مدرسه دارالشفاء
مدرسه دارالشفاء
مدرسه دارالشفاء که متصل به مدرسه فیضیه است، در زمان صفویه ساخته شده است. یعنی اصل بنای این مدرسه به 500 سال پیش بر می‌گردد، حدود سال 1024 ق، و در سال 1058 ق، توسط میرزا تقی‌خان اعتمادالدوله، صدر اعظم شاه عباس دوم توسعه یافته است و در سال حدوداً 1186ش، برابر با 1214ق، توسط فتحعلی شاه قاجار تغییر شکل داده شد.
در گذشته نام سابق مدرسه، «مدرسه فتحعلی شاه» بوده، تا اینکه سال 1269ش، برابر با 1307 ق، کامران میرزا آن را تعمیر و نامش را دارالشفا قرار داد. پس از تشریف فرمایی آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه به قم و با توجه به عدم گنجایش مدرسه فیضیه، ایشان مدرسه دارالشفا را نیز جهت اسکان طلاب اختصاص داد. تا آنکه در زمان آیت‌الله بروجردی به صورت دو طبقه درآمد که افزون بر شصت حجره داشت. از آن زمان به بعد تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی به همان شکل باقی مانده بود.
این مدرسه پس از پیروزی انقلاب و در عهد امام خمینی، در سال 1361 ش، به کلی تخریب و از نو در زمینی به مساحب 7000 متر مربع و براساس آخرین یافته‌های علمی و مهندسی و با معماری سنتی اسلامی تحت اشراف مرحوم آیت‌الله حسینعلی منتظری طی ده سال تجدید بنا شد. بنای جدید دارای سه بخش آموزشی در چهار طبقه، اداری در پنج طبقه و حجرات که دارای 200 حجره و با ظرفیت اسکان 400 طلبه است، می‌باشد.
دارالشفا از یک طرف به مدرسه فیضیه و از طرف دیگر به خیابان حضرتی متصل است.
این مدرسه مدت مدیدی مسکن و مأوای حضرت امام بوده و ایشان پس از ورود به قم و حضور در مدرسه فیضیه به حجره‌ای وارد شدند که مشترک بوده و به جهت این که به دنبال حجرۀ انفرادی بوده‌اند، پس از چندین بار حجره عوض کردن عاقبت در مدرسه دارالشفاء حجره مورد نظر خود را پیدا می‌کنند. چنانکه خود نیز تصریح فرموده‌اند، در سال 1301ش، برابر با 1340 ق، در این مدرسه اقامت داشتند و هم‌اکنون نیز بر اساس ساختار و موقعیت قبلی حجره امام، یکی از حجرات به نام ایشان مشخص شده است. حضرت در توصیف این مدرسه می‌فرمایند: اینجانب در زمانی که ساکن مدرسه دارالشفا بودم، مدتها فلسفه تدریس می‌کردم.
همچنین ایشان در یکی از سخنرانی‌های خود از خاطرات تلخ و شیرین ایام حضور خود در این مدرسه، داستان‌هایی را بیان کرده‌اند که گویای حاکمیت جو خفقان و اختناق دوره رضاشاهی است.
در یکی دیگر از بیانات خود می‌فرمایند:
صبح که می‌شد قبل از آفتاب این طلبه‌های اهل علم باید فرار کنند بروند در باغات و شب برگردند توی حجره‌هایشان. شما نمی‌دانید که به ما چه گذشت در این زمان‌ها. من در مدرسه دارالشفاء حجره داشتم. رفقای ما یک عده‌ای بودند و آنجا مجتمع می‌شدند و می‌نشستند و درد دل می‌کردند، چند روز که این اجتماع بود یک شخصی (که خدا از او بگذرد) آمد نشست اینجا و گفت که خوب است که اینجا اجتماع نکنید که چطور و فلان. با ملایمت گفت، رفقا هم با شوخی با او صحبت کردند و رفت. فردا یک نفر کارآگاه آمد، ایستاد دم در، گفت که آقایان اینجا نباید باشند اگر باشند چه خواهد شد. که از فردا ما نتوانستیم. چند نفر جمعیت هفت، هشت نفر بود اجتماع نبود ما نتوانستیم این پنج شش نفر، هفت هشت نفری که بودیم در مدرسه دارالشفاء در آن حجره بمانیم، صبح که می‌شد یواش می‌رفتیم در منزل یکی از آقایان آنجا یا مثلاً دوره آنجا مجتمع می‌شدیم و با هم درد دل می‌کردیم. به همه بد گذشت و سخت گذشت.
این مدرسه همانند مدرسه فیضیه کانون تجمع طلاب و فداکاری آنان در دفاع از اسلام و تشیع بوده است و در پیروزی نهضت اسلامی مردم مسلمان ایران و انقلاب اسلامی سهم بسزایی داشته است چنانچه حضرت امام، مبارزات طلاب این مدرسه را نشانه رشد آنان می‌داند، هر چند گرفتار زجر و ضرب و جرح و حبس در زندان‌ها شوند.
دارالشفاء در حال حاضر دارای خوابگاه، خانه مطبوعات، صندوق پرداخت شهریه، بانک اطلاعات کامپیوتری و... جهت سرویس دهی به طلاب حوزه علمیه می‌باشد. همچنین ساختمان اداری مرکز مدیریت حوزه علمیه قم نیز در این مدرسه قرار دارد.
هم‌اکنون نیز ضمن اینکه مرکزی جهت تحصیل علوم و معارف آل محمد است، کانون تجمعات طلاب در مناسبت‌های مختلف است. از طرفی یکی مدرس‌های آن محل تدریس خمینی جوان، یادگار امام، حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سید حسن آقا خمینی می‌باشد.