ـ مصاحبه با روزنامه «لوژورنال» درباره پیوستن ارتش به انقلاب (1357)
«سؤال: [در مورد ارتش، آیا آرزوی پیوستن ارتش را به مردم دارید؟ آیا مطمئن هستید که ارتش طرفداران شما را سرکوب نخواهد کرد، در صورتی که فرمان جهاد بدهید؟]
جواب: در میان ارتش، فرماندهانی هستند که از شاه پشتیبانی میکنند... هرگز به مردم نمیپیوندند. ولکن سربازان و افسرانی که با مردم پیوند دارند و خود آنان از وجود رژیم شاه رنج میبرند، دیر یا زود به مردم میپیوندند...
[در مورد نفت؛ سیاست نفتی جمهوری اسلامی چه خواهد بود؟ سطح تولید نفت در حد حاضر باقی خواهد ماند؟ قراردادهای بسته شده از طرف رژیم قبل، سر جای خود باقی خواهد ماند؟ موضع شما در مورد قیمت نفت چیست؟]
- آنچه از هم اکنون میتوان گفت این است که، ما چاههای نفت را نمیبندیم، و لکن چوب حراج هم بر آن نمیزنیم. ولی کسی هم نمیتواند بر ما تحمیل کند که استفاده کردن ما از نفت، فقط باید از طریق فروش آن به دیگران باشد. چرا ما نتوانیم به جای پول نفت، خود آن را در اقتصاد کشور جا بدهیم...
[در مورد رژیم، جمهوریای که شما میخواهید تشکیل دهید، اسلامی خواهد بود، بنا بر این آیا خواهید پذیرفت که در رأس آن قرار گیرید؟]
- اولًا این مردم هستند که باید افراد کاردان و قابل اعتماد خود را انتخاب کنند و مسئولیت امور را به دست آنان بسپارند. و لکن من شخصاً نمیتوانم در این تشکیلات مسئولیت خاصی را بپذیرم و در عین حال همیشه در کنار مردم ناظر بر اوضاع هستم و وظیفه ارشادی خود را انجام میدهم.» (صحیفه امام، ج5، ص: 136)
ـ پیام دعوت از ملت برای رأی به قانون اساسی جمهوری اسلامی (1358)
«خواهران و برادران!... بحمد اللَّه تعالی قانون اساسی نوشته شد و به تصویب علمای اعلام و روشن‌فکران رسید... قانون اساسی یکی از ثمرات عظیم، بلکه بزرگتر[ین] ثمرۀ جمهوری اسلامی است، و رأی ندادن به آن به هدر دادن خون شهیدان ماست... عزیزان کُرد و عرب و بلوچ و ترکمن و سایر قشرهای محترم! اسلام برای همه و به نفع همه است، و جمهوری اسلامی ان‌شاءاللَّه تعالی تأمین تمام نابسامانی‌ها را میکند...
این جانب در روز اخذ آرا، رأی مثبت میدهم و از تمام برادران و خواهران عزیز خود از هر قشری و در هر مسلکی هستند تقاضا میکنم که به این قانون سرنوشتساز رأی مثبت بدهند.» (صحیفه امام، ج11، ص: 137)
ـ بیانات کوتاه در جمع علمای تبریز؛ مشورت در کارها- همدلی روحانیت با مردم (1360)
امام خمینی در دیدار با علمای تبریز، که به اتفاق آیت اللَّه ملکوتی، امام جمعه این شهر به حضورشان رسیده بودند بار دیگر، اهمیت نقش روحانیون را متذکر شدند و سپس طی رهنمودهایی فرمودند:
«روحانیون حالا هم باید کارها را با مشورت یکدیگر ادامه دهند و اگر مسائلی وجود دارد، خودشان حل کنند و نگذارند بین روحانیت و مردم مسئلهای پیش آید.» (صحیفه امام، ج15، ص: 393)