلام تا علمای بلاد اسلامی تا دست‏اندرکاران، مجلس، رئیس جمهور، ارتشیها، پاسدارها و همه قشرهای ملت در مقابل خدا مسئول‏اند و همه یک روز در پیشگاه خدا خواهیم رفت و از ما سؤال خواهد شد، نعمت را از ما سؤال می‏کنند و آن نعمت، اسلام است. ما مسئول هستیم، ما باید پا روی غرضهای شخصی خودمان بگذاریم برای خدا و برای مقصد. ما همه باید برای خدا باشیم، چون از او هستیم و هر چه داریم از اوست، قدرت هر چه هست از اوست، نعمت هر چه هست از اوست و او نورِ سماوات و ارض است. و ما موظف هستیم از طرف او و از طرف عقل خودمان و وجدان خودمان که به آن کسی که ولیّ همه چیز ما هست خدمت بکنیم، و آمال و آرزوی ما این باشد که دین او را تقویت بکنیم و اسلام را در بین بشر پیاده کنیم؛ و این نمی‏شود الّا به وحدت کلمه شما و دست برداشتن از اختلافات، اگر خدای نخواسته باشد و ان شاء اللَّه نباشد. و من امیدوارم که با وحدت کلمه و با اخوت ایمانی محکم بایستیم و بایستید و این کشور را از حوادث دهر حفظ کنید. خداوند ان شاء اللَّه به همه ما سعادت دریافت معنویات مبعث پیغمبر اکرم را عنایت فرماید. خداوند تعالی از نور معرفت خودش که به وسیله قرآن القا شده است به ما هم بهره‏ای عنایت فرماید. و خداوند تعالی وحدت اسلامی این ملت را حفظ بفرماید و دولتهای اسلامی را بیدار کند و ملتهای اسلام را به هم پیوند بدهد.» (صحیفه امام، ج‏17، ص: 430 ـ 436)

ـ پیام تشکر به رئیس دولت امارات؛ تبریک عید سعید فطر (1367)

«حضرت آقای شیخ زاید بن سلطان آل نهیان، رئیس دولت امارات عربی متحده‏

تلگراف تبریک آن جناب به مناسبت حلول عید سعید فطر واصل و موجب تشکر گردید. متقابلًا حلول این عید بزرگ اسلامی را به جنابعالی و ملت برادر و مسلمان کشورتان تبریک گفته از خدای تعالی سربلندی و عظمت ملل اسلامی و پیروزی آنها را بر دشمنان اسلام و مسلمین مسألت می‏نمایم. و السلام علیکم.» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 41)

ـ پیام تشکر به نایب رئیس دولت امارات؛ تبریک عید سعید فطر (1367)

«جناب آقای رشید بن سعید آل مکتوم، نایب رئیس و نخست وزیر دولت امارات عربی متحده‏

تلگراف تبریک آن جناب به مناسبت حلول عید سعید فطر واصل و موجب تشکر گردید. متقابلًا این عید بزرگ اسلامی را به جنابعالی و ملت مسلمان کشورتان تبریک گفته، سعادت همه ملل اسلامی را از خدای تعالی مسألت دارم. و السلام علیکم.» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 42)