امروز با امام: بیست وهشتم اسفند

امروز با امام: بیست‌وهشتم اسفند

ـ نامه به آقای سید محمدرضا سعیدی؛ لزوم صبر و استقامت در ناگواریها (1344)

«به عرض می‏رساند، مرقوم شریف که حاکی از سلامت مزاج محترم بود، موجب تشکر گردید. شرحی راجع به اوضاع [داده و] اظهار نگرانی نموده بودید. با آنکه حق با شماست، لکن اگر انسان در این اوضاع و احوال قیام به وظیفه کند و موفق به خدمت شود، نگرانی ندارد. نگرانی آنجاست که به خدمت قیام نکند و از وظیفه- خدای نخواسته- شانه خالی کند. امید است ان شاء اللَّه خداوند تعالی به امثال جنابعالی توفیق عنایت فرماید که در مقابل همه ناراحتیها و ناگواریها محکم بایستید و از پیشامدها- هر چه باشد- مأیوس نشوید. خداوند تعالی با شماست، و با عمل به وظیفه تأیید خواهد فرمود. و برفرض شکست صوری، فتح نهایی با اهل تقوا و عامل به وظیفه است. این ارعاد و ابراق‏^[1] و فتح باب ظلم حاکی از ضعف است: و إِنَّمَا یَحتَاجُ إِلَی الظُّلمِ الضعیفُ‏^[2]. جنابعالی در امور جاریه نگران نباشید و ضعف به خودتان راه ندهید. ان شاء اللَّه این امور موقتی است و امَد آن سر خواهد آمد. اما راجع به مسائلی که مرقوم شده بود راجع به رادیو، در صورتی که به هیچ وجه استفاده محرّم از آن نشود، خرید و فروشش جایز است؛ و اما استفاده‏های محلله مانع ندارد. راجع به ریش، به همان احتیاط باقی هستم. راجع به دولت، مالک می‏دانم. و اگر مطالبی از این جانب مسموع شد، بی‏مراجعه به خود من قبول نفرمایید؛ چون اخیراً گویا افتراهایی بسته می‏شود، و این آخرین دشمنی است. از جنابعالی رجای دعای خیر دارم.» (صحیفه امام، ج‏2، ص: 70)

ـ نامه به آقای سید احمد خمینی؛ بیان چگونگی ارسال نامه‏ها (1353)

«احمد عزیزم‏

ان شاء اللَّه تعالی سلامت و موفق باشید. مرقومات شما از کویت و لبنان واصل شد. مرقوم اخیر هم از سوریه رسید^[3] مبلغ سه هزار نوشته بودید به آقای سمیعی‏^[4] بدهم؛ ایشان اینجا نیستند و نمی‏دانم کجا است. از سلامت خودتان همیشه مطلعم کنید، با آدرسهای مختلف. یک آدرس که از همه شاید بهتر باشد: آدرس حاج کویتی خودمان است:

کویت- سوق السلاح- ص ب 690- مؤسسه آقای حاج رئیسی اشکنانی‏^[5]» (صحیفه امام، ج‏3، ص: 77)

ـ پیام به اهالی مسلمان کردستان و دفاع از نیروهای مسلح (1357)

«شنیده شده که عده‏ای وضع کردستان عزیز را مغشوش کرده‏اند و نمی‏خواهند بگذارند مسلمانان آسایش داشته باشند و بر خلاف اسلام عمل می‏کنند. این عده به ارتش، که اکنون به سوی ملت مسلمان برگشته و از آن تبعیت می‏کنند، حمله می‏برند و آنها را مورد توهین قرار می‏دهند. این قبیل کارها بر خلاف اسلام و مصالح مردم مسلمان است. مردم کردستان و سایر نقاط باید بدانند که هر گونه حمله به ارتش و ژاندارمری از نظر ما مردود است. و ما با برادران اهل سنت خود هیچ اختلافی نداریم، همه اهل ملت واحد و قرآن واحد هستیم. ارتش و ژاندارمری و پلیس نیز باید بدانند که از این به بعد آنها حافظ مصالح و استقلال مردم مسلمانند، و اگر کسی به آنها حمله کند از مردم مسلمان نیست و از عمال اجانب است. و باید نیروهای مسلح با قدرت از منافع و مصالح ملت مسلمان دفاع کنند و هر گونه حمله‏ای را به خود و به نوامیس مردم با قدرت دفع نمایند.» (صحیفه امام، ج‏6، ص: 384)

ـ نامه تسلیت به خانم خاتون رحمانپور (1357)

«بانوی محترمه خاتون‏^[6]

من شریک در مصیبت شما هستم. از خداوند تعالی خواهانم که شهید شما را با شهدای کربلا محشور کند و به شما اجر و صبر عنایت فرماید.» (صحیفه امام، ج‏6، ص: 385)

ـ بیانات در جمع ایتام کودک و نوجوان؛ جدیت در تحصیل (1357)

«من نمی‏توانم تأثر خودم را از این منظره چه جور بیان کنم. من کم تحت تأثیر واقع می‏شوم لکن الآن تحت تأثیر این عزیزان واقع شدم. من پدر شما هستم، من ...^[7] و من خدمتگزار شما بچه‏ها هستم؛ شما بچه‏های خود من هستید. من از ظلمی که به ملتمان شده است و از ظلمی که به همه یتیمها و همه انسانها شده است متأثرم. من نمی‏دانم چطور تأثر خودم را از این منظره اظهار کنم.

خداوند پشتیبان شما باشد. شماها ان شاء اللَّه در آتیه برای اسلام و برای کشور خودتان سرباز لایق ان شاء اللَّه باشید. خداوند در تحت تربیت اسلام و تربیت امام زمان- سلام اللَّه علیه- و تربیت قرآن، شما را یک جوانان برومند برای ملت ما قرار بدهد. من به همه شما ارادت دارم، اخلاص دارم، محبت دارم، دوستی دارم؛ شما از خود من هستید و من هم از خود شما. ان شاء اللَّه موفق باشید، مؤید باشید. جدیت کنید در تحصیل، جدیت کنید در یاد گرفتن معارف الهیه، جدیت کنید در اینکه خودتان را خوب بار بیاورید. خدا حفظتان کند، سلامت باشید ان شاء اللَّه‏» (صحیفه امام، ج‏6، ص: 386)

ـ سخنرانی در جمع پاسداران؛ تأکید بر رأی به جمهوری اسلامی (1357)

«من از شما برادران محترم که برای تفقد ما آمدید تشکر می‏کنم. از خدای تبارک و تعالی سعادت همه شما را خواستارم. ما تا کنون نصف راه را پیمودیم؛ یعنی دست اجانب را تا حدودی کوتاه کردیم و دست ستمکاران را قطع کردیم لکن برای ساختن مملکت باز خیلی وقت لازم داریم، و برای قیام‏^[8] حکومت اسلامی نیز وقت لازم است و فعالیت ما اگر چنانچه در این موقع حساس سستی بکنیم یا گمان کنیم که پیروز شدیم- که گمان پیروزی باز سستی می‏آورد- اگر شما گمان کنید که دیگر پیروز شدید و باید بروید سراغ کسب و کارتان و بی‏اعتنا باشید راجع به مقدراتتان، من خوف این را دارم که شکست بخوریم. ما پیروز نشدیم تا کنون؛ ما پیروز بر سلسله پهلوی شدیم، آنها را خارج کردیم لکن ریشه‏های آنها باز ممکن است باقی باشد. پیروز شدیم، تا حدودی که دست اجانب را تا یک مقداری قطع کردیم؛ لکن آنها در کمین هستند، آنها ساکت نمی‏نشینند. آنها به ایران علاقه وافر دارند! آنها مخازن ما را می‏خواهند؛ ایران نسبت به آنها حیاتی است. ما نباید فرض کنیم که چون این پیروزی ابتدایی را پیدا کردیم دیگر کار گذشته است؛ کار نصفه شده است، شاید بیشتر از نصفش باقی مانده باشد.

ما باید با تمام قوا کوشش کنیم که وحدت خودمان را حفظ کنیم، و قصدهای خودمان‏ را اسلامی کنیم و در چند روز دیگر که رفراندم می‏شود، همه ما به حکومت اسلامی- یعنی به جمهوری اسلامی- رأی بدهیم. من خودم رأیم جمهوری اسلامی است و از همه آقایان تقاضا دارم که همین رأی را بدهند. البته همه مختارند هر رأیی را می‏خواهند بدهند لکن تقاضای من از ملت این است که همین رأی را بدهند.

و من امیدوارم که با وحدت کلمه- شما برادرها- و با اینکه قصدتان را برای اسلام خالص کنید، پیشرفت خواهید کرد؛ چنانچه پیروزی تا کنون هم [از] وحدت کلمه شما [بود]، و اینکه همه برای اسلام و مقصد این بود که حکومت اسلامی باشد.

ان شاء اللَّه اگر- چنانچه- جمهوری اسلامی برپا بشود، البته با تدریج، بسیاری از امور اصلاح می‏شود. و امیدوارم که همه امور اصلاح بشود؛ و مملکت مال خود شما باشد و خود شما مملکت را اداره بکنید. من امیدوارم که همه اقشار مملکت فعالیت داشته باشند؛ و کشاورزها در کشاورزی جدیت داشته باشند و خصوصاً مواد غذایی را بیشتر تهیه کنند، دامدارها دامداری کنند، و تجار و کَسَبه کسبِ صحیح بکنند، گرانفروشی نکنند. از قراری که گفته می‏شود اشخاصی خیلی گرانفروشی و بی‏انصافی می‏کنند؛ بدانند اینها که ملت ما الآن- بسیاری از آنها- ضعیف هستند، بسیاری از آنها در این قضایا ضرر بردند، بسیاری از آنها از پا درآمدند. اگر بنا باشد که کاسبها باز یک گرانفروشی را راه بیندازند و بی‏انصافی بکنند ممکن است که اینها صدمه زیاد بخورند. من خواهش می‏کنم از تمام اقشار ملت که انصاف را نصب عین خودشان قرار بدهند، رضای خدا را نصب عین خودشان قرار بدهند؛ خداوند به آنها برکت خواهد داد. خداوند ان شاء اللَّه شما را سعادتمند و در دنیا و آخرت روسفید کند.» (صحیفه امام، ج‏6، ص: 387 ـ 388)

ـ سخنرانی در جمع نمایندگان عشایر لرستان؛ عوامل پیروزی (1357)

«آقایان از راه دور آمده‏اید، خوش آمدید! آمده‏اید برای دلجویی از ما و از اهالی قم؛ آمده‏اید برای هم پیوستگی به ملت ایران. من امیدوارم که با این هم پیوستگی که بین شما و سایر ملت ایران است، به واسطه این هم پیوستگی، به تمام مقاصد خودمان که آزادی ملت است، استقلال مملکت است و برقراری حکومت عدل اسلامی- جمهوری اسلامی- است، من امیدوارم که نایل شویم. من امیدوارم که شما اهالی محترم لرستان در آن محالّی که هستید، در آنجا اگر چنانچه اختلافاتی هست خودتان رفع کنید. برادران من! امروز روزِ اختلاف نیست؛ امروز روزِ این است که همه با هم پیوسته بشوید، همه با هم برادروار از کشور خودتان دفاع کنید.

شیاطین در کمین نشسته‏اند می‏خواهند مسائل را باز به حال اول برگردانند؛ می‏خواهند ما را باز اسیر کنند، می‏خواهند آن دیکتاتوریها و قلدریها را برگردانند، می‏خواهند مخازن ما را ببرند. منتها تا کنون به فرم شاهنشاهی [بود] و ممکن است بعدها به یک فرم دیگر. باید همه شما بیدار باشید، هوشیار باشید. از کشور خودتان، از اسلام عزیز دفاع کنید. اگر بعض اشخاص منحرف آمدند بین شما و مطالبی گفتند که اسباب تفرقه می‏شود، آنها را به خودتان راه ندهید. اگر بعض از اشخاص منحرف در بین شما پیدا شدند و تبلیغات سوء کردند، بدانید که اینها منحرف هستند، اینها با اسلام مخالف هستند، اینها ایادی اشخاصی هستند که تا کنون ما را به اسارت کشیدند، ممالک [مملکت‏] ما را عقب راندند.

شما همه باید با هم همدست [و] هم پیمان باشید؛ همه دوست هم باشید، دوست ملت باشید. برای اسلام خدمت کنید. شما می‏دانید که این وحدت کلمه‏ای که بین همه شماها پیدا شد و این اتکالی که به اسلام داشتید شما را پیروز کرد؛ پس دست از این وحدت کلمه برندارید و دست از اسلام برندارید. به واسطه اسلام است که ما می‏توانیم عدالت را در همه جامعه خودمان پخش کنیم. کارگرها بدانند که اسلام برای آنها بسیار اهمیت قائل است. کارمندها بدانند که اسلام برای همه قشرها- خصوصاً قشر کارگر و دهقان- بسیار اهمیت قائل است؛ ولی باید با تدریج این امور انجام بگیرد. دولت به فکر این معنا هست، ما به فکر این معنا هستیم لکن به قدری آشفته است و به قدری اینها خرابکاری کردند که جز با یک زمان، نسبتاً یک زمانی که باید یک مقدار تحمل کرد نمی‏شود این کارها را انجام داد. این طور نیست که الآن کسی به فکر شماها نباشد؛ ما به فکر شما هستیم، دولت به فکر شما هست لکن یک قدری باید شکیبایی کنید. شما بودید که پنجاه و چند سال زیر چکمه این اشخاص نالایق، این اشخاص چپاولگر صبر کردید؛ حالا یک قدری صبر کنید تا ... هم منزل برای مستمندان تهیه می‏شود، و هم کارِ خوب تهیه می‏شود، و هم تعدیل می‏شود این کارهایی که باید بشود. شما یک قدری تأمل و صبر کنید، اتکال به خدا بکنید. و امیدوارم که همه شما سعادتمند باشید، هم در دنیا و هم در آخرت.

... در این رفراندمی که می‏شود، من خودم رأی می‏دهم به «جمهوری اسلامی» و از شما هم تقاضا دارم که برای اسلام رأی بدهید و به جمهوری اسلامی رأی بدهید. آنهایی که بر خلاف جمهوری اسلامی رأی می‏دهند، آنها آزادند لکن بدانند که این یک امری است که مخالفت با ملت است، مخالفت با اسلام است؛ و من نصیحت می‏کنم آنها را که این کار را نکنند و همه با هم به جمهوری اسلامی رأی بدهند.» (صحیفه امام، ج‏6، ص: 389 ـ 391)

ـ پیام به رئیس جمهوری و دادستان کل انقلاب؛ عفو عمومی به مناسبت سال نو (1358)

«گرچه ملت شریف ایران خاطره‏های تلخی دارند از دستگاه سازمان امنیت و گروهی از قوای انتظامی و افرادی از روحانی‏نماها که به طور قاچاق خودشان را در سِلْک‏^[9] روحانیت و گویندگان اسلامی درآورده بودند. بسیاری از گروههای فوق پس از انقلاب اسلامی به مجازات خود رسیدند؛ لکن با گزارشاتی که از اطراف می‏رسد، توطئه‏هایی از گروههای منحرف که به نظر می‏رسد الهام از خارج می‏گیرند و می‏خواهند همان نقشی را که در زمان رضا خان بازی کردند عمل کنند، و با شکست حتمی روحانیت متعهد و آسیب رساندن به قوای انتظامی، کشور عزیز را به دامن چپ و یا راست بکشانند؛ و با ملت آن کنند که در زمان رژیم طاغوتی کردند؛ و این خطر عظیمی است که غفلت از آن و بی‏تفاوتی در مقابل آن به هدم اسلام و کشور منتهی می‏شود. من خود شاهد زمان رضا خان از کودتا تا انقراض فضاحت بار رژیم بوده‏ام؛ و توطئه‏هایی را که به دست عمال خارجی می‏شد، یکی پس از دیگری دیده‏ام. من شاهد بودم که روحانیت را به اسم ارتجاع و اسمهای ننگین دیگر در نظر ملت ساقط نمودند و سنگرهای بزرگ اسلام را یکی پس از دیگری با دست جوانان بی‏خبر از عمق توطئه‏ها شکستند، و راه را برای مقاصد شوم استعمارگران باز کردند، و شاعران درباری و نویسندگان مزدور و گویندگان وابسته بر ضد اسلام، و خدمتگزاران به کشور و اسلام، از رجال پاکدامن گرفته تا علمای بزرگ طراز اول، با قلم و زبان و شعر و مقاله، آنان را از ملت و ملت را از آنان جدا کردند، و سایه شوم استبداد و استعمار را در طول پنجاه سال، آن چنان بر سرتاسر کشور عزیزمان گستردند که احدی را مجال گفتن حق نماند. من به شما ملت شریف ستمدیده اخطار می‏کنم جای پای آن شیطان بزرگ و شیاطین دیگر را در سراسر کشور می‏بینم که با نقشه حساب شده همان طرح زمان رضا خان را ریخته و با شیطنت درصدد اجرای آن هستند؛ و آن نقشه تضعیف روحانیت متعهد و تضعیف قوای انتظامی است به اسم ساواکی و وابسته به رژیم طاغوتی.

لهذا من برای احساس خطر و جلوگیری از این نقشه شوم و حفاظت کشور عزیز و اسلام بزرگ، کلیه قشرهایی که دستشان به خون بیگناهی آغشته نشده و امر به قتل نفوس نکرده و شکنجه‏گر نبوده و امر به شکنجه منتهی به قتل نکرده و از بیت المال و اموال مردم سوء استفاده ننموده، در آستانه سال جدید عفو عمومی نمودم؛ چه نظامی و چه سایر قوای انتظامی و چه ساواکی و چه روحانی نمای وابسته و پیوسته به رژیم سابق. از این تاریخ به بعد احدی حق تعرض به کسی را ندارد، نه مقامات مسئول و نه گروه غیر مسئول.

و جناب آقای رئیس جمهور موظف هستند که از این هرج و مرج موجود اکیداً با قوه قهریه جلوگیری نمایند و متخلفین را از هر قشری هستند به دست قانون بسپارند. و جناب آقای قدوسی دادستان کل انقلاب موظف هستند که اشخاص متخلف را از هر طبقه هستند به دادگاه احضار و به وسیله آقای رئیس جمهور آنان را الزام به حضور، و عدالت را درباره آنان اجرا کنند.

و اما اشخاصی که متهم هستند به یکی از امور فوق که مورد عفو نمی‏توانند باشند، احدی حق تعرض به آنان را ندارد جز محاکم صالح، و مأمورین از قِبَل آن محاکم برای تحویل به محاکم و تمام محاکم ایران موظفند که پس از اتمام پرونده متهم، پرونده یا رونوشت آن را به تهران نزد آقای قدوسی، دادستان کل انقلاب بفرستند برای رسیدگی نهایی. و آقای قدوسی موظفند هیأت یا هیأتهایی مرکب از قضات شرع تشکیل دهند، و رسیدگی به این قسم پرونده‏ها بکنند و حکم عدل اسلامی را جاری نمایند. و جناب آقای رئیس جمهور پس از رسیدگی به جرایم محکومین که در زندان هستند، به گروههایی که لایق تخفیف هستند یک درجه تخفیف دهند، و آنانی را که می‏شود آزاد کرد، آزاد کنند. و باید تذکر دهم که این عفو و تخفیف، مشروط است به آنکه این اشخاص پس از عفو و آزادی، مرتکب اعمال سابق خود یا مشابه آن نشوند، و الّا علاوه بر مجازات جرم فعلی، مجازات جرم سابق نیز اعاده می‏شود. و من از عموم برادران ایمانی می‏خواهم که برای رضای خداوند تعالی از انتقامجویی و بهانه‏گیری اجتناب کنند، و به پیروی از رسول اکرم- صلی اللَّه علیه و آله- عفو و اغماض را شیوه خود قرار دهند. و من از جوانان عزیز می‏خواهم که از خود عطوفت نشان دهند و از شیوه احسان که مرضیِّ خداوند است و قرآن کریم بر آن تأکید فرموده، پیروی کنند.» (صحیفه امام، ج‏12، ص: 193 ـ 194)

ـ نامه تشکر به آقای مرعشی نجفی؛ قدردانی از عفو عمومی (1358)

«حضرت آیت اللَّه آقای مرعشی نجفی- دامت برکاته‏

تلگراف حضرت عالی در مورد قدردانی از فرمان عفو عمومی واصل گردید. از این ابراز محبت شما متشکرم. امید است مسلمانان از ارشادات و راهنماییهای آن جناب بهره‏مند گردند. سلامت و موفقیت شما را از خداوند متعال مسألت دارم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه.» (صحیفه امام، ج‏12، ص: 196)

ـ سخنرانی در جمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی؛ کمال مطلق خواهی انسان (1359)

«البته در این سالی که به ما گذشت ماجراهای زیاد، گرفتاریهای زیاد برای ملت ما رخ داد. ولی من به نظرم می‏رسد تا گرفتاریها نباشد، سختیها نباشد، جنگها نباشد و کشتار دادنها و سایر اثرات آن نباشد، انسان از آن خمودی و از آن راحت طلبی- که در ذاتش هست- بیرون نمی‏آید. البته جنگ و لواحق آن بسیار ناگوار بود برای ملت ما، لکن در ازای او جوانهای ما، آنهایی که در جبهه‏ها می‏گذرانند و مردمی که جنگ را لمس می‏کنند، آن چنان مقاومتی از خودشان به خرج دادند که متوقع نبود. و این از برکات زحمتها و ناگواریهای جنگ و لواحق جنگ بود. اگر در یک رژیمهایی که ملت شرکت نداشتند با دولت در همه امور و حاضر در صحنه نبودند در همه گرفتاریها و زحمتها جنگی واقع می‏شد، فقط در یک کناری بود، بدون اینکه تحرکی از خود ملت و جوانهایی که احتیاج به تحرک دارند واقع می‏شد، این جنگ بیفایده بود. و اما امروز تمام ملت ما، نه فقط جوانها و آنهایی که در جبهه‏ها هستند، بلکه پیرمردها و پیرزنها و دختر و بچه‏های نابالغ در صحنه گرفتاریها و در صحنه جنگ حاضرند و همه خود را در جبهه می‏بینند.

من وقتی در تلویزیون می‏بینم این بانوان محترم را که اشتغال دارند به همراهی کردن و پشتیبانی کردن از لشکر و از قوای مسلّح ارزشی برای آنها در دلم احساس می‏کنم که برای کس دیگری نمی‏توانم این طور ارزش قائل بشوم. کارهایی که آنها می‏کنند یک کارهایی است که دنبالش توقع اینکه یک مقامی داشته باشند، یا یک پستی را اشغال کنند، یا یک چیزی از مردم خواهش کنند، هیچ این مسائل نیست. بلکه سربازان گمنامی هستند که در جبهه‏ها باید گفت مشغول به جهاد هستند. و ما اگر فایده‏ای از این جمهوری اسلامی نداشتیم الّا همین حضور ملت به همه قشرهایش در صحنه و نظارت همه قشرها در امور همه، این یک معجزه‏ای است که جای دیگر من گمان ندارم تحقق پیدا کرده باشد. و این یک هدیه الهی است که بدون اینکه دستهای بشر در آن دخالت داشته باشند خدای تبارک و تعالی به ما اعطا فرموده است. و ما باید قدر این نعمت را بدانیم؛ و اقتدا کنیم به این زنها و بانوان و بچه‏های پشت جبهه و آنهایی که در خود شهرهای مخروبه و نیمه مخروبه حاضرند. ماها باید از اینها اخلاق اسلامی و ایمان و توجه به خدا را یاد بگیریم. ماها ممکن است کارهایی که حتی خیلی هم مفید است. برای جامعه بکنیم، لکن برای خودمان مفید نباشد. ممکن است که ماها کارهایی انجام بدهیم که به صلاح جامعه است و جامعه از آن استفاده کند و جامعه را به پیش ببرد، لکن ما را به عقب ببرد؛ و در پیشگاه خدای تبارک و تعالی نه اینکه اجری نبریم، بلکه انحطاط پیدا بکنیم.

ما باید به این قشرهای توده مردم که بی‏توقع به کشور خدمت می‏کنند و به همه شما هم دارند خدمت می‏کنند به آنها اقتدا بکنیم و خودمان را اصلاح بکنیم. اگر ما هم آن روحیه را پیدا می‏کردیم، آن وقت کارهایمان همه یک وجهه پیدا می‏کرد. و افراد اگر کارهایشان به وجهه واحد باشد؛ یعنی مقصد خدا باشد و توجه به او. انسان را وادار به کار بکند، هیچ اختلافی متصور نیست. تمام چیزهایی که بشر به آن مبتلا هست از خود آدم است. تمام یعنی کارهایی که به دست بشر انجام می‏گیرد، بلکه کارهایی هم که از غیب به ما وارد می‏شود، چه بسا این همه زلزله‏ها و سیلها و طوفانها برای این باشد که ما خودمان را اصلاح نکردیم. ما اگر چنانچه خودمان را اصلاح کنیم و اینهایی که مؤثرند در بین توده‏ها، اینهایی که مردم نظر می‏کنند ببینند اینها چه می‏کنند، آنها هم تبعیت کنند، اگر آن اشخاصی که مورد توجه مردم‏اند و مردم اعمال آنها را و اقوال آنها را تحت نظر دارند، اگر چنانچه وجهه واحد باشد، شما که صحبت می‏کنید برای خدا باشد، آن هم که می‏شنود برای خدا باشد، او که می‏نویسد هم همین طور، هیچ اختلافی نخواهد واقع شد.

اگر اختلاف نظر هم باشد، با طرز الهی حل می‏شود؛ نه با طرز شیطانی. عمده اصلاح همین مرکزِ «خود» است. همه مصیبتهای ما از خود ماست. و باید اصلاح از خود ما شروع بشود. من توقع نداشته باشم که خودم اصلاح نشده بخواهم دیگری را اصلاح کنم. این خیال باطل است. اگر چنانچه خود آن گوینده اصلاح شده باشد، می‏تواند دیگران را اصلاح بکند....» (صحیفه امام، ج‏14، ص: 203 ـ 214)

ـ سخنرانی در جمع مسئولان وزارت آموزش و پرورش؛ رابطه تعلیم و تهذیب (1363)

«باید توجه کنید که دوره مدارس مهمتر از دانشگاه است، چرا که رشد عقلی بچه‏ها در این دوره شکل می‏گیرد. باید سعی کنیم تا کسانی که فرزندان ما را فاسد بار می‏آورند، به مدارس و دانشگاهها وارد نشوند و در این امر مسامحه نباید کرد. ممکن است الآن کاری نتوانند بکنند، ولی تا ده سال دیگر کارشان را انجام می‏دهند. ما با آنان که با اسلام دشمن‏اند مخالفیم و در مقابلشان می‏ایستیم، ولی با کسانی که با اسلام دشمنی ندارند و دنبال کار خودشان هستند کاری نداریم. مسأله ما اسلام و کشور اسلامی است. ما برای اسلام این همه جوان داده‏ایم، لذا باید نگذاریم خون آنان هدر رود. ما دانشمندی که برای بشریت مضر است را می‏خواهیم چه کنیم؟ امروز دنیا در آتش دانشِ دانشمندانِ مضر می‏سوزد. این سلاحهای مخرب و بمب و موشکها را همین دانشمندان ساخته‏اند.

لذا دانش باید همراه با تزکیه باشد، اصلًا تزکیه مقدم بر دانش است.

همه معلمین در فکر این باشند که خودشان را تهذیب کنند، باید خود را مهذب کنند تا حرفشان در دیگران اثر کند. معلمین و همه کسانی که در شغل معلمی به سر می‏برند باید بدانند که شغلشان بسیار مهم است؛ باید توجه کنند که بچه‏ها را از ابتدا خوب بار بیاورند، که دانشگاه دیر است. معلمین باید احساس کنند که پیش خدا مسئولند، اگر بچه‏ها بد تربیت شوند اینها هم مسئولند، اگر در این مورد من و شما هم سکوت کنیم مسئولیم.

امیدوارم مردم در ساختن مدارس که برای فرزندان خودشان است سعی لازم را بنمایند. کمک به مدارس، کمک به خودشان و به فرزندانشان و به این کشور و ملت است.

باید کشور را آباد کنیم. امیدوارم آن اندازه که مردم می‏توانند کمک کنند و فکر نکنند که باید حتماً رقم کمک آنها درشت باشد. در امر ساختن مدارس، با رقمهای ریز هم می‏شود شرکت کرد، البته رقم درشت هم به جای خود. به همه معلمین و بچه‏ها سلام مرا برسانید. و همین طور سر کلاسها به آنها بگویید که خودتان را برای آینده، خوب درست کنید.» (صحیفه امام، ج‏19، ص: 189 ـ 190)

ـ نامه به آقای خامنه‏ای در مورد اختلاف شورای نگهبان و وزارت کشور (1366)

[بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏. محضر مبارک رهبر عظیم الشأن، حضرت امام خمینی- مد ظله‏

با سلام و تحیت، در یکی از حساسترین مراحل انتخابات یعنی تعیین هیأت اجرایی تهران فیما بین شورای نگهبان و وزارت کشور اختلاف نظر پدید آمده است و هر یک نظرات خود را منطبق بر قانون می‏داند. (نظر این جانب در این باره در صورت لزوم معروض خواهد شد). ورود خدشه قانونی در انتخابات تهران در این مرحله، زمینه‏ای خواهد شد برای خدشه در کل انتخابات و احتمالًا زیر سؤال رفتن مجلس آینده و مصوبات آن. لذا این جانب پس از عدم حصول نتیجه از تلاش میانجیگرانه‏ای که در سه روز اخیر داشته‏ام، احساس می‏کنم که نجات انتخابات تهران محتاج به اشاره مؤکد از سوی آن حضرت است. لذا پیشنهاد می‏شود: طرفین را ملزم و مکلف فرمایید که در اسرع وقت از هر طریق ممکن- و البته قانونی- هیأت اجرایی را انتخاب و به جای هیأت غیر قانونی قبلی اعلام کنند.

26/ 12/ 66- سید علی خامنه‏ای، رئیس جمهور].

بسمه تعالی‏

پس از اهدای سلام مطالبی که مرقوم نمودید، احمد کراراً به من گفته و چون بنا ندارم در انتخابات دخالت کنم، احمد کوشش می‏کند که راه حلی پیدا کند. ان شاء اللَّه تعالی آنچه صلاح است در پیش آید. و السلام.» (صحیفه امام، ج‏20، ص: 503)